Chúa Giê-su muốn nói gì khi Ngài phán: 'chẳng phải thịt và máu bày tỏ điều nầy cho ngươi' (Ma-thi-ơ 16:17)?

Trong hành trình thuộc linh của Cơ Đốc nhân, có những khoảnh khắc chìa khóa định hình đức tin và sự hiểu biết. Một trong những khoảnh khắc đó được ghi lại trong Phúc Âm Ma-thi-ơ chương 16, nơi Sứ đồ Phi-e-rơ đưa ra lời tuyên xưng vĩ đại, và Chúa Giê-su đáp lại bằng một tuyên bố quan trọng về nguồn gốc của sự hiểu biết thuộc linh thật. Câu nói “chẳng phải thịt và máu bày tỏ điều nầy cho ngươi” (Ma-thi-ơ 16:17) không chỉ là một lời khen ngợi Phi-e-rơ, mà còn là một nguyên tắc nền tảng cho mọi sự nhận biết và hiểu biết về Đấng Christ. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá bối cảnh, ý nghĩa ngôn ngữ gốc, thần học và ứng dụng thực tiễn của câu Kinh Thánh then chốt này.

I. Bối Cảnh Trực Tiếp: Cuộc Đối Thoại Tại Thành Sê-sa-rê Phi-líp (Ma-thi-ơ 16:13-20)

Để thấu hiểu câu 17, chúng ta phải đặt nó vào dòng chảy của cuộc đối thoại. Chúa Giê-su đưa các môn đồ đến vùng đất của dân ngoại, tại thành Sê-sa-rê Phi-líp, một khung cảnh tượng trưng cho sự chuyển giao từ sự mặc khải trong lịch sử Y-sơ-ra-ên sang sự mặc khải phổ quát cho muôn dân. Tại đây, Ngài hỏi hai câu hỏi mang tính chất then chốt:

1. Câu hỏi về dư luận: “Người ta nói Con người là ai?” (câu 13). Câu trả lời phản ánh những quan niệm phổ biến, một phần đúng nhưng chưa đủ: “Giăng Báp-tít, Ê-li, Giê-rê-mi, hay là một đấng tiên tri nào đó” (câu 14). Đây là sự hiểu biết từ “thịt và máu”—từ truyền thống, suy đoán, và quan sát bên ngoài.
2. Câu hỏi cá nhân và trực tiếp: “Còn các ngươi thì nói ta là ai?” (câu 15). Câu hỏi này đòi hỏi một sự xưng nhận cá nhân, một niềm tin vượt trên dư luận. Simon Phi-e-rơ, đại diện cho nhóm, đáp: “Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (câu 16).

Lời tuyên xưng này không chỉ là một danh hiệu; trong ngôn ngữ Hy Lạp, từ “Χριστός (Christos)” là dịch của từ Hê-bơ-rơ “מָשִׁיחַ (Mashiach)”, nghĩa là Đấng Chịu Xức Dầu, Đấng Mê-si được hứa trong Cựu Ước. Còn “Con Đức Chúa Trời hằng sống” khẳng định thần tính và mối quan hệ độc nhất của Ngài với Đức Chúa Cha. Đây là hòn đá tảng của đức tin Cơ Đốc.

II. Giải Nghĩa “Chẳng Phải Thịt Và Máu Bày Tỏ”

Phản ứng của Chúa Giê-su ngay lập tức: “Hỡi Si-môn, con Giô-na, ngươi có phước đó; vì chẳng phải thịt và máu bày tỏ điều nầy cho ngươi, bèn là Cha ta ở trên trời” (Ma-thi-ơ 16:17).

A. Nghĩa Đen Và Văn Hóa:

• Cụm từ “thịt và máu” trong nguyên ngữ Hy Lạp là “σὰρξ καὶ αἷμα (sarx kai haima)”. Trong cách nói Do Thái thời đó, thành ngữ này thường chỉ con người trong sự hữu hạn, yếu đuối và tính chất hay chết của mình. Nó đối lập với thế giới thần linh hay siêu nhiên (xem Ê-phê-sô 6:12; Hê-bơ-rơ 2:14).
• Như vậy, Chúa Giê-su đang phủ nhận nguồn gốc nhân loại thuần túy của sự hiểu biết này. Phi-e-rơ không đi đến nhận thức này thông qua lý luận triết học, nghiên cứu sách vở (dù ông có thể đã biết các lời tiên tri), hay thậm chí là qua việc ở bên Chúa trong một thời gian dài. Đó không phải là kết quả của trí tuệ, giác quan, hay kinh nghiệm cá nhân đơn thuần.

B. Nghĩa Thuộc Linh: Sự Mặc Khải Trực Tiếp Của Đức Chúa Cha

Chúa Giê-su xác định nguồn gốc thực sự: “bèn là Cha ta ở trên trời”. Động từ Hy Lạp được dùng là “ἀπεκάλυψεν (apekalypsen)”, có nghĩa là “đã bày tỏ, khải thị, vén màn cho thấy”. Đây là một hành động chủ động, trực tiếp của Đức Chúa Trời Cha. Sự mặc khải này là một công việc siêu nhiên của Đức Thánh Linh, Đấng mở mắt thuộc linh và soi sáng tâm trí để tiếp nhận và tin nhận lẽ thật về Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 2:10-12).

III. Đối Chiếu Với Các Phân Đoạn Kinh Thánh Khác

Lẽ thật này không đơn độc trong Ma-thi-ơ 16. Toàn bộ Kinh Thánh nhấn mạnh sự cần thiết của sự mặc khải từ Đức Chúa Trời cho sự hiểu biết thuộc linh:

• Giăng 6:44: “Chẳng có ai đến được cùng ta, nếu Cha, là Đấng sai ta, không kéo đến...” – Sự thu hút, mở lòng là công việc của Cha.
• 1 Cô-rinh-tô 2:14: “Vả, người có tánh xác thịt không nhận được những sự thuộc về Thánh Linh của Đức Chúa Trời; bởi chưng người đó coi sự ấy như là sự dồ dại, và không có thể hiểu được, vì phải xem xét cách thiêng liêng.” – “Tánh xác thịt” (ψυχικὸς - psychikos) ở đây chỉ con người tự nhiên không có Thánh Linh, không thể tiếp nhơn lẽ thật thuộc linh.
• Ma-thi-ơ 11:27: “... ngoại trừ Cha, không ai biết Con; ngoại trừ Con, và người nào mà Con muốn tỏ ra cùng, thì cũng không ai biết Cha.” – Sự hiểu biết về Ba Ngôi là đặc quyền được mặc khải.
• Ê-phê-sô 1:17-18: Phao-lô cầu xin Đức Chúa Trời ban “thần của sự khôn sáng và của sự tỏ ra” cho các tín hữu để họ “biết Ngài”, và được “con mắt của lòng... soi sáng”.

IV. Phân Biệt Giữa Sự Hiểu Biết Thuần Trí Thức Và Sự Mặc Khải Thuộc Linh

Từ nguyên tắc này, chúng ta có thể phân biệt rõ:

Điều quan trọng cần lưu ý: Điều này không hạ thấp giá trị của việc học Kinh Thánh, nghiên cứu hay trí tuệ. Chúa Giê-su không quở trách Phi-e-rơ vì đã sử dụng trí óc. Nhưng Ngài chỉ ra rằng, cánh cửa đi vào sự hiểu biết cứu rỗi phải được mở ra từ phía Đức Chúa Trời. Sự nghiên cứu và lý trí là công cụ, nhưng sự sống và quyền năng đến từ sự mặc khải của Thánh Linh.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Nguyên tắc “chẳng phải thịt và máu” có nhiều ứng dụng sâu sắc cho đời sống hằng ngày của chúng ta:

1. Trong Sự Nhận Biết Chúa và Học Kinh Thánh:

Mỗi lần chúng ta mở Kinh Thánh, hãy bắt đầu với lời cầu nguyện như của Đa-vít: “Xin Chúa hãy mở mắt tôi, để tôi thấy sự lạ lùng trong luật pháp của Chúa” (Thi thiên 119:18). Hãy xin Đức Thánh Linh, Đấng linh cảm Lời Chúa (2 Phi-e-rơ 1:21), cũng là Đấng soi sáng Lời đó cho chúng ta. Đừng chỉ nghiên cứu để tích lũy kiến thức, nhưng để gặp gỡ chính Chúa.

2. Trong Sự Cầu Nguyện và Tìm Ý Chúa:

Khi đối diện với những quyết định lớn nhỏ, thay vì chỉ dựa vào phân tích tình huống (“thịt và máu”), chúng ta cần tìm kiếm sự chỉ dẫn từ Cha trên trời. Điều này đòi hỏi sự nhạy bén thuộc linh, kiên nhẫn cầu nguyện, và vâng phục Lời Ngài đã được mặc khải.

3. Trong Sự Truyền Giáo và Làm Chứng:

Chúng ta có trách nhiệm rao giảng Lời Chúa cách trung thực và rõ ràng (Rô-ma 10:14). Tuy nhiên, chúng ta phải nhớ rằng việc “kéo” lòng người đến với Đấng Christ là công việc của Đức Chúa Trời (Giăng 6:44). Điều này giải phóng chúng ta khỏi áp lực phải “thuyết phục” bằng tài hùng biện, và thay vào đó, cầu xin Chúa mở mắt tâm linh cho những người chúng ta làm chứng.

4. Trong Thái Độ Khiêm Nhường và Lệ Thuộc:

Mọi sự hiểu biết thuộc linh thật đều là ân điển. Điều này ngăn cản sự kiêu ngạo về giáo lý hay sự hiểu biết của mình. Như Phao-lô nói: “Chúng ta có giờ nào, há chẳng phải đã nhận lãnh từ nơi Đức Chúa Trời sao? Vậy nếu đã nhận lãnh, thì sao còn khoe mình như chẳng từng nhận lãnh?” (1 Cô-rinh-tô 4:7).

5. Trong Sự Tranh Luận và Bảo Vệ Đức Tin:

Khi đối diện với những thách thức về thần học hay triết học, chúng ta có thể trình bày lý lẽ (1 Phi-e-rơ 3:15), nhưng phải với “lòng nhu mì và kính sợ”. Chúng ta nhận biết rằng lý lẽ sắc bén nhất cũng không thể xuyên thấu lòng cứng cỏi nếu không có sự can thiệp của Thánh Linh.

Kết Luận

Lời tuyên bố của Chúa Giê-su “chẳng phải thịt và máu bày tỏ điều nầy cho ngươi” là một hồi chuông cảnh tỉnh cho mọi thời đại. Nó nhắc nhở chúng ta rằng cốt lõi của đức tin Cơ Đốc không phải là một hệ thống tư tưởng do con người nghĩ ra, mà là một sự mặc khải thiên thượng về một Con Người — Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống. Lời tuyên xưng của Phi-e-rơ trở thành nền tảng của Hội Thánh (Ma-thi-ơ 16:18) bởi vì nó xuất phát từ Đức Chúa Trời.

Hôm nay, nguyên tắc này mời gọi chúng ta sống trong tinh thần lệ thuộc hoàn toàn. Hãy học Lời Chúa với một tấm lòng cầu nguyện. Hãy tìm kiếm Ngài trong sự khiêm nhường. Hãy làm chứng với niềm tin rằng Chúa đang hành động trong lòng người. Và trên hết, hãy luôn tạ ơn Đức Chúa Trời vì ân điển vô giá của sự mặc khải — rằng chúng ta, những người vốn bị giới hạn bởi “thịt và máu”, lại có thể biết được Đấng Sáng Tạo và Cứu Chúa của mình, chỉ bởi vì Ngài đã vui lòng bày tỏ chính mình cho chúng ta.

“Tôi cũng vậy, khi đã biết Đức Chúa Jêsus là Chúa tôi, thì tôi coi hết thảy mọi sự như là lỗ lã... hầu cho tôi được biết Ngài, và quyền phép sự sống lại của Ngài...” (Phi-líp 3:8, 10).