Ý Nghĩa Trang Phục Của Thầy Tế Lễ
Trong hành trình của dân Y-sơ-ra-ên từ chốn nô lệ Ai Cập đến Đất Hứa, Đức Chúa Trời đã thiết lập một hệ thống thờ phượng chi tiết và thánh khiết. Trọng tâm của hệ thống ấy là chức vụ tế lễ, với những con người được biệt riêng ra để đại diện cho dân sự trước mặt Đấng Thánh. Trang phục của thầy tế lễ, đặc biệt là của thầy tế lễ thượng phẩm, không chỉ là y phục nghi lễ thông thường. Mỗi chi tiết, từ chất liệu, màu sắc đến biểu tượng, đều là một lời tuyên ngôn thần học sống động về Đấng Christ, về sự thánh khiết, sự chuộc tội, và mối quan hệ giao ước giữa Đức Chúa Trời với dân Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa thuộc linh sâu sắc đằng sau bộ lễ phục thánh, được mô tả tỉ mỉ trong Xuất Ê-díp-tô Ký chương 28.
Chức tế lễ được Đức Chúa Trời lập nên như một phương tiện ân điển. Con người tội lỗi không thể tự mình đến gần Đức Chúa Trời thánh khiết (Ê-sai 59:2). Vì vậy, cần có một người trung gian, được Đức Chúa Trời chỉ định, mặc lấy sự thánh khiết thay mặt cho dân chúng. Xuất Ê-díp-tô Ký 28:1 chép: “Hãy chọn A-rôn, anh ngươi, cùng các con trai người, trong vòng dân Y-sơ-ra-ên, đặng làm chức tế lễ trước mặt ta: ấy là A-rôn và Na-đáp, A-bi-hu, Ê-lê-a-sa, Y-tha-ma, con trai của A-rôn.” Lời gọi này xuất phát từ Đức Chúa Trời, khẳng định đây là một chức vụ thuộc về ân điển và sự lựa chọn tối thượng của Ngài.
Trang phục cho chức vụ này được Đức Chúa Trời mô tả là “để biệt họ ra thánh” (Xuất Ê-díp-tô Ký 28:3). Từ “thánh” (tiếng Hê-bơ-rơ: קָדַשׁ “qadash”) mang nghĩa “biệt riêng ra, dâng hiến”. Bộ lễ phục là dấu hiệu hữu hình của sự biệt riêng đó. Nó không phải để tôn vinh cá nhân thầy tế lễ, mà để tôn vinh Đấng mà họ đại diện và phục vụ. Mục đích cuối cùng là “hầu cho A-rôn cũng như con trai người mặc vào mà phục sự ta, và cho họ được xức dầu, được phong chức và biệt riêng ra thánh.” (Xuất Ê-díp-tô Ký 28:41).
Theo Xuất Ê-díp-tô Ký 28:4-39, bộ lễ phục thượng phẩm gồm nhiều phần, mỗi phần mang một biểu tượng sâu sắc.
1. Ê-phót (Ephod) – Biểu Tượng của Chức Vụ và Sự Nâng Đỡ:
Ê-phót là một loại áo ngắn, có thể giống như áo choàng, được làm bằng “vàng, chỉ xanh, đỏ tía, đỏ sặm, và vải gai mịn thêu hình cục” (câu 6). Hai dây đai vai nối liền tấm lưng và tấm ngực, trên mỗi dây đai gắn một viên bích ngọc, khắc tên 12 chi phái Y-sơ-ra-ên, 6 tên trên một viên (câu 9-12). Điều này biểu thị rằng thầy tế lễ thượng phẩm mang dân sự của Đức Chúa Trời trên đôi vai mình – nơi biểu tượng cho sức mạnh và sự gánh vác. Chúa Giê-xu, Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm tối cao của chúng ta, đã gánh tội lỗi và gánh nặng của chúng ta trên chính đôi vai Ngài (Ê-sai 9:6; 1 Phi-e-rơ 2:24).
2. Bảng Đeo Ngực (Breastpiece) – Biểu Tượng của Tình Yêu và Sự Phán Xét:
Bảng đeo ngực, hay “bảng đoán định” (tiếng Hê-bơ-rơ: חֹשֶׁן “hoshen”), là phần quan trọng nhất. Nó được làm từ cùng chất liệu với ê-phót, hình vuông, gắn 12 viên ngọc quí xếp thành 4 hàng, mỗi viên khắc tên một chi phái (câu 15-21). Bảng này được đeo trên ngực, gần trái tim thầy tế lễ thượng phẩm (câu 29). Hình ảnh này thật đẹp: dân sự được đặt gần trái tim của thầy tế lễ, luôn được nhớ đến trong tình yêu thương và lời cầu thay trước mặt Đức Chúa Trời. Điều này được ứng nghiệm trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu, Đấng hằng sống để cầu thay cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 7:25).
Bên trong bảng đeo ngực đựng U-rim và Thu-mim (câu 30), có lẽ là những vật dụng dùng để tìm biết ý chỉ của Đức Chúa Trời. Điều này cho thấy thầy tế lễ thượng phẩm không chỉ mang dân sự trong tình yêu, mà còn trong sự tìm kiếm ý muốn thánh khiết và sự phán xét công bình của Đức Chúa Trời cho họ.
3. Áo Dài Màu Xanh – Biểu Tượng của Thiên Tính và Sự Trọn Vẹn:
Áo dài của ê-phót được làm toàn bằng chỉ xanh (câu 31). Màu xanh trên trời này thường liên hệ đến thiên đàng, nguồn gốc thần thượng của chức vụ. Viền dưới áo có gắn những trái lựu bằng chỉ xanh, đỏ tía, đỏ sặm, và xen kẽ là những chuông vàng nhỏ (câu 33-34). Tiếng chuông vang lên khi thầy tế lễ vào nơi thánh, để “nghe tiếng chuông mà khỏi chết” (câu 35). Điều này nhấn mạnh sự cần thiết của việc tuân thủ nghiêm ngặt mạng lịnh Chúa khi đến gần Ngài. Những trái lựu, biểu tượng của sự sung mãn, kết quả, cùng với tiếng chuông, tạo nên một bức tranh về một chức vụ mang lại sự sống và kết quả khi bước đi trong sự vâng lời.
4. Tấm Lá Bằng Vàng – Biểu Tượng của Sự Thánh Khiết Tận Gốc:
Trên khăn của thầy tế lễ thượng phẩm có gắn một tấm lá bằng vàng ròng, trên đó khắc dòng chữ: “THÁNH KHIẾT CHO ĐỨC GIÊ-HÔ-VA” (câu 36). Tấm lá này được buộc trên trán, biểu thị rằng sự thánh khiết phải bắt đầu từ tâm trí, từ tư tưởng. Nó ở vị trí cao nhất, công khai nhất, như một lời tuyên bố rằng mọi sự phục vụ, mọi sự hiến dâng đều phải được thực hiện với một tấm lòng và tâm trí hoàn toàn thánh khiết, dâng lên cho một mình Đức Giê-hô-va. Vàng ròng tượng trưng cho bản chất thần thượng và vinh hiển.
5. Các Phần Khác (Áo Lót, Mão, Đai):
Áo lót bằng vải gai mịn (câu 39) tượng trưng cho sự công bình và trong sạch che phủ thân thể tội lỗi. Mão và đai lưng cũng hoàn thành bộ trang phục, biểu thị cho vương quyền và sự sẵn sàng phục vụ.
Tất cả những biểu tượng phong phú trong Cựu Ước đều tìm thấy sự ứng nghiệm trọn vẹn, sống động và vĩ đại hơn trong Chúa Giê-xu Christ, Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm theo ban Mên-chi-xê-đéc (Thi-thiên 110:4; Hê-bơ-rơ 5:6,10).
- Chất Liệu và Màu Sắc: Chúa Giê-xu chính là hiện thân của sự vinh hiển (vàng), thiên tính (xanh), vương quyền (đỏ tía) và sự hy sinh chuộc tội (đỏ sặm). Ngài là Lời Đức Chúa Trời nhập thể (vải gai mịn – sự hoàn hảo).
- Gánh Dân Sự Trên Vai và Trong Lòng: Chúa Giê-xu không chỉ gánh tên chúng ta cách biểu tượng. Ngài thực sự gánh tội lỗi và hình phạt của chúng ta trên thập tự giá (1 Phi-e-rơ 2:24). Ngài cũng luôn cầu thay cho chúng ta bên hữu Đức Chúa Trời, mang chúng ta trong trái tim Ngài (Hê-bơ-rơ 7:25; Rô-ma 8:34).
- Tấm Lá Vàng “Thánh Khiết Cho Đức Giê-hô-va”: Đời sống trọn vẹn của Chúa Giê-xu là một sự thánh khiết tuyệt đối dâng lên Cha. Ngài có thể thưa: “Đấng sai ta đến… chẳng để mặc ta ở một mình, vì ta hằng làm sự đẹp ý Ngài.” (Giăng 8:29). Chính sự thánh khiết vô tì vết của Ngài khiến Ngài trở nên của lễ hoàn hảo và Thầy Tế Lễ hoàn hảo.
- Áo Dài Màu Xanh và Tiếng Chuông: Chúa Giê-xu đến từ thiên đàng (màu xanh) và bởi sự vâng phục trọn vẹn cho đến chết trên thập tự giá (Phi-líp 2:8), Ngài đã mở ra con đường mới và sống cho chúng ta vào nơi chí thánh (Hê-bơ-rơ 10:19-20). “Tiếng chuông” của sự vâng lời Ngài vang vọng đến thiên đàng, đem lại sự sống đời đời cho muôn người.
Thư Hê-bơ-rơ nhấn mạnh Chúa Giê-xu là Đấng “thánh khiết, không tội, không ô uế, biệt khỏi kẻ có tội” (Hê-bơ-rơ 7:26). Ngài vào chính trong thiên đàng, “để bây giờ vì chúng ta hiện ra trước mặt Đức Chúa Trời” (Hê-bơ-rơ 9:24). Lễ phục của Ngài không phải bằng vải và vàng, mà chính là thân vị thánh khiết và sự vinh hiển của Ngài.
Kinh Thánh tuyên bố rằng mọi tín đồ đều thuộc về “chủng tộc được lựa chọn, chức vụ thầy tế lễ nhà vua, dân tộc thánh, dân thuộc riêng về Đức Chúa Trời” (1 Phi-e-rơ 2:9, BTTHĐ). Vậy, bài học từ trang phục thầy tế lễ có ý nghĩa thiết thực nào cho chúng ta?
1. Mặc Lấy Chúa Giê-xu Christ – Lễ Phục Công Bình:
Chúng ta không có sự thánh khiết riêng để đứng trước Đức Chúa Trời. Nhưng khi tin nhận Chúa Giê-xu, chúng ta được mặc lấy Ngài (Ga-la-ti 3:27). Sự công bình của Ngài trở thành lễ phục cho chúng ta (Ê-sai 61:10; Khải Huyền 19:8). Ứng dụng đầu tiên là sống trong nhận thức rằng mình đã được bao phủ bởi sự công bình của Đấng Christ, không còn dựa vào việc lành riêng.
2. Mang Gánh Nặng và Danh Tính Anh Em Trong Lòng:
Như thầy tế lễ mang tên các chi phái trên vai và ngực, chúng ta được kêu gọi mang gánh nặng lẫn nhau (Ga-la-ti 6:2) và cầu thay cho nhau. Điều này thể hiện qua đời sống cầu nguyện quan tâm đến Hội Thánh địa phương và anh em đồng đức tin.
3. Đeo Tấm Lá “Thánh Khiết Cho Đức Giê-hô-Va” Trên Trán:
Điều này nói đến sự biến đổi của tâm trí. Chúng ta cần để Lời Chúa thấm nhuần và đổi mới tâm thần mình (Rô-ma 12:2), để mọi suy nghĩ, động cơ đều được bắt phục dưới ý muốn của Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 10:5). Mục đích cuộc đời chúng ta là làm sáng danh Chúa trong mọi sự.
4. Sống Với “Tiếng Chuông” Của Sự Vâng Lời:
Đời sống chúng ta phải tạo ra một “âm thanh” đặc trưng – đó là âm thanh của sự vâng lời Chúa trong mọi phương diện đời sống: gia đình, công việc, tài chính, các mối quan hệ. Sự vâng lời đó là bằng chứng của tình yêu dành cho Chúa (Giăng 14:15) và là phương cách để thế giới nhận biết chúng ta thuộc về Ngài.
5. Mặc Lấy Lòng Thương Xót, Nhân Từ, Khiêm Nhường…:
Cô-lô-se 3:12 dạy: “Vậy anh em là kẻ chọn lựa của Đức Chúa Trời, là người thánh và rất yêu dấu của Ngài, hãy mặc lấy sự thương xót, nhân từ, khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục.” Đây chính là “lễ phục” hàng ngày mà Cơ Đốc nhân phải khoác lấy, phản chiếu bản tính của Đấng Christ ra thế gian.
Trang phục của thầy tế lễ là một kiệt tác về biểu tượng thần học, dẫn dắt chúng ta đến với Chúa Giê-xu Christ, Đấng ứng nghiệm mọi hình bóng Cựu Ước. Nó dạy chúng ta về sự thánh khiết khủng khiếp của Đức Chúa Trời, về sự cần thiết của một Đấng Trung Gian hoàn hảo, và về tình yêu thương của Ngài dành cho dân sự được khắc trên đá quý và mang trong lòng. Là một “chức tế lễ nhà vua” trong Tân Ước, chúng ta được mời gọi sống một đời sống “mặc lấy Chúa Giê-xu Christ” (Rô-ma 13:14), để qua đời sống thánh khiết, cầu thay, vâng phục và yêu thương, chúng ta rao truyền những phẩm chất đẹp đẽ của Đấng Christ cho thế giới xung quanh. Hãy để mỗi ngày, chúng ta tự mình “mặc lấy” lễ phục thuộc linh ấy, hầu cho danh Chúa được tôn cao.