Bài học nào từ cuộc trò chuyện giữa Chúa Giê-xu và Ni-cô-đem?

Cuộc đối thoại giữa Chúa Giê-xu và Ni-cô-đem được ghi lại trong Giăng 3:1-21 là một trong những phân đoạn quan trọng nhất của Kinh Thánh Tân Ước. Đây là lời giảng dạy trực tiếp từ Chúa Giê-xu về sự cứu rỗi, sự tái sanh, và tình yêu vĩ đại của Đức Chúa Trời dành cho thế gian. Qua cuộc trò chuyện này, chúng ta rút ra được nhiều bài học quý giá cho đời sống đức tin ngày nay.

I. Bối cảnh cuộc gặp gỡ

Ni-cô-đem là một người Pha-ri-si, một nhà lãnh đạo tôn giáo, và là thành viên của Hội đồng Cai trị Do Thái (Sanh-đrin). Ông đến với Chúa Giê-xu vào ban đêm (Giăng 3:2). Việc ông đến ban đêm có thể do ông lo sợ bị người đồng liêu phát hiện, nhưng cũng cho thấy ông thành tâm tìm kiếm chân lý. Ông nhận biết Chúa Giê-xu là một bậc thầy từ Đức Chúa Trời, vì những dấu kỳ phép lạ Ngài đã làm. Tuy nhiên, Chúa Giê-xu đi thẳng vào vấn đề cốt lõi: sự cần thiết phải tái sanh.

II. Những bài học chính

1. Mọi người đều cần tái sanh (Giăng 3:3)

Chúa Giê-xu phán: "Thật, ta bảo ngươi, nếu một người không được tái sanh, thì không thể thấy Nước Đức Chúa Trời." Trong nguyên văn Hy Lạp, cụm từ "tái sanh" là "γεννηθῇ ἄνωθεν" (gennēthē anōthen), có thể dịch là "sanh lại" hoặc "sanh từ trên cao". Điều này chỉ ra một sự biến đổi thuộc linh, bắt nguồn từ Đức Chúa Trời, không phải từ nỗ lực con người.

Ni-cô-đem là một người đạo đức, am hiểu Kinh Thánh và được kính trọng, nhưng Chúa Giê-xu cho biết ông vẫn cần một sự thay đổi triệt để bên trong. Bài học cho chúng ta: không ai có thể vào Nước Đức Chúa Trời bằng sự công bình riêng hay vị trí tôn giáo; mỗi người đều cần được tái sanh bởi quyền năng của Đức Chúa Trời.

2. Tái sanh bởi nước và Thánh Linh (Giăng 3:5)

Chúa Giê-xu giải thích thêm: "Thật, ta bảo ngươi, nếu một người không bởi nước và Thánh Linh mà sanh, thì không thể vào Nước Đức Chúa Trời." Ở đây, "nước" thường được hiểu là biểu tượng của sự thanh tẩy, sự ăn năn, hoặc phép báp-têm. Còn "Thánh Linh" chính là Đức Thánh Linh, Đấng ban sự sống mới.

Sự kết hợp này gợi nhớ đến lời tiên tri trong Ê-xê-chi-ên 36:25-27: "Ta sẽ rưới nước trong trên các ngươi... Ta sẽ ban thần mới trong các ngươi... Ta sẽ đặt Thần Ta trong các ngươi". Như vậy, tái sanh là công việc của Đức Chúa Trời: Đức Chúa Trời thanh tẩy chúng ta (nước) và ban Thánh Linh Ngài vào lòng chúng ta để chúng ta trở nên một tạo vật mới (2 Cô-rinh-tô 5:17).

3. Thánh Linh hoạt động tự do và bí nhiệm (Giăng 3:8)

Chúa Giê-xu ví sự hoạt động của Thánh Linh như gió: "Gió muốn thổi đâu thì thổi; ngươi nghe tiếng gió, nhưng chẳng biết gió từ đâu đến và đi đâu. Hễ người nào bởi Thánh Linh mà sanh thì cũng như vậy." Trong tiếng Hy Lạp, từ "gió" và "Thánh Linh" đều là "πνεῦμα" (pneuma). Qua hình ảnh này, chúng ta học rằng Thánh Linh Đức Chúa Trời hoạt động một cách tự do, không thể đoán trước, nhưng kết quả của Ngài rất rõ ràng (nghe tiếng gió). Người được tái sanh sẽ có một đời sống mới, được Thánh Linh dẫn dắt, và mang những bông trái của Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23).

4. Con Người phải bị treo lên để ban sự sống đời đời (Giăng 3:14-15)

Để giải thích cách thức cứu rỗi, Chúa Giê-xu nhắc đến sự kiện Môi-se treo con rắn bằng đồng trong đồng vắng (Dân số 21:4-9). Dân Y-sơ-ra-ên bị rắn lửa cắn vì tội lỗi, nhưng khi họ nhìn lên con rắn đồng thì được sống. Chúa Giê-xu phán: "Như Môi-se treo con rắn lên trong đồng vắng thể nào, thì Con Người cũng phải bị treo lên dường ấy, hầu cho hễ ai tin đến Ngài đều được sự sống đời đời." Ở đây, "Con Người" là danh xưng Chúa Giê-xu thường dùng để chỉ về chính Ngài (Đa-ni-ên 7:13-14). Sự chết trên thập tự giá của Ngài là phương cách duy nhất để con người được cứu khỏi tội lỗi và sự chết đời đời. Bài học: Chỉ có đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã chịu chết và sống lại, mới ban cho chúng ta sự sống đời đời.

5. Tình yêu vĩ đại của Đức Chúa Trời (Giăng 3:16)

Câu Kinh Thánh nổi tiếng Giăng 3:16 là trung tâm của Tin Lành: "Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời." Ở đây, Đức Chúa Trời là Đấng chủ động yêu thương, "thế gian" chỉ về toàn thể nhân loại sa ngã, và "Con một" (μονογενὴς, monogenēs) chỉ về Chúa Giê-xu, là Con độc sanh của Đức Chúa Trời. Sự cứu rỗi không dựa trên việc làm của chúng ta, mà dựa trên đức tin vào Chúa Giê-xu. Điều này cho thấy ân điển tuyệt đối của Đức Chúa Trời: Ngài ban Con Ngài cho chúng ta khi chúng ta còn là tội nhân (Rô-ma 5:8).

6. Sự phán xét và sự lựa chọn giữa ánh sáng và tối tăm (Giăng 3:17-21)

Chúa Giê-xu tiếp tục: "Vì Đức Chúa Trời sai Con Ngài xuống thế gian, chẳng phải để định tội thế gian, nhưng để thế gian nhờ Con ấy mà được cứu. Ai tin Ngài thì chẳng bị định tội; ai không tin thì đã bị định tội rồi, vì không tin đến danh Con độc sanh của Đức Chúa Trời. Sự định tội đó là vì ánh sáng đã đến thế gian, mà người ta yêu sự tối tăm hơn ánh sáng, vì việc làm của họ là xấu xa."

Đây là lời cảnh báo nghiêm túc: chúng ta phải lựa chọn đứng về phía ánh sáng hay tối tăm. Ánh sáng chính là Chúa Giê-xu (Giăng 8:12). Người yêu tối tăm vì sợ hành động xấu của mình bị phơi bày; người yêu ánh sáng thì đến với Chúa và sống ngay thẳng. Bài học cho Cơ Đốc nhân: Chúng ta phải sống trong ánh sáng, nghĩa là sống thánh khiết, trung thực, và sẵn sàng để Lời Chúa phơi bày mọi điều trong đời sống chúng ta. Đồng thời, chúng ta cũng phải giới thiệu ánh sáng cho người khác, không phải lên án họ, nhưng dẫn họ đến với Chúa Giê-xu, Đấng cứu rỗi.

7. Hành trình đức tin của Ni-cô-đem: Một bài học về sự trưởng thành thuộc linh

Ni-cô-đem không chỉ xuất hiện trong Giăng 3; ông còn được nhắc đến ở Giăng 7:50-52 khi ông bênh vực Chúa Giê-xu trước Hội đồng, và ở Giăng 19:39 khi ông cùng Giô-sép A-ri-ma-thê lo việc chôn cất Chúa Giê-xu. Điều này cho thấy đức tin của ông đã dần lớn lên, từ một người tìm đến ban đêm đến một môn đồ công khai. Đây là một gương mẫu về sự tăng trưởng thuộc linh sau khi gặp Chúa Giê-xu.

III. Áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc

Những bài học từ cuộc trò chuyện giữa Chúa Giê-xu và Ni-cô-đem không chỉ là giáo lý suông, mà cần được áp dụng vào cuộc sống hằng ngày của mỗi Cơ Đốc nhân.

• Tự kiểm tra: Hãy tự hỏi mình: "Tôi đã thật sự tái sanh chưa?" Sự tái sanh thể hiện qua tình yêu với Chúa, sự vâng lời Ngài, và bông trái Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23). Nếu chưa, hãy tiếp nhận Chúa Giê-xu làm Cứu Chúa ngay hôm nay.
• Nương dựa vào Thánh Linh: Mỗi ngày, hãy nhận biết rằng chúng ta sống bởi Thánh Linh. Cầu xin Ngài hướng dẫn, biến đổi, và ban sức mạnh để vượt qua cám dỗ.
• Sống trong ánh sáng: Hãy từ bỏ những việc tối tăm, giữ mình thánh sạch, và luôn làm đẹp lòng Chúa. Khi phạm tội, hãy mau ăn năn và trở về với Ngài (1 Giăng 1:9).
• Chia sẻ Tin Lành: Chúng ta được kêu gọi rao giảng về sự cứu rỗi qua Chúa Giê-xu Christ. Hãy dùng câu chuyện Ni-cô-đem và Giăng 3:16 để dẫn dắt người khác đến với Chúa.
• Không phán xét, nhưng yêu thương: Đừng lên án người chưa tin, nhưng nhớ rằng họ đang ở trong tối tăm; hãy kiên nhẫn và yêu thương đưa họ đến ánh sáng.

Kết luận

Cuộc trò chuyện giữa Chúa Giê-xu và Ni-cô-đem là một kho tàng chân lý về sự cứu rỗi. Nó dạy chúng ta rằng mọi người đều cần được tái sanh bởi Thánh Linh, rằng Chúa Giê-xu đã chịu chết trên thập tự giá để ban sự sống đời đời cho những ai tin, và rằng Đức Chúa Trời yêu thương thế gian vô cùng. Những bài học này không chỉ dành cho Ni-cô-đem, mà còn cho mỗi chúng ta hôm nay. Hãy để Lời Chúa biến đổi đời sống chúng ta, và chúng ta sẽ kinh nghiệm sự sống dồi dào trong Ngài.