Người Semite Là Ai?
Trong bối cảnh lịch sử, văn hóa và đặc biệt là Kinh Thánh, cụm từ “người Semite” thường xuất hiện, đôi khi đi kèm với những hiểu lầm hoặc ý nghĩa thu hẹp. Đối với một Cơ Đốc nhân, việc tìm hiểu nguồn gốc và ý nghĩa thần học của thuật ngữ này không chỉ mở mang kiến thức lịch sử mà còn làm sâu sắc thêm sự hiểu biết về kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời, một kế hoạch được bắt đầu trong một gia đình và mở rộng ra cho toàn thể nhân loại. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào định nghĩa, nguồn gốc Kinh Thánh, lịch sử, và quan trọng nhất là những ứng dụng thuộc linh từ chân lý này cho đời sống đức tin của chúng ta ngày nay.
Về mặt từ nguyên, “Semite” (trong tiếng Anh) hay “người Semite” (trong tiếng Việt) bắt nguồn từ tên của **Sem** (trong tiếng Hê-bơ-rơ: שֵׁם – Shem), một nhân vật quan trọng trong sách Sáng Thế Ký. Theo Kinh Thánh, Sem là con trai của **Nô-ê** (Sáng Thế Ký 5:32). Sau trận Đại Hồng Thủy, Nô-ê cùng ba người con là Sem, Cham, và Gia-phết là tổ phụ của toàn thể nhân loại mới (Sáng Thế Ký 9:18-19).
Tên “Sem” (Shem) trong tiếng Hê-bơ-rơ mang nghĩa là **“danh”** hoặc **“danh tiếng”**. Điều này có ý nghĩa tiên tri quan trọng. Trong lời tiên tri/tuyên bố của Nô-ê về tương lai của ba con trai ông, Sem được đặc biệt chúc phước: “Ngợi khen Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của Sem!” (Sáng Thế Ký 9:26). Sự chúc phước này không chỉ dừng lại ở cá nhân Sem, mà còn hướng đến Đức Chúa Trời mà Sem và dòng dõi ông sẽ thờ phượng. “Danh” của Đức Giê-hô-va sẽ gắn liền với dòng dõi của Sem. Từ dòng dõi này, Áp-ra-ham, Y-sác, Gia-cốp (cả ba đều là hậu duệ của Sem) đã được chọn, và cuối cùng, Đấng Mê-si-a, Chúa Giê-xu Christ, đã đến để mang “danh trên hết mọi danh” (Phi-líp 2:9).
Sáng Thế Ký chương 10 (còn gọi là Bảng Danh Sách Các Dân) liệt kê chi tiết con cháu của ba con trai Nô-ê. Con cháu của Sem được ghi lại trong Sáng Thế Ký 10:21-31. Một số hậu duệ quan trọng bao gồm:
Ê-lam, A-suy-rơ, Ác-phác-sát, Lút, A-ram. Trong đó, Ác-phác-sát là một mắt xích then chốt trong gia phả dẫn đến Áp-ra-ham (xem thêm Sáng Thế Ký 11:10-26). Dòng dõi Sem bao gồm các dân tộc sau này được biết đến là người **Hê-bơ-rơ** (từ Ê-be, chắt của Sem), người **A-ram** (hay Sy-ri), người **A-sy-ri**, và nhiều bộ tộc khác ở khu vực Lưỡng Hà và Trung Đông.
Một điểm cần làm rõ: **Không phải tất cả con cháu của Sem về mặt dân tộc đều là một phần trong dòng dõi giao ước của Đức Chúa Trời.** Trong vòng các dân tộc Semite, Đức Chúa Trời đã kêu gọi một người, là **Áp-ra-ham** (một người Hê-bơ-rơ, hậu duệ của Sem qua Ác-phác-sát), để lập một giao ước đặc biệt (Sáng Thế Ký 12:1-3). Từ Áp-ra-ham ra Y-sác, từ Y-sác ra Gia-cốp (tức Y-sơ-ra-ên), và từ đó hình thành nên **dân Y-sơ-ra-ên** (người Do Thái). Như vậy, người Do Thái là một phân nhánh của các dân tộc Semite, nhưng là phân nhánh được Đức Chúa Trời lựa chọn để thực hiện mục đích cứu rỗi của Ngài.
Thuật ngữ “Semite” ngày nay còn được dùng trong ngành ngôn ngữ học để chỉ một nhánh ngôn ngữ. **Các ngôn ngữ Semite** bao gồm tiếng **A-ca-đi** (cổ Babylon và Assyria), tiếng **A-ram** (ngôn ngữ chung của vùng Cận Đông thời Chúa Giê-xu, và có lẽ là tiếng mẹ đẻ của Ngài), tiếng **Ả Rập**, tiếng **Hê-bơ-rơ**, và tiếng **A-mô-rít**. Kinh Thánh Cựu Ước chủ yếu được viết bằng tiếng Hê-bơ-rơ (một ngôn ngữ Semite), trong khi một số phần trong sách Đa-ni-ên và E-xơ-ra được viết bằng tiếng A-ram. Sự tương đồng giữa các ngôn ngữ này giúp các học giả hiểu sâu hơn về nghĩa của từ ngữ trong bản văn gốc.
Ví dụ, từ “Shalom” (שָׁלוֹם) trong tiếng Hê-bơ-rơ, mang nghĩa bình an, trọn vẹn, thịnh vượng, có họ hàng gần với từ “Salam” (سلام) trong tiếng Ả Rập. Điều này cho thấy một di sản văn hóa và tâm linh chung từ gốc Sem, mặc dù các dân tộc này sau đó đã phát triển theo những hướng khác nhau, thậm chí trở thành kẻ thù của nhau (như Y-sơ-ra-ên và A-sy-ri).
Tân Ước mang đến một sự chuyển hóa và mở rộng ngoạn mục cho khái niệm này. Sự cứu rỗi và phước lành của Đức Chúa Trời, vốn được hứa ban qua dòng dõi Sem (và cụ thể là qua Áp-ra-ham và Đấng Mê-si-a), giờ đây không còn bị giới hạn bởi huyết thống, chủng tộc, hay ngôn ngữ.
Sứ đồ Phao-lô tuyên bố rõ ràng trong thư Ga-la-ti 3:7-9: “Vậy, anh em hãy nhận biết rằng những kẻ có đức tin là con cháu thật của Áp-ra-ham. … anh em được phước với Áp-ra-ham, là người có lòng tin.” Và câu 28-29: “Tại đây không còn chia ra người Giu-đa hoặc người Gờ-réc… Vả, nếu anh em thuộc về Đấng Christ, thì anh em là dòng dõi của Áp-ra-ham, tức là kẻ kế tự theo lời hứa.”
Điều này có nghĩa là trong Đấng Christ, **bất kỳ ai** – dù là người Giu-đa (Semite), người Gờ-réc (con cháu Gia-phết), hay người Ê-thi-ô-bi (con cháu Cham) – đều có thể trở thành một phần của “dân tộc được chọn”, “chức tế lễ nhà vua”, “dân thánh” (1 Phi-e-rơ 2:9) nhờ vào đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ. Chúa Giê-xu, Đấng Mê-si-a, là “hạt giống” tối thượng của Áp-ra-ham và Sem (Ga-la-ti 3:16), và ai ở trong Ngài thì được kể vào dòng dõi đó.
Như vậy, “dân Semite thuộc linh” ngày nay chính là **Hội Thánh phổ thông**, gồm mọi người từ mọi quốc gia, bộ tộc, tiếng nói đã tin nhận Chúa Giê-xu. Phước lành dành cho Sem—tức là sự hiện diện và phước hạnh của Đức Giê-hô-va—giờ đã tuôn đổ trên Hội Thánh qua Đức Thánh Linh.
Hiểu biết về nguồn gốc và ý nghĩa của người Semite không chỉ là kiến thức lịch sử, mà còn đem lại những bài học thuộc linh quý báu:
1. Thấy Được Sự Chủ Động Và Chính Xác Trong Kế Hoạch Của Đức Chúa Trời: Đức Chúa Trời không làm việc một cách ngẫu nhiên. Ngài đã chọn một con người (Sem), một gia đình (Áp-ra-ham), một dân tộc (Y-sơ-ra-ên) để chuẩn bị cho sự giáng sinh của Chúa Cứu Thế. Điều này củng cố đức tin của chúng ta rằng Ngài cũng đang dẫn dắt đời sống cá nhân và lịch sử Hội Thánh cách kỳ diệu theo thánh ý tốt lành của Ngài (Rô-ma 8:28).
2. Sự Quan Trọng Của “Danh” Và “Danh Tiếng”: Sem mang nghĩa là “danh”. Cơ Đốc nhân chúng ta mang danh Christ (Cơ-đốc). Chúng ta được kêu gọi để sống sao cho “danh” của Chúa, “danh tiếng” của Phúc Âm, và danh tiếng của chính chúng ta với tư cách là con cái Chúa được vinh hiển (Ma-thi-ơ 5:16). Đời sống chúng ta có đang làm vinh hiển danh Chúa, như lời chúc phước cho Sem đã nói lên, hay không?
3. Ân Điển Là Yếu Tố Quyết Định, Không Phải Huyết Thống: Người Do Thái đương thời với Chúa Giê-xu thường tự hào mình là “con cháu Áp-ra-ham” về mặt huyết thống (Giăng 8:33). Nhưng Chúa Giê-xu đã chỉnh lại rằng giá trị thật nằm ở đức tin và việc làm (Giăng 8:39-40). Bài học cho chúng ta là đừng bao giờ ỷ lại vào truyền thống gia đình, thẻ thành viên Hội Thánh, hay bất kỳ di sản nào khác ngoài đức tin cá nhân sống động nơi Chúa Giê-xu Christ.
4. Tầm Nhìn Toàn Cầu Cho Sự Cứu Rỗi: Dòng dõi Sem, dù ban đầu là một nhóm dân tộc, lại là phương tiện Đức Chúa Trời dùng để ban phước cho “mọi gia tộc trên đất” (Sáng Thế Ký 12:3). Hội Thánh ngày nay, với tư cách là “dân Semite thuộc linh”, được giao trách nhiệm rao truyền Phúc Âm đó đến mọi dân tộc—cả Semite, lẫn Gia-phết, lẫn Cham (Ma-thi-ơ 28:19). Hiểu về nguồn gốc các dân tộc thúc giục chúng ta cầu nguyện và hỗ trợ công việc truyền giáo cách rộng rãi hơn.
Người Semite, xét theo Kinh Thánh, trước hết là hậu duệ của Sem, con trai Nô-ê, người được chúc phước đặc biệt vì mối liên hệ với Đức Giê-hô-va. Họ bao gồm nhiều dân tộc cổ ở Trung Đông, trong đó có dân Y-sơ-ra-ên, dân tộc được chọn để Đấng Mê-si-a giáng sinh. Tuy nhiên, sự nhập thể, chịu chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ đã phá vỡ mọi rào cản chủng tộc. Ngày nay, phước lành của Sem—tức là sự hiện diện và phước hạnh của Đức Chúa Trời—đã được mở rộng cho tất cả những ai tin, biến họ thành một dân tộc mới, thuộc linh, trong Đấng Christ.
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta vui mừng vì mình là một phần của dòng dõi đức tin vĩ đại này, không phải bởi huyết thống, mà bởi huyết của Chiên Con. Hãy sống xứng đáng với “danh” mà chúng ta mang, rao truyền Phúc Âm cho mọi “chi phái, tiếng, dân tộc” (Khải Huyền 5:9), và trông đợi ngày mọi người được chọn từ khắp thế gian sẽ cùng nhau tôn vinh Danh của Đức Chúa Trời, Đấng đã khởi đầu công trình cứu chuộc kỳ diệu từ một người tên là Sem.
“Đáng chúc tụng thay Đức Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời của Sem!” (Sáng Thế Ký 9:26) – Và ngợi khen Ngài, vì giờ đây, qua Đức Chúa Giê-xu Christ, Ngài cũng là Đức Chúa Trời của chúng ta!