Chuyện gì đã xảy ra trên đường đến làng Emmaus?

Trong số những lần hiện ra sau khi sống lại của Chúa Giê-xu, câu chuyện trên đường đến làng Emmaus (Lu-ca 24:13-35) là một trong những sự kiện đầy cảm xúc, mặc khải và có sức biến đổi mạnh mẽ nhất. Nó không chỉ là một báo cáo lịch sử, mà là một bản thiết kế chi tiết về cách Đấng Christ Phục Sinh tiếp cận, dạy dỗ và biến đổi những tấm lòng thất vọng và mù thuộc linh. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bối cảnh, diễn biến, ý nghĩa thần học và những ứng dụng vĩnh cửu từ phân đoạn quan trọng này.

Sự kiện xảy ra vào "cùng ngày đó" (Lu-ca 24:13), tức là ngày Chúa Nhật, ngày Chúa Giê-xu sống lại. Hai môn đồ (một người tên Cơ-lê-ô-ba, người kia không được nêu tên – có thể là vợ ông, hoặc một môn đồ khác) đang rời thành Giê-ru-sa-lem để đến làng Emmaus, cách khoảng 60 giai-lô-dê (tức khoảng 11 km). Hành động rời khỏi Giê-ru-sa-lem của họ mang tính biểu tượng: họ đang rời khỏi cộng đồng các môn đồ, rời khỏi nơi những sự kiện trọng đại vừa xảy ra. Tâm trạng của họ được mô tả rõ: "hai người đương nói chuyện và cãi lẫy với nhau về mọi sự đã xảy ra" (Lu-ca 24:14). Từ "cãi lẫy" (Hy Lạp: syzētein) ám chỉ một cuộc thảo luận sôi nổi, đầy bối rối và tranh cãi. Họ bị cuốn vào vòng xoáy của sự thất vọng.

Khi Chúa Giê-xu đến gần và đi chung với họ, "mắt hai người bị ngăn lại, nên chẳng nhìn biết Ngài được" (Lu-ca 24:16). Đây không phải là một sự ngẫu nhiên, mà là một hành động thần thượng có chủ ý. Đức Chúa Trời đã tạm thời giữ cho họ không nhận ra Ngài, để bài học thuộc linh có thể được dạy một cách trọn vẹn thông qua Lời Ngài, trước khi được xác nhận bằng sự hiện diện của Ngài.

Chúa Giê-xu hỏi họ: "Các ngươi đương đi đường, bàn luận với nhau về việc gì vậy?" (Lu-ca 24:17). Cơ-lê-ô-ba trả lời với sự ngạc nhiên và cay đắng: "Chỉ có ngươi là khách lạ ở thành Giê-ru-sa-lem, mà chẳng biết các điều đã xảy ra tại đó trong mấy ngày nay sao?" (Lu-ca 24:18). Lời đáp của họ cho thấy một niềm tin méo mó về bản chất của Đấng Mết-si:

• "Giê-xu, người Na-xa-rét": Họ gọi Ngài là một "tiên tri", quyền năng trong lời nói và việc làm (câu 19).
• "Chúng tôi đã trông Ngài sẽ cứu lấy dân Y-sơ-ra-ên": Họ kỳ vọng một sự giải phóng chính trị khỏi ách La Mã. Hy vọng của họ mang tính quốc gia và trần tục.
• "Đã ba ngày rồi...": Họ nhắc đến lời đồn về sự sống lại, nhưng giọng điệu hoàn toàn không có niềm tin. Họ nói: "chúng tôi đã trông mong..." (thì quá khứ), cho thấy hy vọng đã tắt (câu 21).

Họ thậm chí còn kể lại tin các bà nữ đem về và lời của các thiên sứ, nhưng kết luận bằng sự bối rối: "nhưng không thấy Ngài" (Lu-ca 24:24). Tấm lòng họ bị che khuất bởi một hệ thống giải kinh sai lầm. Họ tin Kinh Thánh (Cựu Ước), nhưng không hiểu rằng Kinh Thánh ấy nói về sự đau khổ của Đấng Mết-si trước sự vinh hiển của Ngài.

Chúa Giê-xu, khi ấy vẫn chưa được nhận biết, quở trách họ: "Hỡi kẻ dại dột, có lòng chậm tin!" (Lu-ca 24:25). Từ "dại dột" (Hy Lạp: anoētoi) không nói về trí tuệ thấp kém, mà về sự thiếu hiểu biết thuộc linh, không chịu suy xét và áp dụng lẽ thật. "Chậm tin" (Hy Lạp: bradeis tē kardia) nghĩa là chậm chạp trong tấm lòng để tin tất cả những gì các tiên tri đã phán. Sau đó, Ngài thực hiện một bài giảng giải kinh vĩ đại nhất trong lịch sử: "Ngài bắt đầu từ Môi-se rồi kế đến mọi đấng tiên tri mà cắt nghĩa cho hai người đó những lời chỉ về Ngài trong cả Kinh Thánh" (Lu-ca 24:27).

Chúng ta có thể hình dung Ngài đã chỉ cho họ:
Sáng Thế Ký 3:15: Dòng dõi người nữ sẽ đạp đầu con rắn.
Sáng Thế Ký 22: Sự hi sinh của Y-sác, con chiên thay thế.
Xuất Ê-díp-tô Ký 12: Con chiên Lễ Vượt Qua.
Ê-sai 53: Người Đầy Tớ Chịu Khổ – trọng tâm của sự mặc khải.
Thi Thiên 16, 22: Sự sống lại và sự thương khó.
Đa-ni-ên 9:24-27: Thời kỳ của Đấng Mết-si.

Chúa Giê-xu đã cho họ thấy rằng Thập Tự Giá không phải là sự thất bại, mà là đỉnh cao của kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Thập tự giá nằm ngay trong trung tâm của Lời Đức Chúa Trời.

Khi gần đến làng, hai môn đồ nài ép Ngài ở lại. Hành động "nài ép" (Hy Lạp: parabiazomai) cho thấy tấm lòng họ đã được thay đổi; họ khao khát được tiếp tục nghe Lời Ngài. Trong bữa ăn, "Khi Ngài ngồi ăn với hai người, thì lấy bánh, tạ ơn, đoạn, bẻ ra trao cho" (Lu-ca 24:30). Hành động này rất quen thuộc: lấy bánh, tạ ơn, bẻ ra, trao cho. Đây chính là cử chỉ Chúa Giê-xu đã làm trong Bữa Tiệc Ly (Lu-ca 22:19). Ngay lúc đó, "mắt hai người được mở ra, bèn nhìn biết Ngài" (Lu-ca 24:31).

Cụm từ "mắt được mở ra" (Hy Lạp: diēnoichthēsan hoi ophthalmoi) tương phản với "mắt bị ngăn lại" ở câu 16. Đây không chỉ là nhận biết bằng thị giác, mà là sự mặc khải thuộc linh. Sự nhận biết không đến từ lời giải kinh (dù nó chuẩn bị tấm lòng), mà đến trong mối tương giao thân mật, trong cử chỉ của ân điển và sự hiệp một. Ngay khi họ nhận biết Ngài, "Ngài bèn biến mất" (câu 31). Tại sao? Vì giờ đây, Đức Tin đã thay thế cho Thị Giác. Họ không cần sự hiện diện vật lý nữa; họ đã có Lời Chúa và mối tương giao được phục hồi.

Phản ứng của họ thật đáng chú ý: "Hai người nói cùng nhau rằng: Khi nãy đi đường, Ngài nói chuyện và giải nghĩa Kinh Thánh cho chúng ta, lòng chúng ta há chẳng nóng cháy sao?" (Lu-ca 24:32). "Nóng cháy" (Hy Lạp: kaiomenē) – lòng họ cháy lên, bừng sáng bởi ngọn lửa của lẽ thật và sự hiện diện của Đấng Christ. Lời Chúa đã làm ấm và thắp sáng tấm lòng lạnh lẽo và tối tăm của họ.

Câu chuyện Emmaus không chỉ là một biến cố lịch sử; nó là một khuôn mẫu cho kinh nghiệm Cơ Đốc của mỗi chúng ta.

1. Chúa Giê-xu Đến Gần Trong Cơn Thất Vọng Của Chúng Ta: Dù chúng ta đang chạy trốn, thảo luận trong bối rối, hay mất hết hy vọng, Chúa Phục Sinh vẫn âm thầm đến bước đi cùng chúng ta. Ngài không bỏ mặc chúng ta trong nỗi đau của mình. Ngài chủ động bước vào cuộc hành trình của chúng ta.

2. Lời Chúa Là Chìa Khóa Để Hiểu Biết: Giống như hai môn đồ, chúng ta thường diễn giải cuộc đời mình qua lăng kính của những kỳ vọng trần tục và cảm xúc thất bại. Chúa Giê-xu mở mắt chúng ta bằng cách giải nghĩa tất cả Kinh Thánh về chính Ngài. Điều này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc học Kinh Thánh một cách toàn bộ, có hệ thống, luôn tìm kiếm Đấng Christ trong mọi phần của Lời Chúa.

3. Sự Nhận Biết Đến Trong Sự Thờ Phượng và Hiệp Một: Mắt họ được mở ra không phải trên đường, mà trong bữa ăn, khi Chúa "bẻ bánh". Điều này nói đến Bữa Tiệc Thánh, và rộng hơn là sự hiệp thông của Hội Thánh. Chúng ta nhận biết Chúa sâu sắc hơn khi cùng nhau tưởng niệm sự chết của Ngài, và khi chúng ta mời Ngài vào "ở lại" trong mọi khía cạnh đời sống.

4. Đáp Ứng Của Đức Tin: Trở Lại và Làm Chứng: Hành động ngay lập tức của hai môn đồ là "đứng dậy, đồng giờ đó trở về thành Giê-ru-sa-lem" (Lu-ca 24:33). Họ quay lại ngay con đường thất vọng, nhưng giờ đây với một sứ điệp đầy vui mừng: "Chúa thật sống lại!" (Lu-ca 24:34). Kinh nghiệm gặp gỡ với Đấng Christ thật luôn thúc đẩy chúng ta quay lại với cộng đồng và làm chứng.

Câu chuyện trên đường Emmaus là câu chuyện của mỗi chúng ta. Chúng ta từng là những người bước đi trong thất vọng, với tầm nhìn thuộc linh bị che khuất. Nhưng Chúa Giê-xu Phục Sinh đã đến, Ngài giải nghĩa Lời Ngài cho chúng ta, làm cho lòng chúng ta nóng cháy, và bày tỏ chính mình Ngài trong sự thờ phượng và hiệp thông. Khi mắt chúng ta được mở ra, nhiệm vụ của chúng ta là trỗi dậy, quay trở lại con đường cũ với một tấm lòng mới, và loan báo cho thế giới đang thất vọng rằng: "Chúa thật sống lại!" Hành trình Emmaus nhắc nhở chúng ta rằng, ngay cả khi chúng ta không nhận ra, Đấng Christ Phục Sinh vẫn luôn đồng hành, dẫn dắt chúng ta từ sự mù tối đến ánh sáng của sự hiểu biết và vui mừng trọn vẹn.

"Lòng chúng ta há chẳng nóng cháy sao?" – đó là câu hỏi và cũng là lời mời gọi cho mỗi Cơ Đốc nhân: Hãy để Lời Ngài và sự hiện diện của Ngài thiêu đốt tấm lòng bạn mỗi ngày.