Thiên Chúa ẩn mình là gì?

Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân đều có những lúc trải nghiệm sự hiện diện rõ ràng, đầy quyền năng và ấm áp của Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, cũng có những mùa thuộc linh khi chúng ta khao khát tìm kiếm Ngài nhưng dường như Ngài vắng mặt, thinh lặng, hoặc ẩn mình. Khái niệm “Thiên Chúa ẩn mình” (Deus absconditus) không phải là một ý tưởng triết học xa lạ, mà là một thực tại được Kinh Thánh ghi nhận cách chân thực, mang đến cho chúng ta sự hiểu biết sâu sắc hơn về bản tính của Đức Chúa Trời và bản chất của đức tin. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá ý nghĩa thần học, các minh họa Kinh Thánh, mục đích và ứng dụng thực tiễn của sự ẩn mình này trong đời sống người tin Chúa.

Để hiểu về sự ẩn mình của Đức Chúa Trời, trước hết chúng ta phải công nhận một chân lý nền tảng: Đức Chúa Trời là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, siêu việt và không thể thấu hiểu trọn vẹn. Tiên tri Ê-sai đã tuyên bố: “Chẳng phải các ngươi đã biết sao? Chẳng phải các ngươi đã nghe sao? Đức Chúa Trời hằng sống, là Đấng đã dựng nên các đầu cùng trái đất, chẳng mỏi chẳng mệt; sự khôn ngoan Ngài không thể dò được.” (Ê-sai 40:28). Từ ngữ Hê-bơ-rơ cho “không thể dò được” (אֵין חֵקֶר, ên cheqer) mang ý “không có sự điều tra, khám phá nào đạt đến tận cùng”.

Tuy nhiên, Đức Chúa Trời siêu việt này cũng là Đức Chúa Trời hiện diện (Deus revelatus). Ngài đã chọn bày tỏ chính mình qua công trình sáng tạo (Thi Thiên 19:1), qua Lời phán (Kinh Thánh), và cách trọn vẹn nhất qua Con Một Ngài là Chúa Giê-xu Christ (Giăng 1:14, 18). “Sự ẩn mình” của Đức Chúa Trời không có nghĩa là Ngài vắng mặt hoặc thờ ơ, mà thường nói đến những phương cách, thời điểm, hay khía cạnh trong ý muốn, đường lối của Ngài mà con người chúng ta không thể lĩnh hội ngay lập tức. Nó là sự thinh lặng có chủ ý, là khoảng cách được cho phép nhằm hoàn thành những mục đích cao hơn của Ngài trong đời sống chúng ta.

Tiên tri Ê-sai cũng ghi lại lời cầu nguyện đầy bí ẩn: “Chúa thật là Đức Chúa Trời ẩn mình, là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, là Đấng Cứu Chuộc!” (Ê-sai 45:15). Trong bối cảnh, Đức Chúa Trời đang dùng vua ngoại bang là Si-ru để giải cứu dân Ngài. Cách thức hành động “ẩn mình”, không theo khuôn mẫu chờ đợi của con người, lại là con đường Ngài thực hiện sự cứu rỗi. Đây là then chốt: Thiên Chúa ẩn mình chính là Thiên Chúa cứu chuộc.

Kinh Thánh ghi lại nhiều mẫu mực về việc Đức Chúa Trời “ẩn mặt” hay “ẩn mình”, từ đó chúng ta có thể rút ra những bài học quý giá.

1. Đối Với Cá Nhân: Kinh Nghiệm của Gióp

Sách Gióp là một luận án thần học sâu sắc về sự đau khổ và sự thinh lặng của Đức Chúa Trời. Sau khi thảm họa ập xuống, Gióp kêu cầu: “Ôi! Chớ chi tôi biết tìm Ngài ở đâu! Hầu cho tôi đi đến trước ngai Ngài!” (Gióp 23:3). Ông than vãn: “Phải, tôi đi tới trước, nhưng Ngài chẳng có tại đó; Đi lại phía sau, cũng chẳng nhìn thấy Ngài.” (Gióp 23:8). Gióp trải nghiệm sự ẩn mình của Đức Chúa Trời một cách đau đớn. Tuy nhiên, cuối cùng Đức Chúa Trời đáp lời từ trong cơn gió lốc (Gióp 38-41). Ngài không giải thích lý do cho sự đau khổ, nhưng bày tỏ quyền năng tối cao và sự khôn ngoan vô hạn của Ngài. Mục đích của sự ẩn mình này là đưa Gióp (và chúng ta) từ chỗ hiểu biết về Đức Chúa Trời bằng lý trí đến chỗ gặp gỡ Ngài trong sự kinh sợ và thờ phượng. Gióp đã đáp lại: “Tôi lấy làm gớm ghê tôi, và ăn năn trong tro bụi.” (Gióp 42:6).

2. Đối Với Dân Tộc: Những Thời Kỳ Phán Xét và Lưu Đày

Các tiên tri thường cảnh báo về việc Đức Chúa Trời “ẩn mặt” khỏi dân Ngài như một sự phán xét vì tội lỗi họ. Ê-sai nói: “Nhưng ấy là sự gian ác các ngươi làm xa cách mình với Đức Chúa Trời; Và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi, đến nỗi Ngài không nghe các ngươi.” (Ê-sai 59:2). Sự ẩn mặt ở đây là hậu quả của sự nổi loạn và bất trung. Tuy nhiên, ngay cả trong sự phán xét, lời hứa phục hồi vẫn còn: “Ta sẽ đợi Đức Giê-hô-va, là Đấng ẩn mặt Ngài khỏi nhà Gia-cốp; ta sẽ trông đợi Ngài.” (Ê-sai 8:17). Điều này dạy chúng ta rằng sự ăn năn và trông cậy là thái độ đúng đắn khi cảm thấy Chúa xa cách.

3. Trong Sự Nhập Thể: Sự Ẩn Mình Tối Cao của Chúa Giê-xu Christ

Sự ẩn mình vĩ đại nhất và đầy ân điển nhất chính là trong Chúa Cứu Thế Giê-xu. Đấng Tạo Hóa vinh hiển đã “ẩn mình” trong thân xác con người bé nhỏ. Sứ đồ Phao-lô mô tả sự hạ mình của Ngài: “Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời… nhưng đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ và trở nên giống như loài người.” (Phi-líp 2:6-7). Vinh quang thiên thượng của Ngài bị che khuất (kenosis). Thậm chí trên thập tự giá, Ngài cất tiếng kêu về sự ẩn mình của Đức Chúa Trời Cha: “Ê-li, Ê-li, lam-ma-sa-bách-ta-ni? nghĩa là: Đức Chúa Trời tôi ơi! Đức Chúa Trời tôi ơi! sao Ngài lìa bỏ tôi?” (Ma-thi-ơ 27:46). Tại đây, Chúa Giê-xu gánh chịu sự ẩn mặt của Đức Chúa Trời thay cho chúng ta, để từ nay những ai tin Ngài không bao giờ phải trải nghiệm sự lìa bỏ đời đời ấy nữa.

Từ những phân đoạn trên, chúng ta có thể rút ra một số mục đích thần học quan trọng:

1. Thử Thách và Thanh Luyện Đức Tin: Đức tin thật không dựa trên cảm xúc hay sự hiện diện cảm nhận được, mà dựa trên Lời hứa của Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phi-e-rơ viết: “Anh em vui mừng về điều đó, dầu hiện nay anh em vì sự thử thách trăm bề buộc phải buồn bã ít lâu. Anh em thử thách đó, hầu cho sự tin đức của anh em… có giá trị rất nhiều hơn vàng hay hư nát… hầu cho sự ngợi khen, vinh hiển, và tôn trọng ban cho anh em khi Đức Chúa Jêsus Christ hiện ra.” (I Phi-e-rơ 1:6-7). Tiếng Hy Lạp cho “thử thách” (dokimion) có nghĩa là quá trình tinh luyện để chứng minh tính xác thực. Sự thinh lặng của Chúa là lò lửa thanh luyện.

2. Phá Vỡ Sự Tự Tin Thuộc Thể Xác và Lệ Thuộc Hoàn Toàn vào Ân Điển: Khi mọi sự thuận lợi, chúng ta dễ rơi vào ảo tưởng rằng mình mạnh mẽ và đủ khả năng. Sự ẩn mình của Chúa nhắc chúng ta rằng “không phải bởi quyền thế, cũng chẳng phải bởi năng lực, bèn là bởi Thần ta, Đức Giê-hô-va vạn quân phán vậy.” (Xa-cha-ri 4:6). Chúng ta học biết cầu nguyện cách sốt sắng hơn, như Đa-vít: “Hỡi Đức Chúa Trời, xin hãy dựng nên trong tôi một lòng trong sạch, Và làm cho mới lại trong tôi một thần linh ngay thẳng. Chớ từ bỏ tôi khỏi trước mặt Chúa, Cũng đừng cất khỏi tôi Thánh Linh Chúa.” (Thi Thiên 51:10-11).

3. Phát Triển Sự Khao Khát Thiên Thượng và Hướng Về Sự Hiện Diện Vĩnh Cửu: Sự ẩn mình tạm thời khiến lòng chúng ta khao khát thiên đàng, nơi sẽ không còn ngăn cách: “Vì bây giờ chúng ta xem như trong một cái gương, cách mập mờ… nhưng bấy giờ chúng ta sẽ thấy mặt đối mặt.” (I Cô-rinh-tô 13:12). Những mùa “khô hạn” thuộc linh nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta là lữ khách, đang mong đợi quê hương vĩnh cửu (Hê-bơ-rơ 11:13-16).

Làm thế nào chúng ta ứng phó và vượt qua những mùa cảm nhận được “Thiên Chúa ẩn mình”?

1. Kiên Trì Bám Víu vào Lời Hứa, Không Phải Cảm Xúc: Cảm xúc thay đổi, nhưng Lời Đức Chúa Trời là bất biến. Hãy tiếp tục đọc, suy gẫm và tuyên xưng những lời hứa của Ngài. “Đức Giê-hô-va ở gần mọi người cầu khẩn Ngài, Tức gần mọi người có lòng thành thực cầu khẩn Ngài.” (Thi Thiên 145:18). Dù bạn có cảm thấy Ngài gần hay không, lời hứa này vẫn đúng. Hãy tập nói như Chúa Giê-xu: “Dầu vậy, chẳng phải theo ý muốn tôi, mà theo ý muốn Cha.” (Ma-thi-ơ 26:39).

2. Tiếp Tục Trung Tín Trong Những Kỷ Luật Thuộc Linh Cơ Bản: Đừng ngưng cầu nguyện, nhóm lại, hầu việc và dâng hiến vì cảm thấy “khô khan”. Chính trong sự vâng lời trung tín, dù không cảm xúc, mà đức tin được tôi luyện. Hãy cầu nguyện như các môn đồ: “Xin Chúa thêm đức tin cho chúng tôi!” (Lu-ca 17:5).

3. Nhìn Lại Và Ăn Năn: Hãy thành thật xét lòng mình trước Chúa (Thi Thiên 139:23-24). Có phải tội lỗi nào đang cản trở mối tương giao không? (Ê-sai 59:1-2). Hãy ăn năn và nhận lấy sự tha thứ đã được ban qua huyết Chúa Giê-xu (I Giăng 1:9).

4. Tìm Kiếm Sự Khích Lệ Từ Hội Thánh: Đừng cô lập bản thân. Hội Thánh là thân thể Đấng Christ. Hãy chia sẻ gánh nặng với những anh chị em trưởng thành, tin cậy (Ga-la-ti 6:2). Có thể chính qua lời cầu nguyện và sự hiện diện của họ, bạn sẽ cảm nhận được sự hiện diện của Chúa.

5. Ghi Nhớ Lịch Sử Cứu Chuộc Cá Nhân và Tập Thể: Hãy nhớ lại những lần Chúa đã thành tín, đã giải cứu, đã đáp lời bạn trong quá khứ. Đa-vít thường làm điều này trong các Thi Thiên (ví dụ Thi Thiên 77:11-12). Điều này củng cố đức tin rằng Đấng đã thành tín trước kia, hiện nay vẫn đang hành động, dù bạn không thấy.

Hiểu biết về “Thiên Chúa ẩn mình” không phải để chúng ta sống trong sự sợ hãi rằng Ngài sẽ bỏ đi, nhưng để cắm rễ đức tin sâu hơn vào chính bản tính thành tín, chủ quyền và đầy tình yêu của Ngài. Sự ẩn mình của Ngài không phải là sự vắng mặt, mà là một phương thức hiện diện khác. Nó là cây búa đập tan thần tượng “Chúa theo ý muốn tôi”, và mở rộng tâm linh chúng ta để đón nhận Đức Chúa Trời chân thật trong sự uy nghi và ân điển vô hạn của Ngài.

Cuối cùng, chúng ta có lời hứa quý báu: “Hỡi các ngươi là kẻ theo đạo Đức Chúa Trời, hãy can đảm, hãy vững lòng! Hết thảy các ngươi là kẻ trông đợi Đức Giê-hô-va.” (Thi Thiên 31:24). Ngay cả khi Ngài có vẻ như ẩn mình, chúng ta vẫn có thể tuyên bố như Gióp: “Tôi biết rằng Đấng Cứu Chuộc tôi vẫn sống… Từ trong xác thịt tôi, tôi sẽ được thấy Đức Chúa Trời.” (Gióp 19:25-26). Hãy tiếp tục tìm kiếm, gõ cửa và kêu cầu, vì Đấng đã hứa rằng ai tìm sẽ gặp (Ma-thi-ơ 7:7-8). Sự hiện diện trọn vẹn và vinh hiển của Ngài đang chờ đợi chúng ta trong cõi đời đời.