Hiện Tượng Người Trẻ Lìa Bỏ Niềm Tin
Trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhiều biến động về tư tưởng và văn hóa, một hiện tượng đáng báo động đang diễn ra trong nhiều Hội Thánh và gia đình Cơ Đốc: đó là sự lìa bỏ niềm tin nơi Chúa Giê-xu Christ của một bộ phận không nhỏ những người trẻ. Hiện tượng này không chỉ là một thách thức mục vụ, mà còn là một vấn đề thuộc linh sâu sắc, đòi hỏi chúng ta phải nhìn nhận dưới ánh sáng của Lời Chúa. Bài viết này sẽ phân tích nguyên nhân từ góc độ Kinh Thánh, thần học và thực tiễn, với mong muốn cung cấp cái nhìn toàn diện và những ứng dụng thiết thực.
Tuổi trẻ là giai đoạn của sự khám phá bản thân, đặt câu hỏi và tìm kiếm căn tính. Đây là điều tự nhiên, và Kinh Thánh thậm chí khích lệ sự tìm hiểu, khảo cứu (Công vụ 17:11). Tuy nhiên, khi sự tìm kiếu này diễn ra trong một môi trường thiếu sự dìu dắt thuộc linh vững vàng, nó dễ dàng dẫn đến sự nghi ngờ và lìa bỏ. Sách Truyền đạo, được viết bởi vua Sa-lô-môn – người đã trải nghiệm mọi sự dưới mặt trời – phản ánh rõ ràng tinh thần hoài nghi và tìm kiếm ý nghĩa của tuổi trẻ: “Hỡi kẻ trẻ tuổi, hãy vui sướng trong buổi thiếu niên… khá đi trong đường lối lòng mình, và theo sự mắt mình thấy”
(Truyền đạo 11:9). Nhưng ngay sau đó, lời khuyên dạy khẩn thiết là: “Hãy nhớ kỹ Đấng Tạo hóa ngươi trong buổi thiếu niên”
(Truyền đạo 12:1).
Vấn đề nảy sinh khi người trẻ chỉ dừng lại ở câu 9 – sống theo ý mình, khám phá thế giới mà quên đi câu 1 – nhớ đến Đấng Tạo Hóa. Hành trình đức tin của họ chưa đủ sâu để chuyển từ “đức tin vay mượn” của cha mẹ sang “đức tin cá nhân” được kinh nghiệm và đấu tranh. Họ chưa trải nghiệm được Chúa Giê-xu cách cá nhân như Phi-e-rơ: “Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống”
(Ma-thi-ơ 16:16). Sự thiếu vắng mối tương giao cá nhân này khiến đức tin trở nên mong manh trước những cơn sóng tư tưởng.
Người trẻ hôm nay được giáo dục trong một hệ thống đề cao chủ nghĩa duy lý, khoa học thực chứng và chủ nghĩa tương đối đạo đức (“không có chân lý tuyệt đối, điều gì phù hợp với bạn thì tốt”). Điều này trực tiếp đối đầu với nền tảng của đức tin Cơ Đốc, vốn dựa trên lẽ thật khải thị (revealed truth) từ Đức Chúa Trời, và xoay quanh một nhân vật lịch sử đã sống lại từ kẻ chết – một sự kiện siêu nhiên. Sứ đồ Phao-lô đã cảnh báo: “Hãy giữ cho khỏi làm theo đời nầy”
(Rô-ma 12:2a). Từ “đời nầy” trong nguyên văn Hy Lạp là aiōni (αἰῶνι), chỉ đến “thời đại”, “tinh thần của thời đại”. Nó là một hệ thống giá trị, tư tưởng, và lối sống đối lập với Đức Chúa Trời.
Áp lực đồng trang lứa, văn hóa đại chúng (phim ảnh, âm nhạc, mạng xã hội) và hệ tư tưởng giáo dục thế tục liên tục bắn phá và tái định hình tư duy người trẻ. Nếu không được trang bị để “hóa nên mới trong sự thay đổi của tâm thần mình”
(Rô-ma 12:2b) và có “lời của Đấng Christ ở đầy trong lòng”
(Cô-lô-se 3:16), họ dễ dàng bị “mọi đạo lý dỗ dành”
(Ê-phê-sô 4:14).
Một nguyên nhân then chốt khác là người trẻ không tìm thấy trong Hội Thánh địa phương một cộng đồng đủ chân thật, yêu thương và phù hợp. Họ nhìn thấy sự giả hình, những xung đột giữa các thành viên, lối sống “hai mặt” của một số tín hữu lớn tuổi, hoặc sự thờ ơ lạnh nhạt. Điều này làm tan vỡ hình ảnh về Hội Thánh là “thân của Đấng Christ”
(1 Cô-rinh-tô 12:27) và là “sự sáng của thế gian”
(Ma-thi-ơ 5:14). Sứ đồ Gia-cơ cảnh báo nghiêm khắc về ảnh hưởng của cái lưỡi trong Hội Thánh (Gia-cơ 3:1-12), và sự bất hòa chứng tỏ sự khôn ngoan thuộc về đất, thuộc về xác thịt (Gia-cơ 3:14-16).
Hơn nữa, lời kêu gọi “chớ bỏ sự nhóm lại như mấy kẻ quen làm”
(Hê-bơ-rơ 10:25) thường bị hiểu là nghĩa vụ tham dự buổi nhóm, hơn là cơ hội để “khuyên bảo nhau”
(cùng câu) trong một mối tương giao sâu sắc, chia sẻ những tranh chiến thật sự, những nghi ngờ thật sự mà không bị phán xét. Người trẻ cảm thấy cô đơn ngay trong chính cộng đồng đáng lẽ phải là gia đình thuộc linh của họ.
Khi đối diện với nghịch cảnh cá nhân (bệnh tật, thất bại, mất mát) hoặc nhìn thấy sự dữ, bất công trong thế giới (chiến tranh, nghèo đói), nhiều người trẻ bắt đầu chất vấn: “Nếu Đức Chúa Trời nhân từ và toàn năng, tại sao Ngài cho phép điều này xảy ra?”. Đây là câu hỏi muôn thuở về thần học của sự đau khổ. Nếu họ không được đồng hành để hiểu Kinh Thánh trong vấn đề này, họ dễ kết luận rằng Đức Chúa Trời không tồn tại, hoặc Ngài không quan tâm.
Kinh Thánh không né tránh vấn đề này. Sách Gióp là một minh chứng. Gióp kêu van, chất vấn Đức Chúa Trời (Gióp 23, 30). Cuối cùng, ông không nhận được lời giải thích trực tiếp cho nỗi đau của mình, nhưng ông gặp gỡ chính Đức Chúa Trời trong sự uy nghi và khôn ngoan tối thượng của Ngài (Gióp 38-42). Đức tin của ông được tinh luyện. Tác giả Thi Thiên 73 cũng vật lộn khi thấy kẻ ác thịnh vượng, cho đến khi ông vào “nơi thánh của Đức Chúa Trời”
và hiểu được “sự cuối cùng của chúng nó”
(Thi Thiên 73:17). Điểm then chốt là sự bền lòng (perseverance) và tương giao (communion) trong khi chờ đợi, chứ không phải một câu trả lời dễ dãi.
Nhiều người trẻ lớn lên với những câu chuyện Kinh Thánh đơn giản cho trẻ em, nhưng không bao giờ được dạy một cách hệ thống về thần học căn bản, biện giáo (apologetics), hay cách đọc và giải nghĩa Kinh Thánh. Họ tin vì họ được bảo phải tin. Khi bước vào giảng đường đại học và bị chất vấn bởi các giáo sư hoặc bạn bè, họ không có công cụ trí thức để bảo vệ đức tin của mình. Họ giống như ngôi nhà xây trên cát (Ma-thi-ơ 7:26-27).
Chúa Giê-xu không chỉ kêu gọi rao giảng phúc âm, mà còn truyền lệnh “hãy làm cho muôn dân trở nên môn đồ… dạy họ giữ hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi”
(Ma-thi-ơ 28:19-20). Quá trình môn đồ hóa (discipleship) đòi hỏi sự đầu tư cá nhân, thời gian, và sự minh bạch từ những tín hữu trưởng thành để dạy Lời Chúa và làm gương về đời sống Cơ Đốc. Sự thiếu vắng điều này tạo nên một thế hệ trẻ có kiến thức tôn giáo nông cạn, dễ bị bật gốc.
1. Đối Với Cá Nhân Người Trẻ (Và Mọi Tín Hữu):
- Tìm kiếm sự gặp gỡ cá nhân với Chúa: Đừng dựa trên đức tin của cha mẹ. Hãy như Ma-ri, ngồi dưới chân Chúa Giê-xu để nghe Lời Ngài (Lu-ca 10:39). Cầu nguyện, nghiên cứu Kinh Thánh cách nghiêm túc, đặt câu hỏi trong sự khiêm nhường và tìm kiếm.
- Xây dựng nền tảng trí thức cho đức tin: Học các môn như thần học hệ thống, biện giáo. Hiểu lý do tại sao mình tin (1 Phi-e-rơ 3:15).
- Kiên trì trong cộng đồng: Tìm một nhóm nhỏ chân thành, nơi có thể chia sẻ yếu đuối và cùng nhau lớn lên.
2. Đối Với Gia Đình Và Hội Thánh:
- Làm gương sống động: Cha mẹ, mục sư, lãnh đạo cần sống một đời sống chính trực, yêu thương, minh bạch về những sai lầm và sự cần Chúa của mình. Đức tin phải được thấy trong hành động, không chỉ lời nói.
- Tạo không gian an toàn cho câu hỏi khó: Thay vì lên án những nghi ngờ, hãy lắng nghe và cùng nhau tìm câu trả lời từ Kinh Thánh. Công nhận rằng có những điều bí ẩn (Phục truyền 29:29).
- Đầu tư vào môn đồ hóa cá nhân: Những tín hữu trưởng thành cần chủ động đồng hành, dạy dỗ, và đầu tư tình cảm vào một vài người trẻ. Đây là mô hình Chúa Giê-xu đã dùng với 12 sứ đồ.
- Áp dụng phương pháp giảng dạy và thờ phượng phù hợp: Trung thành với Lời Chúa nhưng truyền đạt một cách sáng tạo, liên hệ với thực tế cuộc sống của người trẻ, giải quyết những vấn đề họ đối mặt.
Hiện tượng người trẻ lìa bỏ niềm tin là một tiếng chuông cảnh tỉnh cho toàn thể Hội Thánh. Nó không đơn giản là lỗi của “một thế hệ hư hỏng”, mà thường là triệu chứng của sự thất bại trong việc truyền lại một đức tin sống động, có căn cơ, và được cộng đồng yêu thương nâng đỡ. Chúng ta cần nhớ lời của Chúa Giê-xu trong ẩn dụ về người gieo giống: hạt giống rơi nhằm đất đá, nơi không có nhiều chất đất, liền mọc lên; nhưng khi mặt trời mọc lên, thì bị đốt, và vì không có rễ, nên phải héo (Ma-thi-ơ 13:5-6). Nhiệm vụ của chúng ta là cùng Đức Thánh Linh cày xới tấm lòng, gieo Lời Chúa cách sâu sắc, và kiên nhẫn vun xới để đức tin đâm rễ.
Cuối cùng, chúng ta đặt hy vọng không ở phương pháp hoành tráng, mà ở quyền năng của Phúc Âm và Đức Thánh Linh. Hãy tiếp tục cầu nguyện, yêu thương, và trung tín rao giảng Chúa Giê-xu Christ, Đấng duy nhất có thể giữ gìn linh hồn chúng ta và thu hút mọi người đến với Ngài (Giăng 12:32). Ngay cả khi có sự lìa bỏ, chúng ta vẫn tin cậy vào lòng thương xót của Đức Chúa Trời, Đấng vẫn đang kêu gọi và tìm kiếm những đứa con lạc mất trở về (Lu-ca 15).