Tuổi trẻ được đổi mới như chim phượng hoàng
Thi Thiên 103 là một khúc ca tuyệt mỹ về lòng thương xót, ân điển và sự nhân từ không dứt của Đức Giê-hô-va. Trong mạch văn của bài thánh ca đầy cảm xúc này, câu 5 đã trở thành một lời hứa quý báu và hình ảnh đẹp đẽ cho mọi con dân Chúa: “Ngài làm cho miệng ngươi thỏa các vật ngon, Tuổi trẻ ngươi được đổi mới như chim phượng hoàng.” (Thi Thiên 103:5, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Hình ảnh “chim phượng hoàng” (hay “chim ưng”) và sự “đổi mới tuổi trẻ” không chỉ là một ẩn dụ văn chương, mà còn là một chân lý thuộc linh sâu sắc về công việc phục hồi và tái tạo của Đức Chúa Trời trong đời sống người tin cậy. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa thần học, bối cảnh Kinh Thánh và ứng dụng thực tiễn của lời hứa quý giá này.
Thi Thiên 103 là một bài thánh ca của Đa-vít, bắt đầu và kết thúc bằng lời kêu gọi chính linh hồn mình (và sau đó là mọi vật thọ tạo) hãy ngợi khen Đức Giê-hô-va (câu 1-2, 20-22). Cấu trúc bài thi thiên này liệt kê ra những phước lành cụ thể của Chúa dành cho người kính sợ Ngài, tạo thành một “danh sách phước hạnh”:
- Sự tha thứ tội lỗi và chữa lành bệnh tật (câu 3).
- Sự cứu chuộc khỏi sự hư nát và sự bao phủ bởi lòng nhân từ, thương xót (câu 4).
- Sự thỏa nguyện và đổi mới tuổi trẻ (câu 5).
- Công lý và sự giải cứu cho người bị áp bức (câu 6).
Do đó, câu 5 không đứng riêng lẻ, mà nằm trong một chuỗi các hành động phục hồi trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Trước khi đổi mới tuổi trẻ, Ngài đã “tha các tội ác,” “chữa lành mọi bịnh tật,” “cứu chuộc mạng sống,” và “lấy sự nhân từ thương xót mà làm mão triều đội cho.” (câu 3-4). Sự đổi mới này là đỉnh cao của một tiến trình cứu chuộc toàn diện, từ tâm linh, tâm trí đến thể chất.
Để thấu hiểu chiều sâu của lời hứa, chúng ta cần phân tích các từ khóa trong nguyên bản Hê-bơ-rơ (Hebrew) của câu Kinh Thánh.
1. “Tuổi trẻ” (נְעוּרֶ֥יךָ - nə‘û-re-ḵā):
Từ này xuất phát từ gốc נָעַר (na`ar), có nghĩa là “lay động, rung chuyển” và chỉ về thời kỳ thanh xuân, sức trẻ, khi con người tràn đầy sinh lực và sự năng động. Nó không chỉ nói đến độ tuổi sinh học, mà còn hàm ý sức mạnh, sự tươi mới, nhiệt huyết và năng lực gắn liền với tuổi trẻ. Sự hao mòn theo thời gian (cả thể chất lẫn tinh thần) là điều không thể tránh khỏi (2 Cô-rinh-tô 4:16), nhưng Đức Chúa Trời hứa can thiệp vào điều đó.
2. “Được đổi mới” (יְחַדֵּ֑שׁ - yə-ḥad-dêš):
Động từ này có gốc là חָדַשׁ (chadash), mang nghĩa mạnh mẽ: làm mới, đổi mới, tân tạo, sửa sang lại cho như mới. Nó cùng gốc với từ “mới” trong “trời mới đất mới” (Ê-sai 65:17) và “tạo vật mới” (2 Cô-rinh-tô 5:17). Điều này cho thấy đây không phải là sự “hồi phục” đơn thuần theo kiểu cơ học, mà là một cuộc tái tạo, một sự ban cho đời sống mới từ nguồn cội. Chủ thể của hành động này là Đức Giê-hô-va (“Ngài làm cho…”). Sự đổi mới là công việc độc quyền của Đức Chúa Trời, xuất phát từ ân điển của Ngài.
3. “Như chim phượng hoàng” (כַּנֶּ֗שֶׁר - kan-nesher):
Danh từ נֶשֶׁר (nesher) trong tiếng Hê-bơ-rơ thường được dịch là “chim ưng” (eagle) hoặc “chim phượng hoàng” trong các bản dịch cổ. Đây là một hình ảnh biểu tượng mạnh mẽ xuyên suốt Kinh Thánh:
- Biểu tượng của sức mạnh và sự tươi trẻ: Trong Ê-sai 40:31, những người trông đợi Đức Giê-hô-va sẽ “được sức mới, cất cánh bay cao như chim ưng.” Sự liên hệ rõ ràng ở đây là sức mạnh được đổi mới để bay cao hơn, xa hơn.
- Biểu tượng của sự đổi mới kỳ diệu: Theo truyền thuyết cổ (có thể được Đa-vít và độc giả đương thời biết đến), chim phượng hoàng/ưng được cho là có khả năng trẻ hóa. Khi già yếu, mỏ và móng vuốt của nó trở nên dài và yếu, nó sẽ bay về phía mặt trời, đốt cháy lớp lông cũ, mổ vào đá cho đến khi mỏ và móng cũ rụng đi, rồi chờ đợi một bộ mỏ, móng và lông mới mọc ra, từ đó trở nên tươi trẻ trở lại. Dù đây là truyền thuyết, nhưng Kinh Thánh đã sử dụng hình ảnh phổ biến này để minh họa cho một lẽ thật thuộc linh về sự tái sinh, phục hưng kỳ diệu từ Chúa.
- Biểu tượng của sự chở che và sự quan phòng: Xuất Ê-díp-tô Ký 19:4 mô tả cách Đức Chúa Trời đã mang dân Y-sơ-ra-ên “trên cánh chim ưng” ra khỏi Ê-díp-tô. Chim ưng ở đây biểu trưng cho sự bảo vệ, sự nâng đỡ và giải cứu mạnh mẽ của Đức Chúa Trời.
Từ việc giải nghĩa trên, chúng ta có thể rút ra ba ý nghĩa thần học chính của lời hứa này:
1. Sự Đổi Mới Thuộc Linh – Sự Tái Sinh và Thánh Hóa:
Trước hết, đây là lời hứa về sự tươi mới thuộc linh liên tục. Con người sau khi tin Chúa, dù đã được tái sinh (Giăng 3:3), vẫn cần được đổi mới trong tâm thần mình mỗi ngày (2 Cô-rinh-tô 4:16). Sự mệt mỏi, chán nản, tội lỗi và thất bại có thể khiến linh hồn chúng ta “già cỗi”. Nhưng Chúa hứa rằng, khi chúng ta ăn năn, đến với Ngài, Ngài sẽ làm mới lại nhiệt huyết ban đầu, tình yêu đầu tiên với Chúa (Khải Huyền 2:4-5), và sức mạnh để chiến đấu với tội lỗi. Giống như chim phượng hoàng cần bay về phía mặt trời, chúng ta cần “bay” về phía “Mặt Trời Công Bình” là Chúa Cứu Thế Giê-xu (Ma-la-chi 4:2) để được đốt cháy những điều cũ kỹ và nhận lấy sự tươi mới.
2. Sự Đổi Mới Cảm Xúc và Tâm Trí – Sự Phục Hồi Hy Vọng:
Đa-vít viết Thi Thiên này trong bối cảnh có thể đầy thử thách. Sự đổi mới “tuổi trẻ” ở đây ám chỉ đến sự phục hồi niềm vui, sự bình an và hy vọng (Thi Thiên 51:12). Khi chúng ta kiệt quệ vì lo âu, thất vọng hay đau buồn, Chúa có thể đem lại cho tâm trí chúng ta một sự tươi mới, một viễn cảnh mới. Ngài “làm cho miệng ngươi thỏa các vật ngon” (phần đầu câu 5) – tức là ban cho sự thỏa nguyện, mãn nguyện sâu xa trong tâm hồn, điều mà của cải vật chất hay thành công thế gian không thể mang lại.
3. Sự Đổi Mới Thể Chất và Sức Lực – Sự Ban Sức Mới:
Mặc dù cơ thể vật lý vẫn phải chịu sự hư nát, nhưng Đức Chúa Trời thường can thiệp một cách siêu nhiên để ban sức lực và sức khỏe cho con cái Ngài trong hành trình thuộc linh. Lời hứa trong Ê-sai 40:31 là một sự vang vọng rõ ràng: “Nhưng ai trông đợi Đức Giê-hô-va thì chắc được sức mới, cất cánh bay cao như chim ưng; chạy mà không mệt nhọc, đi mà không mòn mỏi.” Sức mới này cho phép chúng ta kiên trì, chạy hết chặng đường và hoàn thành chức vụ Chúa giao dù thể chất có giới hạn.
Lời hứa trong Cựu Ước này tìm thấy sự ứng nghiệm trọn vẹn và sâu sắc nhất trong Chúa Cứu Thế Giê-xu. Ngài chính là hiện thân của sự đổi mới tận gốc rễ:
- Chúa Giê-xu là nguồn của sự đổi mới: Sự chết và sống lại của Ngài đã mở ra kỷ nguyên mới – kỷ nguyên của ân điển và sự sống mới (Rô-ma 6:4). Mọi sự đổi mới thuộc linh đều bắt nguồn từ thập tự giá và ngôi mộ trống.
- Chúa Giê-xu ban Đức Thánh Linh – Đấng Đổi Mới: Đức Thánh Linh mà Chúa Giê-xu ban xuống (Giăng 14:26) chính là Đấng làm sống động, dạy dỗ, an ủi và tân tạo chúng ta (Tít 3:5). Sự đổi mới hằng ngày là công việc của Thánh Linh trong lòng chúng ta.
- Chúa Giê-xu là khuôn mẫu của sự đổi mới: Chúng ta được kêu gọi “mặc lấy người mới, là người đã được dựng nên giống như Đức Chúa Trời, trong sự công bình và sự thánh sạch của lẽ thật.” (Ê-phê-sô 4:24). Người mới đó có hình ảnh của Đấng Christ.
Làm thế nào để chúng ta kinh nghiệm thực tế lời hứa “tuổi trẻ được đổi mới như chim phượng hoàng”?
1. Nhận Biết Sự Cần Được Đổi Mới và Kêu Cầu Chúa:
Hãy thành thật với Chúa về sự mệt mỏi, khô hạn, hoặc tội lỗi của mình. Giống như Đa-vít đã kêu cầu: “Hỡi Đức Chúa Trời, xin hãy dựng nên trong tôi một lòng trong sạch, Và làm cho mới lại trong tôi một thần linh ngay thẳng.” (Thi Thiên 51:10). Bước đầu tiên là nhận biết nhu cầu và kêu cầu Đấng có quyền năng đổi mới.
2. “Bay” Về Phía Mặt Trời – Sống Trong Sự Thờ Phượng và Lời Chúa:
Chim phượng hoàng bay về phía mặt trời. Chúng ta cần hướng lòng về Chúa cách chủ động. Điều này được thực hiện qua:
- Sự thờ phượng cá nhân: Dành thời gian yên lặng, ngợi khen, cảm tạ Chúa. Sự thờ phượng đưa chúng ta vào sự hiện diện của Ngài, là nơi có “trọn sự vui mừng” (Thi Thiên 16:11).
- Sự suy gẫm Lời Chúa: Lời Chúa là sống và linh nghiệm (Hê-bơ-rơ 4:12), có khả năng rửa sạch, nuôi dưỡng và đổi mới tâm trí chúng ta (Ê-phê-sô 5:26; Rô-ma 12:2).
3. Chờ Đợi Chúa và Sống Bởi Đức Tin:
Ê-sai 40:31 nhấn mạnh “ai TRÔNG ĐỢI Đức Giê-hô-va thì chắc được sức mới.” Sự chờ đợi (hay trông mong) này không thụ động, mà là một thái độ tin cậy, phó thác và kiên nhẫn. Đó là sống bởi đức tin rằng Chúa đang làm việc ngay cả khi chúng ta không thấy. Hãy giao mọi sự lo lắng cho Ngài (1 Phi-e-rơ 5:7).
4. Vâng Theo Sự Dẫn Dắt của Đức Thánh Linh:
Đức Thánh Linh là Đấng ban sự sống (Rô-ma 8:11). Hãy để Ngài dẫn dắt, cảm động và làm đầy dẫy chúng ta mỗi ngày (Ê-phê-sô 5:18). Sự vâng theo tiếng nhỏ nhẹ của Ngài sẽ dẫn chúng ta vào sự tự do và năng lực mới.
5. Sống Trong Cộng Đồng Tin Kính – Hội Thánh:
Đức Chúa Trời thường dùng anh chị em trong đức tin để khích lệ, nâng đỡ và làm mới lại chúng ta (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Sự thông công, cầu nguyện chung và chia sẻ Lời Chúa là những phương thuốc mạnh mẽ chống lại sự kiệt quệ thuộc linh.
Lời hứa “tuổi trẻ được đổi mới như chim phượng hoàng” trong Thi Thiên 103:5 là một viên ngọc quý của đức tin. Nó khẳng định rằng Đức Chúa Trời chúng ta không chỉ là Đấng cứu chuộc và tha thứ, mà còn là Đấng phục hồi và tân tạo. Ngài không chỉ đưa chúng ta ra khỏi vũng bùn tội lỗi, mà còn ban cho chúng ta đôi cánh để bay cao hơn, xa hơn trong ân điển và sự phục vụ Ngài.
Dù bạn đang ở độ tuổi nào, dù bạn cảm thấy linh hồn mình đã “già cỗi” hay thể xác đã mệt mỏi vì cuộc hành trình, hãy hướng về Chúa Cứu Thế Giê-xu. Hãy để Ngài, qua quyền năng Thánh Linh, làm một cuộc đổi mới kỳ diệu trong bạn. Hãy trông đợi Ngài, và bạn sẽ cất cánh bay cao như chim phượng hoàng, với sức lực mới, niềm vui mới và một tương lai tràn đầy hy vọng trong Ngài.
“Hỡi linh hồn ta, khá ngợi khen Đức Giê-hô-va!… Chớ quên các ân huệ của Ngài.” (Thi Thiên 103:2)