Gia đình Cơ đốc sử dụng dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ có sai không?

Trong hành trình đức tin, nhiều gia đình Cơ đốc đối diện với những quyết định khó khăn khi có người thân ở giai đoạn cuối của một căn bệnh nghiêm trọng. Một trong những vấn đề gây trăn trở về mặt đạo đức và thuộc linh là: Việc lựa chọn dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ (palliative care) có phải là một sự từ bỏ đức tin nơi sự chữa lành của Đức Chúa Trời, hay thậm chí là một hình thức "trợ tử" ngụy trang không? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích Kinh Thánh, các nguyên tắc nền tảng và ứng dụng thực tiễn để giúp con dân Chúa có cái nhìn sáng suốt và bình an trong những quyết định quan trọng này.

Trước khi đi vào phân tích Kinh Thánh, chúng ta cần định nghĩa rõ ràng. Chăm sóc giảm nhẹ là một phương pháp chăm sóc y tế toàn diện nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân và gia đình họ, khi đối mặt với những vấn đề liên quan đến bệnh hiểm nghèo, đe dọa tính mạng. Nó tập trung vào việc giảm nhẹ đau đớn thể xác, căng thẳng tinh thần và đau khổ tâm linh, thông qua việc kiểm soát triệu chứng, hỗ trợ tâm lý-xã hội và tư vấn tâm linh. Điều quan trọng cần phân biệt:

• Chăm sóc giảm nhẹ (Palliative Care): KHÔNG nhằm rút ngắn sự sống. Nó chấp nhận thực tế về một căn bệnh không thể chữa khỏi nhưng vẫn tôn trọng và duy trì sự sống, đồng thời tập trung vào phẩm giá và sự thoải mái của bệnh nhân.
• Trợ tử (Euthanasia) hoặc Tự quyết định cái chết (Physician-Assisted Suicide): CHỦ ĐÍCH can thiệp tích cực để chấm dứt sự sống, hoặc cung cấp phương tiện để bệnh nhân tự kết liễu đời mình. Đây là điều hoàn toàn trái với giáo lý Kinh Thánh về sự tôn trọng sự sống (Sáng-thế Ký 9:6; Xuất Ê-díp-tô Ký 20:13).
• Ngừng điều trị duy trì sự sống một cách phi lý (Futile Treatment): Đôi khi, việc ngừng các biện pháp can thiệp y tế tích cực, gây đau đớn và không còn hy vọng mang lại lợi ích thực sự, không phải là "giết chết" mà là để quá trình tự nhiên diễn ra, đồng thời chuyển sang mô hình chăm sóc giảm nhẹ để tập trung vào sự an nhàn.

Kinh Thánh không đề cập trực tiếp đến "chăm sóc giảm nhẹ" trong ngôn ngữ hiện đại, nhưng cung cấp những nguyên tắc vĩnh cửu để chúng ta suy xét.

1. Sự Sống Là Món Quà Thiêng Liêng Của Đức Chúa Trời: Sự sống con người có giá trị tuyệt đối vì được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời (Imago Dei - צֶלֶם אֱלֹהִים - tselem Elohim) (Sáng-thế Ký 1:27). Do đó, chúng ta có trách nhiệm tôn trọng, bảo vệ và quản lý sự sống ấy. Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng trình bày sự sống thể xác là tạm thời và cái chết là kết quả của tội lỗi (Rô-ma 5:12; Hê-bơ-rơ 9:27). Việc chấp nhận thực tế về cái chết không phải là thiếu đức tin, mà là sự thừa nhận chân lý Kinh Thánh. Chăm sóc giảm nhẹ, với mục tiêu bảo vệ phẩm giá và giảm đau đớn trong những ngày cuối đời, hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc tôn trọng sự sống và phẩm giá con người.

2. Ơn Gọi Yêu Thương Và Lòng Thương Xót: Điều răn lớn nhất là yêu Chúa và yêu người lân cận (Ma-thi-ơ 22:37-39). Trong tiếng Hy Lạp, từ "thương xót" (ἔλεος - eleos) gắn liền với hành động cảm thông, nhân từ và giúp đỡ tích cực. Gương mẫu tuyệt vời của Chúa Giê-xu luôn thể hiện lòng thương xót đối với người đau yếu, bệnh tật (Ma-thi-ơ 14:14; Mác 1:41). Ngài không chỉ chữa lành, mà còn quan tâm đến nỗi đau toàn diện của con người. Việc tìm kiếm dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ để giảm bớt đau đớn cho người thân là một hành động cụ thể của tình yêu thương và lòng thương xót Cơ đốc. Nó đáp ứng tiếng kêu của Châm-ngôn 31:8: "Hãy mở miệng mình binh kẻ câm, và duyên cớ của các người bị để bỏ."

3. Sự Khôn Ngoan Và Sáng Suốt Trong Quyết Định: Sách Châm-ngôn kêu gọi chúng ta tìm kiếm sự khôn ngoan và hiểu biết (Châm-ngôn 4:7). Trong bối cảnh y tế phức tạp ngày nay, sự khôn ngoan đó bao gồm việc hiểu biết về tình trạng bệnh, các lựa chọn điều trị, tiên lượng, và mục tiêu chăm sóc. Lựa chọn chăm sóc giảm nhẹ có thể là một quyết định khôn ngoan khi các phương pháp điều trị tích cực không còn hiệu quả và chỉ gây thêm đau đớn. Nó chuyển trọng tâm từ "chữa khỏi bệnh" sang "chữa lành nỗi đau" và chuẩn bị tâm linh. Điều này không mâu thuẫn với đức tin chữa lành, mà là sự phân biệt giữa việc luôn tin cậy Chúa trong mọi hoàn cảnh và việc ép Chúa phải hành động theo ý muốn và thời gian của mình.

4. Chúa Là Đấng Chữa Lành Tối Thượng - Nhưng Phương Thức Của Ngài Đa Dạng: Chúng ta tin Đức Giê-hô-va Rapha - "Đức Giê-hô-va, Đấng chữa bịnh ngươi" (Xuất Ê-díp-tô Ký 15:26). Đức tin nơi sự chữa lành của Đức Chúa Trời là nền tảng. Tuy nhiên, sự chữa lành của Ngài có thể đến qua:

• Phép lạ tức thời (được ghi lại nhiều trong Kinh Thánh).
• Quá trình trị liệu thông qua y học (Ê-sai 38:21 ghi lại việc Ê-sai dùng một cái bánh trái vả đắp lên bịnh để vua Ê-xê-chia được lành - đây là một phương pháp trị liệu thời đó).
• Sự chữa lành tối hậu khi được ở cùng Chúa trên thiên đàng (Khải-huyền 21:4).

Việc sử dụng y học hợp lý không phủ nhận đức tin, mà có thể là công cụ Chúa dùng. Tương tự, chăm sóc giảm nhẹ, như một nhánh của y học nhân văn, có thể là phương tiện Chúa dùng để thể hiện lòng thương xót của Ngài, giảm bớt gánh nặng đau đớn và tạo không gian bình an cho người bệnh và gia đình giao phó mọi sự cho Chúa.

1. Cầu Nguyện Và Tìm Kiếm Sự Hướng Dẫn Của Chúa: Mọi quyết định phải bắt đầu và kết thúc trong sự cầu nguyện. Hãy cầu xin sự khôn ngoan từ Đức Chúa Trời (Gia-cơ 1:5), sự bình an để phân biệt ý muốn Ngài (Phi-líp 4:6-7), và sự can đảm để làm theo sự hướng dẫn ấy. Cầu nguyện chung với người bệnh (nếu họ tỉnh táo), gia đình và các trưởng lão Hội thánh.

2. Thảo Luận Mở Và Nhân Văn Với Đội Ngũ Y Tế: Hãy đặt câu hỏi rõ ràng với bác sĩ: "Mục tiêu của việc điều trị tiếp theo là gì? Tỷ lệ thành công? Tác dụng phụ? Chăm sóc giảm nhẹ sẽ giúp ích như thế nào?" Hãy trình bày mối quan tâm thuộc linh của bạn. Một đội ngũ y tế tốt sẽ tôn trọng và hợp tác.

3. Làm Trọn Bổn Phận Thuộc Linh: Giai đoạn cuối đời là thời điểm quý giá để:

• Hòa thuận với Đức Chúa Trời và với người: Khích lệ người bệnh kinh nghiệm sự tha thứ và bình an trong Chúa Giê-xu (Rô-ma 5:1). Giúp họ có cơ hội làm hòa với người thân nếu cần.
• Khẳng định Đức Tin và Hy Vọng Phục Sinh: Đọc và cùng suy gẫm những phân đoạn về sự an ủi và sự sống đời đời (Thi-thiên 23, 121; Giăng 14:1-6; 1 Cô-rinh-tô 15:51-57; Khải-huyền 21:1-4).
• Để Lại Di Sản Thuộc Linh: Lắng nghe, ghi lại những lời chứng, lời khuyên hay sự dạy dỗ cuối cùng của họ cho con cháu.

4. Đón Nhận Sự Hỗ Trợ Của Hội Thánh: Thân thể Đấng Christ tồn tại để nâng đỡ nhau (Ga-la-ti 6:2). Hãy để Hội thánh thực hiện chức vụ thăm viếng, cầu nguyện, nấu ăn, hỗ trợ tinh thần. Các chấp sự, mục sư có thể đồng hành, cung ứng lời Chúa và các thánh lễ (như Tiệc Thánh) tại nhà hoặc bệnh viện.

5. Giữ Sự Bình An Và Không Lên Án: Mỗi tình huống là duy nhất. Một gia đình có thể tiếp tục điều trị tích cực cho đến phút cuối trong đức tin, một gia đình khác có thể chọn chăm sóc giảm nhẹ tại nhà. Điều then chốt không phải là lựa chọn cụ thể nào, mà là động cơ, quá trình cầu nguyện và sự tìm kiếm vinh hiển Chúa trong quyết định ấy. Chúng ta không nên lên án lựa chọn của anh chị em mình (Rô-ma 14:4, 10-13).

Vậy, gia đình Cơ đốc sử dụng dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ có sai không? Dựa trên sự phân tích Kinh Thánh và các nguyên tắc đạo đức, câu trả lời là: KHÔNG, nếu được thực hiện với động cơ yêu thương, tôn trọng sự sống, tìm kiếm sự khôn ngoan từ Chúa và với mục tiêu rõ ràng là giảm bớt đau đớn để tập trung vào sự an ủi, phẩm giá và chuẩn bị tâm linh.

Chăm sóc giảm nhẹ, khi được hiểu đúng và áp dụng đúng, không phải là sự đầu hàng trước bệnh tật hay sự thất bại của đức tin. Trái lại, nó có thể là một hành trình thánh - nơi gia đình Cơ đốc có cơ hội thực hành lòng thương xót cách sâu sắc nhất, khẳng định niềm hy vọng phục sinh vượt trên sự chết, và giao phó linh hồn của người thân yêu vào tay Đấng Chăn Chiên Nhân Lành, là Đức Chúa Jêsus Christ. Trong mọi lựa chọn, hãy giữ vững lẽ thật rằng: "Dầu khi tôi đi trong trũng bóng chết, tôi sẽ chẳng sợ tai họa nào; vì Chúa ở cùng tôi" (Thi-thiên 23:4). Sự hiện diện của Chúa trong những ngày tháng cuối đời là sự chăm sóc quý giá và vĩ đại nhất.