Vai trò của thiên sứ trong sự cứu rỗi của Chúa Giê-xu là gì?
Khi nhắc đến sự cứu rỗi do Chúa Giê-xu Christ thực hiện, trọng tâm tất nhiên là công lao hy sinh của Ngài trên thập tự giá. Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng cho thấy sự tham gia tích cực của các thiên sứ – những sứ giả được Đức Chúa Trời tạo dựng – trong kế hoạch cứu rỗi này. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết vai trò của các thiên sứ qua các sự kiện quan trọng liên quan đến Chúa Giê-xu, từ giáng sinh, chức vụ, sự chết và phục sinh, cho đến thăng thiên và sự trở lại trong tương lai. Qua đó, chúng ta sẽ thấy được cách Đức Chúa Trời dùng các thiên sứ để phục vụ và hoàn thành mục đích cứu rỗi của Ngài, đồng thời rút ra những bài học thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc hôm nay.
Sự giáng sinh của Chúa Giê-xu là khởi đầu của kế hoạch cứu rỗi. Các thiên sứ đóng vai trò truyền tin và ca ngợi sự kiện vĩ đại này.
Trước hết, thiên sứ Ga-bri-ên (tên có nghĩa “người hùng của Đức Chúa Trời” hoặc “Đức Chúa Trời tỏ ra quyền năng”) được sai đến với Ma-ri, một trinh nữ tại Na-xa-rét, để báo tin về việc thai dựng bởi Đức Thánh Linh và sự ra đời của Đấng Cứu Thế (Lu-ca 1:26-38). Cùng với đó, thiên sứ cũng hiện ra với Giô-sép trong giấc mơ, xác nhận Ma-ri mang thai bởi Thánh Linh và giải thích ý nghĩa của tên Giê-xu – “vì Ngài sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Ma-thi-ơ 1:20-21).
Đến đêm Chúa giáng sinh tại Bết-lê-hem, một thiên sứ của Chúa đã hiện ra với các người chăn chiên, báo tin vui lớn: “Hôm nay tại thành Đa-vít đã sinh cho các ngươi một Đấng Cứu Thế, là Christ, là Chúa” (Lu-ca 2:10-11). Sau đó, muôn vàn thiên binh hát khen ngợi Đức Chúa Trời: “Vinh hiển cho Đức Chúa Trời trên các từng trời rất cao, bình an dưới đất, ân trạch cho loài người!” (Lu-ca 2:13-14). Sự xuất hiện của thiên sứ không chỉ loan báo mà còn tôn vinh sự kiện giáng sinh, khẳng định đây là hành động vĩ đại của Đức Chúa Trời.
Như vậy, trong giai đoạn đầu, thiên sứ đóng vai trò sứ giả truyền thông điệp cứu rỗi, làm chứng cho nhân loại về Đấng Mê-si, và dẫn dắt con người đến với Chúa Giê-xu.
Sau khi Chúa Giê-xu ra đời, các thiên sứ tiếp tục can thiệp để bảo vệ Ngài khỏi âm mưu của Hê-rốt. Ma-thi-ơ ghi lại rằng sau khi các nhà thông thái phương Đông đến thăm, thiên sứ hiện ra với Giô-sép trong giấc mơ, bảo ông đem con trẻ và mẹ Ngài trốn sang Ai Cập (Ma-thi-ơ 2:13). Sau khi Hê-rốt chết, thiên sứ lại hiện ra, bảo đem gia đình trở về đất Y-sơ-ra-ên (Ma-thi-ơ 2:19-20). Qua đó, chúng ta thấy thiên sứ hướng dẫn cụ thể cho những người chăm sóc Chúa Giê-xu, đảm bảo Ngài được an toàn cho đến khi hoàn thành chức vụ.
Thiên sứ cũng có thể đã can thiệp lúc Chúa Giê-xu chịu cám dỗ trong đồng vắng. Mác 1:13 nói: “Ngài ở nơi đồng vắng chịu quỷ cám dỗ, ở chung với thú rừng, và có thiên sứ hầu việc Ngài.” Dù không mô tả chi tiết, nhưng sự hiện diện của thiên sứ khẳng định rằng Đức Chúa Trời không bỏ mặc Con Ngài, và các thiên sứ sẵn sàng phục vụ, nâng đỡ Ngài trong thời điểm thử thách.
Trong suốt ba năm chức vụ, các thiên sứ không thường xuyên xuất hiện trực tiếp, nhưng có những lần được nhắc đến như một phần của sự hỗ trợ và thẩm quyền của Chúa Giê-xu. Ví dụ, khi Chúa bàn về sự thương khó sắp đến, Ngài nói: “Há chẳng phải ta có thể xin Cha ta lập tức sai hơn mười hai đạo thiên sứ đến cứu ta sao?” (Ma-thi-ơ 26:53). Lời này cho thấy thiên sứ sẵn sàng vâng lệnh Cha để giải cứu Chúa nếu Ngài muốn, nhưng Ngài đã chọn con đường thập tự để hoàn thành ý muốn của Cha.
Một cảnh tượng quan trọng khác là khi Chúa Giê-xu cầu nguyện tại vườn Ghết-sê-ma-nê, có thiên sứ từ trời hiện đến thêm sức cho Ngài (Lu-ca 22:43). Điều này cho thấy thiên sứ được sai đến để nâng đỡ Chúa trong giờ phút đau thương nhất, giúp Ngài có thể đối diện với sự chết. Như vậy, thiên sứ tham gia trực tiếp vào giai đoạn then chốt trước khi sự cứu rỗi được thực hiện qua cái chết của Chúa Giê-xu.
Ngoài ra, trong các sách Phúc Âm, thiên sứ cũng xuất hiện trong lời tiên tri về sự trở lại của Chúa: “Bấy giờ người ta sẽ thấy Con người lấy đại quyền đại vinh ngự đến trên đám mây. Khi những sự ấy khởi đến, hãy đứng thẳng và ngước đầu lên, vì sự cứu rỗi các ngươi gần tới” (Lu-ca 21:27-28). Tuy không nói rõ thiên sứ trong cảnh này, nhưng các đoạn khác như Ma-thi-ơ 24:31 mô tả: “Ngài sẽ sai thiên sứ mình dùng tiếng kèn rất lớn mà nhóm lại những kẻ đã được lựa chọn của Ngài khắp bốn phương, từ cuối phương trời nầy cho đến tận phương trời kia.” Điều này cho thấy thiên sứ sẽ đóng vai trò trong sự quy tộc các thánh đồ khi Chúa trở lại.
Khi Chúa Giê-xu chết trên thập tự giá, Kinh Thánh ghi lại một số hiện tượng liên quan đến thiên sứ. Ma-thi-ơ 27:51-54 nói về sự rúng động đất, vách ngăn đền thờ xé ra, và mồ mả mở ra, cùng với việc nhiều thánh đồ sống lại. Đoạn này không trực tiếp nói đến thiên sứ, nhưng theo thư Hê-bơ-rơ, thiên sứ được mô tả là “thần hầu việc, được sai đi để giúp việc những người sẽ hưởng cơ nghiệp cứu rỗi hay sao?” (Hê-bơ-rơ 1:14). Vì vậy, có thể các thiên sứ đã tham gia vào các sự kiện siêu nhiên đó.
Đặc biệt, tại ngôi mộ trống, các thiên sứ đóng vai trò quan trọng trong việc báo tin về sự phục sinh. Ma-thi-ơ 28:2-7 thuật lại: “thiên sứ của Chúa từ trời xuống, lăn hòn đá ra và ngồi trên đá.” Thiên sứ nói với các người nữ rằng Chúa đã sống lại và truyền lệnh cho họ đi báo cho các môn đồ. Tương tự, Mác 16:5-7, Lu-ca 24:4-7, và Giăng 20:12-13 đều ghi nhận sự hiện diện của thiên sứ (hoặc hai thiên sứ) tại mộ, xác nhận sự phục sinh. Qua đó, thiên sứ một lần nữa là người loan báo tin mừng cứu rỗi, xác quyết rằng Chúa Giê-xu đã chiến thắng sự chết.
Vai trò của thiên sứ trong sự phục sinh cũng thể hiện quyền năng của Đức Chúa Trời khi họ lăn hòn đá đi – không phải để cho Chúa ra (vì Ngài đã phục sinh với thân thể vinh hiển, có thể đi xuyên vật chất), nhưng để cho con người thấy ngôi mộ trống và tin.
Sau khi phục sinh, Chúa Giê-xu hiện ra với các môn đồ trong 40 ngày, rồi thăng thiên trước mắt họ. Sách Công vụ 1:9-11 miêu tả: “Khi Ngài đang lên, các môn đồ nhìn xem Ngài, có một đám mây tiếp Ngài khuất đi. Đang khi các môn đồ ngước mắt lên trời nhìn theo Ngài lên, bỗng có hai người nam mặc áo trắng hiện đến bên cạnh và nói rằng: Hỡi người Ga-li-lê, sao các ngươi đứng ngóng lên trời làm vậy? Giê-xu nầy đã được cất lên trời khỏi giữa các ngươi, cũng sẽ trở lại như cách các ngươi đã thấy Ngài lên trời vậy.” Hai người nam áo trắng đó chính là các thiên sứ (theo cách mô tả tương tự). Họ đảm nhiệm việc giải thích ý nghĩa của sự kiện và khẳng định lời hứa về sự trở lại của Chúa. Như vậy, thiên sứ lại là người truyền thông điệp hy vọng cho Hội Thánh, rằng Chúa Giê-xu sẽ trở lại để hoàn tất sự cứu rỗi.
Trong các thư tín, thiên sứ cũng được nhắc đến trong bối cảnh sự tái lâm. 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:16-17 nói: “Vì sẽ có tiếng kêu lớn và tiếng của thiên sứ trưởng, cùng tiếng kèn của Đức Chúa Trời, thì chính mình Chúa ở trên trời giáng xuống; bấy giờ những kẻ chết trong Đấng Christ sẽ sống lại trước hết.” Thiên sứ trưởng (có thể là Mi-chen) sẽ cất tiếng, và các thiên sứ sẽ đi theo Chúa khi Ngài trở lại (Ma-thi-ơ 25:31, 2 Tê-sa-lô-ni-ca 1:7).
Như vậy, từ đầu đến cuối, các thiên sứ hiện diện trong mọi giai đoạn của kế hoạch cứu rỗi, phục vụ như những sứ giả, người bảo vệ, người hầu việc, và người công bố.
Sách Khải Huyền cho thấy rất nhiều hoạt động của thiên sứ trong thời kỳ cuối cùng. Họ tham gia vào việc công bố sự phán xét (Khải huyền 14:6-7), thi hành các tai họa (Khải huyền 8-9, 16), chiến đấu với Satan và các quỷ sứ (Khải huyền 12:7-9), và cuối cùng tống giam Sa-tan vào hồ lửa (Khải huyền 20:1-3). Đặc biệt, trong cảnh tượng thiên đàng, các thiên sứ thờ phượng Đấng Chiên Con (Khải huyền 5:11-12), tôn cao Chúa Giê-xu là Đấng đáng được quyền năng, sự khôn ngoan, sức mạnh, danh dự, vinh hiển và lời chúc tụng.
Qua đó, chúng ta thấy rằng thiên sứ không chỉ tham gia vào lịch sử cứu rỗi mà còn sẽ có mặt trong sự hoàn tất vĩnh cửu, hầu việc Đức Chúa Trời và phục vụ các thánh đồ (Hê-bơ-rơ 1:14). Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng thiên sứ không phải là đối tượng thờ phượng; họ là những thọ tạo, và chính họ cũng thờ phượng Chúa Giê-xu. Sự cứu rỗi duy nhất bởi Chúa Giê-xu, thiên sứ chỉ là công cụ Đức Chúa Trời dùng để hỗ trợ, bảo vệ và tuyên bố.
Việc tìm hiểu về vai trò của thiên sứ trong sự cứu rỗi của Chúa Giê-xu không chỉ mang lại kiến thức thần học, mà còn có nhiều bài học thiết thực:
- Nhận biết sự quan phòng của Đức Chúa Trời: Thiên sứ được Chúa sai đến để bảo vệ và hướng dẫn Chúa Giê-xu và những người liên quan. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng Đức Chúa Trời vẫn quan phòng đời sống con dân Ngài, có thể dùng nhiều cách (kể cả thiên sứ) để chăm sóc chúng ta. Hãy tin cậy Ngài.
- Không thờ lạy thiên sứ: Mặc dù thiên sứ mạnh mẽ và vinh quang, nhưng họ chỉ là tôi tớ. Sứ đồ Giăng đã hai lần bị cám dỗ thờ lạy thiên sứ và được khuyên: “Hãy thờ phượng Đức Chúa Trời” (Khải huyền 19:10, 22:8-9). Chúng ta chỉ thờ phượng một mình Đức Chúa Trời Ba Ngôi.
- Chia sẻ tin mừng: Thiên sứ đã nhiều lần loan báo tin mừng về Chúa Giê-xu. Là con cái Chúa, chúng ta cũng được kêu gọi làm chứng về sự cứu rỗi cho mọi người. Hãy noi gương thiên sứ, nhiệt thành công bố Đấng Christ.
- Thuận phục ý muốn Chúa: Khi thiên sứ đến báo tin cho Giô-sép, ông đã vâng lời ngay lập tức dù phải di chuyển đêm khuya. Sự vâng lời mau mắn là gương mẫu cho chúng ta trong việc thực hiện ý muốn Chúa dù có khó khăn.
- Chờ đợi sự trở lại của Chúa: Các thiên sứ trong sự thăng thiên nhắc nhở các môn đồ về sự trở lại của Chúa. Chúng ta sống với niềm hy vọng đó, hết lòng phục vụ Chúa và chờ đợi Ngày ấy.
- Cảm tạ Chúa về sự hiện diện của thiên sứ: Hê-bơ-rơ 1:14 nói thiên sứ là “thần hầu việc được sai đi vì cớ những kẻ sẽ hưởng cơ nghiệp cứu rỗi.” Thiên sứ phục vụ chúng ta theo ý muốn Chúa, vì vậy chúng ta có thể cảm tạ Chúa vì sự bảo vệ siêu nhiên mà có lẽ chúng ta không nhìn thấy.
Vai trò của thiên sứ trong sự cứu rỗi của Chúa Giê-xu thật đa dạng và quan trọng. Từ việc loan báo sự giáng sinh, bảo vệ Chúa lúc nhỏ, thêm sức Ngài trong vườn Ghết-sê-ma-nê, công bố sự phục sinh, giải thích thăng thiên, cho đến tham gia trong sự tái lâm và thi hành phán xét cuối cùng – tất cả đều cho thấy Đức Chúa Trời dùng các thiên sứ như những công cụ trung thành để hoàn thành kế hoạch cứu rỗi. Dù vậy, chúng ta phải luôn nhớ rằng cứu rỗi hoàn toàn do công lao của Chúa Giê-xu trên thập tự giá, và chỉ Ngài là Đấng đáng được tôn thờ. Thiên sứ chỉ là người hầu việc, giúp đỡ và nhắc nhở chúng ta về lẽ thật vĩ đại này. Ước mong mỗi chúng ta biết sống với lòng biết ơn, vâng phục và nhiệt thành làm chứng về Chúa Giê-xu, Đấng Cứu Thế duy nhất, trong khi chờ đợi Ngày Ngài trở lại cùng với muôn vàn thiên sứ vinh hiển.