Francis Schaeffer
Trong hành trình đức tin của Hội Thánh Tin Lành thế kỷ 20, có những tiếng nói vang lên như hồi chuông cảnh tỉnh, kêu gọi sự tỉnh thức trước những cơn sóng văn hóa và triết lý đang xói mòn nền tảng Cơ Đốc. Một trong những tiếng nói có tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất, không chỉ trong thần học mà còn trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật và biện giáo, chính là Francis August Schaeffer (1912-1984). Ông không chỉ là một mục sư, một nhà thần học, mà còn là một nhà tư tưởng, một người khai sáng và là người cha thuộc linh cho một thế hệ trí thức trẻ tìm kiếm chân lý trong một thời đại đầy hoài nghi. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào cuộc đời, tư tưởng, di sản và những bài học thực tiễn từ Francis Schaeffer, được soi sáng qua lăng kính Kinh Thánh.
I. Hành Trình Đức Tin & Sự Hình Thành Của L'Abri
Francis Schaeffer sinh ra tại Philadelphia, Hoa Kỳ, trong một gia đình lao động. Trải qua sự thức tỉnh thuộc linh sâu sắc, ông theo học tại Chủng viện Thần học Westminster, nơi ông thấm nhuần thần học Cải Chánh, đặc biệt là tư tưởng của Abraham Kuyper về quyền tể trị của Đấng Christ trên mọi lĩnh vực đời sống. Sau khi làm mục sư ở Mỹ, một cơn khủng hoảng thuộc linh đã dẫn dắt ông và vợ - bà Edith - đến một hành trình đầy bất ngờ. Năm 1955, gia đình Schaeffer chuyển đến làng Huémoz ở Thụy Sĩ, với một tầm nhìn đơn sơ nhưng đầy quyền năng: mở cửa nhà mình để đối thoại, trả lời những câu hỏi chân thành của bất kỳ ai tìm kiếm chân lý. Họ gọi nơi đó là "L'Abri" (tiếng Pháp, nghĩa là "Nơi Nương Náu").
Mô hình của L'Abri dựa trên đức tin rằng Đức Chúa Trời chủ động trong lịch sử và sẵn lòng đáp ứng nhu cầu của con người. Schaeffer tin rằng "Đức Chúa Trời hằng sống" (Giê-rê-mi 10:10) không phải là một ý niệm trừu tượng, mà là Đấng có thể được kinh nghiệm trong thực tế. Ông thường nhấn mạnh lời cầu nguyện tin cậy như được chép trong Châm Ngôn 3:5-6: "Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con." L'Abri trở thành một thí nghiệm sống động về đức tin này, nơi những nhu cầu vật chất và thuộc linh đều được dâng lên trong lời cầu nguyện, và những cuộc đối thoại triết học sâu sắc diễn ra quanh bàn ăn.
II. Nền Tảng Thần Học & Triết Lý "Chân Lý Toàn Diện"
Đóng góp lớn nhất của Schaeffer nằm ở việc ông phân tích sự suy tàn của văn hóa phương Tây từ góc độ thần học và triết học. Ông vạch ra một đường thẳng từ sự khước từ chân lý khách quan và tuyệt đối trong thời kỳ Khai Sáng, dẫn đến chủ nghĩa hư vô (nihilism) của thế kỷ 20. Trong tác phẩm kinh điển "Ký Sự Cơ Đốc" (The God Who Is There), ông lập luận rằng xã hội hiện đại đã từ bỏ khái niệm về "chân lý toàn diện" (true truth) – chân lý phù hợp với thực tại khách quan do Đức Chúa Trời tạo dựng.
Schaeffer đứng vững trên nền tảng của sự mặc khải đặc biệt (Kinh Thánh) và sự mặc khải chung (tạo vật). Ông dùng Rô-ma 1:20 để củng cố lập luận: "Vả, những sự trọn lành của Ngài mắt không thấy được, tức là quyền phép đời đời và bổn tánh Ngài, thì từ buổi sáng thế vẫn sờ sờ như mắt xem thấy, khi người ta xem xét công việc của Ngài." Con người có thể nhận biết Đức Chúa Trời qua tạo vật, nhưng tội lỗi đã làm hư hoại sự nhận biết đó, khiến họ cần đến Lời thành văn (Kinh Thánh).
Ông nhấn mạnh tính khải thần trọn vẹn (plenary inspiration) của Kinh Thánh. Trong tiếng Hy Lạp, từ "mặc khải" là apokalypsis (ἀποκάλυψις), nghĩa là "vén màn", "bày tỏ". Schaeffer tin rằng Kinh Thánh là Lời được Đức Chúa Trời hà hơi (2 Ti-mô-thê 3:16), "Theopneustos" (θεόπνευστος), có thẩm quyền tuyệt đối trên mọi lĩnh vực mà nó đề cập, từ cứu rỗi đến lịch sử và đạo đức.
III. Phê Phán Văn Hóa & Lời Kêu Gọi Sống Chính Trực
Schaeffer không chỉ dừng lại ở phân tích; ông kêu gọi Cơ Đốc nhân phải có thái độ đúng đắn trước văn hóa. Trong tác phẩm "Cơ Đốc Nhân Thời Đại Mới" (The Church at the End of the 20th Century) và "Một Sự Cơ Đốc Toàn Diện" (A Christian Manifesto), ông thách thức Hội Thánh phải từ bỏ thái độ "thoát ly" (escapism) khỏi thế gian. Thay vào đó, ông kêu gọi "sự chính trực" (integrity) và "sự liên quan" (relevance).
Ông dùng hình ảnh của tiên tri Đa-ni-ên và các bạn trong Ba-by-lôn (Đa-ni-ên 1) như một hình mẫu: họ tham gia vào nền văn hóa ngoại bang, học tập ngôn ngữ và tri thức của nó, nhưng tuyệt đối không thỏa hiệp trong những vấn đề nguyên tắc căn bản của đức tin. Schaeffer cho rằng Cơ Đốc nhân phải "nắm vững" mọi tư tưởng để biện giáo hiệu quả, dựa trên 2 Cô-rinh-tô 10:5: "...đánh đổ các lý luận, và mọi sự cao tự nổi lên nghịch cùng sự hiểu biết Đức Chúa Trời, và bắt hết các ý tưởng làm tôi vâng phục Đấng Christ." Từ "lý luận" trong nguyên văn Hy Lạp là logismos (λογισμός), chỉ những hệ thống tư tưởng, lập luận được xây dựng có chủ ý.
IV. Nhân Tính Của Đấng Christ & Sự Cứu Chuộc Trong Lịch Sử
Một trọng tâm trong biện giáo của Schaeffer là sự nhấn mạnh vào tính lịch sử và nhân tính của Đấng Christ. Ông phản bác khuynh hướng tách rời đức tin khỏi lịch sử. Sự cứu rỗi không phải là một ý niệm thuần túy, mà được bắt rễ trong những sự kiện lịch sử có thật: sự giáng sinh, chịu chết và sống lại của Chúa Giê-xu. Trong 1 Giăng 1:1-3, Sứ đồ Giăng tuyên bố: "Điều có từ trước hết, là điều chúng tôi đã nghe, điều mắt chúng tôi đã thấy, điều chúng tôi đã ngắm và tay chúng tôi đã rờ, về Lời sự sống... chúng tôi lấy làm chứng và truyền cho anh em sự sống đời đời." Schaeffer dùng lập luận này để chống lại chủ nghĩa duy tâm và thuyết tương đối, khẳng định rằng Cơ Đốc giáo có thể được kiểm chứng trong thực tại.
Ông cũng nói nhiều về "sự sa ngã" (the Fall) trong Sáng thế ký 3 như một sự kiện lịch sử có thật, giải thích cho tình trạng hư hoại của con người và toàn thể tạo vật (Rô-ma 8:22). Chính vì sự sa ngã này mà con người cần một Đấng Cứu Chuộc lịch sử.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
Tư tưởng của Francis Schaeffer không chỉ dành cho các học giả. Nó đem lại những chỉ dẫn thiết thực cho mỗi Cơ Đốc nhân:
1. Sống Với Tư Cách Là "Người Nương Náu": Mỗi Hội Thánh và mỗi gia đình Cơ Đốc có thể trở thành một "L'Abri" nhỏ - một nơi nương náu của tình yêu thương, sự chân thật và đối thoại cởi mở. Hãy mở cửa lòng và nhà mình để lắng nghe, chia sẻ và cùng nhau tìm kiếm chân lý (Rô-ma 12:13).
2. Theo Đuổi Chân Lý Toàn Diện: Trong một thế giới của "sự thật của tôi" và "sự thật của bạn", chúng ta được kêu gọi tin vào chân lý tuyệt đối của Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh. Điều này đòi hỏi chúng ta nghiên cứu Lời Chúa cách nghiêm túc, không chỉ để tìm sự an ủi cá nhân, mà để hiểu biết toàn bộ cái nhìn của Đức Chúa Trời về thế giới (Giô-suê 1:8).
3. Tham Gia Văn Hóa Với Tư Duy Phê Phán & Sáng Tạo: Thay vì rút lui hoặc thỏa hiệp vô điều kiện, chúng ta cần tham gia vào văn hóa - nghệ thuật, khoa học, giáo dục, chính trị - với tư duy được Đấng Christ đổi mới (Rô-ma 12:2). Hãy học cách phân biệt những hạt giống tốt và xấu trong các trào lưu tư tưởng, và dùng khả năng sáng tạo Chúa ban để tạo ra những tác phẩm phản ánh vẻ đẹp và trật tự của Ngài.
4. Biện Giáo Với Tấm Lòng và Lý Trí: Khi chia sẻ đức tin, hãy noi gương Schaeffer: lắng nghe chân thành những câu hỏi và nỗi đau của người khác, trình bày lẽ thật với lòng yêu thương và sự tôn trọng (1 Phi-e-rơ 3:15), đồng thời không ngại dùng lý trí để chỉ ra tính hợp lý và nhân tính của đức tin Cơ Đốc.
5. Giữ Vững Tính Chính Trực Thuộc Linh: Trong mọi lựa chọn đạo đức, nghề nghiệp, hay xã hội, hãy tìm kiếm sự chính trực. Điều này có nghĩa là sống nhất quán giữa những gì chúng ta tin và những gì chúng ta làm, giữa ngày Chúa Nhật và những ngày còn lại trong tuần (Gia-cơ 1:22).
Kết Luận: Di Sản Của Một Người Gieo Hạt Giống
Francis Schaeffer qua đời năm 1984, nhưng di sản của ông vẫn còn sống động qua mạng lưới L'Abri trên toàn thế giới, qua các tác phẩm sâu sắc của ông, và qua hàng ngàn cá nhân mà ông và bà Edith đã chạm đến. Ông nhắc nhở chúng ta rằng đức tin Cơ Đốc không phải là một ốc đảo tách biệt, mà là một lực lượng sống động, có khả năng đối thoại cách thông minh và đầy yêu thương với mọi ngóc ngách của đời sống con người. Ông kêu gọi chúng ta tin vào "Đức Chúa Trời hằng sống", Đấng không im lặng, Đấng đã phán trong Lời Ngài và hành động trong lịch sử.
Như lời Chúa Giê-xu phán trong Ma-thi-ơ 5:14-16: "Các ngươi là sự sáng của thế gian... Chớ để sự sáng mình trước mặt người ta như vậy, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, và ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời." Francis Schaeffer đã sống như một người cầm đèn, soi sáng mối liên hệ giữa Lời Hằng Sống và thế giới hiện đại. Ước mong mỗi chúng ta, được trang bị bởi Lời Chúa và sự thông biết của Đức Thánh Linh, cũng can đảm bước vào thế giới với tấm lòng yêu thương, khối óc sáng suốt và một đức tin vững vàng nơi Đấng Christ, là Chân Lý toàn diện.