Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài
Câu hỏi trọng tâm của mọi thời đại, được chính Chúa Giê-su đặt ra cho các môn đồ: “Còn các ngươi thì nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15). Câu trả lời không chỉ là chìa khóa cho sự hiểu biết lịch sử, mà còn là nền tảng cho sự cứu rỗi đời đời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào danh tính, cuộc đời và di sản vĩnh cửu của Chúa Giê-su Christ, dựa trên sự mặc khải trọn vẹn của Kinh Thánh.
Không phải bắt đầu từ máng cỏ Bết-lê-hem, mà từ cõi đời đời, Kinh Thánh mặc khải về Ngài. Sứ đồ Giăng mở đầu bằng lẽ thật nền tảng: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta” (Giăng 1:1, 14). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên ngữ Hy Lạp là Logos, biểu thị Lý Trí, Lời Phán có bản thể và quyền năng sáng tạo. Ngài vốn tồn tại trong thần tính trọn vẹn, đồng đẳng với Đức Chúa Trời Cha, nhưng đã tự nguyện “trút bỏ... lấy hình tôi tớ” (Phi-líp 2:6-7) để bước vào không-thời-gian của nhân loại.
Danh xưng “Giê-su” (Jesus) bắt nguồn từ tiếng Hê-bơ-rơ Yeshua (יהושוע), có nghĩa là “Giê-hô-va cứu rỗi”. Thiên sứ phán với Giô-sép: “Ngươi sẽ đặt tên là JÊSUS, vì chính Ngài sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Ma-thi-ơ 1:21). Danh xưng này chỉ rõ sứ mạng căn cốt của Ngài: là Đấng Cứu Chuộc. Còn “Christ” là từ Hy Lạp dịch từ Mashiach (משיח) trong tiếng Hê-bơ-rơ, nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các chức vụ quan trọng như Tiên tri, Thầy tế lễ, và Vua đều được xức dầu để biệt riêng. Chúa Giê-su Christ chính là Đấng được Đức Chúa Trời xức dầu bằng Đức Thánh Linh để hoàn tất cả ba chức vụ trọng đại này (Lu-ca 4:18-19).
Cuộc đời Chúa Giê-su không phải là một chuỗi các sự kiện ngẫu nhiên, mà là sự ứng nghiệm có chủ ý và chính xác của hàng trăm lời tiên tri trong Cựu Ước, minh chứng Ngài là Đấng Mê-si được hứa ban.
1. Sự Giáng Sinh Siêu Nhiên: Ngài được thai dựng cách nhiệm mầu bởi quyền năng Đức Thánh Linh trong lòng trinh nữ Ma-ri (Lu-ca 1:35), ứng nghiệm lời tiên tri Ê-sai 7:14: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai.” Ngài sinh ra tại Bết-lê-hem, thành của Đa-vít (Mi-chê 5:2; Lu-ca 2:4-7), trong sự khiêm hạ của máng cỏ, bày tỏ vinh quang Thiên Chúa giáng thế trong sự nghèo khó.
2. Chức Vụ Công Khai: Lời, Quyền Năng và Ân Điển: Chức vụ của Ngài được tóm tắt trong việc “đi khắp các thành, các làng, dạy dỗ trong các nhà hội, giảng tin lành về nước Đức Chúa Trời, cùng chữa lành các thứ tật bệnh” (Ma-thi-ơ 9:35). - Về Lời dạy: Ngài dạy dỗ với thẩm quyền (exousia) chứ không như các thầy thông giáo (Ma-thi-ơ 7:28-29). Các Bài Giảng Trên Núi (Ma-thi-ơ 5-7), các ẩn dụ về Nước Thiên Đàng đều đảo lộn sự khôn ngoan thế gian và vạch trần tấm lòng con người. - Về Phép lạ: Những phép lạ chữa bệnh, đuổi quỷ, điều khiển thiên nhiên và khiến kẻ chết sống lại không chỉ thể hiện lòng thương xót, mà còn là những “dấu chỉ” (semeia) xác nhận Ngài đến từ Đức Chúa Trời và Nước Đức Chúa Trời đã đến (Giăng 20:30-31). - Về Mối Quan Hệ: Ngài đồng hóa với những người tội lỗi, bị xã hội khinh rẻ, bày tỏ tình yêu vô điều kiện, đồng thời công bố sự tha tội (Mác 2:5-12).
3. Sự Chết Chuộc Tội: Của Lễ Toàn Hảo: Đỉnh cao của chức vụ Chúa Giê-su không phải là các phép lạ, mà là sự hy sinh trên thập tự giá. Ngài tuyên bố rõ: “Con người đã đến... phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Cái chết của Ngài là sự ứng nghiệm tiên tri về “Đầy tớ Đau khổ” trong Ê-sai 53: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết... sự sửa phạt bình an của chúng ta đã trên Người” (Ê-sai 53:5). Từ Hy Lạp cho “giá chuộc” là lutron, chỉ giá phải trả để giải phóng một nô lệ. Chúa Giê-su đã trả giá bằng chính huyết báu Ngài (1 Phi-e-rơ 1:18-19) để giải phóng chúng ta khỏi ách nô lệ của tội lỗi và sự chết.
4. Sự Sống Lại Vinh Hiển: Chiến Thắng Tối Hậu: Nếu sự chết của Chúa Giê-su là sự chuộc tội, thì sự sống lại của Ngài là sự xác nhận quyền năng và thành quả của sự chuộc tội ấy. Ngài “bị đóng đinh trên thập tự giá bởi sự yếu đuối, song Ngài sống bởi quyền phép Đức Chúa Trời” (2 Cô-rinh-tô 13:4). Sự kiện lịch sử về ngôi mộ trống và việc Ngài hiện ra nhiều lần cho các môn đồ (1 Cô-rinh-tô 15:3-8) là nền tảng không thể lay chuyển của đức tin Cơ Đốc. Sự sống lại tuyên bố rằng quyền lực của tội lỗi và sự chết đã bị đánh bại, và sự công bố Ngài là Con Đức Chúa Trời là chân thật (Rô-ma 1:4).
5. Sự Thăng Thiên và Vương Quyền: Bốn mươi ngày sau khi sống lại, Ngài được “cất lên trời” trước sự chứng kiến của các môn đồ (Công vụ 1:9). Sự thăng thiên không phải là sự ra đi, mà là sự tôn cao. Ngài về trời để nhận lấy vương quyền thuộc về Ngài, “ngồi bên hữu Đức Chúa Trời” (Hê-bơ-rơ 10:12), một vị trí của quyền uy và sự xen thay cầu thay (Rô-ma 8:34). Từ đó, Ngài ban Đức Thánh Linh xuống cho Hội Thánh (Công vụ 2:33).
Chúa Giê-su không phải là một nhân vật lịch sử đơn thuần. Di sản của Ngài còn sống động và biến đổi, tiếp tục qua Hội Thánh và trong lòng mỗi tín hữu.
1. Đấng Cứu Rỗi Duy Nhất: “Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu” (Công vụ 4:12). Niềm tin vào sự chết chuộc tội và sự sống lại của Ngài là con đường duy nhất để con người được hòa thuận với Đức Chúa Trời (Giăng 14:6).
2. Chúa Tể Tối Cao: Đức Chúa Trời đã đặt Ngài “làm Chúa và Đấng Christ” (Công vụ 2:36). Là Chúa (Kurios), Ngài có quyền tối thượng trên mọi lĩnh vực đời sống của người tin Ngài. Đời sống Cơ Đốc nhân là sự đầu phục và vâng phục trọn vẹn đối với Chúa Giê-su.
3. Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm Thương Xót: Sách Hê-bơ-rơ giải thích sâu sắc chức vụ này: “Vì chúng ta có một thầy tế lễ thượng phẩm... đã bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội” (Hê-bơ-rơ 4:15). Ngài thông cảm với sự yếu đuối của ta và hằng sống để cầu thay cho chúng ta trước mặt Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 7:25).
4. Đầu của Hội Thánh: Ngài là đầu (kephale) của thân thể, tức Hội Thánh (Cô-lô-se 1:18). Mọi sự sống, sự dẫn dắt và sự tăng trưởng thuộc linh đều đến từ Ngài.
5. Vua Hằng Trị Đang Đến: Kinh Thánh hứa chắc rằng Ngài sẽ trở lại trong vinh quang để phán xét kẻ sống và kẻ chết, thiết lập vương quốc đời đời của sự công bình và bình an (Khải Huyền 19:11-16; 21:1-5). Niềm hy vọng này định hướng và an ủi dân sự Ngài giữa một thế giới đầy rối loạn.
Hiểu biết về Chúa Giê-su phải dẫn đến một đời sống được biến đổi.
- Tin Cậy và Ăn Năn: Bước đầu tiên là cá nhân tiếp nhận Ngài là Đấng Cứu Rỗi và Chúa của đời mình. “Hễ những ai đã tiếp nhận Ngài, thì Ngài ban cho quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời” (Giăng 1:12). Điều này đi đôi với sự ăn năn thật, từ bỏ tội lỗi để bước theo Ngài.
- Sống Trong Mối Thông Công và Thờ Phượng: Đời sống Cơ Đốc không phải là cuộc hành trình đơn độc. Chúng ta cần gắn kết với Hội Thánh - thân thể của Ngài - để cùng học hỏi Lời Chúa, cử hành các lễ nghi (Báp-têm, Tiệc Thánh), và khích lệ nhau (Hê-bơ-rơ 10:24-25).
- Vâng Lời và Làm Môn Đồ: Làm môn đồ là học theo gương mẫu và điều răn của Ngài. “Nếu các ngươi yêu mến ta, thì giữ gìn các điều răn ta” (Giăng 14:15). Điều này thể hiện qua nếp sống yêu thương, thánh khiết, và rao truyền Phúc Âm.
- Nương Cậy vào Sự Cầu Thay của Ngài: Trong mọi sự yếu đuối, thử thách, tội lỗi, chúng ta có thể “bước dạn dĩ đến ngôi ơn phước... để được thương xót và tìm ơn giúp trong thì có” (Hê-bơ-rơ 4:16), vì biết rằng Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm của chúng ta đang sống và cầu thay.
- Sống Với Niềm Hy Vọng Về Sự Tái Lâm: Cuộc sống hiện tại được soi sáng bởi tương lai vinh quang. Niềm hy vọng này thúc giục chúng ta sống thánh khiết, hầu việc Chúa cách trung tín, và mong đợi ngày gặp mặt Ngài (Tít 2:11-13).
Chúa Giê-su Christ là ai? Ngài là Ngôi Lời hằng hữu nhập thể, là Đấng Mê-si được hứa, là Con Đức Chúa Trời toàn hảo, là Của Lễ Chuộc Tội trọn vẹn, là Đấng Phục Sinh quyền năng, là Chúa Tể đang trị vì và là Vua đang đến. Câu trả lời của Phi-e-rơ vẫn còn vang vọng: “Thầy là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Di sản của Ngài không phải là một giáo lý khô khan, mà là một nhân vị sống động đang mời gọi mỗi người đáp lại bằng đức tin, sự thờ phượng và một đời sống dâng hiến. Cuối cùng, câu hỏi quan trọng nhất không phải là “Chúa Giê-su là ai?” trong sách vở, mà là “Ngài là ai đối với bạn?”. Câu trả lời sẽ định hình vận mệnh đời đời của bạn.