Vấn Đề Thực Sự Giữa A-đô-ni-gia Và Sa-lô-môn Về A-bi-sác
Trong lịch sử chuyển giao quyền lực từ vua Đa-vít sang vua Sa-lô-môn, sự kiện A-đô-ni-gia xin A-bi-sác, người nữ hầu của vua Đa-vít, thường bị hiểu lầm như một yêu cầu hôn nhân đơn thuần. Tuy nhiên, khi nghiên cứu chuyên sâu bối cảnh văn hóa, chính trị và thần học, chúng ta khám phá rằng đây là một hành động mang tính đảo chính, một tuyên bố chính trị nguy hiểm nhắm vào ngai vàng của Y-sơ-ra-ên. Bài viết này sẽ phân tích phân đoạn Kinh Thánh trong 1 Các Vua 1-2, giải nghĩa nguyên ngữ Hê-bơ-rơ, và rút ra những bài học thuộc linh sâu sắc cho Hội Thánh ngày nay.
Sự kiện này xảy ra trong bối cảnh vua Đa-vít đã già yếu và gần qua đời (1 Các Vua 1:1-4). A-đô-ni-gia, con trai của Đa-vít với Ha-ghít, lợi dụng tình thế này để tự tôn mình lên làm vua: "Vả, A-đô-ni-gia, con trai Ha-ghít, tự tôn mà nói rằng: Ta sẽ làm vua" (1 Các Vua 1:5). Hắn chiêu mộ lực lượng gồm quan tổng binh Giô-áp và thầy tế lễ A-bia-tha, tạo thành một phe cánh hùng mạnh chống lại ý chỉ của Đức Chúa Trời và lời hứa của Đa-vít dành cho Sa-lô-môn (1 Sử-ký 22:9-10).
Trong khi đó, tiên tri Na-than và Bát-sê-ba, mẹ của Sa-lô-môn, hành động nhanh chóng để nhắc nhở vua Đa-vít về lời thề của ông. Đa-vít, dù già yếu, vẫn minh mẫn để công bố Sa-lô-môn là người kế vị và truyền lệnh xức dầu cho người tại Si-lô-a (1 Các Vua 1:28-40). Sa-lô-môn chính thức đăng quang, và âm mưu của A-đô-ni-gia tan vỡ. A-đô-ni-gia chạy đến nắm các sừng bàn thờ, cầu xin sự tha thứ, và Sa-lô-môn tuyên bố: "Nếu ngươi ăn ở ra người tử tế, thì chẳng một sợi tóc nào của ngươi sẽ rụng xuống đất; bằng có ác, ngươi ắt sẽ chết" (1 Các Vua 1:52). Đây là nền tảng cho biến cố tiếp theo.
Sau khi vua Đa-vít băng hà, A-đô-ni-gia đến gặp Bát-sê-ba, mẹ của Sa-lô-môn, với một yêu cầu tưởng chừng vô hại: "Xin hãy nói giùm với vua Sa-lô-môn (vì người chẳng chối từ chi cho bà), và cầu xin người cho tôi lấy A-bi-sác, người Su-nem, làm vợ" (1 Các Vua 2:17). Bề ngoài, đây là một lời cầu hôn. Nhưng Bát-sê-ba, một phụ nữ khôn ngoan từng trải, đã nhận thấy sự bất thường và đồng ý chuyển lời (câu 18).
Khi Sa-lô-môn nghe lời yêu cầu này, phản ứng của ông cực kỳ dữ dội và tiết lộ bản chất thật sự của vấn đề: "Vua Sa-lô-môn đáp cùng mẹ mình rằng: Cớ sao mẹ xin A-bi-sác, người Su-nem, cho A-đô-ni-gia? Cũng hãy xin nước cho hắn, vì hắn là anh cả của tôi; hãy xin cho hắn, cho thầy tế lễ A-bia-tha, và cho Giô-áp, con trai Xê-ru-gia" (1 Các Vua 2:22).
Động từ "xin" trong tiếng Hê-bơ-rơ ở đây là **"שָׁאַל" (sha'al)**. Trong bối cảnh chính trị của các triều đại Cận Đông cổ đại, việc "xin" hoặc "chiếm đoạt" các tỳ thiếp của vua cũ là một hành động tượng trưng cho việc tuyên bố quyền thừa kế ngai vàng và toàn bộ vương quốc. A-bi-sác không phải là một người nữ hầu bình thường. Bà được mô tả là một "người trẻ đẹp" được chọn để "hầu hạ vua, và hầu vua" (1 Các Vua 1:2-4). Mặc dù Kinh Thánh nói rõ Đa-vít không biết bà, nhưng về mặt chức vụ và biểu tượng, bà thuộc về cung điện nhà vua. Việc A-đô-ni-gia đòi hỏi A-bi-sác chính là một tuyên bố ngầm rằng hắn vẫn đang tranh đoạt ngôi vua và quyền sở hữu tất cả những gì thuộc về cha mình, bao gồm cả hậu cung – biểu tượng tối cao của quyền lực và sự kế thừa.
Phản ứng của Sa-lô-môn cho thấy sự khôn ngoan thượng đẳng mà Đức Chúa Trời ban cho ông (1 Các Vua 3:12). Ông không nhìn sự việc ở bề mặt, mà thấu suốt tấm lòng và âm mưu đằng sau. Câu nói "Cũng hãy xin nước cho hắn" cho thấy Sa-lô-môn hiểu rõ: yêu cầu về A-bi-sác thực chất là yêu cầu về cả vương quốc.
Sa-lô-môn tuyên án: "Nguyện Đức Giê-hô-va xử tôi cách nặng nề, nếu A-đô-ni-gia chẳng nói lời đáng tội chết... Vậy bây giờ, tôi chỉ Đức Giê-hô-va hằng sống, là Đấng đã làm cho tôi vững vàng, và đặt tôi trên ngai của Đa-vít, cha tôi... mà thề rằng: A-đô-ni-gia sẽ bị xử tử chính ngày hôm nay" (1 Các Vua 2:23-24). Lời thề nhân danh Đức Giê-hô-va cho thấy Sa-lô-môn xem đây không chỉ là mối đe dọa chính trị, mà còn là sự xúc phạm đến giao ước của Đức Chúa Trời với nhà Đa-vít (2 Sa-mu-ên 7:12-16). Hành động này bảo vệ sự thống nhất của vương quốc và thiết lập vương quyền của Sa-lô-môn một cách vững chắc (câu 12).
Câu chuyện này không chỉ là một bản án lịch sử, mà còn chứa đựng những nguyên tắc thuộc linh sâu sắc cho đời sống chúng ta ngày nay.
1. Sự Nguy Hiểm Của Lòng Tham Vọng Ích Kỷ (Ambition): A-đô-ni-gia là hình ảnh của con người theo đuổi vinh quang, địa vị bằng thủ đoạn, bất chấp ý muốn và sự chỉ định của Đức Chúa Trời. Sứ đồ Gia-cơ cảnh báo: "Các người tham muốn mà không được, thì giết người; các người ghen ghét mà không được thể, thì tranh chiến cãi lẫy" (Gia-cơ 4:2). Tham vọng không được Chúa dẫn dắt sẽ dẫn đến tranh giành, phá hoại và sự chết. Trong Hội Thánh, chức vụ, địa vị hay ảnh hưởng không phải để tranh đoạt, mà để nhận lãnh và quản trị cách khiêm nhường theo ý Chúa.
2. Sự Khôn Ngoan Phân Biệt Bản Chất Thật Của Sự Việc: Sa-lô-môn đã cầu xin và được ban cho sự khôn ngoan để "phân xử" (1 Các Vua 3:9). Cơ Đốc nhân cần cầu xin Đức Thánh Linh ban cho sự khôn ngoan đó (Gia-cơ 1:5) để nhìn thấu những "yêu cầu" hay "đề nghị" tưởng chừng vô hại nhưng thực chất là những cạm bẫy tấn công vào giao ước, vào địa vị con cái Chúa và sự hiệp một của Hội Thánh. Đó có thể là những giáo lý ngọt ngào nhưng sai lạc, những mối quan hệ làm suy yếu đức tin, hay những ưu tiên tranh giành vị trí của Chúa.
3. Vị Trí Độc Tôn Của Đấng Christ – Vua Thật: Cuộc tranh chấp này cuối cùng chỉ ra rằng chỉ có một Vua được Đức Chúa Trời xức dầu mới có quyền hợp pháp. Trong kế hoạch cứu rỗi, Chúa Giê-xu Christ, Con của Đa-vít, là Vua duy nhất được Đức Chúa Trời lập lên. Phi-e-rơ tuyên bố: "Vậy, cả nhà Y-sơ-ra-ên khá biết chắc rằng Đức Chúa Trời đã tôn Giê-xu nầy... làm Chúa và Đấng Christ" (Công vụ 2:36). Mọi sự "tranh ngôi" trong lòng chúng ta – khi tư dục, tội lỗi, hay thế gian muốn chiếm ngôi lòng – đều phải bị xử án dưới sự cai trị của Đấng Christ.
4. Sự Tha Thứ Không Có Nghĩa Là Tái Lập Cơ Hội Phản Loạn: Sa-lô-môn đã tha thứ cho A-đô-ni-gia lần đầu (1:52-53), nhưng khi thấy dấu hiệu phản loạn tiếp tục, ông phải hành động quyết liệt để bảo vệ vương quốc. Trong đời sống thuộc linh, chúng ta được kêu gọi tha thứ "bảy mươi lần bảy" (Ma-thi-ơ 18:22), nhưng sự khôn ngoan cũng dạy chúng ta phải "giữ mình" khỏi những người cứ tiếp tục gieo sự bất hòa và phá hoại (Rô-ma 16:17; Tít 3:10). Có sự khác biệt giữa tha thứ cá nhân và cho phép sự ác tiếp tục gây hại.
5. Vai Trò Của Người Cố Vấn Khôn Ngoan (Bát-sê-ba) Và Người Cố Vấn Gian Ác (Giô-áp, A-bia-tha): A-đô-ni-gia bị những cố vấn quyền lực nhưng phản nghịch (Giô-áp, A-bia-tha) xúi giục. Ngược lại, Sa-lô-môn có những cố vấn trung thành như Na-than. Đời sống chúng ta cần những mối thông công, những người bạn và người dẫn dắt thuộc linh chân chính, những người dám nói lẽ thật trong tình yêu thương (Ê-phê-sô 4:15), chứ không phải những tiếng nói xu nịnh hoặc xúi giục chúng ta đi ngược lại ý Chúa.
Câu chuyện A-đô-ni-gia và A-bi-sác cuối cùng không xoay quanh một người phụ nữ, hay thậm chí không chỉ là một cuộc tranh giành quyền lực chính trị. Nó xoay quanh một câu hỏi then chốt: **Ai là người thực sự ngồi trên ngai?** Ai là người được Đức Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của giao ước, lựa chọn và xức dầu? Sự kiện này củng cố lời hứa của Đức Chúa Trời với nhà Đa-vít sẽ được thực hiện qua Sa-lô-môn, và cuối cùng là qua Chúa Giê-xu Christ (Lu-ca 1:32-33).
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được mời gọi sống dưới sự cai trị của Vua Giê-xu. Mọi sự "A-đô-ni-gia" trong đời sống chúng ta – những ham muốn tự tôn, những âm mưu của xác thịt, những lời đề nghị tế nhị của thế gian nhằm tranh ngôi với Chúa – đều phải được đem ra xét xử dưới ánh sáng Lời Chúa và sự khôn ngoan từ trên. Hãy cầu xin Chúa ban cho chúng ta đôi mắt tâm linh sáng suốt như Sa-lô-môn, để nhận biết những mối đe dọa thực sự đối với đời sống thuộc linh, và lòng can đảm để duy trì sự tôn cao duy nhất dành cho Đấng Christ, Vua của chúng ta.
_"Đức Chúa Trời toàn năng phán: Ta là An-pha và Ô-mê-ga, là Đấng Hiện Có, Đã Có Và Còn Đến. Kìa, Ta đến mau chóng, và đem phần thưởng theo với Ta, để trả cho mỗi người tùy theo công việc họ làm."_ (Khải Huyền 1:8, 22:12)