Kinh Thánh nói gì về ma quỷ / hiện tượng ma ám?

Trong thế giới ngày nay, đề tài về ma quỷ và hiện tượng ma ám thường bị bóp méo bởi văn hóa đại chúng, đem lại sự tò mò không lành mạnh hoặc sự sợ hãi thái quá. Tuy nhiên, với tư cách là Cơ Đốc nhân, chúng ta cần có cái nhìn rõ ràng, quân bình và trên hết là dựa trên nền tảng Lời Đức Chúa Trời. Kinh Thánh không tò mò khai thác những hiện tượng siêu nhiên này, nhưng trình bày chúng trong bối cảnh của cuộc chiến thuộc linh vĩ đại và chiến thắng quyết định của Chúa Cứu Thế Giê-xu. Bài nghiên cứu này nhằm mục đích khảo sát Kinh Thánh một cách nghiêm túc để hiểu về nguồn gốc, bản chất, hoạt động của ma quỷ và hiện tượng bị quỷ ám, từ đó rút ra những nguyên tắc ứng dụng thực tiễn cho đời sống đức tin của chúng ta hôm nay.

Kinh Thánh dạy rõ rằng ma quỷ không phải là một thế lực độc lập, ngang hàng với Đức Chúa Trời. Chúng là những thọ tạo – những thiên sứ đã sa ngã. Sách Ê-sai và Ê-xê-chi-ên, mặc dù trực tiếp nói về vua Ba-by-lôn và vua Ty-rơ, nhưng được nhiều nhà giải kinh xem có ý nghĩa mô tả hình bóng về sự sa ngã của kẻ cầm đầu các thiên sứ phản loạn – tức là Sa-tan.

“Hỡi sao mai, con trai của sáng sớm! Sao ngươi từ trời sa xuống? ... Ngươi đã bị nhóm xuống âm phủ, vào nơi sâu thẳm của vực.” (Ê-sai 14:12, 15). Từ “sao mai” trong tiếng Hê-bơ-rơ là “Helel” (אֵילֵל), và trong bản Bảy Mươi (tiếng Hy Lạp) được dịch là “Heosphoros” (Ἑωσφόρος) hay “Lucifer” trong tiếng Latin, có nghĩa là “kẻ mang ánh sáng”. Điều này cho thấy vinh quang và địa vị cao trọng ban đầu của hắn.

Sách Ê-xê-chi-ên 28:12-17 mô tả một sinh vật được tạo dựng đầy trọn vẹn, khôn ngoan và đẹp đẽ, “ngươi là một chê-ru-bin được xức dầu” (câu 14), nhưng vì sự kiêu ngạo và tội lỗi của mình mà bị đuổi khỏi núi thánh của Đức Chúa Trời. “Lòng ngươi đã kiêu ngạo vì sự đẹp đẽ của ngươi; ngươi đã làm hư sự khôn ngoan mình bởi sự sang trọng ngươi.” (Ê-xê-chi-ên 28:17). Chính sự kiêu ngạo (“ga’awah” גַּאֲוָה) và ước muốn chiếm đoạt vị thế của Đấng Tạo Hóa đã dẫn đến sự sa ngã.

Tân Ước xác nhận sự tồn tại của một hệ thống các quyền lực thuộc linh thù nghịch. Sa-tan (tiếng Hy Lạp: “Satanas” Σατανᾶς, có nghĩa là “kẻ thù nghịch”, “kẻ kiện cáo”) còn được gọi là Ma quỷ, Con Rắn xưa, Kẻ cám dỗ. Hắn không đi một mình mà có cả một đạo binh các thiên sứ sa ngã theo mình (Khải Huyền 12:7-9). Ma quỷ (tiếng Hy Lạp: “daimonion” δαιμόνιον) trong Tân Ước chỉ về những linh hồn ô uế, thuộc linh thể thù nghịch, dưới quyền chỉ huy của Sa-tan.

Kinh Thánh ghi lại nhiều trường hợp cụ thể về việc người ta bị “quỷ ám” (demon-possessed). Từ ngữ Hy Lạp thường dùng là “daimonizomai” (δαιμονίζομαι), có nghĩa là “bị ma quỷ kiểm soát”. Cần phân biệt với bệnh tật thông thường; Kinh Thánh phân biệt rõ giữa việc chữa bệnh và đuổi quỷ (Ma-thi-ơ 4:24). Các đặc điểm của hiện tượng này trong Kinh Thánh bao gồm:

• Thể hiện sức mạnh thể chất bất thường: Như người bị quỷ ám ở xứ Ghê-ra-sê có thể bẻ gãy xiềng xích (Mác 5:3-4).
• Nhận thức siêu nhiên về danh tính Chúa Giê-xu: Các quỷ thường la lên rằng Ngài là “Con Đức Chúa Trời” hay “Đấng Thánh của Đức Chúa Trời” (Mác 1:24; 3:11). Chúng biết Ngài là ai và quyền phán xét của Ngài.
• Hành vi tự hủy hoại và cô lập xã hội: Người bị quỷ ám thường sống ở nơi hoang mạc, nghĩa địa, la hét và lấy đá đánh bầm mình (Mác 5:5).
• Bị kiểm soát lời nói và hành động: Đôi khi quỷ nói qua miệng người đó (Mác 1:23-24; 5:7).
• Gây đau đớn thể xác: Như trường hợp đứa trẻ bị quỷ làm cho câm và điếc, hay vật vã, sùi bọt mép (Mác 9:17-18, 25).

Một điểm quan trọng: Kinh Thánh không mô tả chi tiết về “thế giới bên kia” hay tò mò về các hiện tượng ma quỷ. Các ghi chép đều nhằm mục đích tôn cao quyền năng và thẩm quyền của Chúa Giê-xu Christ, Đấng hoàn toàn kiểm soát các thế lực này.

Toàn bộ chức vụ của Chúa Giê-xu là một sự biểu lộ vương quốc Đức Chúa Trời đang đánh bại vương quốc của Sa-tan. Việc đuổi quỷ là một dấu hiệu quan trọng chứng minh Ngài là Đấng Mê-si-a. “Nếu ta cậy Thánh Linh của Đức Chúa Trời mà đuổi quỷ, thì nước Đức Chúa Trời đã đến trên các ngươi rồi.” (Ma-thi-ơ 12:28).

Thẩm quyền của Ngài là tuyệt đối và tức thì. Quỷ phải vâng lệnh Ngài. Trong Mác 1:27, dân chúng kinh ngạc: “Ấy là gì? Sự dạy dỗ mới! Người lấy quyền phép sai khiến các tà ma, và nó vâng lời Ngài!”. Từ “quyền phép” ở đây trong tiếng Hy Lạp là “exousia” (ἐξουσία), nghĩa là thẩm quyền nội tại, quyền lực hợp pháp. Chúa Giê-xu không chỉ dùng sức mạnh (dunamis) để đánh bại chúng, mà Ngài có thẩm quyền cố hữu của Đấng Tạo Hóa và Chủ Tể.

Chúa Giê-xu cũng ban thẩm quyền này cho mười hai sứ đồ (Ma-thi-ơ 10:1) và bảy mươi môn đồ (Lu-ca 10:17), và sau sự phục sinh, Ngài hứa những dấu lạ này sẽ đi theo những người tin (Mác 16:17). Tuy nhiên, điều quan trọng nhất không phải là quyền đuổi quỷ, mà là danh Chúa Giê-xu và đức tin nơi Ngài. Sách Công Vụ ghi lại việc Phi-e-rơ, Giăng, và Phao-lô đuổi quỷ nhân danh Chúa Giê-xu Christ (Công Vụ 16:16-18). Ngay cả việc các con cái của Sê-va, là thầy tế lễ cả, bị quỷ đánh tơi bời vì muốn lạm dụng danh Chúa Giê-xu mà không có mối liên hệ thật với Ngài (Công Vụ 19:13-16), càng nhấn mạnh rằng quyền năng nằm ở chính Chúa, không phải ở một công thức ma thuật nào.

Câu hỏi được đặt ra: Hiện tượng ma ám có còn xảy ra ngày nay không? Dựa trên sự dạy dỗ toàn bộ Kinh Thánh, chúng ta có thể đưa ra một số nguyên tắc:

1. Ma quỷ vẫn hoạt động: Kinh Thánh cảnh báo rằng ma quỷ như sư tử gầm thét, tìm kiếm người nào nó có thể nuốt được (1 Phi-e-rơ 5:8). Chiến trận thuộc linh vẫn đang tiếp diễn (Ê-phê-sô 6:12).
2. Phạm vi hoạt động bị giới hạn: Sự chết và phục sinh của Chúa Giê-xu đã giải giáp các quyền lực thống trị (Cô-lô-se 2:15). Chúng đã bị đánh bại về mặt pháp lý. Mặc dù vẫn hoạt động, nhưng quyền lực tối thượng thuộc về Christ.
3. Nguyên nhân mở đường cho sự ảnh hưởng của tà linh: Kinh Thánh không nói rõ mọi nguyên nhân, nhưng có những yếu tố có thể mở cửa cho sự tấn công: thờ hình tượng, thần tượng hóa, thực hành ma thuật, đồng bóng (Phục Truyền 18:9-12); tội lỗi không ăn năn và một đời sống không đầu phục Chúa; sự đau khổ tâm lý cực độ hoặc chấn thương mà không tìm đến sự chữa lành của Chúa.
4. Cơ Đốc nhân thật có bị quỷ “ám” không? Đây là vấn đề thần học được tranh luận. Tuy nhiên, nguyên tắc rõ ràng là: “Đấng ở trong các con là lớn hơn kẻ ở trong thế gian.” (1 Giăng 4:4). Một người thật sự có Đức Thánh Linh ngự trị (Ê-phê-sô 1:13-14) thì không thể bị “sở hữu” hay “kiểm soát hoàn toàn” bởi ma quỷ, vì Đức Thánh Linh và tà linh không thể đồng cư. Tuy nhiên, Cơ Đốc nhân vẫn có thể bị quấy nhiễu, áp bức, tấn công từ bên ngoài (cám dỗ, buộc tội, ảnh hưởng đến tư tưởng) nếu không sống trong sự vâng phục và trang bị đầy đủ.

Thay vì tập trung sợ hãi vào ma quỷ, Kinh Thánh kêu gọi chúng ta tập trung vào Chúa và trang bị thuộc linh để đứng vững.

1. Sống Trong Sự Che Chở Của Christ: Nền tảng đầu tiên là mối liên hệ cá nhân với Chúa Giê-xu. Sự cứu rỗi đặt chúng ta vào vương quốc của Con yêu dấu Ngài (Cô-lô-se 1:13). Hãy ở trong Ngài.

2. Mặc Lấy Mọi Khí Giới Của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 6:10-18):
- Thắt lưng bằng lẽ thật: Hiểu biết và sống với Lời Chúa, là chân lý.
- Mặc áo giáp bằng sự công bình: Sống ngay thẳng, được xưng công bình bởi đức tin và bày tỏ sự công bình thực tiễn.
- Đi giày bằng sự sẵn sàng của Tin Lành bình an: Có nền tảng bình an với Chúa và mang sự bình an đó đến cho người khác.
- Cầm thuẫn bằng đức tin: Tin cậy tuyệt đối vào lời hứa và bản chất của Chúa để dập tắt mọi tên lửa (sự buộc tội, nghi ngờ) của ma quỷ.
- Đội mão trường cứu: Giữ tâm trí được bảo vệ bởi sự cứu rỗi chắc chắn và hy vọng về tương lai.
- Cầm gươm của Đức Thánh Linh, là Lời Đức Chúa Trời: Đây là vũ khí tấn công duy nhất. Học, suy ngẫm và vận dụng Lời Chúa cách chính xác trong mọi hoàn cảnh, như chính Chúa Giê-xu đã làm khi bị cám dỗ (Ma-thi-ơ 4:1-11).
- Cầu nguyện: Duy trì đời sống cầu nguyện liên tục trong mọi hoàn cảnh.

3. Sống Khiêm Nhường Và Tỉnh Thức: “Hãy tiết độ và tỉnh thức: kẻ thù nghịch anh em là ma quỷ, như sư tử rống, đi rình mò chung quanh anh em, tìm kiếm người nào nó có thể nuốt được.” (1 Phi-e-rơ 5:8). Sự kiêu ngạo là cái bẫy lớn. Hãy khiêm nhường đầu phục Chúa và chống trả ma quỷ (Gia-cơ 4:7).

4. Tập Trung Vào Điều Lành, Điều Thánh: Phi-líp 4:8 khuyên chúng ta suy nghĩ về những điều chân thật, đáng tôn, công bình, thanh sạch, đáng yêu chuộng. Một tâm trí được đầy dẫy Lời Chúa và hướng về Chúa sẽ ít có chỗ cho sự tấn công của tà linh.

5. Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ Khi Cần: Nếu đối diện với những biểu hiện nghiêm trọng của sự áp bức tà linh, Cơ Đốc nhân cần tìm đến sự hỗ trợ của những người lãnh đạo thuộc linh trưởng thành, tin kính trong Hội Thánh địa phương, những người có sự khôn ngoan, hiểu biết Kinh Thánh và biết cậy quyền danh Chúa Giê-xu Christ để cầu nguyện.

Kinh Thánh không cho chúng ta một cái nhìn tò mò, đầy kịch tính về ma quỷ, nhưng cho chúng ta một cái nhìn thực tế và đắc thắng. Ma quỷ là có thật, là kẻ thù, nhưng là kẻ thù đã bị đánh bại. Hiện tượng ma ám là một thực tại đau lòng chứng tỏ sự tàn phá của tội lỗi và sự nổi loạn chống lại Đấng Tạo Hóa. Tin Mừng giữa bóng tối này chính là Chúa Giê-xu Christ. Ngài đã đến để hủy phá công việc của ma quỷ (1 Giăng 3:8). Thập tự giá là nơi chiến thắng quyết định đã được giành lấy. Sự phục sinh là bằng chứng cuối cùng.

Với tư cách là con cái Đức Chúa Trời, chúng ta không sống trong sự sợ hãi, nhưng trong quyền năng, tình yêu và sự tiết độ (2 Ti-mô-thê 1:7). Chúng ta được kêu gọi không phải để săn đuổi ma quỷ, mà để rao truyền Tin Lành của Đấng Christ, sống thánh khiết và đứng vững trong đức tin. Hãy tập trung vào Chúa, Đấng bảo vệ và nâng đỡ chúng ta. Hãy để tâm trí mình được Lời Chúa chiếm hữu, và bước đi mỗi ngày trong sự đầy dẫy của Đức Thánh Linh. Trong Ngài, chúng ta có sự bình an và chiến thắng trọn vẹn.