Tại sao việc xây lại tường thành Giê-ru-sa-lem lại quan trọng?

Trong dòng chảy lịch sử cứu chuộc của Đức Chúa Trời, có những sự kiện không chỉ mang tính chất xây dựng vật chất, mà còn là những biểu tượng thuộc linh sâu sắc. Một trong những sự kiện như vậy được ghi chép tỉ mỉ trong sách Nê-hê-mi: công cuộc xây lại tường thành Giê-ru-sa-lem. Thoạt nhìn, đây có vẻ chỉ là một dự án tái thiết đô thị sau thời kỳ lưu đày. Tuy nhiên, khi nghiên cứu chuyên sâu dưới ánh sáng của Lời Chúa và bối cảnh lịch sử-thần học, chúng ta khám phá ra rằng việc xây lại bức tường này mang một tầm quan trọng đa chiều: lịch sử, thuộc linh, cộng đồng và cá nhân. Nó không chỉ là câu chuyện về gạch đá và vữa, mà là câu chuyện về sự phục hưng, danh dự của Đức Chúa Trời, và ranh giới cho dân sự Ngài.

Sau khi vương quốc Giu-đa thất thủ năm 586 TCN, người Ba-by-lôn đã phá hủy hoàn toàn đền thờ và tường thành Giê-ru-sa-lem (2 Các Vua 25:8-10). Dân sự bị lưu đày. Dù một số người được hồi hương theo chiếu chỉ của vua Si-ru (năm 538 TCN, xem Exơ-ra 1:1-4) và đã xây lại đền thờ (năm 515 TCN), nhưng thành phố vẫn trong tình trạng hoang tàn, không có tường bảo vệ suốt gần một thế kỷ. Tình trạng này khiến cho dân cư sót lại "bị khổ nhục và sỉ nhục" (Nê-hê-mi 1:3). Trong tâm thức Cận Đông cổ đại, một thành phố không có tường thành đồng nghĩa với sự bất lực, dễ bị tổn thương và mất danh dự. Nó mở toang cho mọi sự tấn công, cướp bóc và sự xâm nhập của các ảnh hưởng ngoại bang.

Khi Nê-hê-mi, quan tửu chánh của vua Ạt-ta-xét-xe tại kinh đô Su-sơ, nghe tin này, ông đã "ngồi xuống và khóc, để tang nhiều ngày, cứ kiêng ăn và cầu nguyện trước mặt Đức Chúa Trời của các từng trời" (Nê-hê-mi 1:4). Lời cầu nguyện của ông (Nê-hê-mi 1:5-11) cho thấy tầm nhìn thuộc linh: ông liên kết thảm cảnh của thành phố với tội lỗi của dân sự (câu 6-7) và các lời hứa của giao ước mà Đức Chúa Trời đã lập (câu 8-9). Vấn đề không chỉ là mất an ninh, mà là danh của Đức Chúa Trời bị sỉ nhục giữa các dân tộc.

Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dùng cho "tường thành" trong sách Nê-hê-mi là "chômah" (חוֹמָה), mang ý nghĩa mạnh mẽ về một bức tường phòng thủ, một công sự. Trong Kinh Thánh, hình ảnh tường thành luôn gắn liền với nhiều khái niệm thuộc linh quan trọng:

1. Ranh Giới Của Sự Thánh Khiết: Giê-ru-sa-lem là "thành của Đức Chúa Trời hằng sống" (Thi Thiên 46:4), nơi Ngài đặt danh Ngài. Tường thành vật lý là biểu tượng hữu hình cho ranh giới giữa sự thánh khiết và sự ô uế, giữa dân giao ước và các dân ngoại. Nó định rõ không gian thuộc về Chúa. Khi bức tường đổ nát, ranh giới đó bị xóa mờ, dẫn đến sự pha trộn và suy đồi. Việc xây lại tường là khẳng định lại căn tính biệt riêng của dân Y-sơ-ra-ên: "Ta sẽ làm Đức Chúa Trời của các ngươi, và các ngươi sẽ làm dân Ta" (Lê-vi Ký 26:12).

2. Sự Bảo Vệ Khỏi Kẻ Thù: Tường thành ngăn chặn sự tấn công trực tiếp của kẻ thù như San-ba-lát, Tô-bi-gia, và Ghê-sem (Nê-hê-mi 2:19; 4:7-8). Họ tượng trưng cho những thế lực chống đối công việc của Đức Chúa Trời – sự nhạo báng, đe dọa, âm mưu và bạo lực. Tường thành vững chắc cho phép công việc thờ phượng và đời sống cộng đồng diễn ra trong an bình. Điều này ứng dụng thuộc linh cho chúng ta ngày nay: chúng ta cần những "bức tường" thuộc linh – là Lời Chúa, sự cầu nguyện, và sự khôn ngoan – để bảo vệ đời sống mình khỏi những tấn công của ma quỷ (Ê-phê-sô 6:11-18).

3. Nền Tảng Cho Sự Phục Hưng Thật: Công việc xây tường là bước đệm thiết yếu cho sự phục hưng thuộc linh toàn diện do Exơ-ra và Nê-hê-mi dẫn dắt sau này. Không có sự an toàn cơ bản, dân sự không thể tập trung nghe, hiểu và vâng theo Luật Pháp (Nê-hê-mi 8). Tường thành tạo ra một không gian an toàn để Lời Chúa được công bố, tội lỗi được xưng ra (Nê-hê-mi 9), và giao ước được lập lại (Nê-hê-mi 10). Nói cách khác, phục hưng thuộc linh cần một môi trường được bảo vệ để đâm rễ và phát triển.

Sách Nê-hê-mi chương 3 là một bản ghi chép chi tiết đáng kinh ngạc về việc ai xây phần nào. Từ thầy tế lễ thượng phẩm, các thầy tế lễ, cho đến các thủ lĩnh, thợ bạc, thợ bào chế thuốc thơm và các thương gia – tất cả đều cùng nhau lao động. Mỗi người, mỗi gia đình chịu trách nhiệm cho một đoạn tường gần nhà mình. Điều này dạy chúng ta:

• Sự Hợp Nhất Trong Đa Dạng: Công việc của Chúa cần sự đóng góp của mọi người, với những ân tứ và vị trí khác nhau. Họ cùng nhau bảo vệ không chỉ đền thờ (trung tâm), mà cả toàn thành phố (cộng đồng).

• Làm Việc Với Cảnh Giác: Họ làm việc "một tay cầm khí giới, còn tay kia thì làm việc" (Nê-hê-mi 4:17). Đây là hình ảnh sống động về sự cân bằng giữa đức tin và hành động, giữa lao động và chiến đấu thuộc linh. Đức tin không có việc làm là đức tin chết (Gia-cơ 2:17), nhưng hành động mà không có sự cảnh giác và trang bị thuộc linh thì dễ bị đánh gục.

• Vượt Qua Sự Chống Đối Bằng Sự Cầu Nguyện Và Quyết Tâm: Nê-hê-mi và dân sự đối mặt với sự nhạo báng, đe dọa và âm mưu. Phản ứng của họ là: (1) Cầu nguyện (Nê-hê-mi 4:4-5, 9), (2) Thiết lập các biện pháp phòng thủ thực tế (đặt lính canh, Nê-hê-mi 4:13), và (3) Khích lệ nhau: "Chớ sợ trước mặt chúng nó. Khá nhớ lại Chúa là lớn và đáng sợ" (Nê-hê-mi 4:14). Họ không để sự sợ hãi hoặc mệt mỏi ngăn cản mục tiêu.

Câu chuyện xây tường không phải là cổ tích, mà là một khuôn mẫu đầy quyền năng cho đời sống cá nhân và Hội Thánh chúng ta.

1. Xây Dựng "Tường Thành" Cá Nhân Thuộc Linh: Mỗi chúng ta cần xây dựng những ranh giới lành mạnh để bảo vệ đời sống thuộc linh, gia đình và thì giờ với Chúa.
• Tường Thành Của Sự Cầu Nguyện: Như Nê-hê-mi luôn cầu nguyện trước mọi hành động, hãy lập thói quen cầu nguyện như một bức tường đầu tiên chống lại sự lo lắng và tấn công (Phi-líp 4:6-7).
• Tường Thành Của Lời Chúa: "Tôi đã giấu lời Chúa trong lòng tôi, để tôi không phạm tội cùng Chúa" (Thi Thiên 119:11). Sự hiểu biết và vâng giữ Lời Chúa là tường thành vững chắc nhất chống lại sự dối trá của thế gian và ma quỷ.
• Tường Thành Của Sự Kết Hiệp: Ở gần với cộng đồng tin hữu trung tín, chúng ta được xây dựng và bảo vệ lẫn nhau (Truyền Đạo 4:9-12).

2. Góp Phần Xây Dựng "Tường Thành" Cho Hội Thánh Địa Phương:
• Bảo Vệ Sự Thuần Khiết Của Giáo Lý: Hội Thánh cần "tường thành" về giáo lý lành mạnh để chống lại các giáo lý sai lầm (Giu-đe 1:3). Mỗi tín hữu cần học Lời Chúa để góp phần xây dựng và bảo vệ Hội Thánh.
• Xây Dựng Sự Hiệp Một: Như dân sự xây các đoạn tường khác nhau nhưng cùng chung mục đích, chúng ta phục vụ bằng nhiều ân tứ khác nhau nhưng để xây dựng một thân thể của Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12:12-27).
• Canh Giác Và Khích Lệ: Chúng ta được kêu gọi vừa xây dựng (khích lệ, dạy dỗ), vừa canh giác (cảnh báo, sửa trị trong tình yêu thương) cho nhau (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:11, 14).

3. Kiên Trì Vượt Qua "San-ba-lát" Và "Tô-bi-gia" Của Đời Mình: Mỗi chúng ta đều đối mặt với sự chống đối bên ngoài (áp lực, chế giễu vì đức tin) và bên trong (sự nghi ngờ, sợ hãi, mệt mỏi). Hãy noi gương Nê-hê-mi: cầu nguyện + hành động thực tế + tập trung vào Chúa và công việc Ngài. Đừng bỏ cuộc khi chỉ mới xây được nửa bức tường.

Việc xây lại tường thành Giê-ru-sa-lem hoàn thành chỉ trong 52 ngày (Nê-hê-mi 6:15) – một kỳ tích chỉ có thể giải thích bằng bàn tay quyền năng của Đức Chúa Trời (Nê-hê-mi 6:16). Tầm quan trọng tối thượng của nó nằm ở chỗ: nó phục hồi danh dự cho danh của Đức Chúa Trời. Các dân tộc xung quanh nhìn thấy và nhận biết rằng "công việc nầy được thành bởi Đức Chúa Trời của chúng nó" (Nê-hê-mi 6:16).

Ngày nay, Hội Thánh là "thành ở trên núi" (Ma-thi-ơ 5:14), và mỗi tín hữu là viên đá sống trong ngôi đền thờ thuộc linh (1 Phi-e-rơ 2:5). Chúng ta được kêu gọi tham gia vào công việc xây dựng này – không phải bằng gạch đá, mà bằng việc thiết lập những ranh giới thánh khiết, bảo vệ sự hiệp một, và kiên trì rao truyền Tin Lành. Hãy để câu chuyện của Nê-hê-mi thách thức chúng ta đứng dậy, nhận lấy phần việc Chúa giao, cầm lấy "cái bay" và "thanh gươm" thuộc linh, và cùng nhau xây dựng lại những gì đã đổ nát trong đời sống, gia đình và Hội Thánh, hầu cho danh Chúa được tôn vinh.