Ai là người Natsarim?

Trong hành trình nghiên cứu Kinh Thánh, đôi khi chúng ta bắt gặp những thuật ngữ nguyên bản đầy sức nặng và ý nghĩa sâu xa, nhưng có thể bị mất đi một phần sự phong phú trong quá trình chuyển ngữ. "Natsarim" (נְצָרִים) là một từ như thế. Không phải là tên của một giáo phái bí mật hay một nhóm người đặc biệt nào đó trong lịch sử, mà đây là một từ Hê-bơ-rơ chứa đựng những lẽ thật thiêng liêng quan trọng về danh tính, sự kêu gọi và mục đích của dân sự Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào nguồn gốc, ngữ cảnh Kinh Thánh và sự ứng dụng thiết thực của khái niệm "Natsarim" cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Để hiểu "Natsarim", trước hết chúng ta phải hiểu động từ gốc của nó: "Natsar" (נָצַר). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ này mang nhiều sắc thái nghĩa phong phú, chủ yếu xoay quanh các ý niệm: gìn giữ, canh giữ, bảo tồn, tuân giữ, quan sát cẩn thận. Nó diễn tả một hành động bảo vệ tích cực, chăm chút cẩn thận, như người canh giữ thành (Neh. 7:3) hay gìn giữ lời răn (Châm. 2:11).

Danh từ phái sinh "Netser" (נֵצֶר) có nghĩa là chồi non, nhánh cây, mầm non. Hình ảnh này gợi lên sự sống mới, mỏng manh nhưng đầy tiềm năng, cần được bảo vệ và nuôi dưỡng. Từ "Natsarim" (נְצָרִים) là dạng số nhiều, có thể hiểu là "những người được gìn giữ" hoặc "những chồi non", hàm ý một cộng đồng được Đức Chúa Trời đặc biệt bảo tồn và có một sứ mạng đặc biệt.

Khái niệm này được tìm thấy rõ ràng nhất trong sách tiên tri Ê-sai, một sách then chốt nối kết các lời hứa Cựu Ước với sự ứng nghiệm trong Tân Ước.

Ê-sai 11:1 chép: "Sẽ có một chồi [Netser] nứt ra từ gốc Y-sai, một nhánh [Netz] từ rễ nó sẽ ra trái." Đây là lời tiên tri quan trọng về Đấng Mê-si, xuất thân từ dòng dõi vua Đa-vít (gốc Y-sai). Ngài được mô tả như một "chồi non" (Netser) mọc lên từ một gốc cây đã bị đốn ngã (ám chỉ sự suy tàn của vương triều Đa-vít). Hình ảnh này nói lên sự khiêm nhường, khởi đầu khiêm tốn, nhưng chứa đựng sự sống và vinh quang của Đức Chúa Trời. Đấng Mê-si chính là "Chồi Non" tối thượng.

Ê-sai 60:21 lại nói về dân sự của Đức Chúa Trời: "Dân ngươi hết thảy sẽ là công bình; họ sẽ hưởng được đất đời đời, ấy là chồi [Netzer] của tay ta đã trồng, công việc của tay ta, để ta được sáng danh." Ở đây, cả dân sự Chúa được gọi là "chồi non" do chính tay Ngài trồng, được Ngài gìn giữ để bày tỏ sự vinh hiển của Ngài.

Tuy nhiên, phân đoạn then chốt nhất làm nền tảng cho thuật ngữ này là Ê-sai 49:6. Khi Đầy Tớ của Đức Giê-hô-va được kêu gọi, Ngài phán: "Ta sẽ khiến ngươi nên sự sáng của các dân, hầu cho sự cứu rỗi của ta tràn ra cho đến đầu cùng đất." Ngay sau lời hứa về sứ mạng phổ quát này, câu 7 tiếp tục, và đến Ê-sai 49:8 chép: "Đức Giê-hô-va phán như vầy: Trong kỳ được ơn, ta đã nhậm lời ngươi, trong ngày cứu rỗi, ta đã phù hộ ngươi; ta sẽ gìn giữ [natsartika - cùng gốc với Natsar] ngươi, phó ngươi để làm giao ước cho thiên hạ, để dựng lại xứ, để phân chia sản nghiệp hoang vu."

Mạch văn này cho thấy Đầy Tớ Chúa (sau này được hiểu trọn vẹn là Đấng Christ) và những ai thuộc về Ngài được gìn giữ (Natsar) cho một mục đích lớn hơn: trở nên phương tiện của sự cứu rỗi và phục hồi cho thế gian.

Sự kết nối lạ lùng nhất nằm ở cách lời tiên tri Ê-sai được ứng nghiệm theo nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Trong Ma-thi-ơ 2:23, chúng ta đọc: "Đến ở tại thành gọi là Na-xa-rét, để được ứng nghiệm lời đã bởi các đấng tiên tri rằng: Ngài sẽ được gọi là người Na-xa-rét." Một điều thú vị là không có câu nào trong Cựu Ước nguyên văn viết rõ ràng "Ngài sẽ được gọi là người Na-xa-rét". Vậy Ma-thi-ơ đang ám chỉ điều gì?

Các học giả Kinh Thánh tin rằng Ma-thi-ơ đang sử dụng một lối chơi chữ thâm thúy dựa trên tiếng Hê-bơ-rơ/A-ram. Thành phố "Na-xa-rét" (Nazareth) trong tiếng Hê-bơ-rơ có thể liên quan đến từ "Netser" (chồi non). Do đó, "Người Na-xa-rét" (Nazarene) có thể nghe giống như "Người thuộc về Chồi Non" (One of the Netser). Ma-thi-ơ đang chỉ ra rằng, việc Chúa Giê-xu lớn lên ở Na-xa-rét chính là sự ứng nghiệm sống động của lời tiên tri Ê-sai về Đấng Mê-si là Chồi Non (Netser) từ gốc Y-sai. Chúa Giê-xu chính là Natsarim đầu tiên và trọn vẹn nhất - Đấng được Đức Chúa Trời gìn giữ cách hoàn hảo để hoàn thành công cuộc cứu chuộc.

Sau khi Chúa Giê-xu, Đấng Christ (Đấng được xức dầu) hoàn thành công tác cứu chuộc, danh hiệu và sứ mạng của "Natsarim" được mở rộng cho tất cả những ai tin nhận Ngài. Trong Công vụ 24:5, các lãnh đạo Do Thái giáo cáo buộc Sứ đồ Phao-lô là "người đầu sỏ của phe người Na-xa-rét". Ở đây, "người Na-xa-rét" (Nazarenes) đã trở thành tên gọi chung cho các môn đồ của Chúa Giê-xu. Họ là những người đi theo "Chồi Non" từ Na-xa-rét.

Vậy, theo nghĩa Kinh Thánh sâu xa, người Natsarim ngày nay chính là Hội Thánh của Chúa Giê-xu Christ. Chúng ta mang lấy danh tính đó với ba ý nghĩa chính:

1. Là Những Người Được Gìn Giữ (The Preserved Ones): Chúng ta được Đức Chúa Trời bảo tồn, canh giữ bởi đức tin trong Đấng Christ. I Phi-e-rơ 1:3-5 khẳng định: "Ngài... làm cho chúng ta lại sinh, đặng chúng ta nhờ sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ mà có sự trông cây sống, là cơ nghiệp không hư đi... là để dành trong các từng trời cho anh em, là kẻ bởi đức tin nhờ quyền phép Đức Chúa Trời giữ [phroureo - canh giữ như trong đồn lính] cho." Sự gìn giữ này không có nghĩa là không có hoạn nạn, mà là sự bảo tồn linh hồn và đức tin cho đến cuối cùng.

2. Là Những Chồi Non (The Branches): Chúng ta được ghép vào Chồi Non gốc là Đấng Christ, để nhận lấy sự sống và kết quả. Giăng 15:5 chép lời Chúa Giê-xu: "Ta là gốc nho, các ngươi là nhánh. Ai cứ ở trong ta, và ta trong họ thì sinh ra lắm trái." Đời sống chúng ta phải nảy chồi, đơm hoa, kết trái của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23), bày tỏ sự sống mới trong Christ.

3. Là Những Người Gìn Giữ (The Keepers): Chúng ta không chỉ được gìn giữ, mà còn được giao phó để gìn giữ Lời Chúa và chứng đạo cho thế gian. Ma-thi-ơ 28:19-20 - Đại Mạng Lệnh - kêu gọi chúng ta làm môn đồ muôn dân và "dạy họ giữ [tereo - tuân giữ, gìn giữ] hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi." Chúng ta là người canh giữ chân lý (I Ti-mô-thê 6:20) và là muối của đất, ánh sáng cho đời (Ma-thi-ơ 5:13-14).