Tại sao 'Ngươi chớ giết người' nằm trong Mười Điều Răn?

Trong Mười Điều Răn mà Đức Chúa Trời ban cho dân Y-sơ-ra-ên trên núi Si-na-i, điều răn thứ sáu thật ngắn gọn nhưng sâu sắc: “Ngươi chớ giết người” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:13). Tại sao điều răn này lại được đưa vào bộ luật nền tảng cho mối quan hệ giữa con người với con người và với Chúa? Bài viết này sẽ khám phá ý nghĩa thần học, đạo đức và mục đích của điều răn “chớ giết người”, đồng thời đưa ra những áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Bối Cảnh của Mười Điều Răn

Sau khi giải cứu dân Y-sơ-ra-ên khỏi Ai Cập, Đức Chúa Trời đã lập giao ước với họ tại núi Si-na-i. Mười Điều Răn (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:1-17) là nền tảng của giao ước này, bao gồm các nguyên tắc điều chỉnh mối quan hệ giữa con người với Đức Chúa Trời (bốn điều đầu) và giữa con người với nhau (sáu điều sau). Điều răn thứ sáu nằm trong nhóm thứ hai, trực tiếp bảo vệ sự sống con người.

Ý Nghĩa Của Từ “Giết” Trong Nguyên Văn

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ được dùng ở đây là “רָצַח” (ratsach), thường chỉ việc giết người một cách có chủ ý, tức là giết người trái phép, ám sát, hoặc ngộ sát do bất cẩn. Từ này không bao gồm việc giết trong chiến tranh (dùng từ “הָרַג” – harag) hay việc thi hành án tử hình theo luật pháp (cũng dùng từ khác). Như vậy, điều răn cấm việc cố ý tước đoạt mạng sống của người vô tội hoặc giết người vì thù hận, tư lợi.

Khi xem xét bối cảnh văn hóa thời bấy giờ, nhiều dân tộc lân cận coi việc giết người là chuyện thường, nhưng Đức Chúa Trời muốn dân Ngài tôn trọng sự sống một cách tuyệt đối, vì con người được dựng nên theo hình ảnh Ngài (Sáng Thế Ký 9:6).

Tại Sao Điều Răn Này Nằm Trong Mười Điều Răn?

Có nhiều lý do thần học và thực tiễn khiến “Ngươi chớ giết người” trở thành một trong những điều răn cốt lõi.

1. Sự Sống Thuộc Về Đức Chúa Trời

Đức Chúa Trời là Đấng tạo dựng sự sống. Sáng Thế Ký 2:7 cho biết Ngài hà sinh khí vào lỗ mũi A-đam và A-đam trở nên một loài sanh linh. Vì vậy, sự sống là quà tặng thiêng liêng từ Đấng Tạo Hóa. Con người được dựng nên giống hình ảnh Đức Chúa Trời (Sáng Thế Ký 1:26-27), nên việc giết người là một sự xúc phạm trực tiếp đến chính Đức Chúa Trời. Mỗi mạng người đều có giá trị vô cùng trước mặt Ngài. Điều răn này nhắc nhở rằng Đức Chúa Trời tể trị trên sự sống và sự chết, không ai có quyền tùy tiện chấm dứt mạng sống của người khác.

2. Bảo Vệ Trật Tự Xã Hội

Một cộng đồng muốn tồn tại và phát triển cần có sự an toàn cho các thành viên. Việc cấm giết người là nền tảng của bất kỳ xã hội văn minh nào. Đối với dân Y-sơ-ra-ên, một dân tộc mới hình thành sau khi ra khỏi Ai Cập, việc thiết lập trật tự là vô cùng quan trọng. Điều răn này giúp ngăn ngừa bạo lực, trả thù, và duy trì hòa bình trong cộng đồng. Nó cũng là cơ sở cho các luật dân sự chi tiết sau này (ví dụ: Dân Số Ký 35:9-34 về thành ẩn náu cho người ngộ sát).

3. Mặc Khải Về Đạo Đức Tuyệt Đối

Trong một thế giới tương đối về đạo đức, Đức Chúa Trời ban cho con người một tiêu chuẩn tuyệt đối: giết người là tội lỗi. Điều này phản ánh bản tính thánh khiết và công bình của Ngài. Chúa không chỉ quan tâm đến hành động bên ngoài mà còn cả động cơ bên trong. Vì thế, điều răn này chuẩn bị cho sự dạy dỗ sâu sắc hơn của Chúa Giê-xu trong Tân Ước.

4. Dẫn Đến Sự Nhận Biết Tội Lỗi Và Nhu Cầu Cứu Rỗi

Như Sứ đồ Phao-lô viết: “bởi luật pháp mà biết tội lỗi” (Rô-ma 3:20). Điều răn “chớ giết người” vạch rõ tội lỗi của con người, không chỉ về hành vi mà cả thái độ giận ghét (như Chúa Giê-xu sẽ chỉ ra). Qua đó, chúng ta nhận thấy mình không thể tự cứu mình và cần một Đấng Cứu Chuộc. Đức Chúa Giê-xu Christ, Đấng hoàn toàn vô tội, đã chịu chết thay cho tội giết người và mọi tội lỗi của chúng ta, ban cho chúng ta sự sống đời đời.

Mở Rộng Trong Tân Ước: Chúa Giê-xu Giải Nghĩa Điều Răn

Trong Bài Giảng Trên Núi, Chúa Giê-xu đã đi sâu vào ý nghĩa của điều răn thứ sáu:

“Các ngươi có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ giết ai; và rằng: Hễ ai giết người thì đáng bị tòa án xử đoán. Song ta phán cho các ngươi: Hễ ai giận anh em mình thì đáng bị tòa án xử đoán; ai mắng anh em mình là đồ điên, thì đáng bị lửa địa ngục hình phạt.” (Ma-thi-ơ 5:21-22)

Chúa Giê-xu mở rộng phạm vi của tội giết người đến cả thái độ giận dữ và lời nói khinh miệt. Ngài dạy rằng gốc rễ của hành vi giết người là sự giận ghét trong lòng. Như vậy, để thật sự tuân giữ điều răn này, chúng ta cần thanh tẩy tấm lòng, yêu thương anh em mình. Ngài cũng dạy về sự hòa giải trước khi dâng của lễ (Ma-thi-ơ 5:23-24) và yêu kẻ thù (Ma-thi-ơ 5:44). Sứ đồ Giăng cũng viết: “Ai ghét anh em mình, là kẻ giết người; các ngươi biết rằng chẳng một kẻ nào giết người có sự sống đời đời ở trong mình.” (1 Giăng 3:15).

Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Là những người tin theo Chúa Giê-xu, chúng ta được kêu gọi sống theo tinh thần của điều răn thứ sáu, không chỉ tránh giết người mà còn tôn trọng và nâng cao giá trị sự sống trong mọi khía cạnh.

1. Tôn Trọng Sự Sống Từ Lúc Thụ Thai Đến Khi Chết Tự Nhiên

Kinh Thánh dạy rằng Đức Chúa Trời biết chúng ta từ trong lòng mẹ (Giê-rê-mi 1:5), và Ngài tạo dựng mỗi con người một cách kỳ diệu (Thi Thiên 139:13-16). Vì vậy, chúng ta phải bảo vệ sự sống của thai nhi, người già, người bệnh tật, người khuyết tật. Hành vi phá thai, an tử trái với ý Chúa. Thay vào đó, hãy ủng hộ các chính sách và tổ chức bảo vệ sự sống.

2. Kiểm Soát Cơn Giận Và Lời Nói

Chúa Giê-xu cảnh báo về sự giận dữ và lời nói khinh miệt. Chúng ta cần nhờ Thánh Linh kiểm soát tâm trí và miệng lưỡi. “Ví bằng có ai nói mình không phạm tội, ấy là tự dối mình… Còn nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta” (1 Giăng 1:8-9). Khi giận, hãy tìm cách giải quyết trong yêu thương, nếu cần, tìm sự giúp đỡ từ Hội Thánh.

3. Theo Đuổi Hòa Giải

“Vậy, nếu khi nào ngươi đem dâng của lễ nơi bàn thờ, mà nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng mình, thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ.” (Ma-thi-ơ 5:23-24). Chúa muốn chúng ta chủ động làm hòa với người mà chúng ta có mâu thuẫn, dù người đó có lỗi hay không. Điều này ngăn chặn sự thù hận dẫn đến bạo lực.

4. Yêu Thương Kẻ Thù Và Cầu Nguyện Cho Họ

“Song ta nói cùng các ngươi: Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi” (Ma-thi-ơ 5:44). Thay vì nuôi dưỡng ý định trả thù, chúng ta được kêu gọi yêu thương và cầu nguyện cho những người làm hại mình. Điều này phản chiếu tình yêu của Đức Chúa Trời, Đấng “khiến mặt trời mọc lên trên kẻ dữ và kẻ lành” (Ma-thi-ơ 5:45).

5. Ủng Hộ Công Lý Và Bảo Vệ Người Yếu Đuối

Ngôn sứ Mi-chê tuyên bố: “Ngài đã tỏ cho ngươi điều gì là thiện; cái điều mà Đức Giê-hô-va đòi ngươi há chẳng phải là làm sự công bình, ưa sự nhân từ và bước đi cách khiêm nhường với Đức Chúa Trời ngươi sao?” (Mi-chê 6:8). Chúng ta có trách nhiệm đứng về phía công lý, lên tiếng cho người bị áp bức, giúp đỡ người nghèo, và chống lại mọi hình thức bạo lực, bất công.

6. Sống Nhờ Sự Sống Của Chúa Giê-xu

Sự sống đời đời không phải chỉ là sự tồn tại vĩnh cửu mà là mối quan hệ với Đức Chúa Trời qua Chúa Giê-xu Christ. Ngài phán: “Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi” (Giăng 11:25). Khi chúng ta tiếp nhận Ngài, chúng ta nhận được sự sống mới, có khả năng yêu thương và tôn trọng sự sống của người khác. Thánh Linh ban cho chúng ta năng lực để sống theo điều răn của Chúa.

Kết Luận

Điều răn “Ngươi chớ giết người” không chỉ là một mệnh lệnh đơn thuần nhưng bày tỏ trái tim của Đức Chúa Trời đối với sự sống con người. Nó nhấn mạnh rằng mỗi người đều được tạo dựng theo hình ảnh Ngài và có giá trị vô hạn. Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu đưa điều răn này lên một tầm cao mới: từ việc cấm hành động giết người đến việc cấm sự giận ghét trong lòng, và kêu gọi chúng ta yêu thương ngay cả kẻ thù. Nhờ ân điển của Chúa Giê-xu, chúng ta có thể sống đúng với tinh thần đó. Hãy để Thánh Linh biến đổi tấm lòng chúng ta, để chúng ta trở nên những người bảo vệ và tôn vinh sự sống trong mọi hành động, lời nói và suy nghĩ.