Ngày Cải Chánh
Trong dòng chảy lịch sử Hội Thánh, có những sự kiện mang tính bước ngoặt, định hình lại đức tin và sự thờ phượng của Cơ Đốc nhân. Một trong những sự kiện trọng đại nhất đó chính là **Cuộc Cải Chánh (The Reformation)**, và **Ngày Cải Chánh** (thường được kỷ niệm vào **31 tháng 10**) đánh dấu khởi điểm chính thức của phong trào này vào năm 1517. Nhưng Ngày Cải Chánh không chỉ là một mốc lịch sử; đó là lời tuyên cáo mạnh mẽ trở lại với chân lý tinh tuyền của Phúc Âm mà Kinh Thánh đã bày tỏ, một chân lý đã bị che khuất bởi những truyền thống và giáo lý sai lầm. Bài nghiên cứu này sẽ đào sâu ý nghĩa thần học, lịch sử và ứng dụng thuộc linh trường tồn của Ngày Cải Chánh.
Đầu thế kỷ 16, Giáo hội Công giáo La Mã tại Tây Âu nắm giữ quyền lực tôn giáo và chính trị to lớn. Trong bối cảnh đó, nhiều tập tục và giáo lý đã đi lệch khỏi nền tảng Kinh Thánh, nổi bật nhất là việc **bán thẻ xá tội (indulgences)**. Người ta được dạy rằng có thể mua sự giảm nhẹ hình phạt tạm thời cho người thân trong luyện ngục bằng tiền bạc. Điều này trực tiếp chạm đến cốt lõi của Phúc Âm: sự cứu rỗi có phải là thứ có thể mua được, hay đó là ân điển nhưng không của Đức Chúa Trời?
Martin Luther (1483-1546), một tu sĩ Dòng Augustine và là giáo sư thần học tại Đại học Wittenberg, Đức, ngày càng bức xúc trước tình trạng này. Việc nghiên cứu Kinh Thánh, đặc biệt là sách Rô-ma và Ga-la-ti, đã dẫn ông đến một sự hiểu biết mới mẻ, đánh động về sự công bình của Đức Chúa Trời và sự xưng công bình bởi đức tin. Câu Kinh Thánh then chốt cho ông là **Rô-ma 1:17**: "Vì trong Tin Lành nầy có bày tỏ sự công bình của Đức Chúa Trời, bởi đức tin mà được, lại dẫn đến đức tin nữa, như có chép rằng: Người công bình sẽ sống bởi đức tin." Từ "công bình" trong tiếng Hy Lạp là "δικαιοσύνη" (dikaiosynē). Luther nhận ra rằng đây không phải là sự công bình nghiêm khắc mà Đức Chúa Trời dùng để phán xét (mà tội nhân không thể đạt được), mà là sự công bình Ngài ban cho – một địa vị công chính – qua đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ.
Vào ngày 31 tháng 10 năm 1517, Luther đã công bố "95 Luận Đề" (95 Theses) của mình, bày tỏ sự phản đối đối với việc lạm dụng bán thẻ xá tội và kêu gọi một cuộc tranh luận thần học công khai. Hành động đóng những luận đề này lên cửa Nhà thờ Lâu đài Wittenberg – vốn là một bảng thông báo thông thường của học giả – đã như một tia lửa châm ngòi cho cuộc Cải Chánh lan rộng khắp châu Âu. Trọng tâm của Luther là: Sự ăn năn thật là một đời sống thay đổi bởi ân điển Chúa, không phải một bí tích hay giao dịch có thể mua bán.
Cuộc Cải Chánh không chỉ là sự phản đối hành chính; nó được xây dựng trên nền tảng thần học vững chắc, được tóm gọn trong Năm Nguyên Lý "Chỉ Một" (Five Solas). Đây là kim chỉ nam để phân biệt đức tin Tin Lành và cũng là di sản quý giá nhất mà Ngày Cải Chánh nhắc nhở chúng ta.
1. Sola Scriptura (Chỉ Bởi Kinh Thánh):
Nguyên lý này khẳng định Kinh Thánh là thẩm quyền tối cao và duy nhất cho đức tin và sự thực hành Cơ Đốc. Truyền thống, lời dạy của giáo hội, hay khải tượng cá nhân đều phải được đánh giá dưới ánh sáng của Lời Chúa. **2 Ti-mô-thê 3:16-17** chép: "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành." Từ "soi dẫn" trong tiếng Hy Lạp là "θεόπνευστος" (theopneustos), nghĩa đen là "được Đức Chúa Trời thở ra". Luther và các nhà Cải Chánh đã đặt Kinh Thánh vào tay mọi tín hữu và đề cao việc phiên dịch Kinh Thánh ra ngôn ngữ thông dụng.
2. Sola Fide (Chỉ Bởi Đức Tin):
Đây là nguyên lý vật chất của Cuộc Cải Chánh. Con người được xưng công bình (được tuyên bố là công chính) trước mặt Đức Chúa Trời chỉ bởi đức tin nơi công lao cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ, chứ không bởi bất kỳ việc lành hay công đức nào của bản thân. **Rô-ma 3:28** tuyên bố rõ ràng: "Vì chúng ta kể rằng người ta được xưng công bình bởi đức tin, chớ không bởi việc làm theo luật pháp." Việc lành là *kết quả* của sự cứu rỗi, chứ không phải *điều kiện* để được cứu.
3. Sola Gratia (Chỉ Bởi Ân Điển):
Nguyên lý này chỉ ra nguồn gốc của sự cứu rỗi. Sự cứu rỗi là món quà nhưng không từ Đức Chúa Trời, xuất phát từ ân điển (χάρις - *charis*) của Ngài, chứ không phải do công đức hay nỗ lực của con người. **Ê-phê-sô 2:8-9** khẳng định: "Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình." Ân điển này được bày tỏ trọn vẹn trong sự chết thay và sống lại của Chúa Giê-xu.
4. Solus Christus (Chỉ Bởi Đấng Christ):
Nguyên lý này xác định phương tiện duy nhất của sự cứu rỗi. Chỉ có Chúa Giê-xu Christ là Đấng Trung Bảo giữa Đức Chúa Trời và loài người. **1 Ti-mô-thê 2:5** chép: "Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung Bảo ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ, là người." Danh Ngài trong tiếng Hy Lạp là "Ἰησοῦς" (Iēsous), có nghĩa "Giê-hô-va là sự cứu rỗi", và tước hiệu "Χριστός" (Christos) nghĩa là "Đấng được xức dầu", Đấng Mê-si. Sự cứu rỗi không đến qua các thánh, qua Mẹ Maria, hay qua một tổ chức giáo hội nào, mà chỉ qua Christ.
5. Soli Deo Gloria (Chỉ Vì Vinh Quang Đức Chúa Trời):
Đây là mục đích tối thượng của sự cứu rỗi và toàn bộ đời sống Cơ Đốc nhân. Mọi sự – từ sự sáng tạo, sự cứu chuộc, cho đến sự thánh hóa – đều nhằm tôn cao vinh quang (δόξα - *doxa*) của Đức Chúa Trời. **1 Cô-rinh-tô 10:31** dạy: "Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm." Đời sống Cơ Đốc nhân phải là một bản thánh ca ca ngợi ân điển Ngài.
Kỷ niệm Ngày Cải Chánh không phải chỉ để nhớ về quá khứ, mà để sống lại những chân lý vĩ đại đó trong hiện tại. Dưới đây là những áp dụng thiết thực:
1. Sống Bởi Đức Tin, Không Bởi Việc Làm:
Mỗi Cơ Đốc nhân cần thường xuyên kiểm điểm lại động cơ của mình. Chúng ta có đang tìm kiếm sự chấp nhận của Chúa qua sự hầu việc hăng hái, dâng hiến nhiều, hay qua danh tiếng đạo đức không? Hay chúng ta đang nghỉ ngơi trong sự hoàn thành của Christ trên thập tự giá? Hãy học như Phao-lô: "Tôi đã bị đóng đinh vào thập tự giá với Đấng Christ, mà tôi sống, không phải là tôi sống nữa, nhưng Đấng Christ sống trong tôi; nay tôi còn sống trong xác thịt, ấy là tôi sống trong đức tin của Con Đức Chúa Trời, là Đấng đã yêu tôi, và đã phó chính mình Ngài vì tôi." (**Ga-la-ti 2:20**). Sự tự do này thúc đẩy chúng ta làm việc lành cách vui mừng, như sự đáp lại tình yêu Chúa.
2. Gắn Bó Và Vâng Phục Thẩm Quyền Tối Cao Của Kinh Thánh:
Chúng ta cần đề phòng chủ nghĩa truyền thống (coi cách làm quen thuộc là chân lý) và chủ nghĩa chủ quan (coi cảm xúc, khải tượng cá nhân là tối thượng). Hãy trở thành những người nghiên cứu Kinh Thánh chăm chỉ, như người Bê-rê: "với lòng rất sẵn mà chịu lấy lời, ngày nào cũng tra xem Kinh Thánh, để xét lời giảng có thật chăng." (**Công Vụ 17:11**). Mọi lời dạy dỗ, kể cả từ mục sư hay giáo sư nổi tiếng, đều phải được soi rọi dưới Lời Chúa.
3. Rao Giảng Phúc Âm Thuần Túy:
Phúc Âm của Cuộc Cải Chánh là Phúc Âm về ân điển. Đôi khi chúng ta vô tình rao giảng một "Phúc Âm khác" – Phúc Âm của sự thành công, của sức khỏe, của sự thịnh vượng, hoặc Phúc Âm đòi hỏi con người phải tự cải thiện mình trước. Hãy trung thành rao giảng Phúc Âm rằng Chúa Giê-xu Christ, là Con Đức Chúa Trời, đã chết thay cho tội nhân, sống lại, và ai tin Ngài thì được xưng công bình. Đó là "quyền phép Đức Chúa Trời để cứu mọi kẻ tin" (**Rô-ma 1:16**).
4. Giữ Vững Tâm Thế "Chỉ Vì Vinh Quang Đức Chúa Trời":
Trong mọi lĩnh vực đời sống – công việc, gia đình, giải trí, hầu việc – hãy tự hỏi: "Điều này có tôn cao Chúa không? Có phản chiếu đặc tính của Ngài không?" Hãy từ bỏ việc tìm kiếm vinh quang cho bản thân. Như **Ma-thi-ơ 5:16** dạy: "Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta như vậy, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, mà ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời." Mục đích tối thượng của chúng ta là để Ngài được tôn cao.
Ngày Cải Chánh 31 tháng 10 không phải là ngày lễ tôn vinh Martin Luther hay bất kỳ nhà cải chánh nào. Đó là ngày tưởng nhớ **ơn tái khám phá Phúc Âm** – Phúc Âm về ân điển nhưng không của Đức Chúa Trời qua Đức Chúa Jêsus Christ. Di sản của Cuộc Cải Chánh đặt vào tay chúng ta một đức tin được thanh lọc, một Kinh Thánh được mở ra, và một Đấng Christ được tôn cao.
Thế hệ Cơ Đốc nhân ngày nay được kêu gọi để "chiến đấu cho đức tin" đã được truyền lại cho mình (**Giu-đe 1:3**). Chúng ta phải can đảm bảo vệ và sống theo Năm Nguyên Lý "Sola", chống lại mọi sự pha trộn hay làm loãng chân lý. Hãy để Ngày Cải Chánh không chỉ là một sự kiện trong lịch sử, mà là một nguyên lý sống động trong Hội Thánh và trong lòng mỗi tín hữu, hầu cho "tiếng của Đấng Christ vang ra" (**Rô-ma 10:17**) một cách trung thực và quyền năng đến muôn đời.