Kinh Thánh nói gì về sự kiên cường?

Trong một thế giới đầy biến động, thử thách và hoạn nạn, khái niệm “kiên cường” thường được đề cao như một đức tính cần có của con người. Tuy nhiên, sự kiên cường theo quan điểm thế gian thường gắn liền với ý chí cá nhân, sự cứng rắn và khả năng tự lực. Nhưng Kinh Thánh mặc khải một chiều sâu hoàn toàn khác về sự kiên cường – đó không phải là sức mạnh thuần túy của bản ngã, mà là sự bền đỗ, nhịn nhục và vững vàng được nuôi dưỡng bởi đức tin nơi Đức Chúa Trời và sự trông cậy vào lời hứa của Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sinto vào khái niệm Thánh Kinh về sự kiên cường, khám phá nền tảng, các gương mẫu và sự ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Để hiểu sâu sắc, chúng ta cần trở về với ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh. Trong Tân Ước tiếng Hy Lạp, từ then chốt được dịch là “sự nhịn nhục”, “sự bền đỗ” hay “kiên trì” là ὑπομονή (hupomonē). Từ này ghép bởi ὑπό (hupo) – nghĩa là “dưới” và μένω (menō) – nghĩa là “ở lại, tồn tại, lưu lại”. Hình ảnh được vẽ nên là sự ở lại dưới một gánh nặng, một áp lực, một sự thử thách, chứ không chạy trốn hay gục ngã. Nó không phải là sự chịu đựng thụ động, mà là sự chịu đựng tích cực, chủ động, với một thái độ trông đợi và hy vọng (xem Rô-ma 5:3-4).

Trong Cựu Ước tiếng Hê-bơ-rơ, khái niệm mạnh mẽ và vững vàng thường được diễn đạt qua động từ חָזַק (chazaq), có nghĩa là “trở nên mạnh”, “cứng rắn”, “can đảm”, “giữ vững”. Đức Chúa Trời thường truyền lệnh này cho các lãnh đạo của Ngài: “Hãy vững lòng bền chí [chazaq], chớ run sợ, chớ kinh khủng” (Phục-truyền Luật-lệ Ký 31:6). Sức mạnh này không xuất phát từ họ, mà từ lời hứa về sự hiện diện và quyền năng của Đức Chúa Trời đồng hành với họ.

Như vậy, sự kiên cường theo Kinh Thánh là một phẩm chất thuộc linh kép: Một mặt, đó là sức mạnh nội tâm để đứng vững (chazaq); mặt khác, đó là khả năng chịu đựng lâu dài và trung tín dưới áp lực với một tâm trạng đầy hy vọng (hupomonē). Cả hai đều bắt nguồn từ mối liên hệ với Đức Chúa Trời hằng sống.

Sự kiên cường của Cơ Đốc nhân không dựa trên tinh thần “gồng mình” chịu đựng, mà được xây dựng trên những nền tảng vững chắc từ Lời Chúa.

1. Bản Chất Của Đức Chúa Trời: Sự kiên cường của chúng ta bắt nguồn từ chính Đấng chúng ta tin cậy. Ngài là “Đức Chúa Trời của sự nhịn nhục và yên ủi” (Rô-ma 15:5). Trong tiếng Hy Lạp, “Đức Chúa Trời của sự nhịn nhục” là ὁ θεὸς τῆς ὑπομονῆς (ho theos tēs hupomonēs) – Ngài là nguồn cội, là đấng ban và là hiện thân của chính đức tính kiên cường ấy. Thánh Linh Ngài sản sinh ra bông trái “nhịn nhục” (Ga-la-ti 5:22) trong lòng chúng ta.

2. Quyền Năng Phục Hồi Của Ân Điển: Sứ đồ Phao-lô đã kinh nghiệm điều này khi cầu xin Chúa cất khỏi ông “cái giằm xóc trong thịt”. Câu trả lời ông nhận được là: “Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối” (2 Cô-rinh-tô 12:9). Chính trong sự yếu đuối, thất bại và bất lực của bản thân, quyền năng của Đấng Christ mới được bày tỏ trọn vẹn. Sự kiên cường thật là được nâng đỡ bởi ân điển, chứ không phải tự mình gồng gánh.

3. Lời Hứa Về Phần Thưởng Và Mục Đích: Kinh Thánh liên tục hướng chúng ta đến kết cục của sự kiên cường. Chúa Giê-xu phán: “Ai bền đỗ cho đến cuối cùng, thì sẽ được rỗi” (Ma-thi-ơ 24:13). Gia-cơ viết: “Phước cho người bị cám dỗ; vì lúc đã chịu nổi sự thử thách rồi, thì sẽ lãnh mão triều thiên của sự sống mà Đức Chúa Trời đã hứa cho kẻ kính mến Ngài” (Gia-cơ 1:12). Sự trông cậy vào sự sống đời đời và mão triều thiên không hề hư nát (1 Cô-rinh-tô 9:25) là động lực tối thượng cho sự bền lòng.

Kinh Thánh là một phòng trưng bày sống động về những con người đã thể hiện sự kiên cường hupomonē và chazaq một cách phi thường.

1. Chúa Giê-xu Christ – Gương Mẫu Tối Cao: Tác giả sách Hê-bơ-rơ chỉ cho chúng ta ánh mắt cố định: “hãy nhìn xem Đức Chúa Jêsus... Ngài đã nhịn nhục chịu lấy thập tự giá, khinh điều sỉ nhục” (Hê-bơ-rơ 12:2). Từ “nhịn nhục” ở đây chính là ὑπομένω (hupomenō) – động từ của hupomonē. Chúa Giê-xu đã “ở lại dưới” gánh nặng của thập tự giá, của sự sỉ nhục và sự chết, vì “sự vui mừng đã đặt trước mặt Ngài”. Sự kiên cường của Ngài bắt nguồn từ sự vâng phục trọn vẹn ý muốn Cha (Ma-thi-ơ 26:39) và tình yêu cứu chuộc dành cho nhân loại.

2. Gióp – Sự Kiên Cường Trong Mất Mát và Nghi Ngờ: Câu nói nổi tiếng của Gióp: “Tuy Chúa giết tôi, tôi cũng còn nhờ cậy nơi Ngài” (Gióp 13:15) là đỉnh cao của sự kiên cường trong đức tin. Dù bị cướp đi tài sản, con cái, sức khỏe, và ngay cả sự an ủi từ bạn hữu và vợ, Gióp vẫn ở lại dưới sự thử thách khủng khiếp ấy. Ông tranh luận, chất vấn, đau đớn, nhưng không từ bỏ đức tin nơi Đấng Tạo Hóa. Cuối cùng, ông được Chúa xác nhận và ban phước gấp bội (Gióp 42:10).

3. Sứ Đồ Phao-lô – Kiên Cường Trong Chức Vụ và Hoạn Nạn: Cuộc đời Phao-lô là một minh họa sống động cho lời ông dạy: “chúng ta cũng khoe mình trong hoạn nạn, vì biết rằng hoạn nạn sanh sự nhịn nhục” (Rô-ma 5:3). Ông liệt kê những điều mình đã trải qua: “bị đòn vọt quá chừng, bị ở tù nhiều lần, đối với sự chết cũng nhiều phen... ba lần bị đánh đòn... một lần bị ném đá... ba lần bị chìm tàu...” (2 Cô-rinh-tô 11:23-27). Thế nhưng, ông tuyên bố: “Vả, chúng tôi bị ép đủ cách, nhưng không đến cùng tuyệt; bị túng thế, nhưng không ngã lòng” (2 Cô-rinh-tô 4:8). Sự kiên cường của ông xuất phát từ sự xác quyết: “Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi” (Phi-líp 4:13).

Làm thế nào để phát triển sự kiên cường Thánh Kinh trong bối cảnh đời sống đầy áp lực ngày nay?

1. Lấy Lời Chúa Làm Thực Phẩm Hằng Ngày: “Vả, mọi sự đã chép từ xưa đều để dạy dỗ chúng ta, hầu cho bởi sự nhịn nhục và sự yên ủi của Kinh Thánh dạy mà chúng ta được sự trông cậy” (Rô-ma 15:4). Việc đọc, suy ngẫm, học thuộc và áp dụng Lời Chúa mỗi ngày cung cấp “chất dinh dưỡng” cho tâm linh, giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn về thử thách và sức mạnh để đối diện. Gióp đã kêu lên: “Tôi vẫn giữ lấy đường lối Ngài, chẳng hề sai bước” (Gióp 23:11) dù không hiểu được hoàn cảnh của mình.

2. Trong Sự Cầu Nguyện và Tương Giao: Chúa Giê-xu dạy: “Hãy tỉnh thức và cầu nguyện, kẻo các ngươi sa vào chước cám dỗ” (Ma-thi-ơ 26:41). Sự cầu nguyện không chỉ là xin Chúa cất đi hoạn nạn, mà còn là xin Ngài ban sức mạnh để ở lại dưới hoạn nạn đó cách đắc thắng. Sự tương giao với Hội Thánh – “sự cảm thông của thánh đồ” – cũng là nguồn nâng đỡ quý báu (Truyền-đạo 4:9-12).

3. Thay Đổi Tư Duy Về Thử Thách: Thay vì xem thử thách như kẻ thù, hãy học theo lời dạy của Gia-cơ: “Hỡi anh em, hãy coi sự thử thách trăm bề thoạt đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn” (Gia-cơ 1:2). Tại sao? Vì biết rằng “sự thử thách đức tin anh em sanh ra sự nhịn nhục” (Gia-cơ 1:3). Thử thách là “phòng tập gym” thuộc linh để rèn luyện cơ bắp của đức tin và sự kiên cường.

4. Hướng Mắt Về Chúa Giê-xu và Phần Thưởng Đời Đời: Đây là bí quyết tối thượng. Môi-se đã thực hành điều này: “Người đành cùng dân Đức Chúa Trời chịu hà hiếp hơn là tạm hưởng sự vui sướng của tội lỗi... bởi đức tin, người lìa xứ Ê-díp-tô, không sợ vua giận; vì người đứng vững như thấy Đấng không thấy được” (Hê-bơ-rơ 11:25-27). Sự kiên cường được duy trì khi chúng ta có một viễn cảnh vĩnh cửu – thấy Đấng không thấy được và trông đợi thành trì sẽ đến (Hê-bơ-rơ 11:10, 13:14).

Kinh Thánh đong đầy những lời hứa quý báu dành cho những ai sống kiên cường trong Chúa:

• “Phần các ngươi là cần sự nhịn nhục, hầu cho khi đã làm theo ý muốn Đức Chúa Trời rồi, thì được như lời đã hứa cho mình” (Hê-bơ-rơ 10:36). Kiên nhẫn là cầu nối giữa việc làm theo ý Chúa và việc nhận lãnh lời hứa.
• “Vậy, hỡi anh em yêu dấu, hãy vững vàng, chớ rúng động, hãy làm công việc Chúa cách dư dật luôn, vì biết rằng công khó của anh em trong Chúa chẳng phải là vô ích đâu” (1 Cô-rinh-tô 15:58). Sự kiên cường trong công việc Chúa không bao giờ là vô ích.
• “Hãy trung tín cho đến chết, rồi ta sẽ ban cho ngươi mão triều của sự sống” (Khải-huyền 2:10). Lời hứa này dành cho mọi Cơ Đốc nhân đang chịu khổ vì danh Chúa.

Sự kiên cường theo Kinh Thánh không phải là thứ hào nhoáng bên ngoài của một siêu anh hùng, mà là sự bền lòng, khiêm nhường và trung tín của một đầy tớ. Nó là hupomonē – khả năng ở lại dưới thử thách với đôi mắt hướng về Chúa; và là chazaq – sự mạnh mẽ được ban cho bởi Thánh Linh. Nền tảng của nó là ân điển, động lực của nó là tình yêu và sự trông cậy, và kết quả sau cùng của nó là sự trưởng thành thuộc linh và mão triều thiên sự sống.

Khi đối diện với nghịch cảnh, khổ đau hay sự mệt mỏi trong hành trình đức tin, chúng ta hãy nhớ rằng: Chúng ta không kiên cường bằng sức riêng, nhưng bởi Đấng đã kiên cường thay cho chúng ta trên thập tự giá. Hãy chạy đến với Ngài, nương dựa vào Lời Ngài, và bước đi trong sức mạnh của Thánh Linh. “Vậy, anh em hãy kiên trì [hupomenō]” (Gia-cơ 5:11), vì Đấng đã gọi chúng ta là thành tín, và chính Ngài sẽ làm cho anh em bền vững và giữ gìn khỏi điều ác” (2 Tê-sa-lô-ni-ca 3:3).

“Tôi tin Hội Thánh phổ thông, sự cảm thông của thánh đồ, sự tha tội, sự sống lại của thân thể và sự sống đời đời.” – Chính đức tin này là nguồn sức mạnh cho sự kiên cường vượt trên mọi hoàn cảnh.