Làm sao để giữ được thái độ “tỉnh thức” và “bền đỗ” trong cầu nguyện khi gặp khó khăn, thử thách?
Cầu nguyện là mạng lệnh, là đặc ân, và là nhu cầu thiết yếu của mỗi Cơ Đốc nhân. Trong những lúc bình an, chúng ta dễ dàng dành thời gian tương giao với Chúa, nhưng khi sóng gió ập đến, tấm lòng thường nản chí, tâm trí xao lãng, và đức tin bị thử thách. Làm thế nào để giữ được thái độ “tỉnh thức” và “bền đỗ” trong cầu nguyện giữa khó khăn? Kinh Thánh không chỉ truyền dạy chúng ta phải “tỉnh thức” (watchful) và “bền đỗ” (persevere) mà còn cho thấy gương mẫu của Chúa Giê-xu và các thánh đồ. Bài viết này sẽ khám phá ý nghĩa, tầm quan trọng, và những phương cách thực tế giúp chúng ta kiên trì cầu nguyện trong mọi hoàn cảnh.
1. Ý nghĩa của “tỉnh thức” và “bền đỗ” trong cầu nguyện
Tỉnh thức (trong nguyên ngữ Hy Lạp: γρηγορέω – grēgoreō) có nghĩa là “thức canh”, “cảnh giác”, “không ngủ mê”. Trong cầu nguyện, tỉnh thức là tâm trạng sẵn sàng, tập trung vào Chúa, ý thức về sự hiện diện của Ngài, và đề phòng những cám dỗ, lo lắng làm sao lãng (Ma-thi-ơ 26:41; Mác 14:38; 1 Phi-e-rơ 5:8). Tỉnh thức cũng bao hàm việc mong đợi sự trở lại của Chúa Giê-xu (Lu-ca 12:37; 21:36).
Bền đỗ (Hy Lạp: προσκαρτερέω – proskartereō) nghĩa là “kiên trì”, “bám chặt lấy”, “không thối lui”. Bền đỗ trong cầu nguyện là thái độ cầu xin, tìm kiếm, gõ cửa cách liên tục, không nản lòng dù chưa thấy đáp ứng (Lu-ca 18:1; Rô-ma 12:12; Ê-phê-sô 6:18). Nó phản ánh đức tin vững vàng nơi lời hứa của Chúa và sự vâng lời đối với mạng lệnh Ngài.
2. Tại sao cần tỉnh thức và bền đỗ trong cầu nguyện khi gặp khó khăn?
Thử thách là phần tất yếu của đời sống đức tin (Gia-cơ 1:2-4; 1 Phi-e-rơ 1:6-7). Trong những lúc đó, ma quỷ như sư tử rống tìm cách cắn xé chúng ta (1 Phi-e-rơ 5:8-9). Cầu nguyện là vũ khí mạnh mẽ để chống trả, nhưng nếu không tỉnh thức và bền đỗ, chúng ta dễ bị đánh bại. Chúa Giê-xu đã dạy: “Hãy tỉnh thức và cầu nguyện, kẻo các ngươi sa vào chước cám dỗ” (Ma-thi-ơ 26:41). Chính Ngài đã nêu gương tại vườn Ghết-sê-ma-nê khi cầu nguyện thiết tha ba lần, dù các môn đồ ngủ mê (Ma-thi-ơ 26:36-46).
Phao-lô cũng khuyên: “Chớ ngủ như kẻ khác, nhưng phải tỉnh thức và giè giữ” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:6). Lời Chúa dạy chúng ta phải “cầu nguyện không thôi” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17), đặc biệt khi gặp hoạn nạn (Gia-cơ 5:13). Qua dụ ngôn bà góa quấy rầy quan án (Lu-ca 18:1-8), Chúa muốn dạy rằng cần phải cầu nguyện luôn, không thối lui, vì Đức Chúa Trời sẽ xét đoán công bình cho những người kêu cầu Ngài.
Tỉnh thức và bền đỗ không phải là điều kiện để được Chúa nhậm lời theo ý mình, nhưng là thái độ của một đức tin trưởng thành, phó thác và nhận biết thời điểm của Chúa.
3. Làm thế nào để giữ thái độ tỉnh thức trong cầu nguyện?
a. Thiết lập thời gian cố định mỗi ngày: Giống như Đa-ni-ên “một ngày ba lần quỳ gối cầu nguyện” (Đa-ni-ên 6:10), chúng ta cần có thì giờ riêng tư với Chúa. Thức dậy sớm (Mác 1:35) hoặc dành buổi tối yên tĩnh giúp giảm thiểu xao lãng.
b. Sống trong Lời Chúa: “Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi” (Thi-thiên 119:105). Suy gẫm Kinh Thánh hàng ngày giúp tâm trí được đổi mới, nhạy bén với tiếng Chúa, và cầu nguyện theo ý muốn Ngài. Điều này cũng nuôi dưỡng tinh thần tỉnh thức trước những tư tưởng sai lạc.
c. Chiến đấu với sự xao lãng: Tìm nơi yên tĩnh, tắt điện thoại, hoặc dùng nhật ký cầu nguyện để tập trung. Chúa Giê-xu dạy: “Khi cầu nguyện, hãy vào phòng riêng, đóng cửa lại” (Ma-thi-ơ 6:6).
d. Cầu nguyện với lòng biết ơn: “Trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời” (Phi-líp 4:6). Tạ ơn Chúa giúp chúng ta nhìn thấy phước hạnh giữa thử thách, và giữ tâm trí tỉnh táo.
e. Nhờ sự nhắc nhở của anh em: “Hai người hơn một” (Truyền-đạo 4:9-10). Có bạn cầu nguyện chung hoặc người khích lệ giúp chúng ta giữ kỷ luật và tỉnh thức.
f. Nuôi dưỡng đời sống cầu nguyện liên tục: “Cầu nguyện không thôi” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17) không có nghĩa là lúc nào cũng quỳ gối, mà là tâm thế luôn hướng về Chúa, trò chuyện với Ngài trong mọi công việc. Đó là lối sống tỉnh thức.
4. Làm thế nào để bền đỗ trong cầu nguyện dù không thấy đáp ứng ngay?
a. Hiểu biết thời điểm của Chúa: “Hãy trông đợi Đức Giê-hô-va; hãy vững lòng bền chí! Phải, hãy trông đợi Đức Giê-hô-va!” (Thi-thiên 27:14). Chúa có thời điểm hoàn hảo cho mỗi lời cầu xin (Truyền-đạo 3:11; Ê-sai 40:31). Kiên nhẫn là bằng chứng của đức tin.
b. Nhớ lại sự thành tín của Đức Chúa Trời: “Sự nhân từ Đức Giê-hô-va chẳng hết, sự thương xót Ngài chẳng dứt. Mỗi buổi sáng thì lại mới; sự thành tín Ngài là lớn lắm” (Ca-thương 3:22-23). Ghi lại những lời Chúa đã đáp lời trong quá khứ để củng cố lòng tin.
c. Cầu nguyện theo ý muốn Chúa: “Nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta” (1 Giăng 5:14). Bền đỗ không phải là ép Chúa làm theo ý mình, nhưng là tìm kiếm ý Ngài và phó thác. Sử dụng Kinh Thánh làm nền tảng cho lời cầu nguyện.
d. Giữ nhật ký cầu nguyện: Ghi lại các nhu cầu, cảm tạ Chúa khi thấy bước đột phá. Điều này giúp nhận ra sự tể trị của Chúa và khích lệ tiếp tục cầu nguyện.
e. Nương dựa vào cộng đồng Hội Thánh: “Hãy xưng tội cùng nhau và cầu nguyện cho nhau, hầu cho anh em được lành bệnh” (Gia-cơ 5:16). Sự hiệp một trong cầu nguyện mang lại sức mạnh và lòng kiên trì.
f. Nhìn xem Chúa Giê-xu: “Hãy nhìn xem Đức Chúa Giê-xu, là Đấng khởi nguyên và cuối cùng của đức tin, Đấng vì sự vui mừng đã đặt trước mặt mình, chịu lấy thập tự giá, khinh điều sỉ nhục, và hiện nay ngồi bên hữu ngai Đức Chúa Trời” (Hê-bơ-rơ 12:2). Gương Ngài cho thấy sự cầu nguyện thiết tha và vâng lời Cha đến cùng.
5. Gương mẫu Kinh Thánh về tỉnh thức và bền đỗ trong cầu nguyện
- Đa-ni-ên: Dù biết mình có thể bị ném vào hang sư tử, ông vẫn mở cửa sổ hướng về Giê-ru-sa-lem, quỳ gối cầu nguyện ba lần mỗi ngày (Đa-ni-ên 6:10). Sự tỉnh thức và bền đỗ của ông đã đem lại sự giải cứu kỳ diệu.
- Đa-vít: Nhiều Thi-thiên phản ánh tấm lòng kiên trì cầu nguyện trong hoạn nạn, chờ đợi Chúa (Thi-thiên 40:1; 130:5-6).
- Phao-lô: Dù có “cái giằm xóc vào thịt”, ông đã ba lần cầu xin Chúa cất đi, và nhận được câu trả lời: “Ân điển Ta đủ cho ngươi” (2 Cô-rinh-tô 12:7-9). Đó là bài học về bền đỗ và chấp nhận ý Chúa.
- An-ne: Bị hiếm muộn và chế nhạo, bà “cầu nguyện thầm thĩ trước mặt Đức Giê-hô-va” (1 Sa-mu-ên 1:10-12) với lòng khao khát. Chúa đã nhậm lời, ban cho Sa-mu-ên.
- Chúa Giê-xu: Trong vườn Ghết-sê-ma-nê, Ngài cầu nguyện đến nỗi mồ hôi như giọt máu (Lu-ca 22:44), tỉnh thức và vâng phục trọn vẹn. Ngài cũng dậy sớm để cầu nguyện (Mác 1:35).
6. Ứng dụng thực tiễn cho đời sống hằng ngày
Để duy trì thái độ tỉnh thức và bền đỗ trong cầu nguyện, chúng ta có thể áp dụng một số bước đơn giản:
- Bắt đầu ngày mới bằng cầu nguyện và đọc Kinh Thánh: Dành ít nhất 15-30 phút buổi sáng để tương giao với Chúa, dâng ngày lên Ngài.
- Sử dụng phương pháp ACTS: Thờ phượng (Adoration), Xưng tội (Confession), Tạ ơn (Thanksgiving), Cầu xin (Supplication). Điều này giúp cầu nguyện có trật tự và tập trung.
- Áp dụng lời Kinh Thánh vào lời cầu: Ví dụ, dùng Thi-thiên 23 để cầu nguyện khi lo lắng, hay Ê-phê-sô 6:10-18 để trang bị giáp trụ thuộc linh.
- Đặt lời nhắc nhở cầu nguyện: Dùng điện thoại để nhắc giờ cầu nguyện cho những nhu cầu cụ thể.
- Tham gia nhóm cầu nguyện: Hội Thánh là thân thể, cùng nhau cầu nguyện sẽ khích lệ đức tin.
- Khi mệt mỏi, hãy nhớ Ga-la-ti 6:9: “Chớ mệt nhọc về việc lành, vì nếu chúng ta không trễ nải, thì đến kỳ chúng ta sẽ gặt.”
Nhớ rằng, cầu nguyện không phải là một nghĩa vụ nặng nề mà là cuộc trò chuyện với Cha yêu thương. Dù hoàn cảnh có thế nào, Chúa luôn lắng nghe và sẽ đáp lời theo cách tốt nhất cho chúng ta.
Kết luận
Trong hành trình đức tin, thử thách sẽ đến, nhưng chúng ta có thể vượt qua nhờ tỉnh thức và bền đỗ trong cầu nguyện. Khi chúng ta dốc lòng tìm kiếm Chúa, Ngài hứa sẽ ban sức mới, sự bình an, và cuối cùng là chiến thắng. Hãy noi gương Chúa Giê-xu và các anh hùng đức tin, kiên trì cầu nguyện không thôi. “Hãy vui mừng trong sự trông cậy, nhịn nhục trong sự hoạn nạn, bền đỗ trong sự cầu nguyện” (Rô-ma 12:12). Cầu xin Chúa giúp mỗi chúng ta sống đúng với lời dạy ấy.