Sâu thẳm cõi đất" trong Thi thiên 139:15 có ý nghĩa gì?

Trong hành trình khám phá sự vĩ đại và sự hiểu biết thâm sâu của Đức Chúa Trời, Thi thiên 139 đứng như một bản giao hưởng tuyệt mỹ về chủ đề này. Giữa những lời tán tụng về sự toàn tri, toàn tại và toàn năng của Đức Chúa Trời, câu 15 bỗng nổi lên với một hình ảnh đầy thi vị nhưng cũng hết sức bí ẩn: **"Sự cấu tạo tôi ra, dầu trong nơi kín nhiệm, Và dệt tôi ra trong vòng thấp của đất."** (Thi Thiên 139:15, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Cụm từ "trong vòng thấp của đất" (hay "sâu thẳm cõi đất" trong một số bản dịch khác) đã khiến nhiều độc giả Kinh Thánh suy ngẫm. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa thần học, văn học và thực tiễn của hình ảnh đặc biệt này.

Trước khi đi vào phân tích câu chữ, chúng ta phải đặt câu 15 vào đúng dòng chảy của toàn bài thi thiên. Thi thiên 139 có thể được chia thành bốn phần chính:

1. **Đức Chúa Trời Toàn Tri (câu 1-6):** Đa-vít tuyên xưng rằng Chúa biết rõ mọi sự về ông: hành động, suy nghĩ, lời nói, từ xa đến gần. 2. **Đức Chúa Trời Toàn Tại (câu 7-12):** Ông khẳng định không thể trốn khỏi sự hiện diện của Chúa, dù lên trời, xuống âm phủ, hay sang tận phương đông. 3. **Đức Chúa Trời Toàn Năng – Đấng Tạo Hóa (câu 13-18):** Đây là trọng tâm của chúng ta. Đa-vít chuyển từ sự hiểu biết và hiện diện của Chúa sang quyền năng sáng tạo của Ngài. Ông chiêm ngưỡng cách Chúa dựng nên chính mình một cách kỳ diệu trong lòng mẹ. 4. **Lời Đáp Của Con Người (câu 19-24):** Trước sự vĩ đại của Chúa, Đa-vít đáp lại bằng sự kính sợ, ước ao Chúa dẫn dắt, và lòng căm ghét điều ác.

Như vậy, câu 15 nằm trong cao trào của phần thứ ba, là đỉnh điểm của sự ngợi khen dành cho Đấng Tạo Hóa tể trị ngay từ những khoảnh khắc đầu tiên của sự sống.

Chúng ta sẽ mổ xẻ câu Kinh Thánh này dựa trên nguyên văn tiếng Hê-bơ-rơ và so sánh các bản dịch.

**Nguyên văn tiếng Hê-bơ-rơ (Psalm 139:15):**
לֹא־נִכְחַ֥ד עָצְמִ֗י מִ֫מֶּ֥ךָּ אֲשֶׁר־עֻשֵּׂ֥יתִי בַסֵּ֑תֶר רֻ֝קַּ֗מְתִּי בְּתַחְתִיּ֥וֹת אָֽרֶץ׃
Chúng ta tập trung vào cụm từ then chốt: **"בְּתַחְתִיּ֥וֹת אָֽרֶץ"** (bə-taḥ-tî-yō-wṯ ’ā-reṣ).

- **"תַחְתִיּ֥וֹת" (taḥtiyot):** Danh từ này xuất phát từ gốc **"תַּחַת" (tachat)** có nghĩa là "phía dưới", "chỗ thấp", "chỗ kín đáo", "nơi sâu thẳm". Nó thường được dùng để chỉ âm phủ (Sheol - nơi ở của người chết), hoặc những nơi sâu kín, bí mật nhất của trái đất (Như trong Xuất Ê-díp-tô Ký 20:4: "...nơi đất thấp").

- **"אָֽרֶץ" (arets):** Có nghĩa là "đất", "cõi đất", "thế gian".

**Ghép nghĩa:** "בְּתַחְתִיּ֥וֹת אָֽרֶץ" có thể hiểu là **"trong những nơi thấp sâu của đất"**, **"trong vùng sâu thẳm của cõi đất"**, hay **"nơi đất thấp"**.

**So sánh bản dịch:** - **Bản Truyền Thống (1925):** "Trong vòng thấp của đất" – giữ nguyên tính hình tượng. - **Bản Diễn Ý (2011):** "Nơi thâm sâu của đất" – nhấn mạnh sự kín nhiệm, sâu thẳm. - **Bản NIV (tiếng Anh):** "In the depths of the earth" – rõ ràng, trực tiếp.

Vậy, Đa-vít muốn nói gì khi dùng hình ảnh "sâu thẳm cõi đất" để mô tả sự hình thành của mình trong lòng mẹ? Có một số cách giải thích thần học sâu sắc:

1. Nói Lên Sự Kín Nhiệm Tuyệt Đối và Quyền Năng Sáng Tạo Của Chúa:
Tử cung, nơi sự sống được hình thành, là một nơi hoàn toàn kín đáo, ẩn giấu khỏi mắt người. Không một ai, kể cả người mẹ, có thể nhìn thấy hay can thiệp vào quá trình kỳ diệu đó trong từng giây phút. Đối với người xưa, đó là một bí ẩn sâu kín như lòng đất. Bằng cách so sánh với "sâu thẳm cõi đất", Đa-vít muốn nhấn mạnh rằng: **Dù quá trình ấy có ẩn kín, bí mật và không thể dò xét đối với con người đến đâu, thì nó vẫn hoàn toàn nằm trong tầm mắt và bàn tay điêu luyện của Đức Chúa Trời.** Chúa không bị giới hạn bởi sự kín nhiệm của không gian vật lý. Ngài là Đấng dệt nên sự sống từ trong nơi tối tăm nhất (theo cảm nhận của con người).

2. Liên Hệ Đến Quyền Năng Hồi Sinh và Sự Sống Lại:
Trong Cựu Ước, "những nơi thấp của đất" (taḥtiyot arets) đôi khi có liên hệ với âm phủ (Sheol), nơi của người chết (xem Ê-xê-chi-ên 31:14, 16). Việc Đa-vít dùng từ ngữ này để mô tả sự khởi đầu sự sống của mình mang một ý nghĩa tiên tri đáng kinh ngạc. Nó gợi ý rằng **Đấng ban sự sống trong nơi kín nhiệm (tử cung) cũng chính là Đấng có quyền đem sự sống ra từ nơi của sự chết (âm phủ).** Điều này vang vọng đến sự sống lại của Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã xuống âm phủ và chiến thắng sự chết (Công vụ 2:27, 31; Ê-phê-sô 4:9). Sự sống mới trong Chúa Giê-xu cũng được hình thành một cách kỳ diệu và "kín nhiệm" trong lòng người tin (2 Cô-rinh-tô 5:17).

3. Khẳng Định Nguồn Gốc và Giá Trị Của Sự Sống Con Người:
Hình ảnh này phá vỡ mọi quan niệm ngẫu nhiên, vật chất về nguồn gốc con người. Đa-vít không nói "Tôi được hình thành từ những tế bào ngẫu nhiên" hay "Tôi là sản phẩm của tự nhiên". Ông tuyên bố: Tôi là một tác phẩm được **"dệt"** (רֻקַּ֗מְתִּי - *ruqqamti*) một cách có chủ ý, cẩn thận, tinh xảo và nghệ thuật. Động từ "dệt" gợi lên hình ảnh người thợ dệt lành nghề kết từng sợi chỉ, từng mũi kim. Sự sống con người không phải là một sự kiện sinh học lạnh lùng, mà là một kiệt tác nghệ thuật thánh, được thực hiện ngay trong "xưởng vẽ" kín đáo nhất của Đấng Tạo Hóa. Điều này đề cao một cách tuyệt đối giá trị và phẩm giá của mỗi con người, từ trong lòng mẹ (Giê-rê-mi 1:5; Ga-la-ti 1:15).

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta phải nhìn mọi lẽ thật của Cựu Ước dưới ánh sáng của Chúa Giê-xu Christ. Sự kỳ diệu của sự sáng tạo trong Thi thiên 139 hướng chúng ta đến Đấng Christ:

- **Ngôi Lời là Đấng Sáng Tạo:** "Muôn vật bởi Ngài làm nên, chẳng vật chi đã làm nên mà không bởi Ngài." (Giăng 1:3). Chúa Giê-xu chính là Ngôi Lời, Đấng đã dự phần trong công trình sáng tạo, bao gồm cả sự hình thành kỳ diệu của mỗi chúng ta.

- **Ngài Hóa Thành Xác Thịt, Trải Nghiệm Sự Hình Thành Nhân Tính:** Chúa Giê-xu đã không ngần ngại đi vào chính "nơi kín nhiệm" ấy. Ngài được thai dựng bởi Thánh Linh và sinh bởi nữ đồng trinh Ma-ri (Lu-ca 1:35). Ngài đã trải qua trọn vẹn quá trình phát triển từ thai nhi cho đến người trưởng thành. Điều này thánh hóa mọi giai đoạn của sự sống con người.

- **Ngài Là Sự Sống Lại Và Sự Sống:** Sự liên tưởng về "sâu thẳm cõi đất" đến âm phủ được ứng nghiệm trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu. Ngài đã xuống âm phủ (1 Phi-e-rơ 3:19), và từ chính nơi sâu thẳm của sự chết, Ngài đã sống lại vinh hiển, đem sự sống đời đời cho ai tin Ngài. Sự sống mới của chúng ta trong Christ cũng là một sự sáng tạo mới, được "dệt" nên bởi quyền năng Thánh Linh (Ê-phê-sô 2:10).

Lẽ thật này không chỉ để ngưỡng mộ, mà phải biến đổi đời sống chúng ta.

1. Sống Với Lòng Biết Ơn Sâu Sắc và Sự Tự Trọng Đúng Mực: Khi hiểu rằng mình là kiệt tác được Đức Chúa Trời dệt nên một cách cẩn thận trong nơi kín nhiệm, chúng ta sẽ: - **Từ bỏ tinh thần tự ti, so sánh:** Chúa không sản xuất hàng loạt. Mỗi người là một tác phẩm độc nhất. Những khiếm khuyết, đặc điểm riêng của chúng ta đều nằm trong sự am hiểu và chủ ý của Ngài (Xuất Ê-díp-tô Ký 4:11). - **Nuôi dưỡng lòng biết ơn:** Mỗi sáng thức dậy, hãy cảm tạ Chúa vì sự sống, hơi thở, và cả thân thể này là món quà quý giá được Ngài ban tặng.

2. Tìm Được Sự An Ủi và Bình An Trong Mọi Hoàn Cảnh: Nếu Chúa biết rõ và tể trị ngay từ những giây phút đầu tiên kín nhiệm nhất của đời ta, thì Ngài cũng đang tể trị mọi hoàn cảnh **"bên ngoài"** của ta ngày hôm nay. - Trong bệnh tật, khó khăn, hay cảm giác bị bỏ rơi, hãy nhớ rằng: Bạn không bao giờ nằm ngoài tầm mắt và sự quan tâm của Đấng đã dệt nên bạn. Ngài thấu hiểu bạn hơn chính bạn (câu 1-4). - Điều này đem lại sự bình an sâu thẳm, vì chúng ta phó thác cho Đấng biết rõ mọi đường lối mình.

3. Sống Có Mục Đích và Trách Nhiệm: Một kiệt tác được tạo ra với một mục đích. Chúng ta được dệt nên bởi Chúa không phải để sống hoang phí, ích kỷ. - **Khám phá mục đích Chúa đặt để:** Hãy cầu hỏi Đấng Tạo Hóa về mục đích Ngài tạo dựng nên bạn. Món quà sự sống này phải được dâng lại để làm vinh hiển Ngài (1 Cô-rinh-tô 10:31). - **Tôn trọng sự sống người khác:** Nếu chúng ta quý giá như vậy trong mắt Chúa, thì mọi người xung quanh cũng vậy. Điều này thúc đẩy chúng ta bảo vệ sự sống, yêu thương và tôn trọng người khác, đặc biệt là những người yếu đuối, chưa sinh ra.

4. Tin Cậy Vào Quyền Năng Phục Hồi và Làm Mới Của Chúa: Hình ảnh "sâu thẳm cõi đất" gợi nhớ về âm phủ, nhưng cũng về sự sống lại. Dù cuộc đời bạn có đang ở trong "nơi thấp sâu" của tuyệt vọng, tội lỗi hay đau khổ, thì Đức Chúa Trời, Đấng dệt nên sự sống từ chỗ tối tăm, vẫn có thể dệt lại, phục hồi và ban cho bạn một sự sống mới trong Chúa Giê-xu. Không có hố sâu nào của sự bại hoại mà ân điển Ngài không thể với tới.

Cụm từ "sâu thẳm cõi đất" trong Thi thiên 139:15 không đơn thuần là một ẩn dụ đẹp. Đó là một tuyên ngôn thần học sâu sắc về quyền tể trị tuyệt đối, sự hiểu biết thấu suốt và tình yêu sáng tạo của Đức Chúa Trời. Nó đặt nguồn gốc của chúng ta vào trong bàn tay của một Nghệ Nhân Thánh, an ủi chúng ta trong sự quan phòng của Ngài, và hướng chúng ta đến niềm hy vọng phục sinh nơi Chúa Giê-xu Christ.

Hãy để lẽ thật này thấm sâu vào tâm trí bạn. Mỗi lần đọc Thi thiên 139, hãy dừng lại ở câu 15 và thưa với Chúa: "Cảm tạ Chúa, vì Ngài đã dệt nên con cách lạ lùng trong nơi kín nhiệm. Dù đời con có lúc như rơi xuống nơi sâu thẳm, con biết rằng bàn tay Ngài vẫn đang nâng đỡ và dẫn dắt con. Xin giúp con sống xứng đáng với kiệt tác của tình yêu Ngài, và tìm thấy mục đích trọn vẹn của đời con trong Ngài." A-men.