Kinh Thánh nói gì về sự đau đớn?

Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi thách thức và thường trực nhất mà Cơ Đốc nhân đối diện là: “Tại sao có sự đau đớn?” và “Đức Chúa Trời có ý định gì trong nỗi đau của tôi?”. Khác với triết lý thế gian thường tìm cách phủ nhận, trốn tránh, hoặc xem đau đớn như một sự vô nghĩa tuyệt đối, Kinh Thánh đưa chúng ta vào một cái nhìn thần học sâu sắc, đa chiều và đầy hy vọng về hiện tượng phổ quát này. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá những lời dạy của Kinh Thánh về nguồn gốc, bản chất, mục đích và sự chiến thắng tối hậu đối với sự đau đớn, đặt nền tảng trên Lẽ thật được mặc khải từ Sáng Thế Ký đến Khải Huyền.

Để hiểu Kinh Thánh nói gì về sự đau đớn, trước hết phải trở về với khởi nguyên. Sáng Thế Ký chương 1-2 mô tả một sự sáng tạo “rất tốt lành” (Sáng 1:31), nơi không có sự chết, đau đớn thân xác, hay khổ đau tình cảm. Sự hiệp thông trọn vẹn giữa Đức Chúa Trời với con người (A-đam) và giữa con người với nhau (A-đam và Ê-va) là trạng thái lý tưởng.

Tuy nhiên, Sáng Thế Ký chương 3 ghi lại biến cố thảm khốc: sự sa ngã. Con người, qua hành động bất tuân, đã đem tội lỗi vào thế gian. Hậu quả tức thì và mang tính hệ thống được Đức Chúa Trời công bố:

• Đau đớn trong công việc (Sáng 3:17-19): “Đất sẽ sanh chông gai và cây tật lê... ngươi sẽ phải làm đổ mồ hôi trán mới có mà ăn.”
• Đau đớn trong sinh đẻ (Sáng 3:16): “Ta sẽ thêm điều cực khổ bội phần trong cơn thai nghén; ngươi sẽ chịu đau đớn mỗi khi sanh con.”
• Đau đớn trong các mối quan hệ (Sáng 3:16): “Sự dục vọng ngươi đòi hỏi chồng ngươi, và chồng sẽ cai trị ngươi.”
• Đau đớn tối hậu: Sự chết (Sáng 3:19): “... ngươi là bụi, ngươi sẽ trở về bụi.”

Do đó, Kinh Thánh dạy rằng sự đau đớn không phải là một phần trong ý định nguyên thủy của Đức Chúa Trời. Nó là một kẻ xâm nhập, một hệ quả tất yếu của tội lỗi đã vào thế gian. Sứ đồ Phao-lô xác nhận điều này: “Cho nên, như bởi một người mà tội lỗi vào trong thế gian, lại bởi tội lỗi mà có sự chết, thì sự chết đã lan tràn đến mọi người như vậy, vì mọi người đều đã phạm tội” (Rô-ma 5:12). Sự đau đớn về thể xác, tinh thần, và thuộc linh đều có chung gốc rễ từ sự hư hoại mà tội lỗi gây ra cho cả cá nhân lẫn toàn bộ sáng tạo (Rô-ma 8:20-22).

Tuy không phải là ý định nguyên thủy, nhưng Kinh Thánh cho thấy Đức Chúa Trời chủ quyền, trong sự khôn ngoan vô hạn của Ngài, đang sử dụng sự đau đớn để hoàn thành những mục đích tốt lành và thánh khiết của Ngài. Đây là sự phân biệt quan trọng: Đức Chúa Trời không phải là tác giả của sự ác hay đau đớn (Gia-cơ 1:13), nhưng Ngài toàn quyền cai trị trên nó, biến điều mà kẻ thù định dùng để hủy diệt trở nên phương tiện để tái tạo và thánh hóa.

1. Sự đau đớn như một công cụ sửa dạy và rèn luyện:
Sách Gióp là luận án thần học sâu sắc nhất về sự đau khổ vô tội. Dù không biết lý do đằng sau những tai ương của mình (ma quỷ được phép thử luyện, Gióp 1-2), Gióp vẫn giữ vững đức tin: “Dẫu Chúa giết tôi, tôi cũng còn nhờ cậy Ngài” (Gióp 13:15). Cuối cùng, Đức Chúa Trời không giải thích nguyên nhân, nhưng bày tỏ quyền năng và sự khôn ngoan tối thượng của Ngài (Gióp 38-41). Mục đích là để tinh luyện đức tin của Gióp, biến sự hiểu biết về lý thuyết (“Lỗ tai tôi đã nghe nói về Chúa”) thành sự nhận biết trải nghiệm (“Bây giờ, mắt tôi đã thấy Chúa” – Gióp 42:5).

Tác giả thư Hê-bơ-rơ giải thích: “Vả, Chúa sửa phạt kẻ Ngài yêu, Hễ ai mà Ngài nhận làm con, thì cho roi cho vọt. ... Thật các sự sửa phạt lúc đầu coi như một cớ buồn bã, không phải sự vui mừng; nhưng về sau sanh ra bông trái công bình và bình an cho những kẻ đã chịu luyện tập như vậy” (Hê-bơ-rơ 12:6, 11). Từ “sửa phạt” trong tiếng Hy Lạp là paideia, mang nghĩa giáo dục, rèn luyện, huấn luyện một đứa trẻ, hướng đến sự trưởng thành.

2. Sự đau đớn để bày tỏ vinh quang Đức Chúa Trời và công việc Ngài:
Câu chuyện người mù từ thuở sanh ra trong Giăng 9 là minh họa rõ ràng. Các môn đồ hỏi: “Thưa Thầy, ai đã phạm tội, người nầy hay là cha mẹ người, mà người sanh ra thì mù như vậy?” (câu 2). Chúa Giê-xu đáp lại, phá vỡ khuôn mẫu nhân quả truyền thống: “Đó chẳng phải tại người nầy hay tại cha mẹ người đã phạm tội; nhưng ấy để cho những việc Đức Chúa Trời được tỏ ra trong người” (câu 3). Sự đau đớn (mù lòa) trở thành nền tảng để quyền năng và ân điển của Đức Chúa Trời được bày tỏ cách vinh hiển.

3. Sự đau đớn để chúng ta có thể an ủi người khác:
Sứ đồ Phao-lô viết: “Ngợi khen Đức Chúa Trời, Cha Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, là Cha hay thương xót, là Đức Chúa Trời ban mọi sự yên ủi! Ngài yên ủi chúng tôi trong mọi sự khốn nạn, hầu cho nhơn sự yên ủi mà Ngài đã yên ủi chúng tôi, thì chúng tôi cũng có thể yên ủi kẻ khác trong sự khốn nạn nào họ gặp” (2 Cô-rinh-tô 1:3-4). Sự đau đớn chúng ta trải qua được Đức Chúa Trời dùng để trang bị cho chúng ta trở thành những kênh dẫn của sự an ủi và thông cảm chân thật cho người khác.

Trung tâm điểm của toàn bộ thần học về sự đau đớn chính là thập tự giá. Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời vô tội, đã tự nguyện bước vào trong mọi chiều kích của sự đau đớn của nhân loại:

• Đau đớn thể xác: Sự đánh đòn, đội mão gai, và sự đóng đinh tàn khốc.
• Đau đớn tinh thần và cảm xúc: Sự phản bội của Giu-đa, sự chối bỏ của Phi-e-rơ, sự bỏ rơi của các môn đồ, sự nhạo báng của đám đông.
• Đau đớn thuộc linh tột cùng: Sự phân cách với Cha: “Ê-li, Ê-li, lam-ma-sa-bách-ta-ni?” nghĩa là: “Đức Chúa Trời tôi ôi, Đức Chúa Trời tôi ôi, sao Ngài lìa bỏ tôi?” (Ma-thi-ơ 27:46).

Tiên tri Ê-sai đã mô tả chính xác về Đấng Mê-si là “Người đàn ông của sự đau đớn” (Ê-sai 53:3). Quan trọng hơn, Kinh Thánh dạy rằng sự đau đớn của Chúa Giê-xu không phải là vô ích, mà mang một mục đích cứu chuộc tối thượng: “Nhưng Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương; Bởi sự sửa phạt Người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi Người chúng ta được lành bịnh” (Ê-sai 53:5). Sứ đồ Phi-e-rơ xác nhận: “Chính Ngài đã mang tội lỗi chúng ta trong thân thể Ngài trên cây gỗ, hầu cho chúng ta là kẻ đã chết về tội lỗi, được sống cho sự công bình; lại bởi lằn roi của Ngài mà anh em đã được lành bịnh” (1 Phi-e-rơ 2:24).

Tại đây, chúng ta thấy một sự đảo ngược vĩ đại: Sự đau đớn tột cùng của Đấng Christ trở thành phương tiện để hủy phá quyền lực của tội lỗi và sự chết – chính là nguồn gốc của mọi đau đớn. Thập tự giá biến từ biểu tượng của sự hổ nhục và đau khổ thành biểu tượng của hy vọng và sự sống.

Dựa trên nền tảng Kinh Thánh, chúng ta có thể rút ra những nguyên tắc thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc khi đối diện với đau đớn:

1. Được phép than khóc và thành thật với Đức Chúa Trời:
Kinh Thánh không khuyến khích sự giả hình “vui mừng trong mọi hoàn cảnh” một cách giả tạo. Các Thi Thiên đầy những tiếng kêu than khóc (Thi 13, 22, 88). Chúa Giê-xu đã khóc trước mộ La-xa-rơ (Giăng 11:35). Đức Chúa Trời đủ lớn để lắng nghe những nỗi lòng tan vỡ của chúng ta. Sự thành thật trong đau đớn là bước đầu tiên để được chữa lành.

2. Tìm kiếm sự hiện diện và sức mạnh từ Chúa, hơn là một lời giải thích:
Như Gióp, chúng ta thường không nhận được câu trả lời “tại sao?” thỏa đáng. Nhưng lời hứa của Chúa là: “Đức Chúa Trời là nơi nương náu và sức lực của chúng tôi, Ngài sẵn giúp đỡ trong cơn gian truân” (Thi 46:1). Lời cầu nguyện trong cơn đau không nên dừng lại ở “Xin cất đi,” mà tiến đến “Xin ban đủ ân điển để con chịu đựng, và xin biến đổi con qua điều này.”

3. Ghi nhớ tính tạm thời của đau đớn và sự vinh hiển đời đời:
Sứ đồ Phao-lô, người chịu nhiều khổ nạn, đã viết: “Vì sự hoạn nạn nhẹ và tạm của chúng tôi sanh cho chúng tôi sự vinh hiển cao trọng đời đời, vô lượng, vô biên, đến nỗi chúng tôi chẳng chú mắt về những sự thấy được, nhưng chú mắt về những sự không thấy được; vì những sự thấy được chỉ là tạm thời, mà những sự không thấy được là đời đời” (2 Cô-rinh-tô 4:17-18). Viễn cảnh đời đời giúp chúng ta giữ được tầm nhìn và hy vọng.

4. Gắn kết với Thân Thể Đấng Christ – Hội Thánh:
Kinh Thánh dạy chúng ta “hãy mang lấy gánh nặng cho nhau” (Ga-la-ti 6:2). Sự đau đớn có thể cô lập chúng ta, nhưng Chúa định cho chúng ta nhận được sự nâng đỡ thiết thực, lời cầu nguyện và sự đồng hành từ anh chị em trong đức tin.

5. Hướng đến mục đích biến đổi:
Hãy tự hỏi: “Lạy Chúa, Ngài muốn dạy con điều gì qua hoàn cảnh này? Ngài muốn đánh bóng phương diện nào trong tính cách của con?” Hãy để sự đau đớn làm công việc sâu sắc mà Đức Chúa Trời muốn, để chúng ta ngày càng trở nên giống hình ảnh Con Ngài (Rô-ma 8:29).

Kinh Thánh không đưa ra một công thức đơn giản để loại bỏ đau đớn, nhưng nó ban cho chúng ta một khuôn khổ thần học vững chắc và một niềm hy vọng bất diệt. Sự đau đớn không phải là dấu hiệu của sự thất bại của Đức Chúa Trời hay thiếu tình yêu của Ngài. Trái lại, trong tay của Đức Chúa Trời chủ quyền và yêu thương, nó trở thành một công cụ mạnh mẽ để sửa dạy, tinh luyện, biến đổi và bày tỏ vinh quang Ngài.

Cuối cùng, ánh sáng của sự phục sinh chiếu rọi vào mọi ngóc ngác tối tăm của sự đau đớn. Chúa Giê-xu đã chịu đau đớn tột cùng, chết, nhưng Ngài đã sống lại, chiến thắng mọi quyền lực của sự chết và tội lỗi. Lời hứa cho mọi tín đồ là: “Ngài sẽ lau ráo hết nước mắt khỏi mắt chúng, sẽ không có sự chết, cũng không có than khóc, kêu ca, hay là đau đớn nữa; vì những sự thứ nhất đã qua rồi” (Khải Huyền 21:4).

Cho đến ngày đó, chúng ta bước đi trong đức tin, ôm lấy lời hứa rằng không một giọt nước mắt, không một nỗi đau nào của con cái Chúa là vô ích. Mọi sự đau đớn, khi được dâng lên trong tay của Đấng chịu đóng đinh và phục sinh, đều có thể trở thành phương tiện để chúng ta kinh nghiệm ân điển sâu nhiệm hơn, bám víu vào Ngài chặt hơn, và hướng lòng về quê hương vĩnh cửu, nơi mọi nỗi đau sẽ bị nuốt mất trong sự chiến thắng trọn vẹn của Đức Chúa Trời.