Các Hình Thức Thờ Thần Tượng Trong Thời Hiện Đại
Khi nhắc đến “thần tượng” hay “sự thờ hình tượng”, tâm trí nhiều Cơ Đốc nhân thường hình dung ra những pho tượng bằng vàng, bạc, gỗ hay đá trong các đền thờ cổ xưa. Tuy nhiên, lời cảnh báo “Hãy giữ mình khỏi tà thần” (1 Giăng 5:21) vẫn nguyên vẹn tính thời sự trong thế kỷ 21. Thần tượng, xét theo cốt lõi thần học, là bất cứ điều gì hoặc bất cứ ai chiếm vị trí tối cao thuộc về một mình Đức Chúa Trời trong đời sống, tấm lòng và sự thờ phượng của chúng ta. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát các hình thức thờ thần tượng tinh vi trong thời hiện đại dưới ánh sáng của Lời Chúa, nhằm giúp con dân Người tỉnh thức và gìn giữ tấm lòng trong sạch cho Chúa.
Từ ngữ "thần tượng" trong tiếng Hê-bơ-rơ là "אֱלִיל" (elil), có nghĩa đen là "vật vô giá trị", "hư không". Tiên tri Ê-sai đã châm biếm sự hư không của nó: “Những kẻ đúc tượng thần đều là hư không, công việc chúng nó ưa thích chẳng có ích gì” (Ê-sai 44:9). Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ được dùng là "εἴδωλον" (eidōlon), chỉ về hình ảnh, bóng ma, hay vật được tôn thờ thay cho Đức Chúa Trời thật. Sứ đồ Phao-lô định nghĩa rõ ràng: “Vậy anh em hãy giết chết các chi thể của mình ở dưới đất… tham lam, tham lam tức là thờ hình tượng” (Cô-lô-se 3:5). Như vậy, thần tượng không chỉ là vật thể, mà còn là những ham muốn và đam mê của lòng người đặt sai chỗ.
I. Các Hình Thức Thờ Thần Tượng Hiện Đại: Một Cuộc Khảo Sát Theo Kinh Thánh
1. Chủ Nghĩa Vật Chất và Sự Thờ Phượng Của Cải
Đây có lẽ là hình thức phổ biến nhất. Chúa Giê-xu phán rõ: “Chẳng ai được làm tôi hai chủ; vì sẽ ghét người nầy mà yêu người kia, hoặc trọng người nầy mà khinh người kia. Các ngươi không có thể làm tôi Đức Chúa Trời lại làm tôi Ma-môn nữa” (Ma-thi-ơ 6:24). “Ma-môn” (μαμωνᾶς) chỉ về của cải, tài sản, sự giàu có được nhân cách hóa như một chủ nhân. Thời nay, thần tượng này biểu hiện qua việc đặt sự an toàn, hạnh phúc và giá trị bản thân vào số dư tài khoản ngân hàng, nhà cửa, xe cộ, hoặc địa vị kinh tế. Sự tham lam không bao giờ thỏa mãn chính là nghi thức thờ phượng của nó. Sứ đồ Phao-lô gọi đó là “sự thờ hình tượng” (Cô-lô-se 3:5). Khi nỗi lo về “sẽ ăn gì, uống gì, mặc gì” (Ma-thi-ơ 6:31) chi phối tâm trí hơn sự tìm kiếm Nước Đức Chúa Trời, chúng ta đang trên bờ vực của sự thờ thần tượng.
2. Chủ Nghĩa Cá Nhân và Sự Thờ Phượng Bản Thân
Xã hội đề cao chủ nghĩa cá nhân, sự tự quyết và “tự thể hiện bản thân”. Mặc dù Kinh Thánh dạy chúng ta có giá trị trước mặt Đức Chúa Trời (Thi Thiên 139:14), nhưng việc biến bản thân, ý muốn, cảm xúc, hình ảnh cá nhân và sự tự do lựa chọn thành trung tâm của đời sống chính là một dạng thờ thần tượng. Sứ đồ Phao-lô mô tả những kẻ thù đạo trong thời kỳ sau rốt là “yêu mình… yêu sự vui sướng hơn yêu Đức Chúa Trời” (2 Ti-mô-thê 3:2,4). Mạng xã hội là “đền thờ” lý tưởng cho sự thờ phượng này, nơi con người liên tục tôn vinh hình ảnh, thành tích và cuộc sống của chính mình, tìm kiếm sự tán dương (số like, share, comment) như một thứ của lễ dâng lên. Điều này đi ngược với lời kêu gọi: “Ấy vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm” (1 Cô-rinh-tô 10:31).
3. Sự Đam Mê Giải Trí, Thể Thao và Công Nghệ
Giải trí, thể thao và công nghệ tự thân không xấu, nhưng khi chúng chiếm lĩnh thời gian, năng lượng, tâm trí và sự nhiệt thành vốn thuộc về Đức Chúa Trời, chúng trở thành thần tượng. Việc dành hàng giờ mỗi ngày để xem phim, lướt mạng, chơi game, hoặc theo dõi các giải đấu thể thao một cách cuồng nhiệt, trong khi thời gian đọc Kinh Thánh, cầu nguyện và hội hiệp với Hội Thánh bị xao lãng, chính là một tín hiệu báo động. Chúa Giê-xu phán: “Vì của báu ngươi ở đâu, thì lòng ngươi cũng ở đó” (Ma-thi-ơ 6:21). Chiếc điện thoại thông minh có thể trở thành “bàn thờ bỏ túi” nếu nó là vật đầu tiên ta chạm đến khi thức dậy và cuối cùng trước khi đi ngủ. Sự lệ thuộc vào nó phản ánh tấm lòng hướng về nó.
4. Chủ Nghĩa Khoái Lạc và Sự Tìm Kiếm Thỏa Mãn Cảm Xúc
Việc tôn thờ sự vui thú, thoải mái và tránh né mọi đau khổ bằng mọi giá là một thần tượng phổ biến. Văn hóa hiện đại rao giảng rằng hạnh phúc tối thượng là quyền lợi của mỗi người. Khi mục tiêu sống chính là “cảm thấy tốt đẹp”, chúng ta đang thờ phượng cảm xúc của chính mình. Kinh Thánh cảnh báo về những người “lấy sự mê ăn uống làm chúa mình” (Phi-líp 3:19). Điều này mở rộng ra cho mọi hình thức tìm kiếm khoái cảm: ăn uống, tình dục trái phép, mua sắm, v.v. Sứ đồ Phê-rơ cảnh báo về “những sự ham mê đời nầy” (2 Phi-e-rơ 1:4). Chúa Giê-xu kêu gọi chúng ta từ bỏ chính mình, vác thập tự giá mình hằng ngày mà theo Ngài (Lu-ca 9:23), một sự kêu gọi đối nghịch trực tiếp với chủ nghĩa khoái lạc.
5. Sự Thờ Phượng Các Mối Quan Hệ và Con Người
Đặt một con người – có thể là vợ/chồng, con cái, bạn trai/bạn gái, lãnh đạo tôn giáo, hay người nổi tiếng – vào vị trí của Đức Chúa Trời, trông chờ ở họ sự cứu rỗi, toàn vẹn và ý nghĩa cuộc sống mà chỉ Đức Chúa Trời mới có thể ban cho, chính là thờ thần tượng. Đây là sự vi phạm điều răn thứ nhất: “Trước mặt Ta, ngươi chớ có các thần khác” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3). Khi nỗi sợ làm mất lòng người nào đó lớn hơn nỗi sợ làm buồn lòng Đức Chúa Trời, khi sự chấp nhận của họ quan trọng hơn sự chấp nhận của Chúa, thì mối quan hệ đó đã trở thành thần tượng. Kinh Thánh ghi lại bài học thảm khốc của vua Sa-lô-môn, vì thương mến các người vợ ngoại bang mà chúng “dụ dỗ người đi theo các thần khác” (1 Các Vua 11:4).
6. Chủ Nghĩa Dân Tộc, Chủ Nghĩa Chính Trị Cực Đoan
Việc tôn thờ quốc gia, chủng tộc, hay một hệ tư tưởng chính trị đến mức đồng nhất nó với ý muốn của Đức Chúa Trời, hoặc đặt lòng trung thành với nó trên lòng trung thành với Vương Quốc Đấng Christ, là một hình thức thờ thần tượng nguy hiểm. Dân Y-sơ-ra-ên xưa nhiều lần phạm tội vì muốn “giống như các dân tộc khác”, chấp nhận các vua và các thần của họ. Ngày nay, Cơ Đốc nhân được kêu gọi là “dân được lựa chọn… là khách và kiều dân” trên đất (1 Phi-e-rơ 2:9-11). Lòng trung thành tối cao của chúng ta thuộc về Đấng Christ, không thuộc về bất kỳ thể chế hay phe phái trần gian nào. Khi chúng ta sử dụng Kinh Thánh để biện minh một cách mù quáng cho mọi hành động của một đảng phái, hoặc tin rằng sự cứu rỗi đến từ chính sách hơn là từ Phúc Âm, chúng ta đang lâm nguy.
II. Nhận Diện và Phá Đổ Thần Tượng: Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc
Nhận biết thần tượng là bước đầu tiên. Chúng ta có thể tự vấn lòng mình với một số câu hỏi như:
Tôi dành phần lớn thời gian, tiền bạc và suy nghĩ cho điều gì?
Tôi tìm kiếm sự an ủi, an ninh và niềm vui tối thượng từ đâu khi gặp khủng hoảng?
Điều gì khiến tôi sẵn sàng bất tuân Lời Chúa để có được hoặc giữ lấy?
Tôi sợ mất điều gì nhất?
Dưới đây là những bước thực tiễn, dựa trên Kinh Thánh, để thanh tẩy đời sống khỏi thần tượng:
1. Thú Nhận và Ăn Năn (1 Giăng 1:9)
Sự ăn năn (μετάνοια – *metanoia*) nghĩa là thay đổi tư tưởng, quay lưng lại với thần tượng và hướng mặt về Đức Chúa Trời. Hãy thành thật với Chúa về những thần tượng bạn đã phát hiện trong lòng. Đừng chỉ xưng tội chung chung, hãy xưng cụ thể. Sự thú nhận phá vỡ quyền lực của bóng tối.
2. Tái Khẳng Định Giao Ước và Sự Thờ Phượng Duy Nhất
Hãy làm mới lại giao ước của bạn với Chúa. Như Giô-suê đã kêu gọi dân sự: “Vậy bây giờ, hãy kính sợ Đức Giê-hô-va, và phục sự Ngài cách thành tâm và trung tín… còn ta và nhà ta, chúng tôi sẽ phục sự Đức Giê-hô-va” (Giô-suê 24:14-15). Hãy chủ động dành thời gian chất lượng mỗi ngày để thờ phượng Chúa qua Lời Ngài và cầu nguyện, thiết lập lại thứ tự ưu tiên đúng đắn.
3. Thực Hành Sự Từ Bỏ và Kỷ Luật Thuộc Linh
Chúa Giê-xu dạy cách triệt để: “Nếu con mắt bên hữu làm cho ngươi vấp phạm, thì hãy móc mà quăng nó cho xa ngươi đi” (Ma-thi-ơ 5:29). Ứng dụng nguyên tắc này, có thể bạn cần: “cai nghiện” kỹ thuật số (tắt thông báo, định giờ dùng mạng xã hội), lập ngân sách và dâng hiến rộng rãi để phá vỡ quyền lực của Ma-môn, hoặc từ chối tham gia vào những cuộc nói chuyện tôn vinh con người hay chủ nghĩa thế tục.
4. Làm Đầy Tấm Lòng Bằng Lẽ Thật và Sự Hiện Diện của Chúa
Không thể chỉ đơn thuần “đuổi quỷ” ra khỏi nhà (tấm lòng) mà để trống không. Chúa Giê-xu cảnh báo tình trạng đó sẽ còn tệ hơn (Ma-thi-ơ 12:43-45). Hãy chủ động làm đầy tâm trí bằng Lời Chúa (Cô-lô-se 3:16), hãy được đầy dẫy Đức Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18). Khi tình yêu dành cho Chúa Cứu Thế Giê-xu chiếm ngự tấm lòng, mọi tình yêu khác sẽ vào đúng vị trí của nó.
5. Sống Trong Cộng Đồng Hội Thánh Trách Nhiệm
Đừng chiến đấu một mình. Hãy tìm một người bạn đáng tin cậy trong Chúa, một người môn đồ hóa hay mục sư, để chia sẻ cuộc chiến của mình và nhờ họ cầu thay, khích lệ và nhắc nhở (Ga-la-ti 6:1-2). Sự sống trong Hội Thánh giúp chúng ta có được góc nhìn cân bằng và sự nâng đỡ thiết thực.
Kết Luận: Hướng Về Chúa Giê-xu, Đấng Duy Nhất Đáng Tôn Thờ
Các hình thức thờ thần tượng thời hiện đại dù tinh vi đến đâu, cốt lõi vẫn là sự phản bội lại tình yêu và địa vị tối cao của Đấng Tạo Hóa. Chúng hứa hẹn sự sống nhưng chỉ dẫn đến sự chết và trống rỗng thuộc linh. Cuộc chiến chống lại thần tượng là cuộc chiến trọn đời của đức tin, nhưng chúng ta không đơn độc. Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã hoàn toàn vâng phục Chúa Cha, đã chiến thắng mọi cám dỗ của ma quỷ (Ma-thi-ơ 4:1-11), và ban cho chúng ta Thánh Linh của Ngài để giúp chúng ta chiến thắng.
Cuối cùng, giải pháp triệt để không nằm ở nỗ lực tự kỷ luật, mà ở trong ân điển và sự thu hút của chính Chúa. Khi chúng ta chiêm ngưỡng vẻ đẹp, sự thánh khiết và tình yêu hy sinh của Chúa Giê-xu trong Phúc Âm, những thần tượng giả tạo sẽ mất đi sức hút. Như lời tác giả thơ Hê-bơ-rơ khích lệ: “Vậy, chúng ta phải lấy lòng rất tin kính và sợ sệt, hầu cho được ơn của Đức Chúa Trời, vì Đức Chúa Trời chúng ta là đám lửa hay thiêu đốt” (Hê-bơ-rơ 12:28-29). Hãy để ngọn lửa thánh khiết của Ngài thiêu đốt mọi thần tượng trong đền thờ tấm lòng chúng ta, để chỉ còn lại một mình Ngài ngự trị.