Từ Hy Lạp 'dunamis' trong Kinh Thánh có ý nghĩa gì?

Trong hành trình nghiên cứu Lời Chúa, việc khám phá ý nghĩa nguyên ngữ của các từ khóa then chốt mở ra cho chúng ta những tầng sâu mới mẻ về lẽ thật của Đức Chúa Trời. Một trong những từ quan trọng bậc nhất trong Tân Ước là δύναμις (dunamis), thường được dịch là “quyền phép,” “năng lực,” hay “phép lạ.” Sự hiểu biết thấu đáo về dunamis không chỉ là một bài học về ngôn ngữ, mà là chìa khóa để hiểu biết về bản chất, phương cách hành động của Đức Chúa Trời và đời sống đắc thắng mà Ngài ban cho con cái Ngài.

Từ dunamis trong tiếng Hy Lạp cổ bắt nguồn từ động từ dunamai, có nghĩa là “có khả năng,” “có năng lực để” làm một điều gì đó. Do đó, nghĩa căn bản của dunamis là **năng lực nội tại**, **sức mạnh tiềm ẩn** để sản sinh ra hiệu quả hoặc hành động. Nó khác biệt với từ exousia (ἐξουσία) chỉ “thẩm quyền,” “quyền hành hợp pháp,” và với kratos (κράτος) chỉ “sức mạnh thể hiện ra,” “quyền lực tối thượng.” Dunamis nhấn mạnh đến nguồn năng lực có thật và hiệu quả của nó.

Trong bối cảnh Kinh Thánh, dunamis mang nhiều sắc thái:

1. Về mặt vật lý: Sức mạnh, năng lực (ví dụ: sức mạnh của ngựa, sức lực con người).
2. Về mặt siêu nhiên: Quyền năng của Đức Chúa Trời – năng lực sáng tạo, duy trì và can thiệp của Ngài.
3. Về mặt biểu hiện cụ thể: Phép lạ, việc quyền năng, dấu kỳ. Đây là dunamis được nhìn thấy và cảm nhận.
4. Về mặt thuộc linh: Năng lực thiêng liêng được ban cho tín đồ để sống và phục vụ (như trong các ân tứ).
5. Về mặt đạo đức: Năng lực nội tâm để chịu đựng, kiên trì (sức mạnh của đức tin).

Chúa Giê-xu Christ là hiện thân trọn vẹn của dunamis Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phao-lô mô tả Đấng Christ là “quyền phép của Đức Chúa Trời” (1 Cô-rinh-tô 1:24). Toàn bộ chức vụ của Ngài được đánh dấu bằng sự biểu lộ quyền năng này.

A. Trong Sự Giảng Dạy: Kinh Thánh ghi nhận dân chúng “lấy làm lạ về sự dạy dỗ của Ngài, vì Ngài dạy như có quyền phép (exousia), chớ không như các thầy thông giáo” (Mác 1:22). Ở đây, exousia (thẩm quyền) trong lời giảng dạy của Ngài bắt nguồn từ dunamis (năng lực thiêng liêng) nơi Ngài, khiến lời Ngài có năng lực biến đổi.

B. Trong Các Phép Lạ: Các sách Phúc Âm liên tục dùng từ dunamis để chỉ các phép lạ của Chúa Giê-xu. Chẳng hạn, khi người đàn bà mắc bệnh mất huyết chạm vào áo Ngài, Chúa Giê-xu phán: “Ta biết có quyền phép (dunamis) từ ta mà ra” (Lu-ca 8:46). Phép lạ không chỉ là một hành động, mà là sự tuôn chảy của chính năng lực thiêng liêng từ con người Ngài.

C. Trong Sự Phục Sinh: Sự phục sinh của Chúa Giê-xu là đỉnh cao của dunamis Đức Chúa Trời. Phao-lô cầu nguyện cho tín đồ Ê-phê-sô được biết “sự nhơn từ của Ngài thể nào, cho chúng ta biết năng lực vô hạn của quyền phép Ngài (dunamis) đối với chúng ta có lòng tin, là nhờ công hiệu của sức mạnh (kratos) toàn năng của Ngài, mà Ngài đã tỏ ra trong Đấng Christ, khi khiến Đấng Christ từ kẻ chết sống lại” (Ê-phê-sô 1:19-20). Dunamis khiến Đấng Christ sống lại là cùng một năng lực tác động trên chúng ta.

Trước khi về trời, Chúa Giê-xu hứa với các môn đồ: “Nhưng khi Đức Thánh Linh giáng trên các ngươi, thì các ngươi sẽ nhận lấy quyền phép (dunamis), và làm chứng về ta…” (Công vụ 1:8). Lời hứa này đã được ứng nghiệm trong ngày Lễ Ngũ Tuần (Công vụ 2), khi Hội Thánh được sinh ra trong quyền năng. Từ đó, dunamis trở thành đặc điểm của đời sống và chức vụ Hội Thánh.

A. Trong Sự Làm Chứng và Rao Giảng: Phao-lô tuyên bố rằng Phúc Âm “là quyền phép của Đức Chúa Trời (dunamis Theou) để cứu mọi kẻ tin” (Rô-ma 1:16). Lời rao giảng không phải bằng “lời khôn khéo,” mà “bằng thần và quyền phép (dunamis)” (1 Cô-rinh-tô 2:4-5). Quyền năng cứu rỗi nằm trong chính sứ điệp Phúc Âm và được Đức Thánh Linh vận hành.

B. Trong Các Ân Tứ (Charismata): Nhiều ân tứ của Đức Thánh Linh là sự biểu lộ cụ thể của dunamis. Chẳng hạn, ân tứ chữa bệnh (1 Cô-rinh-tô 12:9,28) là dunamis chữa lành; ân tứ làm phép lạ (câu 10) là những biểu hiện khác của dunamis. Ngay cả ân tứ nói tiên tri hay giảng dạy cũng cần sự hà hơi và năng lực (dunamis) của Thánh Linh.

Quyền năng Đức Chúa Trời không chỉ dành cho những nhà lãnh đạo hay những khoảnh khắc đặc biệt, mà cho mọi tín đồ trong đời sống thường nhật.

A. Năng Lực cho Sự Biến Đổi Bên Trong: Đức Chúa Trời ban cho chúng ta “thần linh của sự nhu mì, quyền phép (dunamis), tình yêu thương và sự tĩnh trí” (2 Ti-mô-thê 1:7). Dunamis ở đây là năng lực thiêng liêng để vượt qua sự sợ hãi và sống mạnh mẽ. Hơn nữa, chính “quyền phép (dunamis) to tát của Ngài” ban cho chúng ta mọi điều thuộc về sự sống và sự tin kính (2 Phi-e-rơ 1:3).

B. Năng Lực trong Sự Yếu Đuối: Sứ đồ Phao-lô đã học được bài học sâu sắc về dunamis khi ôn lại nan đề của mình: “Đức Chúa Trời đã phán rằng: Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì quyền năng (dunamis) của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối. Vậy, tôi sẽ rất vui lòng về sự yếu đuối mình, hầu cho quyền năng (dunamis) của Đấng Christ ở trong tôi” (2 Cô-rinh-tô 12:9). Dunamis của Đức Chúa Trời được bày tỏ cách trọn vẹn nhất không phải khi chúng ta mạnh, mà khi chúng ta nhận biết sự yếu đuối của mình và trông cậy vào Ngài.

C. Năng Lực để Bền Đỗ: Phao-lô cầu xin cho tín đồ được “giữ mạnh mẽ bởi quyền vô hạn của Ngài” (Cô-lô-se 1:11). Từ “quyền vô hạn” ở đây là kratos, nhưng nó được cung ứng bởi dunamis bên trong. Đây là năng lực để nhẫn nại, chịu đựng với lòng vui vẻ.

Làm thế nào chúng ta có thể kinh nghiệm và sống trong dunamis ấy một cách thực tế?

1. Nhận Lãnh Qua Đức Tin và Sự Cầu Nguyện: Dunamis là món quà của Đức Thánh Linh (Công vụ 1:8). Chúng ta tiếp nhận và làm đầy dẫy sự hiện diện của Ngài qua đức tin và sự khao khát cầu nguyện (Lu-ca 11:13; Ê-phê-sô 5:18). Hãy cầu xin Chúa đổ đầy quyền năng Ngài trên đời sống bạn mỗi ngày.

2. Gắn Kết với Lời Chúa: Lời Chúa là phương tiện chứa đựng và truyền tải dunamis của Ngài. Lời Chúa “là lời sống và linh nghiệm, có năng lực (energes – hoạt động mạnh mẽ) hơn gươm hai lưỡi” (Hê-bơ-rơ 4:12). Việc đọc, suy ngẫm, học thuộc và vâng giữ Lời Chúa mở đường cho quyền năng Ngài hành động trong tâm trí và hoàn cảnh chúng ta.

3. Bước Đi Trong Sự Vâng Phục và Khiêm Nhường: Quyền năng của Đức Chúa Trời tuôn chảy trong những cuộc đời sẵn sàng vâng theo sự dẫn dắt của Thánh Linh. Sự vâng phục mở cửa cho phép lạ (như việc Na-a-man dìm mình bảy lần dưới sông Giô-đanh). Sự khiêm nhường thừa nhận sự yếu đuối của mình là điều kiện để quyền năng Chúa được trọn vẹn (2 Cô-rinh-tô 12:9).

4. Làm Chứng và Phục Vụ Bằng Sự Nương Dựa: Khi chúng ta bước ra làm chứng, phục vụ, hay đối diện với thử thách, hãy có ý thức nương dựa vào dunamis của Ngài, không phải sức riêng. Hãy nhớ lời hứa: “các ngươi sẽ nhận lấy quyền phép” (Công vụ 1:8). Quyền năng thuộc về Ngài; trách nhiệm và đặc ân ra đi làm chứng thuộc về chúng ta.

5. Mong Đợi và Tán Tạ Chúa về Các Việc Quyền Năng: Hãy nuôi dưỡng một tấm lòng mong đợi Chúa hành động. Đồng thời, khi thấy Ngài can thiệp, dù lớn hay nhỏ, hãy dâng lời tạ ơn và tôn vinh Ngài, như Chúa Giê-xu đã dạy sau khi phép lạ xảy ra (ví dụ: Lu-ca 17:15-19). Việc này củng cố đức tin và mở ra cánh cửa cho nhiều dunamis hơn nữa.

Từ dunamis mở ra cho chúng ta một cái nhìn sâu sắc về Đức Chúa Trời là nguồn năng lực vô tận, về Chúa Giê-xu Christ là hiện thân của quyền năng ấy, và về Đức Thánh Linh là Đấng ban và vận hành quyền năng trong Hội Thánh cùng mỗi tín đồ. Dunamis không phải là một khái niệm trừu tượng, mà là thực tại sống động, sẵn có cho những ai bằng lòng đến với Chúa Giê-xu trong đức tin và sự khiêm nhường.

Đời sống Cơ Đốc không được kêu gọi là một đời sống tầm thường, yếu đuối, nhưng là một đời sống “đầy dẫy trọn vẹn của Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 3:19), một đời sống có năng lực từ trên cao. Nguyện chúng ta không bao giờ thỏa lòng với một đời sống tôn giáo hình thức, thiếu vắng quyền năng. Thay vào đó, hãy khao khát, tìm kiếm, và bước đi trong dunamis của Đức Chúa Trời mỗi ngày, để Ngài được vinh hiển qua một Hội Thánh mạnh mẽ và những Cơ Đốc nhân mang lấy hình ảnh quyền năng của Đấng Christ.

“Nguyền xin Đức Chúa Trời ban phước cho anh em, và gìn giữ anh em! Nguyền xin Đức Chúa Trời chiếu sáng mặt Ngài trên anh em, và làm ơn cho anh em! Nguyền xin Đức Chúa Trời hướng mặt Ngài về anh em, và ban bình an cho anh em!” (Dân-số Ký 6:24-26)