‘Hãy đem các phần mười vào kho’ trong Ma-la-chi 3:10
Lời kêu gọi “Hãy đem các phần mười vào kho” trong sách tiên tri Ma-la-chi 3:10 là một trong những phân đoạn Kinh Thánh mạnh mẽ, trực diện và cũng thường bị hiểu lầm nhất về chủ đề dâng hiến. Để thấu hiểu ý nghĩa thần học sâu sắc đằng sau mệnh lệnh này, chúng ta cần phải đặt nó trong bối cảnh lịch sử, văn hóa và đặc biệt là tình trạng thuộc linh của dân sự Đức Chúa Trời lúc bấy giờ. Bài nghiên cứu này sẽ khai triển câu Kinh Thánh này dưới ánh sáng của toàn bộ giao ước, với sự giải nghĩa từ ngữ nguyên bản và ứng dụng cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
I. Bối Cảnh Lịch Sử & Thuộc Linh của Sách Ma-la-chi
Sách Ma-la-chi là sứ điệp cuối cùng của Cựu Ước, được rao ra khoảng thế kỷ thứ 5 TCN, sau khi dân Y-sơ-ra-ên từ chốn lưu đày trở về và đã xây dựng lại đền thờ. Bề ngoài, nghi lễ tôn giáo đã được tái lập, nhưng lòng nhiệt thành và sự kính sợ thật đối với Đức Giê-hô-va đã phai nhạt. Tình trạng thuộc linh đang ở mức báo động: sự hờ hửng, hình thức và thậm chí là hoài nghi (Ma-la-chi 1:2, 2:17, 3:14-15).
Trong bối cảnh ấy, Đức Giê-hô-va, qua tiên tri, đã đối chất với dân sự Ngài về một loạt tội lỗi: (1) Dâng của tế lễ ô uế, tàn tật (Ma-la-chi 1:6-14); (2) Sai phạm trong chức vụ của các thầy tế lễ (Ma-la-chi 2:1-9); (3) Phá vỡ giao ước hôn nhân (Ma-la-chi 2:10-16); và (4) Tội trọng tâm của phân đoạn chúng ta nghiên cứu: sự gian lận trong việc dâng phần mười và của lễ (Ma-la-chi 3:6-12).
Hành động không trung tín trong việc dâng phần mười không đơn thuần là một lỗi tài chính, mà là một hành vi phản bội giao ước, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy họ đã đánh mất Đức Chúa Trời là ưu tiên tối cao và không còn tin cậy vào sự chu cấp của Ngài.
II. Giải Nghĩa Ma-la-chi 3:8-12 Trong Nguyên Bản
Chúng ta hãy cùng đọc kỹ phân đoạn then chốt, bắt đầu từ câu 8 để nắm bắt trọn vẹn ý nghĩa:
“Người ta có thể ăn trộm Đức Chúa Trời sao? Mà các ngươi ăn trộm ta. Các ngươi lại nói rằng: Chúng tôi ăn trộm Chúa ở đâu? Các ngươi đã ăn trộm trong các phần mười và trong các của dâng.
9 Các ngươi bị rủa sả, vì các ngươi, thậm chí cả nước, đều ăn trộm ta.
10 Hãy đem hết thảy phần mười vào kho, hầu cho có lương thực trong nhà ta; và từ nay các ngươi khá lấy điều nầy mà thử ta, Đức Giê-hô-va vạn quân phán, xem ta có mở các cửa sổ trên trời cho các ngươi, đổ phước xuống cho các ngươi cho đến khi đầy dư dật chăng.
11 Ta sẽ vì các ngươi ngăn cấm kẻ cắn nuốt, nó sẽ không phá hại bông trái của đất các ngươi; và những cây nho các ngươi trong đồng ruộng cũng sẽ không rụng trái trước khi tới mùa, Đức Giê-hô-va phán vậy.
12 Muôn nước sẽ khen các ngươi là có phước, vì các ngươi sẽ là đất vui thích, Đức Giê-hô-va vạn quân phán.” (Ma-la-chi 3:8-12, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)
1. “Ăn trộm” (גָּבַע - gāḇa‘): Đây là một từ mạnh mẽ, nghĩa đen là “lừa gạt”, “chiếm đoạt”. Đức Chúa Trời cáo buộc dân sự không phải chỉ “không dâng đủ”, mà là đánh cắp những gì thuộc về Ngài. Điều này cho thấy phần mười, trước hết, là tài sản của Đức Chúa Trời (Lê-vi Ký 27:30). Việc giữ lại nó là một tội trộm cắp thiêng liêng.
2. “Phần mười” (מַעֲשֵׂר - ma‘ăśêr): Đây là khái niệm đã có từ trước luật pháp Môi-se (Áp-ra-ham dâng phần mười cho Mên-chi-xê-đéc trong Sáng Thế Ký 14:20). Luật pháp quy định rõ 10% hoa lợi đầu tiên thuộc về Đức Giê-hô-va, dùng để duy trì chức vụ của người Lê-vi (là những người không có sản nghiệp) và hỗ trợ những người nghèo khó, khách lạ, kẻ mồ côi và góa bụa (Dân Số Ký 18:21-24; Phục Truyền 14:28-29).
3. “Vào kho” (בֵּית הָאוֹצָר - bêṯ hā’ôṣār): “Kho” ở đây chỉ nơi chứa lương thực trong đền thờ, nơi cung ứng cho các thầy tế lễ, người Lê-vi và những người phục vụ. Khi dân sự không đem phần mười vào, toàn bộ hệ thống thờ phượng và an sinh của cộng đồng giao ước bị đình trệ. Lời Đức Chúa Trời hứa “hầu cho có lương thực trong nhà ta” cho thấy mục đích của phần mười là duy trì sự thờ phượng và chức vụ.
III. Thử Thách & Lời Hứa của Đức Chúa Trời: “Hãy Lấy Điều Nầy Mà Thử Ta”
Đây là phân đoạn duy nhất trong Kinh Thánh nơi Đức Chúa Trời mời gọi con người “thử” Ngài. Động từ “thử” (בָּחַן - bāḥan) ở đây không mang nghĩa thách thức hay nghi ngờ (như dân Y-sơ-ra-ên đã thử Ngài tại Ma-sa, Phục Truyền 6:16), mà là một sự kiểm chứng dựa trên đức tin và sự vâng lời. Đó là một lời mời đặt niềm tin vào lời hứa của Ngài.
Lời hứa đi kèm mang hai chiều kích:
- Chiều kích thiên thượng (câu 10): “Mở các cửa sổ trên trời, đổ phước xuống cho đến khi đầy dư dật”. Hình ảnh “cửa sổ trên trời” gợi nhớ đến trận lụt Nô-ê (Sáng Thế Ký 7:11) và cơn mưa man-na (Xuất Ê-díp-tô Ký 16:4), nhấn mạnh đến sự chu cấp siêu nhiên, dư dật và kịp thời từ nguồn của Đức Chúa Trời, vượt trên mọi tính toán tự nhiên.
- Chiều kích thuộc về đất (câu 11): Sự bảo vệ khỏi “kẻ cắn nuộ” (côn trùng phá hoại) và sự đảm bảo cho mùa màng bội thu. Đây là lời hứa về sự bảo vệ thực tế và ban phước vật chất cho đời sống hàng ngày của họ.
Mục đích tối thượng của phước hạnh này được bày tỏ trong câu 12: “Muôn nước sẽ khen các ngươi là có phước”. Dân Y-sơ-ra-ên trung tín sẽ trở thành một chứng nhân sống động cho các dân tộc về Đức Chúa Trời chân thật, thành tín và ban phước. Phước hạnh không chỉ cho riêng họ, mà còn nhằm mục đích truyền giáo.
IV. Ứng Dụng Cho Cơ Đốc Nhân Thời Tân Ước
Chúng ta sống dưới ân điển, không dưới luật pháp (Rô-ma 6:14). Vậy mệnh lệnh này còn áp dụng cho chúng ta ngày nay không? Thần học Tin Lành nhìn nhận phần mười như một nguyên tắc vĩnh cửu về sự quản lý và thờ phượng, được Đấng Christ không phải hủy bỏ mà là làm cho trọn và nâng lên một tầm cao mới.
1. Phần Mười Trong Khung Cảnh Của Ân Điển: Chúa Giê-xu đã xác nhận việc giữ phần mười, nhưng Ngài phê phán thái độ hình thức, bỏ qua “các điều quan trọng hơn trong luật pháp, là sự công bình, lòng thương xót và đức tin” (Ma-thi-ơ 23:23). Ngài dạy chúng ta phải làm trọn cả hai. Đối với Cơ Đốc nhân, phần mười là khởi điểm tối thiểu của sự dâng hiến, chứ không phải giới hạn tối đa. Tinh thần của Tân Ước là dâng hiến cách rộng rãi, vui lòng và tự nguyện (2 Cô-rinh-tô 9:6-7).
2. “Kho” Ngày Nay Là Gì? Trong thời đại Hội Thánh, “kho” tương ứng với nơi mà các nguồn lực được tập trung để duy trì chức vụ rao giảng Phúc Âm, chăm sóc các mục sư, truyền giáo và hỗ trợ người có nhu cầu trong Hội Thánh địa phương và rộng hơn (1 Cô-rinh-tô 9:13-14; Phi-líp 4:15-18). Dâng phần mười là đầu tư trực tiếp vào công việc Nước Trời.
3. “Thử” Đức Chúa Trời Trong Đời Sống Mình: Nguyên tắc “thử” Đức Chúa Trời trong lãnh vực dâng hiến vẫn còn hiệu lực. Đây là một hành động đức tin cụ thể. Khi chúng ta trung tín dâng phần đầu tiên và tốt nhất cho Chúa, chúng ta đang tuyên bố rằng: “Chúa ơi, con tin cậy Ngài là Đấng chu cấp hơn là tin cậy vào số tiền trong tay con.” Lời hứa về sự chu cấp dư dật (không nhất thiết luôn là giàu có vật chất, nhưng luôn là đủ dùng – Phi-líp 4:19) và sự gìn giữ khỏi sự phá hoại (có thể là sự lãng phí, nợ nần, hay những tai ương bất ngờ) vẫn là chân lý cho con cái Ngài.
V. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Hằng Ngày
- Xác Lập Tấm Lòng Và Hành Động: Trước hết, hãy xem xét lại mối quan hệ với Đấng Christ. Dâng hiến bắt nguồn từ lòng biết ơn vì ân điển Ngài, chứ không từ sự ép buộc hay mặc cả. Dâng với tấm lòng: “Tất cả những gì con có đều thuộc về Ngài, và con trả lại cho Ngài phần này để bày tỏ lòng biết ơn.”
- Tính Toán Và Tách Ra Trước: Hãy tính phần mười (10%) từ tổng thu nhập của bạn và tách riêng ra ngay khi nhận được, như một hành động “biệt riêng ra thánh” (Xuất Ê-díp-tô Ký 13:12). Đừng chờ đến cuối tháng xem còn dư bao nhiêu thì dâng.
- Đem Vào “Kho” Cách Có Mục Đích: Xác định Hội Thánh địa phương nơi bạn được nuôi dưỡng thuộc linh là “kho” chính của bạn. Hãy trung tín dâng tại đó để góp phần vào công việc Chúa tại địa phương và thông qua Hội Thánh cho công việc toàn cầu.
- Sống Với 90% Còn Lại Trong Sự Tin Cậy: Hãy quản lý 90% còn lại cách khôn ngoan dưới sự dẫn dắt của Chúa. Bạn sẽ kinh nghiệm sự thật của Châm ngôn 3:9-10: “Hãy lấy tài vật và huê lợi đầu mùa của con mà tôn vinh Đức Giê-hô-va… các vựa lẫm con sẽ đầy dư dật.”
- Vượt Qua Phần Mười Trong Tinh Thần Tân Ước: Hãy mở lòng cho Chúa Thánh Linh dẫn dắt bạn trong các của dâng đặc biệt, dâng hiến cho các nhu cầu, và sự rộng rãi với người khác. Xem việc dâng hiến như một đặc ân, không phải gánh nặng.
Kết Luận
Lời kêu gọi “Hãy đem các phần mười vào kho” trong Ma-la-chi 3:10 không phải là một công thức để làm giàu, càng không phải là một giao dịch với Đức Chúa Trời. Đó là một lời mời gọi đầy ân điển để trở về với giao ước, phục hồi mối tương giao đúng đắn với Đấng Tạo Hóa và Chủ Nhân của mọi vật. Đó là bài kiểm tra thực tế về đức tin, sự ưu tiên và lòng tin cậy của chúng ta. Khi chúng ta trung tín, vui lòng và bằng đức tin dâng phần thuộc về Chúa, chúng ta mở lòng mình và hoàn cảnh mình ra cho những luồng phước hạnh thiên thượng không thể đo lường được. Chúng ta trở nên những chứng nhân sống về một Đức Chúa Trời thành tín, Đấng không bao giờ chịu thua lòng rộng rãi của con cái Ngài. Hãy can đảm bước vào cuộc phiêu lưu đức tin này, và kinh nghiệm “cửa sổ trên trời” mở ra cho đời sống bạn.
“Bấy giờ Ngài sẽ ban mưa cho giống của các ngươi gieo, và bánh của hoa lợi đất sinh ra sẽ được màu mỡ và dồi dào” (Ê-sai 30:23).