Chúng ta có thể học được gì từ lời Phao-lô: “Điều tôi muốn, tôi không làm; nhưng điều tôi ghét, tôi lại cứ làm” (Rô-ma 7:15)?

Lời than thở chân thành và đầy day dứt của Sứ đồ Phao-lô trong Rô-ma 7:15 đã vang vọng qua nhiều thế kỷ, chạm đến kinh nghiệm chung của mọi tín đồ chân chính: “Vì tôi không hiểu điều mình làm: tôi chẳng làm điều mình muốn, nhưng lại làm điều mình ghét” (Rô-ma 7:15, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu nói này không phải là sự thú tội của một người ngoại đạo, mà là tiếng kêu của một Cơ-đốc nhân trưởng thành đang trải nghiệm sự căng thẳng sâu sắc giữa hai bản chất: bản chất cũ của xác thịt và bản chất mới trong Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bối cảnh, ý nghĩa thần học, và những bài học thực tiễn từ phân đoạn quan trọng này.

Để hiểu trọn vẹn câu 15, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy lập luận của Phao-lô từ chương 6 đến chương 8. Trong Rô-ma 6, Phao-lô khẳng định mạnh mẽ về sự tự do khỏi quyền lực của tội lỗi nhờ được đồng chết và đồng sống lại với Christ. Ông kết luận: “Vậy, hãy coi mình như chết về tội lỗi và như sống cho Đức Chúa Trời trong Đức Chúa Jêsus Christ” (Rô-ma 6:11). Thế nhưng, sang chương 7, ông mô tả một cuộc chiến nội tâm mãnh liệt. Điều này dẫn đến câu hỏi: Ai là nhân vật “tôi” (trong tiếng Hy Lạp là egō) trong chương 7? Có ba quan điểm chính:

• Con người chưa được tái sinh dưới luật pháp: Một số nhà giải kinh xem đây là mô tả về người chưa được cứu đang cố gắng làm lành bởi sức riêng dưới gánh nặng của luật pháp.
• Kinh nghiệm của một Cơ-đốc nhân đang trưởng thành: Số khác (và đây là quan điểm được ủng hộ rộng rãi) tin rằng đây là kinh nghiệm thực tế của một tín đồ đã được cứu, nhưng vẫn sống trong thân thể xác thịt (sarx), vì Phao-lô dùng thì hiện tại để mô tả.
• Một sự mô tả mang tính đại diện: “Tôi” ở đây đại diện cho dân Y-sơ-ra-ên hoặc nhân loại nói chung dưới giao ước cũ, trước khi nhận biết Đấng Christ.

Dù theo quan điểm nào, sứ điệp chính yếu vẫn rõ ràng: Luật pháp (Lời Chúa) là thánh, công bình và tốt lành (câu 12), nhưng nó không có quyền năng để giải cứu con người khỏi quyền lực nội tại của tội lỗi. Luật pháp chỉ phơi bày tội lỗi mà thôi (Rô-ma 3:20).

Trong nguyên văn Hy Lạp, cấu trúc câu 15 nhấn mạnh sự tương phản gay gắt:

“Ho gar katergazomai ou ginoskō. Ou gar ho thelō touto prassō, all' ho misō touto poiō.”

- Ho thelō (điều tôi muốn): Động từ thelō diễn tả một ý muốn có chủ ý, một khát vọng, một quyết định của ý chí. - Ho misō (điều tôi ghét): Động từ miseō cho thấy một sự ghê tởm, không chấp nhận về mặt đạo đức. - Prassō và poiō (tôi làm): Cả hai đều có nghĩa là “làm”, nhưng prassō thường ám chỉ một hành động lặp đi lặp lại, một thói quen, trong khi poiō là hành động thực hiện nói chung.

Phao-lô nói rằng ông không hiểu (ou ginoskō) hành động của mình. Điều này không phải là thiếu kiến thức, mà là sự bối rối, không thể giải thích được trước một nghịch lý trong chính mình. Ý chí (thelō) của ông hoàn toàn đồng ý với luật pháp của Đức Chúa Trời (câu 16), nhưng một quyền lực khác trong các chi thể ông lại cầm quyền. Ông kết luận: “Vậy, tôi chẳng phải là làm điều đó nữa, nhưng là tội lỗi đang ở trong tôi” (Rô-ma 7:20). Từ ngữ “tội lỗi” (hamartia) ở đây được nhân cách hóa như một bá chủ, một quyền lực ở ngôi vị đang cư ngụ bên trong.

Phao-lô mô tả ba thực thể trong cuộc chiến:

1. Luật Pháp của Đức Chúa Trời (ho nomos tou Theou): Đây là ý muốn thánh khiết của Đức Chúa Trời được bày tỏ, mà ông vui lòng trong lòng trí mình (câu 22).
2. Luật của tội lỗi (ho nomos tēs hamartias): Một nguyên tắc hay quy luật hành động tà ác đang hoạt động trong các chi thể ông, chống lại luật của tâm trí (câu 23).
3. Luật của tâm trí (ho nomos tou noos): Nguyên tắc mới của sự sống và lẽ phải trong tâm trí đã được đổi mới.

Cuộc chiến này tạo nên cảm giác bi thảm: “Khốn nạn cho tôi! Ai sẽ cứu tôi thoát khỏi thân thể hay chết này?” (Rô-ma 7:24). Tiếng kêu này là đỉnh điểm của sự tuyệt vọng về tự lực. Đáng chú ý, động từ “cứu” ở đây là rhusetai – thì tương lai, cho thấy ông đang hướng về một sự giải cứu đến từ bên ngoài chính mình. Và câu trả lời vang lên như một âm điệu chiến thắng: “Tạ ơn Đức Chúa Trời, nhờ Đức Chúa Jêsus Christ, Chúa chúng ta!” (câu 25a). Sự giải cứu không đến từ nỗ lực thiện hảo hơn của “tôi”, mà đến từ một Đấng khác – Chúa Giê-xu Christ.

Kinh nghiệm của Phao-lô trong Rô-ma 7:15 không phải là lý do để chúng ta buông xuôi, biện minh cho tội lỗi, hay sống trong thất bại. Trái lại, nó dạy chúng ta những bài học sâu sắc:

Lời thú nhận của Phao-lô, một sứ đồ vĩ đại, phá tan ảo tưởng về sự toàn hảo và tự lực trong đời sống thuộc linh. Nó dạy chúng ta khiêm nhường. Nếu một người như Phao-lô còn cảm nhận cuộc chiến này, thì chúng ta càng phải cảnh giác với sự tự tin vào xác thịt. Chúng ta được kêu gọi không phải để phủ nhận cuộc chiến, mà để nhận biết nó và tìm kiếm sự cứu giúp từ Chúa.

Cảm giác tội lỗi và thất bại có thể đến từ hai nguồn: Sa-tan (kẻ cáo trách) hoặc Thánh Linh (Đấng cáo trách thế gian về tội lỗi – Giăng 16:8). Sự cáo trách của Thánh Linh dẫn đến sự ăn năn và quay về với ân điển. Kinh nghiệm Rô-ma 7 nhắc chúng ta rằng, dù chúng ta thất bại, địa vị của chúng ta trong Christ vẫn không thay đổi. “Cho nên hiện nay chẳng còn có sự đoán phạt nào cho những kẻ ở trong Đức Chúa Jêsus Christ” (Rô-ma 8:1). Chúng ta không còn bị luật pháp lên án nữa.

Giải pháp cho tình trạng Rô-ma 7 không nằm ở chương 7, mà ở chương 8. Chương 8 mở đầu với chữ “Vậy” (Greek: Ara), kết nối trực tiếp với lời giải cứu qua Christ. Bí quyết là sống “theo Thánh Linh” (Rô-ma 8:4-5). Thay vì tập trung vào việc “tôi không làm được”, hãy tập trung vào việc “Thánh Linh làm trong tôi”. Động từ Hy Lạp peripateō (bước đi, sống) trong câu 4 diễn tả một lối sống thường xuyên, một sự đầu phục liên tục. “Vì nếu anh em sống theo xác thịt thì phải chết; nhưng nếu nhờ Thánh Linh, làm cho chết các việc của thân thể, thì anh em sẽ sống” (Rô-ma 8:13).

Cuộc chiến không chỉ thuần túy thuộc linh; nó diễn ra trong đời sống thực. Chúng ta cần những phương tiện ân điển (means of grace) để được tiếp sức:

• Lời Chúa (Kinh Thánh): Như gươm của Thánh Linh (Ê-phê-sô 6:17) để phân biệt và chiến đấu.
• Cầu Nguyện: Thú nhận sự yếu đuối và cầu xin quyền năng của Chúa mỗi ngày. “Hãy tỉnh thức và cầu nguyện, kẻo các ngươi sa vào chước cám dỗ” (Ma-thi-ơ 26:41).
• Hội Thánh: Sự thông công và trách nhiệm với nhau giúp chúng ta vững vàng (Ga-la-ti 6:1-2).
• Lễ Tiệc Thánh: Nhắc nhở chúng ta về sự chết chuộc tội của Christ, nguồn sức mạnh của chúng ta.

Lời của Phao-lô trong Rô-ma 7:15 không phải là tiếng kêu cuối cùng của một Cơ-đốc nhân. Đó là sự mô tả trung thực về tình trạng của chúng ta khi cố gắng sống theo ý muốn Đức Chúa Trời chỉ bằng sức riêng. Nó dẫn chúng ta đến bờ vực của sự tuyệt vọng về bản thân, để rồi chúng ta ngước mắt lên nhìn lên Đấng Christ, là nguồn giải cứu duy nhất. Sự giải cứu không phải là chúng ta vượt qua được tội lỗi, mà là chúng ta được giải cứu khỏi quyền lực kết án và nô lệ của nó. Chúng ta vẫn sẽ kinh nghiệm cuộc chiến cho đến ngày được cứu chuộc trọn vẹn thân thể (Rô-ma 8:23), nhưng giờ đây chúng ta chiến đấu không phải với tư cách là nô lệ thất bại, mà với tư cách là những người con đã được tự do, có Thánh Linh của Đức Chúa Trời ngự trong mình. Hãy sống mỗi ngày với lòng tin cậy nơi ân điển và quyền năng của Đấng đã giải cứu chúng ta, và đang tiếp tục hoàn thành công việc tốt lành trong chúng ta (Phi-líp 1:6).