Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài

Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gần gũi lại vừa siêu việt, vừa gây tranh cãi lại vừa được tôn thờ nhiều như Giê-su người Na-xa-rét. Câu hỏi “Ngươi nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15) mà chính Chúa Giê-su đặt ra cho các môn đồ vẫn vang vọng xuyên suốt các thế kỷ, đòi hỏi mỗi người phải có một câu trả lời cá nhân. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá thân vị, cuộc đời, sự chết, sự sống lại và di sản đời đời của Chúa Giê-su Christ dựa trên nền tảng Kinh Thánh, với sự tham chiếu đến ngôn ngữ gốc Hê-bơ-rơ và Hy Lạp.

Kinh Thánh trình bày Chúa Giê-su không phải là một nhà cải cách tôn giáo thuần túy, mà là Đức Chúa Trời trong hình thể loài người. Sứ đồ Giăng mở đầu Phúc Âm bằng một tuyên bố thần học sâu sắc: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật” (Giăng 1:1, 14). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên ngữ Hy Lạp là Logos (Λόγος), mang ý nghĩa về Lý Trí, Lời Phán sáng tạo và Bản Thể biểu đạt trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Sự nhập thể (Incarnation) này là mầu nhiệm trung tâm của đức tin Cơ Đốc.

Chúa Giê-su tự xưng mình bằng danh hiệu “Ta Là” (Egō Eimi - ἐγώ εἰμι), một sự ám chỉ trực tiếp đến danh xưng GIA-VÊ (YHWH) của Đức Chúa Trời trong Cựu Ước (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14). Trong Giăng 8:58, Ngài phán: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta”. Cụm từ “đã có ta” chính là Egō Eimi. Sự đồng bản thể của Ngài với Đức Chúa Cha được tóm tắt trong lời tuyên bố: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30).

Đồng thời, Ngài cũng hoàn toàn là người. Ngài được sinh ra bởi một nữ đồng trinh (Ê-sai 7:14; Ma-thi-ơ 1:23), lớn lên trong một gia đình (Lu-ca 2:51-52), biết đói khát, mệt mỏi, đau buồn và chịu đau đớn. Thư Hê-bơ-rơ nhấn mạnh: “Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm không có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn là thầy tế lễ thượng phẩm từng trải mọi thử thách y như chúng ta, song chẳng phạm tội” (Hê-bơ-rơ 4:15). Tính không phạm tội của Ngài chứng tỏ bản tính thần thượng hoàn hảo của Ngài.

Chức vụ cứu chuộc của Chúa Giê-su được thực hiện trọn vẹn qua ba chức vụ Mê-si-a (Triple Munus) được báo trước trong Cựu Ước.

1. Đấng Tiên Tri: Như Môi-se đã tiên báo về một Đấng Tiên Tri sẽ đến (Phục Truyền 18:15), Chúa Giê-su là Lời Đức Chúa Trời được bày tỏ trọn vẹn nhất. Ngài rao giảng với thẩm quyền (Ma-thi-ơ 7:29), mặc khải ý chỉ của Đức Chúa Cha và chỉ ra con đường sự sống. Phúc Âm Giăng ghi lại bảy lời “Ta Là” nổi tiếng (như “Ta là bánh của sự sống”, “Ta là ánh sáng của thế gian”) thể hiện chức vụ mặc khải này.

2. Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm: Trong hệ thống tế lễ Cựu Ước, thầy tế lễ đứng ra dâng của lễ chuộc tội cho dân chúng. Chúa Giê-su là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm trọn đời theo ban Mên-chi-xê-đéc (Thi Thiên 110:4; Hê-bơ-rơ 7). Khác với các thầy tế lễ phải dâng tế lễ nhiều lần, Ngài “đã dâng chính mình Ngài làm tế lễ, chỉ một lần đủ cả” (Hê-bơ-rơ 7:27). Từ Hy Lạp chỉ “tế lễ chuộc tội” là hilastērion (ἱλαστήριον), cũng được dùng trong Rô-ma 3:25 để nói về Chúa Giê-su là của lễ chuộc tội, làm thỏa mãn sự công bình thánh khiết của Đức Chúa Trời.

3. Đấng Vua: Ngài là hậu tự của vua Đa-vít, Đấng Mê-si được xức dầu để trị vì đời đời (2 Sa-mu-ên 7:12-13; Lu-ca 1:32-33). Tuy nhiên, vương quốc của Ngài không thuộc về thế gian này (Giăng 18:36). Ngài trị vì trong lòng những ai tin nhận Ngài và sẽ trở lại trong vinh quang để lập vương quốc nghìn năm và sau cùng là trời mới đất mới (Khải Huyền 19-22).

Cốt lõi của Phúc Âm nằm ở sự chết thay và sự sống lại của Chúa Giê-su. Ê-sai 53 đã tiên tri rõ ràng về một Đầy Tớ chịu khổ sẽ “vì tội lỗi của dân ta mà bị thương” (câu 8) và “gánh tội lỗi nhiều người” (câu 12). Chúa Giê-su đã ứng nghiệm điều này. Trên thập tự giá, Ngài gánh lấy án phạt của tội lỗi thay cho nhân loại. Thánh Kinh dùng nhiều từ quan trọng để giải thích ý nghĩa sự chết của Ngài:

• Chuộc Tội (Redemption - Apolutrōsis ἀπολύτρωσις): Chúng ta được “chuộc” khỏi ách nô lệ của tội lỗi và sự chết bằng giá rất cao là huyết Ngài (1 Phi-e-rơ 1:18-19).
• Hòa Giải (Reconciliation - Katallagē καταλλαγή): Mối quan hệ đổ vỡ giữa loài người tội lỗi với Đức Chúa Trời thánh khiết được phục hồi (2 Cô-rinh-tô 5:18-19).
• Xưng Công Bình (Justification - Dikaiōsis δικαίωσις): Nhờ đức tin vào Chúa Giê-su, tội nhân được kể là công bình trước mặt Đức Chúa Trời (Rô-ma 4:25).

Sự sống lại của Ngài vào ngày thứ ba là bằng chứng tối hậu xác nhận thân vị thần thượng của Ngài và sự hoàn thành trọn vẹn của công tác cứu chuộc. Sứ đồ Phao-lô khẳng định: “Ví bằng Đấng Christ không sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại là chiến thắng vinh hiển của Ngài trên tội lỗi, sự chết và quyền lực của Sa-tan.

Di sản mà Chúa Giê-su để lại không phải là một triết lý hay một bộ luật, mà là Sự Sống Đời Đời và một Gia Đình Thuộc Linh – tức Hội Thánh của Ngài.

Ngài phán: “Ta đã đến, hầu cho chiên được sự sống, và được sự sống dư dật” (Giăng 10:10). Sự sống đời đời (zōē aiōnios - ζωὴ αἰώνιος) không chỉ là sự sống kéo dài vô tận, mà là một phẩm chất sống – là chính sự sống của Đức Chúa Trời được ban cho người tin (Giăng 17:3).

Trước khi về trời, Ngài ủy thác cho các môn đồ Đại Mạng Lệnh: “Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh mà làm phép báp-têm cho họ, và dạy họ giữ hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi” (Ma-thi-ơ 28:19-20). Ngài cũng hứa ban Đức Thánh Linh để ở cùng, dạy dỗ và ban quyền năng cho Hội Thánh (Công Vụ 1:8). Mỗi tín đồ trở nên một chi thể trong Thân Thể của Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12:27), được kêu gọi để phản chiếu hình ảnh của Ngài cho thế gian.

Hiểu biết về Chúa Giê-su phải dẫn đến một đời sống được biến đổi. Dưới đây là một số ứng dụng thực tiễn:

1. Đặt Đức Tin và Sự Thờ Phượng Đúng Chỗ: Vì Ngài là Đức Chúa Trời, chúng ta phải dành cho Ngài sự thờ phượng, tin cậy và vâng phục trọn vẹn. Đời sống cầu nguyện cần tập trung vào Ngài, nhân danh Ngài mà đến với Đức Chúa Cha (Giăng 14:13-14).

2. Sống Trong Ân Điển và Sự Tự Do: Hiểu được sự chuộc tội trọn vẹn của thập tự giá giải phóng chúng ta khỏi gánh nặng tội lỗi và sự cố gắng tự cứu mình. Chúng ta được kêu gọi sống trong ân điển và tự do mà Đấng Christ đã buông tha chúng ta (Ga-la-ti 5:1).

3. Noi Gương Tấm Lòng và Đời Sống của Ngài: Là con người trọn vẹn, Chúa Giê-su là hình mẫu cho chúng ta trong tình yêu thương, sự khiêm nhường, lòng thương xót và sự vâng phục Đức Chúa Trời (Phi-líp 2:5-8). Chúng ta được kêu gọi bước đi như Ngài đã bước đi (1 Giăng 2:6).

4. Dự Phần Vào Sứ Mạng Của Ngài: Là chi thể trong Thân Thể Ngài, mỗi tín đồ được ban cho các ân tứ để gây dựng Hội Thánh và làm chứng về Ngài cho thế giới. Chúng ta là “những sứ giả của Đấng Christ” (2 Cô-rinh-tô 5:20).

5. Sống Với Niềm Hy Vọng Tương Lai: Sự sống lại của Chúa Giê-su bảo đảm cho sự sống lại và đời sống vĩnh cửu của chúng ta. Niềm hy vọng về sự tái lâm của Ngài giúp chúng ta sống tỉnh thức, thánh sạch và hết lòng phục vụ (Tít 2:12-13).

Chúa Giê-su Christ không phải là một nhân vật lịch sử bị khép kín trong quá khứ. Ngài là Đức Chúa Trời Hằng Sống, là Alpha và Omega, là Đầu Tiên và Cuối Cùng (Khải Huyền 1:17-18). Câu trả lời cho “Ngươi nói ta là ai?” xác định vận mệnh đời đời của mỗi người. Phi-e-rơ đã tuyên xưng: “Ngài là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Đó cũng phải là lời tuyên xưng của mỗi chúng ta. Khi nhận biết Ngài là Chúa Cứu Thế, tin cậy vào công tác cứu chuộc trọn vẹn của Ngài và đầu phục Ngài làm Chủ, chúng ta bước vào mối tương giao sống động, nhận được sự sống đời đời và trở nên một phần trong di sản vĩ đại của Ngài – Hội Thánh vinh quang, cô dâu không vết nhơ, chờ đợi ngày tái hôn với Chàng Rể là chính Chúa Giê-su Christ.

“Đức Chúa Jêsus đã phán rằng: Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống; chẳng bởi ta thì không ai được đến cùng Cha.” (Giăng 14:6).