Rufus là ai trong Kinh Thánh?

Trong bức tranh rộng lớn của Kinh Thánh, có những nhân vật xuất hiện chỉ thoáng qua nhưng để lại dấu ấn sâu sắc về đức tin và sự phục vụ. Rufus là một trong những cái tên như thế. Mặc dù chỉ được nhắc đến hai lần trong Tân Ước, nhưng vị trí và bối cảnh của những lần nhắc đến này mở ra cho chúng ta một câu chuyện đầy cảm động về ân điển, gia đình và di sản thuộc linh. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá căn tính của Rufus, bối cảnh lịch sử và thần học, đồng thời rút ra những bài học ứng dụng quý báu cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Để hiểu về Rufus, chúng ta phải đặt hai phân đoạn Kinh Thánh quan trọng cạnh nhau:

1. Rufus, Con Trai Của Simon Người Sy-ren (Mác 15:21):

"Có một người qua đó, tên là Si-môn, quê ở Sy-ren, là cha của A-léc-xan-đơ và Ru-fu, ở ngoài đồng về, họ bắt ép phải vác cây thập tự của Đức Chúa Jêsus." (Mác 15:21, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Đây là cảnh tượng xảy ra trên con đường lên đồi Gô-gô-tha. Chúa Giê-xu, sau khi bị đánh đập tàn nhẫn, có lẽ đã kiệt sức không thể tự vác cây thập tự của mình. Quân lính La Mã, theo thông lệ, có quyền ép bất kỳ người nào họ gặp phục vụ cho nhà nước. Simon người Sy-ren, có lẽ là một người Do Thái sinh sống tại Cyrene (nay thuộc Libya) đến Jerusalem để dự lễ Vượt Qua, đã bị bắt ép vác cây thập tự. Mác, người viết sách Phúc Âm, đặc biệt ghi chú rằng Simon là "cha của A-léc-xan-đơ và Ru-fu". Điều này rất quan trọng. Tại thời điểm Mác viết sách Phúc Âm (khoảng những năm 60-70 SCN), độc giả của ông dường như đã biết rõ về Alexander và Rufus. Họ không phải là những nhân vật vô danh, mà là những tín hữu nổi tiếng trong cộng đồng Hội Thánh sơ khai. Tên "Rufus" trong tiếng Latinh có nghĩa là "màu đỏ", có lẽ liên quan đến màu tóc.

2. Rufus, "Người Được Chọn Trong Chúa" (Rô-ma 16:13):

"Hãy chào Ru-fu, người được chọn trong Chúa, lại chào mẹ người, cũng là mẹ tôi." (Rô-ma 16:13, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Trong chương 16 thư Rô-ma, Sứ đồ Phao-lô gửi nhiều lời chào cá nhân đến các tín hữu tại Hội Thánh Rô-ma. Lời chào dành cho Rufus rất đặc biệt. Ông được gọi là "người được chọn trong Chúa" (trong nguyên văn Hy Lạp: τὸν ἐκλεκτὸν ἐν κυρίῳ - "ton eklekton en kyriō"). Cụm từ "ἐκλεκτὸν" (eklekton) mang trọng lượng thần học lớn, thường được dùng để chỉ về sự lựa chọn đặc biệt của Đức Chúa Trời (xem Rô-ma 8:33, Cô-lô-se 3:12). Phao-lô không chỉ chào Rufus, mà còn chào mẹ của ông, và gọi bà một cách trìu mến là "mẹ tôi". Điều này cho thấy một mối quan hệ gia đình thuộc linh sâu sắc. Rất có thể mẹ của Rufus đã từng chăm sóc, tiếp đãi Phao-lô như con trai mình trong một chuyến hành trình truyền giáo nào đó.

Truyền thống và sự suy luận hợp lý từ các học giả Kinh Thánh đều hướng đến một kết luận: Rufus được nhắc đến trong Rô-ma 16:13 chính là con trai của Simon người Sy-ren được chép trong Mác 15:21. Tại sao?

• Tính Độc Đáo Của Tên Gọi: "Rufus" là một tên Latinh phổ biến, nhưng việc Mác đặc biệt nhắc đến ông và anh trai Alexander trong bối cảnh Phúc Âm cho thấy họ là những nhân vật có ảnh hưởng mà độc giả biết đến. Khi Mác viết, có lẽ Hội Thánh tại Rô-ma (nơi sách Mác có thể được gửi đến) đã quen thuộc với hai anh em này.
• Bối Cảnh Hội Thánh Rô-ma: Thư Rô-ma được viết cho Hội Thánh tại thủ đô đế quốc. Rufus được chào ở đó, chứng tỏ ông là một thành viên quan trọng và được kính trọng trong Hội Thánh này.
• Hành Trình Từ Sự Ép Buộc Đến Sự Lựa Chọn: Người cha, Simon, ban đầu bị *ép buộc* vác thập tự giá. Nhưng từ sự kiện định mệnh đó, có lẽ cả gia đình ông đã chứng kiến hoặc sau này nghe kể lại toàn bộ câu chuyện Chúa Giê-xu chịu chết và sống lại. Họ đã tin nhận Ngài. Giờ đây, Rufus, người con trai, không bị ép buộc, mà được mô tả là *"được chọn trong Chúa"* – một sự lựa chọn đầy vinh dự và ân điển.

Câu chuyện của gia đình Simon là một minh họa tuyệt vời về cách Chúa biến một hành động ép buộc thành cơ hội để cả một gia đình được cứu. Sự kiện Simon vác thập tự giá có lẽ là đề tài được kể lại nhiều lần trong gia đình họ, trở thành nền tảng cho đức tin của họ vào Đấng Christ đã chết trên cây thập tự ấy.

Từ câu chuyện của Rufus, chúng ta rút ra nhiều bài học sâu sắc:

1. Vác Thập Tự Giã Theo Chúa: Từ Ép Buộc Đến Tự Nguyện

Simon bị ép vác thập tự giá cho Chúa Giê-xu. Chúa Giê-xu phán: "Nếu ai muốn theo ta, phải tự bỏ mình đi, mỗi ngày vác thập tự giá mình mà theo ta" (Lu-ca 9:23). Hành động của Simon là một bức tranh tiên tri về lời kêu gọi này. Bài học cho chúng ta là: Đôi khi Chúa dùng những hoàn cảnh bất ngờ, thậm chí khó chịu, để đưa chúng ta vào vị trí phục vụ Ngài. Điều bắt đầu như một gánh nặng ép buộc, qua ân điển, có thể trở thành một đặc ân tự nguyện và một phần trong câu chuyện cứu rỗi của chính chúng ta.

2. Di Sản Đức Tin Trong Gia Đình

Simon, người cha, đã trải nghiệm một sự kiện thể lý với Chúa. Nhưng kết quả thuộc linh lại thấy rõ ở thế hệ con cái: Rufus và Alexander trở thành những lãnh đạo được biết đến trong Hội Thánh. Điều này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc chia sẻ những kinh nghiệm với Chúa cho con cháu. Mẹ của Rufus cũng được vinh dự khi được Phao-lô nhắc đến như một người mẹ thuộc linh. Gia đình này trở thành một "gia đình cho Chúa", nơi nghĩa vụ phục vụ và tình yêu thương lan tỏa.

3. Được Chọn Và Được Biết Đến Trong Chúa

Danh hiệu "người được chọn trong Chúa" dành cho Rufus thật đáng chú ý. Trong tiếng Hy Lạp, từ ἐκλεκτὸς (eklektos) không chỉ đơn thuần là "được chọn", mà còn mang sắc thái "được tuyển chọn kỹ lưỡng", "ưu tú". Đây không phải là sự khen ngợi tính cách con người, mà là sự xác nhận về vị trí và mục đích của Rufus trong kế hoạch của Đức Chúa Trời. Nó nhắc nhở mỗi tín hữu rằng chúng ta cũng là "giống được lựa chọn... là dân thuộc về Đức Chúa Trời" (I Phi-e-rơ 2:9). Giá trị của chúng ta không đến từ địa vị xã hội hay thành tích, mà từ việc chúng ta "ở trong Chúa" (ἐν κυρίῳ).

4. Sự Phục Vụ Khiêm Nhường Và Trung Tín

Rufus không xuất hiện như một sứ đồ hay tiên tri đầy quyền năng. Ông là một tín hữu trung tín, một người con hiếu thảo (được nhắc cùng mẹ), và một thành viên được yêu mến trong Hội Thánh. Điều này khích lệ chúng ta rằng không phải ai cũng được kêu gọi làm công việc nổi bật trên sân khấu, nhưng tất cả chúng ta đều được kêu gọi sống trung tín trong vai trò của mình – làm con cái Chúa, làm thành viên Hội Thánh, làm người hàng xóm. Sự trung tín trong những điều nhỏ sẽ được Chúa tôn vinh.

Làm thế nào để câu chuyện của Rufus áp dụng vào cuộc sống hằng ngày của chúng ta?

• Đón Nhận Những "Cây Thập Tự" Bất Ngờ: Khi gặp nghịch cảnh, khó khăn, hay một trách nhiệm không mong muốn ập đến, hãy nhớ đến Simon. Thay vì oán trách, hãy cầu nguyện: "Lạy Chúa, Ngài có muốn dùng điều này để đưa con đến gần thập tự giá của Chúa Giê-xu hơn không? Có bài học nào về sự phục vụ khiêm nhường trong đây không?" Hãy tin rằng Chúa có thể biến điều bị ép buộc thành một cơ hội để trải nghiệm ân điển Ngài.
• Xây Dựng Di Sản Đức Tin Cho Gia Đình: Hãy như Simon và vợ ông, là những người dẫn dắt con cái mình trở thành những Cơ Đốc nhân trưởng thành, được kính trọng trong cộng đồng đức tin. Hãy kể lại cho con cháu những lần Chúa hành động trong đời bạn, dù lớn hay nhỏ. Tạo một môi trường gia đình nơi Chúa là trung tâm và tình yêu thương thuộc linh được ưu tiên.
• Sống Với Nhận Thức "Được Chọn Trong Chúa": Mỗi buổi sáng, hãy nhắc nhở bản thân: "Hôm nay, tôi bước đi với tư cách là một người được chọn trong Chúa, được Ngài yêu thương và có mục đích." Nhận thức này sẽ thay đổi cách bạn đối diện với công việc, các mối quan hệ và cả những thử thách.
• Trung Tín Trong Vai Trò Của Mình: Bạn có thể không phải là mục sư hay giáo sư nổi tiếng, nhưng bạn có thể là một "Rufus" – một tín hữu trung tín, một người bạn cầu thay, một tình nguyện viên nhiệt tình trong Hội thánh địa phương. Hãy trung tín trong những điều nhỏ, vì đó chính là nền tảng của sự phục vụ lớn.
• Trân Trọng Những "Người Mẹ, Người Cha Thuộc Linh": Hãy học theo Phao-lô, biết ơn và tôn trọng những thế hệ đi trước trong đức tin, những người đã chăm sóc, dạy dỗ chúng ta. Đồng thời, hãy sẵn sàng trở thành một người anh/chị, người cố vấn thuộc linh cho thế hệ tiếp theo.

Rufus, từ một cái tên được nhắc đến trong bối cảnh đau thương của Cha mình, đã trở thành một tượng đài của đức tin trung tín, được Sứ đồ Phao-lô trân trọng gọi là "người được chọn trong Chúa". Câu chuyện của ông và gia đình là một minh chứng sống động về quyền năng biến đổi của thập tự giá Chúa Giê-xu. Nó cho thấy ân điển Chúa có thể chạm đến và biến đổi cả một gia đình qua một hành động tưởng chừng ngẫu nhiên, và rằng sự vĩ đại thật sự trong Vương Quốc Đức Chúa Trời thường được tìm thấy trong sự trung tín khiêm nhường chứ không phải trong sự lừng lẫy hào nhoáng.

Ước mong mỗi chúng ta, khi đọc về Rufus, sẽ được khích lệ để sống một đời sống được định hình bởi thập tự giá của Chúa Giê-xu, xây dựng di sản đức tin cho gia đình, và trung tín trong sự kêu gọi mà Chúa đã đặt để trên mình. Dù tên chúng ta có được nhiều người biết đến hay không, điều quan trọng là chúng ta được biết và được xưng công bình bởi Chúa, và được ghi danh trong sách sự sống của Chiên Con.

"Vậy, hỡi anh em yêu dấu của tôi, hãy vững vàng, chớ rúng động, hãy làm công việc Chúa cách dư dật luôn, vì biết rằng công khó của anh em trong Chúa chẳng phải là vô ích đâu." (I Cô-rinh-tô 15:58).