Các Bộ Phim Tài Liệu American Gospel: Sự Đối Chất Giữa Phúc Âm Thịnh Vượng Và Phúc Âm Của Chúa Giê-xu Christ
Trong bối cảnh đức tin Cơ Đốc tại Mỹ nói riêng và thế giới nói chung đang đối diện với nhiều luồng giáo lý pha trộn, loạt phim tài liệu American Gospel (tạm dịch: Phúc Âm Kiểu Mỹ) đã trỗi dậy như một tiếng chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ. Được sản xuất bởi đạo diễn Brandon Kimber, bộ phim không đơn thuần là một tác phẩm điện ảnh mà là một công trình nghiên cứu thần học sâu sắc, được trình bày qua phương tiện truyền thông đại chúng. Cốt lõi của loạt phim này là cuộc đối chất không khoan nhượng giữa "Phúc Âm Thịnh Vượng" (Prosperity Gospel) hay "Phúc Âm Lấy Con Người Làm Trung Tâm" với "Phúc Âm Đích Thực" (True Gospel) hay "Phúc Âm Lấy Đấng Christ Làm Trung Tâm" được mặc khải trong Kinh Thánh.
Phần 1: Bản Chất Của Hai Phúc Âm Đối Nghịch
Để hiểu rõ thông điệp của American Gospel, trước hết chúng ta phải định nghĩa rõ ràng hai hệ thống giáo lý mà bộ phim đặt lên bàn cân.
Phúc Âm Thịnh Vượng (Prosperity Gospel/Word of Faith): Đây là một phong trào thần học bắt nguồn và phát triển mạnh ở Mỹ, lan rộng toàn cầu, đặc biệt qua các chương trình truyền hình. Giáo lý trung tâm của nó khẳng định rằng sức khỏe, sự giàu có vật chất và thành công trần thế là ý muốn và sự ban phước tất yếu của Đức Chúa Trời cho mọi tín đồ. Phúc âm này dạy rằng đức tin, được thể hiện qua lời tuyên bố tích cực (positive confession) và việc dâng hiến tài chính (thường như một "hạt giống đức tin"), là phương tiện để buộc Đức Chúa Trời phải ban phước. Nó đánh tráo khái niệm Đấng Christ là cứu cánh thành Đấng Christ là phương tiện để đạt được những phước lành vật chất. Nói cách khác, Chúa Giê-xu chịu chết trên thập tự giá chủ yếu để giải phóng chúng ta khỏi nghèo khó và bệnh tật, chứ không phải tội lỗi và sự chết đời đời.
Phúc Âm Đích Thực của Kinh Thánh (The Biblical Gospel): Phúc âm này tuyên bố rằng vấn đề cốt lõi của con người là tội lỗi đã phân cách họ với Đức Chúa Trời thánh khiết (Ê-sai 59:2; Rô-ma 3:23). Giải pháp duy nhất là sự chết thay và sự sống lại của Con Đức Chúa Trời, Chúa Giê-xu Christ, để chuộc tội cho nhân loại (Rô-ma 5:8; 1 Cô-rinh-tô 15:3-4). Phúc âm này kêu gọi sự ăn năn, đức tin nơi Đấng Christ, và sự biến đổi đời sống bởi Đức Thánh Linh. Phước lành cao quý nhất là sự xưng công bình, sự bình an với Đức Chúa Trời, và sự sống đời đời (Rô-ma 5:1; Giăng 3:16). Sự thịnh vượng vật chất không phải là dấu hiệu tất yếu của đức tin hay sự ưu ái của Chúa.
Phần 2: Phân Tích Kinh Thánh & Những Lời Cảnh Báo Trong American Gospel
Bộ phim American Gospel sử dụng Kinh Thánh một cách xác đáng để vạch trần những sai lệch của Phúc Âm Thịnh Vượng. Dưới đây là một số điểm then chốt:
1. Sự Xuyên Tạc Bản Chất Của Đức Chúa Trời và Sự Cứu Rỗi: Phúc Âm Thịnh Vượng thường mô tả Đức Chúa Trời như một "Đầy Tớ Vũ Trụ" (Cosmic Butler) hoặc một "Cỗ Máy Ban Phước", bị ràng buộc bởi những "luật thuộc linh" mà con người có thể thao túng qua lời nói và đức tin. Điều này trái ngược hoàn toàn với Đức Chúa Trời chủ tể, thánh khiết và đầy uy quyền được mặc khải trong Kinh Thánh. Chúa Giê-xu phán: "Thần là thần; và ai thờ lạy Ngài thì phải lấy tâm thần và lẽ thật mà thờ lạy" (Giăng 4:24). Từ Hy Lạp proskyneō (thờ phượng) hàm ý sự quỳ xuống, phủ phục, công nhận uy quyền tối cao của Đối Tượng được thờ phượng, chứ không phải một giao dịch để nhận lấy vật chất.
2. Sự Bóp Méo Mục Đích Của Sự Chết Đền Tội Của Đấng Christ: Trọng tâm của Phúc Âm đích thực là thập tự giá (1 Cô-rinh-tô 2:2). Chúa Giê-xu đến để "hiến mạng sống mình làm giá chuộc cho nhiều người" (Mác 10:45). Từ Hê-bơ-rơ kopher (giá chuộc) và từ Hy Lạp lytron đều chỉ về giá phải trả để giải phóng một người khỏi ách nô lệ. Ngài giải phóng chúng ta khỏi ách nô lệ của tội lỗi và sự chết, chứ không phải khỏi nghèo khó. Sứ đồ Phao-lô cảnh báo về những kẻ rao giảng "một Đức Chúa Jêsus khác... hay một phúc âm khác" (2 Cô-rinh-tô 11:4). Phúc Âm Thịnh Vượng chính là "một Đức Chúa Jêsus khác"—một Đấng Christ đến để làm giàu cho chúng ta thay vì một Đấng Christ chịu đóng đinh để cứu chúng ta.
3. Lạm Dụng Các Phân Đoạn Kinh Thánh: Bộ phim chỉ ra cách các giáo sư Phúc Âm Thịnh Vượng thường xuyên rút câu Kinh Thánh ra khỏi bối cảnh. Ví dụ, Mác 10:29-30 (Chúa hứa ban lại gấp trăm) được dùng để hứa về sự giàu có vật chất, trong khi bối cảnh là sự từ bỏ và thậm chí bắt bớ vì cớ Phúc Âm, và phần "gấp trăm" bao gồm cả những thử thách (câu 30). Hay 3 Giăng 1:2 ("Tôi cầu nguyện anh được thịnh vượng...") thường bị tách khỏi mệnh đề quan trọng "trong mọi sự" và đặc biệt là "linh hồn anh được thịnh vượng", biến lời cầu nguyện cho sức khỏe thuộc linh thành lời hứa về sức khỏe thể chất và tài chính.
4. Lời Tiên Tri Giả Và Phép Lạ Giả Mạo: American Gospel cũng điều tra và phơi bày những hiện tượng "đức tin giả" trong một số hội thánh, nơi các phép lạ chữa bệnh được dàn dựng, các lời tiên tri mơ hồ được đưa ra để điều khiển đám đông. Điều này ứng nghiệm lời Kinh Thánh: "Sẽ có một thời kia, người ta không chịu nghe đạo lành; nhưng vì họ ngứa tai, nên theo tư dục mà nhóm họp các giáo sư xung quanh mình, và bịt tai không nghe lẽ thật, mà xây hướng về chuyện huyễn" (2 Ti-mô-thê 4:3-4). Chúa Giê-xu cũng cảnh báo: "Nhiều kẻ sẽ nói với ta trong ngày đó rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, chúng tôi chẳng từng nhân danh Chúa mà nói tiên tri, nhân danh Chúa mà trừ quỉ, và nhân danh Chúa mà làm nhiều phép lạ sao? Khi ấy, ta sẽ phán rõ ràng cùng họ rằng: Hỡi kẻ làm gian ác, ta chẳng hề biết các ngươi, hãy lui ra khỏi ta" (Ma-thi-ơ 7:22-23).
Phần 3: Hệ Quả Nguy Hiểm Và Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc
Việc phân biệt rõ ràng giữa hai phúc âm này không chỉ là vấn đề thần học suông, mà có ảnh hưởng trực tiếp và sâu sắc đến đời sống đức tin của mỗi Cơ Đốc nhân.
1. Đánh Mất Sự Thỏa Lòng Trong Đấng Christ: Phúc Âm Thịnh Vượng tạo ra một vòng xoáy không hài lòng, luôn khao khát nhiều hơn về vật chất. Trái lại, Phao-lô dạy: "Vả, sự tin kính cùng sự thỏa lòng, ấy là một lợi lớn. Vì chúng ta ra đời chẳng đem gì theo, chúng ta qua đời cũng chẳng đem gì đi được" (1 Ti-mô-thê 6:6-7). Sự thỏa lòng thật (autarkeia trong tiếng Hy Lạp) là sự tự đủ, tìm thấy trong chính Đấng Christ, bất kể hoàn cảnh (Phi-líp 4:11-13).
2. Gây Tổn Thương Thuộc Linh Nghiêm Trọng: Khi một tín đồ cầu nguyện, tuyên bố đức tin, dâng hiến nhiều mà vẫn nghèo khó hoặc bệnh tật, họ sẽ tự hỏi: "Đức tin mình có vấn đề gì? Mình có tội lỗi gì không?" Điều này đè nặng lên lương tâm họ một gánh nặng mà Kinh Thánh không hề đặt ra. Nó biến Đức Chúa Trời thành Đấng bạo ngược và làm méo mó hình ảnh của ân điển.
3. Ứng Dụng: Xây Dựng Đời Sống Trên Nền Tảng Vững Chắc:
- Hãy Là Người Học Kinh Thánh Cẩn Thận (Berean): Như người Bê-rê "ngày ngày tra xem Kinh Thánh, để xem điều giảng có thật chăng" (Công vụ 17:11). Đừng chỉ nghe bài giảng, hãy tự mình đọc Kinh Thánh một cách có hệ thống, tìm hiểu bối cảnh, và cầu xin Đức Thánh Linh soi sáng.
- Đặt Chúa Giê-xu và Thập Tự Giá Làm Trung Tâm: Hãy tự hỏi: Bài giảng, bài hát, lời cầu nguyện của tôi có xoay quanh công trình cứu chuộc của Đấng Christ không? Hay chỉ xoay quanh nhu cầu, ước mơ và thành công của tôi?
- Cẩn Trọng Với Ngôn Ngữ "Thuật Làm Giàu" Trong Hội Thánh: Hãy cảnh giác với những thông điệp hứa hẹn đảm bảo về sức khỏe, sự giàu có nếu bạn có đủ đức tin hoặc dâng hiến một số tiền nhất định như "hạt giống". Phước hạnh lớn nhất của chúng ta là chính Đấng Christ.
- Sống Với Tâm Thần Tự Hạ Và Phục Vụ: Chúa Giê-xu, Đấng giàu có mọi đàng, đã tự làm nên nghèo vì cớ chúng ta (2 Cô-rinh-tô 8:9). Mẫu mực của Ngài là sự tự hạ, hy sinh, phục vụ, chứ không phải tìm kiếm sự xa hoa và tôn vinh bản thân.
Kết Luận: Trở Về Với Phúc Âm Thuần Khiết
Loạt phim tài liệu American Gospel là một hồi chuông quan trọng, kêu gọi Hội Thánh tỉnh thức và trở về với Phúc Âm thuần khiết, không pha tạp—Phúc Âm về ân điển của Đức Chúa Trời qua sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá. Nó không chỉ phơi bày sự nguy hiểm của một tà giáo phổ biến, mà còn là lời mời gọi mỗi chúng ta kiểm tra lại nền tảng đức tin của chính mình.
Chúng ta được kêu gọi để rao giảng về một Đấng Christ chịu đóng đinh—một sự điên rồ và gương xấu cho thế gian, nhưng là "quyền phép của Đức Chúa Trời và sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời" (1 Cô-rinh-tô 1:23-24). Sự giàu có thật sự không nằm ở tài khoản ngân hàng hay sức khỏe thể chất, mà ở trong mối quan hệ được phục hòa với Đức Chúa Trời và niềm hy vọng vững chắc về cơ nghiệp không hư mất trên thiên đàng (1 Phi-e-rơ 1:3-4).
Ước mong rằng qua bài nghiên cứu này, chúng ta sẽ được trang bị để "phân biệt những thần khác... và hiểu biết ý muốn của Chúa cách trọn vẹn và trọn lành" (Cô-lô-se 1:9; 1 Giăng 4:1), luôn giữ vững đức tin nơi Phúc Âm đã một lần đủ cả được truyền lại cho các thánh đồ (Giu-đe 1:3).