Thứ Ba Xá Tội là gì?

Trong hành trình thuộc linh của Cơ Đốc nhân, có những thời điểm đặc biệt để nhìn lại, suy ngẫm và làm mới lại mối tương giao với Đức Chúa Trời. “Thứ Ba Xá Tội” (Shrove Tuesday, hay Mardi Gras) là một ngày như thế trong truyền thống của một số hệ phái, thường rơi vào ngày trước Thứ Tư Lễ Tro, đánh dấu sự khởi đầu của Mùa Chay (Lent). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu tìm hiểu nguồn gốc, ý nghĩa thần học, và quan trọng hơn hết, là cơ hội để chúng ta khám phá lẽ thật Kinh Thánh về sự ăn năn, xưng tội và sự tha thứ trọn vẹn trong Chúa Giê-xu Christ.

Thuật ngữ “Shrove” bắt nguồn từ từ cổ trong tiếng Anh “shrive”, có nghĩa là “xưng tội, nhận sự tha thứ và sự chỉ dẫn thuộc linh”. Vì vậy, “Shrove Tuesday” về mặt lịch sử là ngày mà các tín hữu đến gặp giáo sĩ để xưng tội (“be shriven”) trước khi bước vào Mùa Chay – 40 ngày (không tính Chúa Nhật) của sự kiêng ăn, cầu nguyện và suy ngẫm về sự thương khó và phục sinh của Chúa Giê-xu. Mục đích là để bắt đầu Mùa Chay với một tấm lòng trong sạch, đã được tha thứ.

Một tên gọi khác, “Mardi Gras” (tiếng Pháp, nghĩa là “Thứ Ba Béo”), lại liên quan đến tập tục sử dụng hết những thực phẩm “xa xỉ” như đường, bơ, trứng, mỡ trong nhà trước khi bước vào thời kỳ kiêng cử. Điều này dẫn đến các lễ hội và bữa tiệc. Tuy nhiên, cốt lõi thuộc linh ban đầu của ngày này là sự chuẩn bị tấm lòng.

Dù “Thứ Ba Xá Tội” không phải là một ngày lễ được Kinh Thánh thiết lập, nguyên tắc cốt lõi của nó – sự xưng tội và ăn năn để nhận lãnh sự tha thứ – là một chủ đề xuyên suốt Lời Chúa. Chúng ta cần phân biệt giữa nghi thức tôn giáo và thực tại thuộc linh mà Kinh Thánh dạy.

1. Sự Xưng Tội Trực Tiếp Với Đức Chúa Trời: Trọng tâm của Tin Lành là chức tế lễ của mọi tín đồ (1 Phi-e-rơ 2:9). Chúa Giê-xu Christ là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm duy nhất của chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:14-16). Vì vậy, Kinh Thánh dạy chúng ta xưng tội trực tiếp với Ngài, không cần qua một trung gian loài người nào khác.

"Còn nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác." (1 Giăng 1:9) Từ “xưng” trong tiếng Hy Lạp là ὁμολογέω (homologeō), có nghĩa là “đồng ý, thừa nhận, nói ra điều giống nhau”. Xưng tội, theo nghĩa Kinh Thánh, là chúng ta thừa nhận với Đức Chúa Trời rằng đánh giá của Ngài về tội lỗi chúng ta là đúng, đồng ý với Ngài về bản chất tội lỗi của hành động hay tư tưởng đó.

2. Sự Ăn Năn – Sự Thay Đổi Tận Gốc Rễ: Xưng tội phải đi đôi với ăn năn. Từ “ăn năn” trong Tân Ước là μετάνοια (metanoia), ghép từ meta (thay đổi) và noia (tâm trí/suy nghĩ). Nó không chỉ là sự hối tiếc cảm xúc (như từ metamelomai), mà là một sự đổi hướng toàn diện của tâm trí và ý chí, từ bỏ tội lỗi để quay về với Đức Chúa Trời.

"Vậy, hãy ăn năn và trở lại, đặng cho tội lỗi mình được xóa đi." (Công vụ 3:19) Sứ đồ Phao-lô mô tả sự ăn năn thật dẫn đến sự cứu rỗi:

"Vì sự buồn rầu theo ý Đức Chúa Trời sanh ra sự hối cải, và sự hối cải dẫn đến sự cứu rỗi, không hề hối tiếc..." (2 Cô-rinh-tô 7:10)

Một điểm then chốt cần làm sáng tỏ: Trong thần học Tin Lành, dựa trên Kinh Thánh, sự tha thứ không phải là một nghi thức được ban phát theo mùa, mà là một thực tại vĩnh viễn dựa trên công lao cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ.

1. Sự Tha Thứ Được Bảo Đảm Bởi Sự Chết của Đấng Christ: "Ấy là trong Ngài, chúng ta có sự cứu chuộc bởi huyết Ngài, được tha tội, theo sự dư dật của ân điển Ngài." (Ê-phê-sô 1:7) Chữ “tha” trong tiếng Hy Lạp là ἄφεσις (aphesis), mang nghĩa “sự buông bỏ, sự gỡ bỏ, sự phóng thích”. Tội lỗi của chúng ta đã bị gỡ bỏ, bị buông bỏ khỏi chúng ta, vì đã được đặt lên Đấng Christ trên thập tự giá (Ê-sai 53:6). Sự tha thứ này là trọn vẹn và ngay tức thì khi một người tin nhận Chúa Giê-xu.

2. Sự Xưng Tội Hằng Ngày Trong Đời Sống Của Tín Đồ: Đối với Cơ Đốc nhân, sự xưng tội không phải là một sự kiện hàng năm trong “Thứ Ba Xá Tội”, mà là một thái độ sống hằng ngày trong sự nhận biết ân điển. Khi chúng ta phạm tội (và chúng ta vẫn phạm tội, 1 Giăng 1:8), chúng ta xưng nhận với Cha thiên thượng, nhờ vào chức tế lễ của Chúa Giê-xu, để được phục hồi mối tương giao (không phải để được cứu lại, vì sự cứu rỗi đã đời đời).

Lời cầu nguyện mẫu của Chúa Giê-xu dạy: “Xin tha tội cho chúng tôi, như chúng tôi cũng tha kẻ phạm tội nghịch cùng chúng tôi” (Ma-thi-ơ 6:12). Đây là lời cầu nguyện của những người con trong gia đình Đức Chúa Trời, tìm kiếm sự thanh sạch hằng ngày.

Là những Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta có thể rút ra những bài học thuộc linh quý giá từ ý niệm “Thứ Ba Xá Tội” để áp dụng vào đời sống hằng ngày:

1. Thiết Lập Những Khoảnh Khắc “Xét Mình” Định Kỳ: Dù không cần một ngày lễ nghi thức, chúng ta cần chủ động dành thời gian yên tĩnh để xét mình trước mặt Chúa. Đa-vít cầu nguyện: “Hỡi Đức Chúa Trời, xin hãy dò xét tôi, và biết lòng tôi; hãy thử thách tôi, và biết tư tưởng tôi” (Thi thiên 139:23). Hãy để Chúa Thánh Linh, là Đấng cáo trách về tội lỗi (Giăng 16:8), chỉ cho chúng ta thấy những điều cần phải xưng nhận và từ bỏ.

2. Thực Hành Sự Xưng Tội Cụ Thể và Trực Tiếp: Thay vì xưng tội chung chung, hãy xưng nhận những tội cụ thể với Chúa. Đồng thời, nếu tội lỗi liên quan đến người khác, Kinh Thánh dạy chúng ta phải xưng nhận và tìm cách hòa giải với họ (Ma-thi-ơ 5:23-24; Gia-cơ 5:16).

3. Sống Trong Sự Tự Do Của Sự Tha Thứ Đã Được Ban: Đây là điều quan trọng nhất. Sau khi xưng tội theo 1 Giăng 1:9, hãy tin cậy lời hứa của Đức Chúa Trời rằng Ngài đã tha thứ và tẩy sạch chúng ta. Đừng sống trong mặc cảm tội lỗi. “Cho nên hiện nay chẳng còn có sự định tội nào cho những kẻ ở trong Đức Chúa Jêsus Christ” (Rô-ma 8:1). Hãy đứng lên và bước đi trong sự tự do của ân điển.

4. Dọn Lòng Cách Có Chủ Đích Cho Những Mùa Thuộc Linh: Tinh thần của “Thứ Ba Xá Tội” là sự chuẩn bị tấm lòng. Chúng ta có thể áp dụng điều này trước khi bước vào các dịp đặc biệt như Lễ Giáng Sinh, Lễ Phục Sinh, hay một kỳ nhóm đặc biệt của Hội Thánh. Hãy dành thời gian để cầu nguyện, xét lòng, và từ bỏ mọi gánh nặng, hầu cho chúng ta có thể tập trung hoàn toàn vào việc thờ phượng Chúa.

“Thứ Ba Xá Tội”, xét về mặt lịch sử và văn hóa, nhắc nhở chúng ta về nhu cầu ăn năn và sự tha thứ. Tuy nhiên, là những tín hữu được cứu bởi ân điển qua đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9), chúng ta hiểu rằng:

• Sự tha thứ của chúng ta không dựa trên việc thực hiện một nghi thức xưng tội vào một ngày cụ thể, mà dựa trên sự chết chuộc tội một lần đủ cả của Chúa Giê-xu trên thập tự giá (Hê-bơ-rơ 10:10).
• Chúng ta không cần một lễ “xá tội” hàng năm, vì chúng ta đang sống mỗi ngày trong ân điển “xá tội” của Đức Chúa Trời, được tiếp cận trực tiếp ngai ân điển bởi huyết của Đấng Christ (Hê-bơ-rơ 10:19-22).
• Đời sống Cơ Đốc nhân là một hành trình liên tục của sự ăn năn, đức tin, và được biến đổi bởi Thánh Linh, không phải một chu kỳ tội lỗi – xưng tội – tội lỗi mang tính nghi thức.

Ước mong mỗi chúng ta, bất kể có kỷ niệm “Thứ Ba Xá Tội” hay không, luôn giữ một tấm lòng mềm mại, sẵn sàng xét mình, mau xưng tội, và sống thỏa vui trong sự tha thứ trọn vẹn mà Chúa Giê-xu Christ đã mua bằng giá quá đắt. Hãy để mỗi ngày là một cơ hội để kinh nghiệm sâu nhiệm hơn ân điển xá tội của Cha Thiên Thượng.