Bức Tường Than Khóc / Bức Tường Phía Tây
Trong hành trình tìm hiểu về các địa danh Kinh Thánh, không nơi nào chứa đựng nhiều lịch sử, nước mắt, lời cầu nguyện và lời tiên tri như Bức Tường Phía Tây (Western Wall), thường được thế giới biết đến với cái tên Bức Tường Than Khóc (Wailing Wall). Đối với Cơ Đốc nhân, việc nghiên cứu về bức tường này không chỉ là tìm hiểu về một di tích lịch sử của Do Thái giáo, mà còn là cơ hội để đào sâu vào những lời tiên tri về Đền Thờ, về Chúa Giê-xu Christ, và về sự trọn vẹn của kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời.
I. Định Nghĩa và Vị Trí Lịch Sử
Bức Tường Phía Tây là một đoạn tường đá vôi cổ đại còn sót lại, nằm ở phía Tây của núi Đền (Temple Mount) tại Jerusalem. Đây không phải là bức tường của chính Đền Thờ, mà là bức tường chắn bên ngoài, được xây dựng để mở rộng và tạo ra một mặt bằng rộng rãi trên đỉnh núi Moriah, nơi Đền Thờ thứ hai (Đền Thờ Hê-rốt) được xây dựng.
Theo sử gia Do Thái Josephus và các bằng chứng khảo cổ, công trình mở rộng quy mô này phần lớn do Vua Hê-rốt Đại đế khởi xướng vào khoảng thế kỷ 1 TCN. Những tảng đá khổng lồ, có tảng nặng hàng trăm tấn, được đẽo gọt tinh xảo và xếp chồng lên nhau mà không cần chất kết dính, thể hiện trình độ xây dựng đáng kinh ngạc. Sau khi quân La Mã dưới sự chỉ huy của Titus phá hủy Đền Thờ vào năm 70 SCN (ứng nghiệm lời tiên tri của Chúa Giê-xu trong Ma-thi-ơ 24:1-2), bức tường chắn phía Tây này là một trong số ít những phần còn lại dễ nhận thấy.
Trong nhiều thế kỷ, người Do Thái bị lưu đày và không được phép đến gần Jerusalem. Khi có cơ hội, họ đã đến đây để than khóc về sự điêu tàn của Đền Thờ và cầu nguyện cho sự phục hồi của dân tộc. Tiếng than khóc của họ đã khiến thế giới gọi nơi này là "Bức Tường Than Khóc". Tuy nhiên, người Do Thái ngày nay thích dùng tên gọi trung tính và có tính mô tả hơn: "HaKotel HaMa'aravi" - Bức Tường Phía Tây.
II. Bối Cảnh Kinh Thánh: Từ Núi Moriah Đến Lời Tiên Tri Về Những Hòn Đá
Để hiểu ý nghĩa thần học của Bức Tường, chúng ta phải quay về bối cảnh Kinh Thánh về Núi Moriah và Đền Thờ.
1. Núi Moriah - Nơi Đức Chúa Trời Dự Bị: Đây là nơi Áp-ra-ham vâng lời dâng Y-sác (Sáng-thế Ký 22:2, 14). Cụm từ "Đức Giê-hô-va di-liệu" (YHWH Yireh - Đức Giê-hô-va sẽ dự bị) báo trước sự chu cấp tối thượng của Đức Chúa Trời: Chiên Con là Chúa Giê-xu Christ. Sau này, vua Sa-lô-môn xây dựng Đền Thờ thứ nhất chính tại nơi này (2 Sử-ký 3:1).
2. Sự Vinh Hiển Rời Khỏi Đền Thờ: Tiên tri Ê-xê-chi-ên đã chứng kiến một cảnh tượng đau lòng: sự vinh hiển của Đức Giê-hô-va từ từ rời khỏi Đền Thờ vì cớ tội lỗi của dân sự (Ê-xê-chi-ên 10:18-19; 11:23). Điều này báo trước sự hủy phá không thể tránh khỏi.
3. Lời Tiên Tri của Chúa Giê-xu: Đây là điểm mấu chốt cho Cơ Đốc nhân. Khi các môn đồ chỉ vào những kiến trúc nguy nga của đền thờ, Chúa Giê-xu phán: "Các ngươi có thấy mọi điều đó chăng? Quả thật, ta nói cùng các ngươi, đây không chừng một hòn đá sẽ chồng trên hòn đá khác mà không bị đổ xuống" (Ma-thi-ơ 24:2). Lời tiên tri này đã được ứng nghiệm hoàn toàn vào năm 70 SCN. Những hòn đá khổng lồ của bức tường chắn, dù không bị đổ xuống, đã chứng kiến sự phán xét của Đức Chúa Trời trên một hệ thống tôn giáo đã từ chối Đấng Mê-si.
4. Đấng Christ - Đền Thờ Thật: Phúc Âm Giăng ghi lại một cuộc đối thoại quan trọng. Chúa Giê-xu phán: "Hãy phá đền thờ nầy đi, và trong ba ngày ta sẽ dựng lại" (Giăng 2:19). Ngài phán về đền thờ của thân thể Ngài (câu 21). Sứ đồ Phao-lô cũng dạy rằng, trong Đấng Christ, thân thể của tín hữu là đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19), và Hội Thánh là đền thờ sống động được xây bằng những "hòn đá sống" là các tín hữu (1 Phi-e-rơ 2:5).
III. Ý Nghĩa Thuộc Linh Sâu Sắc Cho Cơ Đốc Nhân
Bức Tường Than Khóc đứng đó như một nhân chứng thầm lặng cho ba chân lý quan trọng:
1. Nhân Chứng Cho Sự Thành Tín và Sự Phán Xét của Đức Chúa Trời: Bức tường chứng minh rằng Đức Chúa Trời giữ lời hứa của Ngài—cả lời hứa ban phước lẫn lời cảnh báo phán xét. Sự phá hủy đền thờ ứng nghiệm lời tiên tri của Chúa Giê-xu, khẳng định thẩm quyền tuyệt đối và sự đáng tin cậy của Ngài. Mọi lời Ngài phán đều sẽ ứng nghiệm (Ma-thi-ơ 5:18).
2. Nhân Chứng Cho Sự Tạm Thời Của Sự Thờ Phượng Theo Địa Điểm: Trong cuộc trò chuyện với người đàn bà Sa-ma-ri, Chúa Giê-xu tuyên bố: "Giờ đến, khi các ngươi thờ lạy Cha, chẳng tại trên hòn núi nầy, cũng chẳng tại thành Giê-ru-sa-lem... Giờ đến, và đã đến rồi, khi những kẻ thờ phượng thật lấy tâm thần và lẽ thật mà thờ phượng Cha" (Giăng 4:21, 23). Bức tường vật chất nhắc nhở chúng ta rằng trọng tâm của Tân Ước không còn là một địa điểm linh thiêng, mà là một THÂN VỊ - Chúa Giê-xu Christ, và một THỰC TẠI - thờ phượng bằng tâm linh và lẽ thật.
3. Nhân Chứng Cho Niềm Hy Vọng Tương Lai: Dù đứng như một phế tích, Bức Tường Phía Tây cũng là một biểu tượng của sự bền bỉ và hy vọng. Điều này dẫn chúng ta đến với các lời tiên tri về tương lai. Có nhiều sự giải thích khác nhau về các lời tiên tri liên quan đến Đền Thờ trong thời kỳ cuối cùng (như trong Ê-xê-chi-ên 40-48, 2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:4, Khải Huyền 11:1-2). Dù quan điểm thần học về thời kỳ sau rốt có khác biệt, Kinh Thánh đều chỉ về một sự phục hồi cuối cùng và một Giê-ru-sa-lem mới, nơi "Đức Chúa Trời sẽ ở với loài người" (Khải Huyền 21:3), và không cần đền thờ vì "Chúa là Đức Chúa Trời toàn năng và Chiên Con đều là đền thờ của thành" (Khải Huyền 21:22).
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Hôm Nay
Từ những hòn đá im lặng ấy, chúng ta có thể rút ra những bài học sống động cho đời sống thuộc linh:
1. Xây Dựng Đời Sống Trên Nền Tảng Vững Chắc Duy Nhất: Những hòn đá khổng lồ của bức tường được đặt trên nền đá vững chắc. Chúa Giê-xu kể dụ ngôn về người khôn xây nhà trên vầng đá (Ma-thi-ơ 7:24-25). Nền tảng của đời sống chúng ta không phải là nghi lễ, truyền thống hay công đức, mà là chính Chúa Giê-xu Christ và lời phán của Ngài (1 Cô-rinh-tô 3:11). Mọi công trình khác đều sẽ sụp đổ.
2. Trở Thành "Hòn Đá Sống" Trong Đền Thờ Thuộc Linh: Chúng ta không cần đến Jerusalem để tìm một bức tường đá để cầu nguyện. Mỗi tín hữu là một "hòn đá sống" được Chúa tinh luyện và xây nên một nhà thuộc linh (1 Phi-e-rơ 2:5). Nơi thánh nhất để gặp gỡ Đức Chúa Trời không phải ở Trung Đông, mà là trong tấm lòng được tẩy sạch bởi huyết Chiên Con, qua đức tin nơi Chúa Giê-xu. Hãy dành thời gian "thờ phượng bằng tâm linh và lẽ thật" mỗi ngày.
3. Than Khóc Với Sự Hy Vọng: Người Do Thái than khóc bên bức tường vì sự mất mát của quá khứ. Cơ Đốc nhân cũng có những nỗi đau và mất mát, nhưng tiếng than khóc của chúng ta được hòa lẫn với niềm hy vọng chắc chắn về sự phục hồi sau cùng. "Phước cho những kẻ than khóc, vì sẽ được yên ủi!" (Ma-thi-ơ 5:4). Chúng ta có thể trút mọi gánh nặng lên Chúa, Đấng là nơi ẩn náu vững chắc hơn bất kỳ bức tường đá nào (Thi-thiên 62:5-8).
4. Cầu Nguyện Cho Sự Bình An Của Giê-ru-sa-lem và Sự Cứu Rỗi Của Muôn Dân: Dù hiểu biết thần học về vai trò của Israel và Hội Thánh có thể khác nhau, Kinh Thánh dạy chúng ta cầu nguyện cho sự bình an của Giê-ru-sa-lem (Thi-thiên 122:6) và quan trọng hơn, hãy rao truyền Phúc Âm cho mọi dân tộc, vì trong Đấng Christ, "không còn phân biệt... Giu-đa hay người Gờ-réc" (Ga-la-ti 3:28). Lời cầu nguyện lớn nhất chúng ta dành cho mọi người, ở mọi nơi, là họ được cứu bởi ân điển qua đức tin nơi Chúa Giê-xu.
Kết Luận
Bức Tường Than Khóc không chỉ là một di tích lịch sử hay một địa điểm tôn giáo. Đối với con dân Chúa ngày nay, nó là một bản văn bằng đá, một lời nhắc nhở hùng hồn về sự thành tín của Đức Chúa Trời trong sự phán xét lẫn lời hứa. Nó chỉ ra sự tạm thời của hệ thống đền thờ cũ và sự trọn vẹn vĩnh cửu của Đấng Mê-si - Chúa Giê-xu, Đấng là Đền Thờ thật, là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm, và là Chiên Con bị giết.
Thay vì tìm kiếm sự hiện diện của Đức Chúa Trời phía sau một bức tường đá, chúng ta được mời gọi bước vào nơi chí thánh bằng huyết của Đức Chúa Jêsus (Hê-bơ-rơ 10:19-20). Nơi đó không bị giới hạn bởi không gian hay thời gian. Ước mong mỗi chúng ta, với tư cách là những "hòn đá sống", sẽ xây dựng đời sống mình trên nền tảng vững chắc là Christ, sống như một đền thờ sống động của Đức Thánh Linh, và luôn hướng lòng về Giê-ru-sa-lem mới trên trời, nơi mọi tiếng than khóc sẽ trở thành tiếng ca ngợi vinh hiển.
"Hỡi anh em là kẻ rất yêu dấu, vậy anh em chớ nên như vậy, nhưng hãy trông đợi kẻ Chúa chúng ta là Đức Chúa Jêsus Christ tỏ ra, tìm nên trọn vẹn, chẳng thiếu điều gì." (Gia-cơ 1:4)