Chúa có hứa sẽ không giao cho chúng ta vượt quá sức chịu đựng không?

Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi day dứt nhất mà mỗi Cơ Đốc nhân có thể từng đối diện là: "Liệu Chúa có thật sự hiểu giới hạn của tôi? Tại sao Ngài lại cho phép tôi trải qua những khó khăn dường như quá sức chịu đựng như thế này?" Câu hỏi này chạm đến cốt lõi của mối quan hệ giữa chúng ta với Đức Chúa Trời: Ngài có nhân từ không? Ngài có công bằng không? Và lời hứa nổi tiếng trong 1 Cô-rinh-tô 10:13 thật sự có ý nghĩa gì? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ phân tích kỹ lưỡng lời hứa của Đức Chúa Trời trong bối cảnh Kinh Thánh toàn diện, khám phá ý nghĩa nguyên bản Hy Lạp, và đưa ra những ứng dụng thực tiễn cho đời sống đức tin.

Phân đoạn then chốt thường được viện dẫn để trả lời cho câu hỏi này nằm trong thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Hội thánh Cô-rinh-tô:

"Chưa hề có sự cám dỗ nào đến cho anh em mà là sự cám dỗ loài người thường tình. Đức Chúa Trời là thành tín, Ngài chẳng hề cho anh em bị cám dỗ quá sức mình đâu; nhưng trong sự cám dỗ, Ngài cũng mở đàng cho ra khỏi, để anh em có thể chịu được." (1 Cô-rinh-tô 10:13, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

Để hiểu trọn vẹn lời hứa này, chúng ta cần đi sâu vào ngôn ngữ gốc:

• "Sự cám dỗ" (πειρασμός - peirasmos): Từ Hy Lạp này mang hai sắc thái: thử thách (test) và cám dỗ (temptation). Trong bối cảnh của 1 Cô-rinh-tô 10, Phao-lô đang nói về lịch sử của Y-sơ-ra-ên trong đồng vắng, nơi họ đối diện với cả sự thử thách (như đói khát) và sự cám dỗ (thờ thần tượng, phàn nàn). Do đó, "peirasmos" ở đây bao hàm mọi hoàn cảnh khó khăn, đau đớn, áp lực, hay sự dụ dỗ mà chúng ta đối mặt, nhằm mục đích thử nghiệm và tôi luyện đức tin.
• "Quá sức mình" (ὑπὲρ ὃ δύνασθε - huper ho dunasthe): Cụm từ này nghĩa đen là "vượt trên/beyond cái mà anh em có năng lực/có thể". Động từ "dunasthe" (có thể, có năng lực) liên quan đến khả năng nội tại. Lời hứa khẳng định rằng Đức Chúa Trời, với sự toàn tri của Ngài, đặt một "bộ điều tiết" (divine regulator) trên cường độ và thời lượng của sự thử thách, phù hợp với năng lực chịu đựng mà Ngài biết chúng ta có.
• "Mở đàng cho ra khỏi" (ἐκβασις - ekbasis): Đây là một từ rất mạnh mẽ, nghĩa là "lối thoát, con đường ra". Nó không nhất thiết có nghĩa là cất đi sự thử thách ngay lập tức, mà thường là ban cho phương cách để vượt qua. Lối thoát đó có thể là: 1) Sức mạnh để chịu đựng (sức chịu đựng); 2) Sự khôn ngoan để giải quyết; 3) Sự can thiệp kỳ diệu; hoặc 4) Sự chết và về với Chúa (như một lối thoát cuối cùng khỏi mọi đau khổ, xem Khải Huyền 14:13).
• "Có thể chịu được" (ὑποφέρω - hupopherō): Nghĩa là "mang dưới, chịu đựng, kiên trì". Đây không phải là sự chịu đựng thụ động, mà là sự kiên trì tích cực, mang gánh nặng mà không bị đè bẹp.

Như vậy, lời hứa chính xác là: Đức Chúa Trời thành tín sẽ không để bất kỳ sự thử thách/cám dỗ nào xảy đến với bạn mà vượt quá khả năng chịu đựng mà Ngài đã ban và biết bạn có; và trong chính sự thử thách đó, Ngài luôn cung ứng một lối thoát để bạn có thể đứng vững và kiên trì.

Để không hiểu sai 1 Cô-rinh-tô 10:13 như một lời hứa về một cuộc sống không có khó khăn, chúng ta phải đặt nó trong toàn bộ sự dạy dỗ của Kinh Thánh về sự đau khổ và thử thách.

1. Thử Thách Là Một Phần Của Đời Sống Trong Thế Gian Sa Ngã: Chúa Giê-xu đã phán rõ: "Trong thế gian các ngươi có sự hoạn nạn" (Giăng 16:33). Sứ đồ Phi-e-rơ cũng nhắc nhở rằng sự thử thách là điều không lạ (1 Phi-e-rơ 4:12). Sự hiện diện của tội lỗi, ma quỷ và một thế gian sa ngã đảm bảo rằng mọi người, kể cả Cơ Đốc nhân, sẽ đối diện với khổ nạn.

2. Chúa Dùng Thử Thách Để Tôi Luyện Và Trưởng Thành: Đây là khía cạnh mục đích luận của sự thử thách. Gia-cơ viết: "Hãy coi sự thử thách trăm bề thoạt đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn, vì biết rằng sự thử thách đức tin anh em sanh ra sự nhịn nhục" (Gia-cơ 1:2-3). Từ Hy Lạp cho "thử thách" ở đây là δοκίμιον (dokimion), hàm ý một sự thử nghiệm nhằm chứng minh giá trị và tinh luyện, như lửa thử vàng. Mục đích không phải là hủy diệt, mà là thanh tẩy và làm cho đức tin trở nên quý giá hơn (1 Phi-e-rơ 1:6-7).

3. Sức Chịu Đựng Không Đến Từ Bản Thân, Mà Từ Ân Điển Và Quyền Năng Của Chúa: Đây là điểm then chốt. Lời hứa "không quá sức" không dựa trên sức mạnh bẩm sinh hay khả năng chịu đựng của con người. Sứ đồ Phao-lô đã kinh nghiệm điều này khi cầu xin Chúa cất đi "cái giằm xóc trong thịt" của ông. Câu trả lời của Chúa là: "Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối" (2 Cô-rinh-tô 12:9). Từ "đủ" (ἀρκέω - arkeō) có nghĩa là thỏa mãn, đầy đủ, vừa đủ. Ân điển của Chúa chính là yếu tố biến đổi, khiến cho sức chịu đựng của chúng ta trở nên "đủ" và "có thể" đối với bất kỳ hoàn cảnh nào. Sức mạnh của Đấng Christ được tỏ ra trọn vẹn nhất khi chúng ta hoàn toàn nhận biết sự yếu đuối của mình.

4. Chúa Giê-xu: Đấng Đồng Công Và Thông Cảm: Chúng ta không có một thầy tế lễ thượng phẩm không thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, nhưng có một Đấng đã bị cám dỗ trong mọi việc giống như chúng ta, song chẳng phạm tội (Hê-bơ-rơ 4:15). Chúa Giê-xu đã trải qua sự thử thách tột cùng—cơn hấp hối tại Ghết-sê-ma-nê và sự chết trên thập tự giá—và Ngài hiểu cảm giác của sự đau đớn vượt quá sức chịu đựng loài người. Chính vì Ngài đã vượt qua, Ngài ban cho chúng ta sự cảm thông và sự giúp đỡ cần thiết để chúng ta cũng có thể vượt qua.

Lời hứa của Đức Chúa Trời không phải là một lý thuyết, mà là nền tảng cho một đời sống thực tiễn. Dưới đây là những cách áp dụng:

1. Xác Định Lại "Sức Chịu Đựng": Hãy ngừng định nghĩa "sức chịu đựng" chỉ bằng cảm xúc hay năng lực thể chất/ tinh thần của riêng bạn. Hãy định nghĩa nó là: "Sức mạnh của tôi + Ân điển đầy đủ của Chúa + Lối thoát mà Ngài cung ứng." Khi bạn cảm thấy kiệt sức, đó là dấu hiệu để bạn ngừng cố gắng bằng sức riêng và bắt đầu nương cậy hoàn toàn vào ân điển Ngài (Ê-sai 40:29-31).

2. Tích Cực Tìm Kiếm "Lối Thoát": Lối thoát không tự rơi xuống. Chúng ta phải tích cực tìm kiếm nó trong sự cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa, và tìm kiếm sự khuyên bảo khôn ngoan từ Hội Thánh. Lối thoát thường nhất chính là Lời Chúa, mang đến sự khôn ngoan và hy vọng (Thi Thiên 119:105). Có khi lối thoát là một người bạn đồng hành đến an ủi, một cánh cửa mới mở ra, hay đơn giản là sự bình an siêu nhiên giữa cơn bão tố.

3. Nuôi Dưỡng Đức Tin Nơi Sự Thành Tín Của Chúa: Trọng tâm của câu 1 Cô-rinh-tô 10:13 là "Đức Chúa Trời là thành tín". Bản tính thành tín của Ngài là nền tảng cho mọi lời hứa. Khi hoàn cảnh dường như mâu thuẫn với lời hứa, hãy nhìn lại lịch sử cứu chuộc: Chúa đã thành tín với Áp-ra-ham, với Y-sơ-ra-ên, và tột đỉnh là thành tín khi sai Con Một Ngài chịu chết vì chúng ta (Rô-ma 8:32). Nếu Ngài đã ban Con Ngài, lẽ nào Ngài không ban mọi sự khác cùng với Con ấy sao?

4. Nhận Biết Sự Hiện Diện Của Cộng Đồng: Đức Chúa Trời thường dùng Hội Thánh—sự "cảm thông của thánh đồ"—như một phương tiện của ân điển Ngài để nâng đỡ chúng ta khi gánh nặng quá lớn. "Hãy mang gánh nặng cho nhau" (Ga-la-ti 6:2). Đừng cô lập mình trong đau khổ. Sự chia sẻ, cầu thay và khích lệ từ anh chị em trong Chúa là một phần quan trọng của "lối thoát" mà Chúa dự liệu.

5. Hướng Đến Viễn Cảnh Đời Đời: Đôi khi, lối thoát duy nhất trong hiện tại là cái nhìn về sự sống lại và trời mới đất mới, nơi mọi nước mắt sẽ được lau sạch (Khải Huyền 21:4). Niềm hy vọng cánh chung này không làm giảm nhẹ nỗi đau hiện tại, nhưng cho nó một ý nghĩa và một sự bảo đảm về kết thúc có hậu. Sự thử thách dù có nặng nề, cũng chỉ là "tạm thời nhẹ" so với sự vinh hiển đời đời mà nó sẽ sản sinh (2 Cô-rinh-tô 4:17).

Vậy, Chúa có hứa sẽ không giao cho chúng ta vượt quá sức chịu đựng không? Có, Ngài hứa. Nhưng lời hứa đó phải được hiểu một cách thần học chính xác và sống bằng đức tin năng động.

Lời hứa này không phải là một bảo hiểm cho một cuộc đời không có khổ đau, cũng không phải là sự đảm bảo rằng chúng ta sẽ không bao giờ cảm thấy quá tải. Nó là lời tuyên bố về bản tính thành tín của Đức Chúa Trời và sự đầy đủ tuyệt đối của ân điển Ngài trong Đấng Christ. Khi chúng ta đối diện với những "peirasmos" của cuộc đời—bệnh tật, mất mát, thất bại, cám dỗ—chúng ta có thể tin chắc rằng:

1. Đức Chúa Trời toàn tri biết rõ giới hạn của chúng ta hơn chính chúng ta.
2. Ngài đặt một giới hạn thần thượng trên mọi sự thử thách.
3. Ngài đang tích cực cung ứng một "ekbasis"—một lối thoát—để chúng ta không bị nghiền nát.
4. Sức mạnh để "hupopherō" (chịu đựng, kiên trì) luôn có sẵn trong mối liên hệ với Ngài.

Cuối cùng, lời hứa này dẫn chúng ta đến với Chúa Giê-xu Christ, là Đấng đã gánh lấy gánh nặng tội lỗi vượt quá sức chịu đựng của nhân loại, để trong Ngài, chúng ta tìm thấy sự nghỉ ngơi cho linh hồn (Ma-thi-ơ 11:28-30). Trong mọi sự thử thách, hãy nắm chặt lấy lời hứa của Ngài và nương cậy vào ân điển đầy đủ của Ngài, vì Đấng đã gọi bạn là thành tín, Ngài cũng sẽ làm thành (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:24).