Ê-phê-sô 5: Hôn nhân như Christ và Hội Thánh?

Trong Kinh Thánh Tân Ước, thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Hội Thánh Ê-phê-sô là một bức thư giàu giáo lý, nhấn mạnh đến sự hiệp nhất của Hội Thánh trong Đấng Christ và đời sống thực hành của tín hữu. Đặc biệt, đoạn 5:21-33 đã trình bày một giáo huấn sâu sắc về hôn nhân Cơ Đốc, mô tả mối quan hệ vợ chồng như là hình ảnh phản chiếu mối tương giao giữa Đấng Christ và Hội Thánh. Bài viết này sẽ khảo sát đoạn Kinh Thánh quan trọng này, phân tích ngữ cảnh, giải nghĩa từ ngữ gốc, và đưa ra những áp dụng thiết thực cho đời sống gia đình Cơ Đốc ngày nay.

1. Bối cảnh và cấu trúc của Ê-phê-sô 5:21-33

Thư Ê-phê-sô được viết bởi Sứ đồ Phao-lô trong thời gian ông bị giam tại Rô-ma (khoảng năm 60-62 sau Chúa). Mục đích chính của thư là khẳng định sự hiệp nhất của Hội Thánh trong Đấng Christ và kêu gọi tín hữu sống xứng đáng với ơn gọi của mình (Ê-phê-sô 4:1). Từ chương 4 đến chương 6, Phao-lô đưa ra những lời khuyên thực tiễn về đời sống mới trong Christ, bao gồm các mối quan hệ trong Hội Thánh và gia đình.

Ê-phê-sô 5:21-6:9 tập trung vào các mối quan hệ trong gia đình Cơ Đốc: vợ-chồng (5:21-33), cha-con (6:1-4) và chủ-tớ (6:5-9). Đáng chú ý, câu 21: "Hãy kính sợ Đấng Christ mà vâng phục nhau" đóng vai trò như một nguyên tắc nền tảng cho toàn bộ phân đoạn. Trong tinh thần tương tác lẫn nhau dưới sự tể trị của Đấng Christ, vợ chồng, cha mẹ con cái, chủ tớ đều được kêu gọi sống trong sự phục tùng và yêu thương.

Đoạn 5:22-24 dành cho người vợ: "Hỡi kẻ làm vợ, phải vâng phục chồng mình như vâng phục Chúa, vì chồng là đầu vợ, khác nào Đấng Christ là đầu Hội Thánh, Hội Thánh là thân thể Ngài, và Ngài là Cứu Chúa của Hội Thánh. Ấy vậy, như Hội Thánh phục dưới Đấng Christ, thì đàn bà cũng phải phục dưới quyền chồng mình trong mọi sự" (Ê-phê-sô 5:22-24).

Đoạn 5:25-33 dành cho người chồng: "Hỡi kẻ làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội Thánh, phó chính mình vì Hội Thánh, để nên thánh hóa Hội Thánh... Cũng một thể ấy, chồng phải yêu vợ như chính thân mình. Ai yêu vợ mình thì yêu chính mình vậy" (Ê-phê-sô 5:25-28).

Như vậy, mẫu hình hôn nhân mà Phao-lô trình bày không chỉ là một quy tắc đạo đức, mà còn là một sự bày tỏ mầu nhiệm lớn về Đấng Christ và Hội Thánh (câu 32).

2. Giải nghĩa các từ then chốt trong nguyên ngữ Hy Lạp

Để hiểu sâu sắc hơn về giáo huấn này, chúng ta cần xem xét ý nghĩa của một số từ Hy Lạp quan trọng.

a. “Vâng phục” (ὑποτάσσομαι – hypotassōmai)

Từ này có nghĩa là "đặt mình dưới quyền", "thuận phục", "phục tùng". Trong Tân Ước, nó thường diễn tả sự tự nguyện đầu phục theo thứ tự mà Đức Chúa Trời đã thiết lập (Ê-phê-sô 5:22; Cô-lô-se 3:18; Tít 2:5). Sự phục tùng của người vợ không phải là sự nô lệ hay bị áp bức, mà là sự tôn trọng và ủng hộ người chồng như đầu của gia đình, tương tự như Hội Thánh tự nguyện vâng phục Đấng Christ.

b. “Yêu” (ἀγαπάω – agapaō)

Đây là tình yêu mang tính hy sinh, vô điều kiện, vị tha. Đấng Christ đã yêu Hội Thánh bằng tình yêu như vậy: Ngài phó chính mình vì Hội Thánh (câu 25). Người chồng được kêu gọi yêu vợ với tình yêu agape, sẵn sàng hy sinh cho vợ, quan tâm đến nhu cầu của vợ như của chính mình (câu 28).

c. “Kính sợ” (φοβέομαι – phobeomai)

Trong câu 21, "kính sợ Đấng Christ" không phải là sợ hãi theo nghĩa tiêu cực, mà là sự tôn kính, thần phục, ý thức về uy quyền của Ngài. Cũng từ này được dùng cho vợ đối với chồng trong câu 33: "Dẫu vậy, mỗi người trong anh em cũng phải yêu vợ mình như mình, còn vợ thì phải kính chồng".

d. “Hiệp một” (ἓν σῶμα – hen sōma) và “một thịt” (μία σάρξ – mia sarx)

Trong câu 31, Phao-lô trích dẫn Sáng thế ký 2:24: "Vì cớ đó người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu với vợ mình, và cả hai sẽ nên một thịt". Ý niệm "một thịt" không chỉ nói về sự hợp nhất thể xác, mà còn về sự hiệp nhất toàn diện trong tình yêu và mục đích. Điều này tương ứng với sự hiệp nhất giữa Đấng Christ và Hội Thánh: Ngài là đầu, Hội Thánh là thân thể, và cả hai là một (câu 30).

3. Sự tương đồng giữa hôn nhân và mối quan hệ Christ – Hội Thánh

Phao-lô trình bày một mầu nhiệm lớn: hôn nhân giữa người nam và người nữ là hình bóng (hoặc là sự biểu hiện hữu hình) của mối liên hệ thuộc linh giữa Đấng Christ và Hội Thánh (Ê-phê-sô 5:32). Chúng ta hãy xem xét những điểm song song cụ thể.

a. Đầu và sự phục tùng

Chồng là đầu của vợ, cũng như Christ là đầu của Hội Thánh (câu 23). Chức vụ làm đầu không phải là quyền lực để thống trị, mà là trách nhiệm yêu thương, dẫn dắt và hy sinh. Đầu điều khiển thân thể, nhưng cũng chăm sóc và bảo vệ thân thể. Hội Thánh vâng phục Đấng Christ trong mọi sự; người vợ được kêu gọi vâng phục chồng mình trong Chúa (câu 24).

b. Tình yêu hy sinh

Chúa Christ yêu Hội Thánh và phó chính mình vì Hội Thánh (câu 25). Sự hy sinh đó đã thánh hóa Hội Thánh, tẩy sạch tội lỗi bằng nước và Lời (câu 26), và chuẩn bị một Hội Thánh vinh hiển, không vết nhơ (câu 27). Tương tự, người chồng phải yêu vợ đến mức sẵn sàng hy sinh cho vợ, cả về vật chất, tinh thần và thuộc linh. Tình yêu đó không phải chỉ là cảm xúc, mà là sự cam kết hành động vì lợi ích của vợ.

c. Hiệp nhất nên một

Christ và Hội Thánh hiệp nhất đến nỗi Ngài gọi Hội Thánh là "thân thể" của Ngài (câu 30). Trong hôn nhân, vợ chồng cũng trở nên một thịt (câu 31). Sự hiệp nhất này không chỉ là thể xác mà còn là sự kết hợp tâm linh, tình cảm, và ý chí. Nó phản ánh sự hiệp nhất tuyệt đối giữa Đấng Christ và những người tin Ngài.

d. Mục đích làm sáng danh Chúa

Cuối cùng, hôn nhân Cơ Đốc có mục đích cao cả hơn chính nó: nó tỏ bày mầu nhiệm về Christ và Hội Thánh cho thế gian. Khi vợ chồng sống theo mẫu mực này, họ trở nên chứng nhân sống động về tình yêu của Chúa dành cho dân Ngài.

4. Áp dụng thực tiễn cho gia đình Cơ Đốc ngày nay

Lời dạy trong Ê-phê-sô 5 không chỉ là lý thuyết thần học, mà là kim chỉ nam cho đời sống hôn nhân của tín hữu. Dưới đây là một số áp dụng cụ thể.

a. Đối với người chồng

• Yêu vợ bằng tình yêu hy sinh (agape): Đặt nhu cầu và hạnh phúc của vợ lên trên bản thân. Sẵn sàng từ bỏ những thói quen, sở thích cá nhân để phục vụ vợ và gia đình.
• Dẫn dắt thuộc linh: Làm gương trong việc cầu nguyện, học Kinh Thánh, và thờ phượng Chúa. Khích lệ vợ con phát triển đời sống thuộc linh.
• Chăm sóc và bảo vệ: Quan tâm đến sức khỏe, cảm xúc, và an toàn của vợ. Đồng hành cùng vợ trong mọi hoàn cảnh.
• Tôn trọng và lắng nghe: Xem vợ là người đồng sự, hiểu biết và tôn trọng ý kiến của vợ. Quyết định quan trọng cần có sự đồng thuận.

b. Đối với người vợ

• Vâng phục chồng trong Chúa: Tự nguyện tôn trọng và ủng hộ chồng như người lãnh đạo gia đình. Sự vâng phục không mù quáng, nhưng "trong Chúa" – nghĩa là khi chồng không đòi hỏi điều gì trái với Lời Chúa.
• Yêu và kính chồng: Thể hiện sự tôn trọng, ngợi khen, và trân trọng chồng. Điều này xây dựng lòng tự tin và tình yêu nơi người chồng.
• Là người giúp đỡ tương xứng: Sáng tạo 2:18 cho thấy Đức Chúa Trời tạo nên người nữ để giúp đỡ người nam. Người vợ có thể hỗ trợ chồng trong việc quản lý gia đình, nuôi dạy con cái, và thực hiện sứ mệnh chung.
• Cầu nguyện cho chồng: Cầu thay cho chồng mỗi ngày, để chồng được khôn ngoan, mạnh mẽ trong Chúa và thực hiện trách nhiệm làm đầu.

c. Đối với cả hai vợ chồng

• Hiệp một trong tình yêu và mục đích: Dành thời gian chất lượng để gắn kết, chia sẻ, cầu nguyện chung. Giải quyết xung đột cách nhanh chóng, với tấm lòng tha thứ như Chúa đã tha thứ (Ê-phê-sô 4:32).
• Xây dựng nền tảng trên Lời Chúa: Cùng nhau học Kinh Thánh, áp dụng Lời Chúa vào cuộc sống hằng ngày, và tham dự Hội Thánh đều đặn.
• Nuôi dạy con cái trong sự kính sợ Chúa: Làm gương cho con cái về tình yêu thương và sự vâng phục lẫn nhau theo ý muốn Chúa.
• Nhớ rằng hôn nhân là hình bóng về Christ và Hội Thánh: Mỗi hành động, lời nói trong hôn nhân nên phản ánh tình yêu của Đấng Christ và sự tôn trọng của Hội Thánh đối với Ngài. Điều này thúc giục chúng ta sống thánh khiết và yêu thương hơn.

5. Kết luận

Ê-phê-sô 5:21-33 cho chúng ta một cái nhìn vô cùng sâu sắc về hôn nhân Cơ Đốc. Khi người chồng yêu vợ như Christ yêu Hội Thánh, và người vợ vâng phục chồng như Hội Thánh vâng phục Christ, hôn nhân đó sẽ trở nên mạnh mẽ, bền vững và đầy phước lành. Hơn thế nữa, gia đình như vậy sẽ trở nên một chứng tá sống động cho thế giới về tình yêu hy sinh của Đấng Christ và sự đáp ứng của Hội Thánh.

Mỗi chúng ta, dù đã lập gia đình hay chưa, đều có thể học tập từ nguyên tắc này: sống trong sự kính sợ Chúa, vâng phục lẫn nhau, và yêu thương hy sinh. Xin Chúa giúp chúng ta áp dụng Lời Ngài vào đời sống hàng ngày, để hôn nhân của chúng ta thực sự phản chiếu vinh quang của Đấng Christ và Hội Thánh Ngài.