Sự tương phản giữa "ánh sáng" và "bóng tối" trong Kinh Thánh thể hiện như thế nào trong sự cứu rỗi và phán xét?

Trong suốt Kinh Thánh, hình ảnh ánh sáng và bóng tối được sử dụng một cách mạnh mẽ để diễn tả hai lãnh vực hoàn toàn đối nghịch: sự thiện và sự ác, sự thánh khiết và tội lỗi, sự cứu rỗi và sự phán xét. Sự tương phản này không chỉ mang tính biểu tượng mà còn phản ánh thực tại thuộc linh sâu sắc. Bài viết này sẽ khám phá cách Kinh Thánh sử dụng ánh sáng và bóng tối để trình bày về sự cứu rỗi và sự phán xét, đồng thời rút ra những ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân.

Ngay từ những câu đầu tiên của Sáng thế ký, chúng ta thấy sự phân biệt giữa ánh sáng và bóng tối. Đức Chúa Trời phán: “Phải có sự sáng; thì có sự sáng” (Sáng thế ký 1:3). Ngài phân rẽ ánh sáng với bóng tối (câu 4). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, “ánh sáng” là אוֹר (ʾôr) và “bóng tối” là חֹשֶׁךְ (ḥōšeḵ). Hành động phân rẽ này cho thấy ánh sáng thuộc về sự sáng tạo tốt lành của Đức Chúa Trời, còn bóng tối thường gắn với sự hỗn loạn, vô trật tự.

Trong Cựu Ước, ánh sáng thường tượng trưng cho sự hiện diện của Đức Chúa Trời, sự dẫn dắt và phước hạnh của Ngài. Ví dụ, trong cuộc hành trình nơi đồng vắng, Đức Giê-hô-va dẫn dân Y-sơ-ra-ên bằng trụ mây ban ngày và trụ lửa ban đêm (Xuất Ê-díp-tô ký 13:21). Thi thiên 27:1 tuyên bố: “Đức Giê-hô-va là sự sáng và là sự cứu rỗi tôi.” Trái lại, bóng tối thường đại diện cho sự gian ác, sự ngu dốt và sự xa cách Đức Chúa Trời. Gióp 24:13-17 miêu tả những kẻ làm ác ưa thích bóng tối; Châm ngôn 4:19 nói: “Đường kẻ ác vốn như sự tối tăm; chúng nó chẳng biết mình vấp ngã vì đâu.” Ê-sai 5:20 cảnh báo về sự đảo lộn giá trị: “Khốn cho kẻ gọi dữ là lành, gọi lành là dữ, lấy tối làm sáng, lấy sáng làm tối.”

Những nền tảng này đặt cơ sở để hiểu sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối trong Tân Ước, đặc biệt liên quan đến sự cứu rỗi và phán xét.

Khi đến thế gian, Chúa Giê-xu Christ chính là sự sáng trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Giăng 1:4-5 chép: “Trong Ngài có sự sống, sự sống là sự sáng của loài người. Sự sáng soi trong nơi tối tăm, và tối tăm chẳng hề nhận lấy sự sáng.” Trong tiếng Hy Lạp, “sự sáng” là φῶς (phōs) và “tối tăm” là σκοτία (skotia). Ngay cả khi bóng tối phản đối, ánh sáng vẫn chiếu rọi và không bị dập tắt. Chúa Giê-xu tuyên bố: “Ta là sự sáng của thế gian; người nào theo ta, chẳng đi trong nơi tối tăm, nhưng có ánh sáng của sự sống” (Giăng 8:12).

Sự cứu rỗi được mô tả như là một sự giải cứu khỏi quyền lực của bóng tối và được đưa vào vương quốc ánh sáng. Cô-lô-se 1:13: “Ngài đã giải cứu chúng ta khỏi quyền của sự tối tăm, làm cho chúng ta dời qua nước của Con rất yêu dấu của Ngài.” Công vụ 26:18: “... mở mắt họ, hầu cho họ từ tối tăm mà qua sáng láng, từ quyền lực của quỉ Sa-tan mà đến Đức Chúa Trời.” I Phi-e-rơ 2:9: “... hầu cho anh em rao truyền nhân đức của Đấng đã gọi anh em ra khỏi nơi tối tăm, đến nơi sáng láng lạ lùng của Ngài.”

Người tin Chúa được gọi là “con của sự sáng” (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:5), “con sáng láng” (Ê-phê-sô 5:8). Chúng ta được kêu gọi bước đi trong sự sáng: “Nhưng nếu chúng ta bước đi trong sự sáng cũng như chính mình Ngài ở trong sự sáng, thì chúng ta giao thông cùng nhau; và huyết của Đức Chúa Jêsus, Con Ngài, làm sạch mọi tội chúng ta” (I Giăng 1:7). Không chỉ nhận ánh sáng, chúng ta còn trở nên phản chiếu ánh sáng của Đấng Christ cho thế gian: “Các ngươi là sự sáng của thế gian... Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta như vậy, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, và ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời” (Ma-thi-ơ 5:14,16).

Thánh Linh Đức Chúa Trời cũng đóng vai trò quan trọng trong việc soi sáng lòng người để họ nhận biết Chúa. II Cô-rinh-tô 4:6: “Vì Đức Chúa Trời, là Đấng có phán: Sự sáng phải soi từ trong sự tối tăm! đã làm cho sự sáng Ngài chói lòa trong lòng chúng tôi, đặng sự thông biết về vinh hiển Đức Chúa Trời soi sáng nơi mặt Đức Chúa Jêsus Christ.”

Như vậy, sự cứu rỗi chính là quá trình chuyển từ bóng tối thuộc linh sang ánh sáng thuộc linh, nhờ ân điển của Đức Chúa Trời qua Đức Chúa Giê-xu Christ.

Trong khi ánh sáng đại diện cho sự cứu rỗi, bóng tối thường gắn liền với sự phán xét của Đức Chúa Trời. Ngay từ thời Cựu Ước, tai vạ thứ chín giáng trên xứ Ê-díp-tô là “sự tối tăm dày đặc” (Xuất Ê-díp-tô ký 10:21-23). Đây là sự đoán phạt trực tiếp từ Đức Chúa Trời, khiến người Ê-díp-tô chìm trong bóng tối, còn dân Y-sơ-ra-ên có ánh sáng.

Ngày của Đức Giê-hô-va thường được mô tả là một ngày của bóng tối. Tiên tri Giô-ên viết: “Một dân lớn và mạnh... chẳng hề có như vậy từ thuở xưa, và về sau nầy, trải các năm của đời đời cũng chẳng hề có nữa. Trước mặt nó, lửa thiêu nuốt; sau nó, ngọn lửa cháy rực; đất như vườn Ê-đen ở trước nó, và ở đằng sau nó giống như sa mạc hoang vu... Nó làm cho các từng trời rung rinh, đất bị rúng động” (Giô-ên 2:2,10). Ông cũng nói: “Mặt trời sẽ trở nên tối tăm, mặt trăng ra như máu, trước ngày lớn và đáng sợ của Đức Giê-hô-va chưa đến” (Giô-ên 2:31). A-mốt 5:18-20 cảnh báo những ai mong đợi “ngày của Đức Giê-hô-va” như là ngày vui mừng: “Khốn thay cho các ngươi là kẻ mong mỏi ngày của Đức Giê-hô-va! Các ngươi muốn ngày của Đức Giê-hô-va làm chi?... ấy sẽ là sự tối tăm, không sáng.”

Trong Tân Ước, sự chết của Chúa Giê-xu trên thập tự giá được đồng hành với bóng tối bao phủ khắp đất từ giờ thứ sáu đến giờ thứ chín (Ma-thi-ơ 27:45). Bóng tối đó nói lên sự đoán phạt của Đức Chúa Trời trên tội lỗi mà Chúa Giê-xu mang thay cho chúng ta. Nó cũng là dấu hiệu của sự phán xét trên thế gian.

Địa ngục thường được mô tả là “nơi tối tăm ở ngoài” (Ma-thi-ơ 8:12; 22:13; 25:30), nơi “khóc lóc và nghiến răng.” Giu-đe 1:13 nói về những kẻ giả hình: “Họ là những ngôi sao lạc, bị giành cho sự tối tăm đời đời.” II Phi-e-rơ 2:17: “... sự tối tăm mịt mù đã dành cho họ.” Trong Khải Huyền, sau sự phán xét cuối cùng, những kẻ không được ghi trong sách sự sống sẽ bị ném vào hồ lửa (Khải Huyền 20:15). Nhưng nơi ở của các thánh đồ sẽ không cần mặt trời hay mặt trăng, “vì vinh hiển của Đức Chúa Trời chói lói cho, và Chiên Con là ngọn đèn của thành” (Khải Huyền 21:23), “... ở đó sẽ không có ban đêm” (Khải Huyền 22:5).

Sự phán xét cũng dựa trên phản ứng của con người đối với ánh sáng. Giăng 3:19-21: “... sự sáng đã đến thế gian, mà người ta yêu sự tối tăm hơn sự sáng, vì việc làm của họ là xấu xa. Vì phàm ai làm ác thì ghét sự sáng và không đến cùng sự sáng, e rằng công việc của mình bị trách móc. Nhưng kẻ nào làm theo lẽ thật thì đến cùng sự sáng, để cho thấy rằng công việc của mình là làm bởi Đức Chúa Trời.” Như vậy, bản chất của sự cứu rỗi và phán xét quy về việc con người có tiếp nhận ánh sáng của Chúa Cứu Thế hay từ chối Ngài, yêu mến bóng tối.

Toàn bộ chức vụ của Chúa Giê-xu thể hiện sự chiến thắng của ánh sáng trên bóng tối. Ngài đã tuyên bố: “Ta là sự sáng của thế gian” (Giăng 8:12), và “Ta đã đến thế gian làm sự sáng, hầu cho bất cứ ai tin Ta chẳng ở trong nơi tối tăm” (Giăng 12:46). Tuy nhiên, sự sáng đó cũng làm lộ ra sự gian ác của lòng người, dẫn đến sự chống đối và cuối cùng là sự đóng đinh. Nhưng qua sự chết và phục sinh, ánh sáng đã chiến thắng bóng tối một lần đủ cả.

Giăng 1:5 tuyên bố: “Sự sáng soi trong nơi tối tăm, và tối tăm chẳng hề nhận lấy sự sáng.” Tuy nhiên, nhiều bản dịch hiện đại dịch “không hiểu” (không nhận biết) nhưng cũng có nghĩa là không chấp nhận. Dù bóng tối có cố gắng dập tắt, ánh sáng vẫn chiếu rọi và không bị khuất phục. Điều này cho thấy rằng sự cứu rỗi và phán xét không chỉ là sự lựa chọn của con người, mà còn là cuộc chiến thuộc linh mà Chúa Giê-xu đã chiến thắng.

Trong Giăng 3:16-21, chúng ta thấy hai hạng người: những người tin vào Con Đức Chúa Trời thì được cứu, còn ai không tin thì đã bị đoán xét rồi. “Vì Đức Chúa Trời đã sai Con Ngài đến thế gian, không phải để đoán xét thế gian, nhưng để thế gian nhờ Con ấy mà được cứu” (câu 17). Tuy nhiên, chính sự chối từ ánh sáng dẫn đến sự phán xét.

Như vậy, sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối được thấy rõ trong chính con người Chúa Giê-xu và trong phản ứng của nhân loại đối với Ngài.

Là những người đã được giải cứu khỏi bóng tối và bước vào ánh sáng, chúng ta có trách nhiệm sống phù hợp với địa vị mới. Dưới đây là một số ứng dụng thiết thực:

• Tự xét mình: Hãy kiểm tra xem chúng ta có đang bước đi trong sự sáng không (I Giăng 1:6-7). Điều này bao gồm sự thật thà với Chúa và với nhau, sẵn sàng xưng tội và nhận sự tha thứ.
• Chia sẻ ánh sáng: Chúng ta được gọi để rao truyền sự cứu rỗi cho người khác. Ma-thi-ơ 5:14-16 dạy chúng ta không nên che giấu ánh sáng, nhưng để đời sống tốt lành của mình soi sáng cho người khác thấy Chúa. Phi-líp 2:15: “... giữa dòng dõi hung ác ngang nghịch, con cái Đức Chúa Trời, không vết, giữa thế hệ gian tà, Ngài muốn anh em trở nên thanh sạch, không chỗ trách được, để anh em chiếu sáng như các vì sáng trong thế gian.”
• Chống lại bóng tối: Ê-phê-sô 5:11-14: “Chớ thông công với những việc vô ích của sự tối tăm, thà quở trách chúng nó thì hơn... Vậy nên có chép rằng: Hỡi kẻ ngủ, hãy thức, hãy vùng dậy từ trong đám người chết, thì Đấng Christ sẽ chiếu sáng trên ngươi.” Hãy mang lấy khí giới của sự sáng (Rô-ma 13:12).
• Sống như con của sự sáng: Điều này thể hiện qua bông trái của sự sáng: “mọi điều nhân từ, công bình, thành thật” (Ê-phê-sô 5:9). Chúng ta phải từ bỏ những việc tối tăm và mặc lấy Đức Chúa Giê-xu Christ (Rô-ma 13:14).
• Hướng về tương lai đời đời: Sống với niềm hy vọng về nơi không còn bóng tối, nơi “sẽ không có đêm nữa, và họ không cần ánh sáng đèn hay ánh sáng mặt trời, vì Chúa là Đức Chúa Trời sẽ chiếu sáng trên họ, và họ sẽ trị vì đời đời” (Khải Huyền 22:5). Điều này thúc giục chúng ta sống thánh khiết và trung tín.

Sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối trong Kinh Thánh không chỉ là một phép ẩn dụ đẹp mà còn là chân lý nền tảng về tình trạng thuộc linh của con người. Ánh sáng đại diện cho sự cứu rỗi, sự hiện diện của Đức Chúa Trời, sự thánh khiết và sự sống đời đời. Bóng tối đại diện cho tội lỗi, sự chết, sự xa cách Đức Chúa Trời và sự phán xét. Qua Chúa Giê-xu Christ, chúng ta có cơ hội thoát khỏi bóng tối và bước vào ánh sáng diệu kỳ của Ngài. Hãy chọn ánh sáng, bước đi trong ánh sáng, và chiếu sáng cho thế gian, hầu cho nhiều người cũng được giải cứu khỏi quyền lực của sự tối tăm.