Vị Thần Moloch
Trong hành trình nghiên cứu Lời Chúa, chúng ta thường bắt gặp những nhân vật và thực thể tượng trưng cho sự đối nghịch trực tiếp với bản tính thánh khiết của Đức Chúa Trời. Một trong những hình ảnh đáng sợ và gợi nhiều suy ngẫm nhất chính là vị thần Moloch (cũng được phiên âm là Molech hoặc Molek). Việc tìm hiểu về Moloch không chỉ là khám phá một thực thể lịch sử hay thần thoại, mà quan trọng hơn, là để thấu hiểu lời cảnh báo nghiêm khắc của Đức Chúa Trời về sự thờ phượng sa ngã, và từ đó, củng cố sự tận hiến độc tôn dành cho Ngài.
Danh xưng Moloch (מֹלֶךְ, Molek) trong tiếng Hê-bơ-rơ rất có thể có liên hệ với từ gốc mlk, mang nghĩa "vua" (king). Tuy nhiên, các học giả Kinh Thánh lưu ý rằng trong các văn bản, danh xưng này thường được đi kèm với những nguyên âm của từ boshet (בֹּשֶׁת), có nghĩa là "sự hổ thẹn", để tạo thành một tên gọi nhục mạ: Molek trở thành "Vua của sự Hổ thẹn". Điều này phản ánh cái nhìn ghê tởm tuyệt đối của người Y-sơ-ra-ên, dưới sự mặc khải của Đức Chúa Trời, đối với thực thể này.
Moloch được nhận diện là một vị thần của người Am-môn (1 Các Vua 11:7), một dân tộc láng giềng và thường xuyên thù địch với Y-sơ-ra-ên, xuất thân từ Lót. Sự thờ phượng Moloch có liên hệ mật thiết với việc **hiến tế trẻ em bằng lửa**, một hành động tà ác đi ngược lại hoàn toàn bản tính yêu thương và sự sống của Đấng Tạo Hóa. Đây không đơn thuần là một nghi lễ ngoại giáo, mà là đỉnh điểm của sự bại hoại thuộc linh, nơi con người dâng điều quý giá nhất—con cái mình—cho một thần tượng câm để mong đổi lấy sự phù hộ về vật chất hoặc chính trị.
Kinh Thánh đề cập đến Moloch một cách rõ ràng và nhất quán trong tư cách là đối tượng bị cấm tuyệt đối. Luật pháp Môi-se đã đưa ra những mệnh lệnh dứt khoát:
- Lê-vi Ký 18:21: "Ngươi chớ nên hiến con cái mình nơi tượng thần Molóc, chớ làm ô danh Đức Chúa Trời ngươi; Ta là Đức Giê-hô-va." Động từ "hiến" (הַעֲבִיר, ha`abiyr) ở đây mang nghĩa "làm cho đi qua, dâng qua", ám chỉ nghi thức đưa đứa trẻ qua lửa.
- Lê-vi Ký 20:2-5: Định rõ hình phạt tử hình bằng ném đá cho bất kỳ ai, dân Y-sơ-ra-ên hay khách lạ, dâng con cái mình cho Moloch. Đức Chúa Trời còn phán sẽ "nghịch cùng người đó" và "truất nó khỏi dân sự mình". Đây là một tội ác làm ô uế đến danh thánh của Chúa và cả nơi thánh Ngài.
Dù luật pháp rõ ràng, lịch sử Y-sơ-ra-ên và Giu-đa cho thấy dân sự nhiều lần sa vào tội lỗi ghê tởm này, đặc biệt dưới thời các vua bội đạo:
- 2 Các Vua 23:10 ghi lại cải cách của Vua Giô-si-a: "Người cũng làm ô uế Tô-phết tại trong trũng con cái Hi-nôm, hầu cho từ nay về sau không ai đem con trai hay con gái mình qua lửa cho tượng thần Molóc nữa." Điều này chứng tỏ trước đó, nơi này đã được dùng cho nghi thức hiến tế.
- Giê-rê-mi 32:35 tố cáo: "Chúng nó đã xây các nơi cao của Ba-anh tại trong trũng con cái Hi-nôm, đặng đưa con trai con gái mình qua lửa cho Mo-lóc, là điều ta chưa hề ra lịnh, chưa hề nghĩ đến, và chưa hề ở trong lòng ta rằng phải làm sự gớm ghiếc ấy, đặng cho Giu-đa phạm tội." Lời này nhấn mạnh sự ghê tởm tuyệt đối của Đức Chúa Trời đối với hành vi này; Ngài "chưa hề nghĩ đến" – nó hoàn toàn xa lạ với ý muốn Ngài.
Chính địa điểm thực hành nghi lễ này—**trũng con cái Hi-nôm** (Ge-Hinnom)—về sau đã trở thành biểu tượng cho sự phán xét và hủy diệt đời đời (Gehenna trong tiếng Hy Lạp, được Chúa Giê-xu dùng để chỉ về hỏa ngục, như trong Ma-thi-ơ 5:22, 29).
Phân tích Kinh Thánh cho thấy, Moloch không chỉ đơn thuần là một "vị thần" khác. Nó đại diện cho một hệ thống thờ phượng có bản chất:
1. Chống Nghịch Sự Sống: Đức Chúa Trời là Đấng ban sự sống và hứa ban Con Một Ngài để chuộc sự sống (Giăng 3:16). Moloch đòi hỏi sự chết và sự hủy diệt sự sống vô tội nhất. Nó là hiện thân của kẻ cướp, giết, và hủy diệt (Giăng 10:10a).
2. Lừa Dối và Bóp Méo Tình Yêu: Nó biến tình yêu thiêng liêng nhất của cha mẹ dành cho con cái thành công cụ để mua chuộc lợi ích. Nó đánh vào điểm yếu của lòng tham và sự sợ hãi của con người.
3. Ô Uế Sâu Đậm: Tội này được xếp chung với tội tà dâm, thông đồng với ma quỷ, và làm ô uế đất đai (Lê-vi 20:3, Phục-truyền 18:9-12). Nó phá vỡ giao ước thiêng liêng giữa Đức Chúa Trời với dân sự Ngài.
Tuy nghi thức dâng con qua lửa cho Moloch không còn tồn tại theo nghĩa đen trong xã hội hiện đại, nhưng tinh thần của Moloch—sự dâng hiến những điều quý giá nhất Chúa ban cho các thần tượng—vẫn luôn hiện hữu và nguy hiểm. Dưới đây là những ứng dụng thực tế:
1. Nhận Diện Các "Thần Moloch Hiện Đại":
Thần tượng là bất cứ điều gì chiếm vị trí ưu tiên tối cao thuộc về một mình Đức Chúa Trời. "Moloch" ngày nay có thể là:
- Chủ nghĩa vật chất và sự tham lam: Hy sinh thời gian dành cho gia đình, sức khỏe, và thì giờ tĩnh nguyện để theo đuổi của cải và địa vị. Chúa Giê-xu cảnh báo: "Các ngươi không có thể làm tôi Đức Chúa Trời lại làm tôi Ma-môn nữa" (Ma-thi-ơ 6:24).
- Chủ nghĩa cá nhân cực đoan: Hy sinh các mối quan hệ, đạo đức, và đức tin để thỏa mãn những dục vọng và ý muốn cá nhân.
- Những hệ tư tưởng trái ngược với Lời Chúa: Hy sinh chân lý, sự công bình, và nhân phẩm (đặc biệt của trẻ em và người yếu thế) trên bàn thờ của các chủ nghĩa chính trị, xã hội đi ngược lại giá trị Kinh Thánh.
2. Bảo Vệ Thế Hệ Kế Tiếp:
Trách nhiệm thiêng liêng của cha mẹ Cơ Đốc là "dạy cho trẻ thơ ấy tưởng nhớ đường lối mình" (Châm-ngôn 22:6), chứ không "dâng" chúng cho hệ thống giáo dục vô thần, văn hóa giải trí đồi trụy, hay những áp lực xã hội làm tổn hại đức tin. Điều này đòi hỏi sự đầu tư có chủ ý về thời gian, sự dạy dỗ và làm gương.
3. Duy Trì Sự Thờ Phượng Thuần Khiết:
Lời kêu gọi "Hỡi con cái bé mọn, hãy giữ mình về hình tượng!" (1 Giăng 5:21) vẫn còn nguyên giá trị. Chúng ta được kêu gọi dâng chính thân thể mình "làm của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời" (Rô-ma 12:1). Sự thờ phượng thật là dâng hiến đời sống mình cho Đấng đã dâng chính Ngài vì chúng ta, chứ không phải đòi hỏi sự hy sinh mù quáng từ chúng ta.
4. Đứng Vững Trong Giao Ước:
Lịch sử Y-sơ-ra-ên dạy chúng ta rằng sự thỏa hiệp nhỏ dẫn đến sự sa ngã lớn. Thờ phượng Chúa cách chung chung ("cũng thờ Giê-hô-va, nhưng cũng thờ các thần khác nữa") chính là bước đầu dẫn đến vực thẳm (xem 2 Các Vua 17:33, 41). Sự trung tín của chúng ta phải dành trọn vẹn cho Đấng Christ.
Hình ảnh đối lập hoàn toàn với Moloch chính là Đức Chúa Trời, Đấng đã "không tiếc chính Con mình, nhưng vì chúng ta hết thảy phó Con ấy cho" (Rô-ma 8:32). Trong khi Moloch đòi con người phải dâng con mình để chết, Đức Chúa Trời lại tự nguyện dâng Con Một Ngài để ban sự sống đời đời. Đây là cốt lõi của Phúc Âm.
Nghiên cứu về Moloch là một hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ, nhắc nhở chúng ta về sự ghê tởm của tội thờ thần tượng và sự thánh khiết tuyệt đối mà Đức Chúa Trời đòi hỏi. Đồng thời, nó cũng làm bừng sáng lên tình yêu vĩ đại của Ngài: Chúa Giê-xu Christ đã đi vào "trũng" của sự chết và sự phán xét thay cho chúng ta, để ai tin Ngài sẽ không bị hủy diệt nhưng được sự sống đời đời. Ơn gọi của chúng ta ngày nay là sống một đời sống được cứu chuộc, tận hiến trọn vẹn cho Đấng Tạo Hóa yêu thương, và bảo vệ sự thánh khiết mà Ngài đã dùng huyết báu Con Ngài để mua lấy.
"Ấy vậy, hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm." (1 Cô-rinh-tô 10:31)