Các việc làm của xác thịt là gì?

Trong hành trình đức tin, một trong những cuộc chiến nội tâm mãnh liệt nhất mà mỗi Cơ Đốc nhân đối diện chính là cuộc chiến giữa “xác thịt” (σάρξ - sarx) và “Thánh Linh” (Πνεῦμα - Pneuma). Kinh Thánh không hề giấu giếm sự thật về bản chất sa ngã của con người, nhưng đồng thời vạch ra con đường chiến thắng nhờ quyền năng của Đức Chúa Trời. Việc hiểu rõ “các việc làm của xác thịt” không phải để chúng ta rơi vào sự lên án, nhưng để chẩn đoán chính xác tình trạng thuộc linh, từ đó tìm kiếm phương thuốc chữa trị đến từ thập tự giá của Chúa Giê-xu Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích thần học, giải nghĩa từ ngữ gốc Hy Lạp và Hê-bơ-rơ, cung cấp cái nhìn toàn diện về chủ đề then chốt này.

I. Định Nghĩa “Xác Thịt” (Σάρξ - Sarx) Trong Bối Cảnh Kinh Thánh

Trước khi liệt kê các việc làm, chúng ta phải hiểu “xác thịt” mang ý nghĩa gì. Trong tiếng Hy Lạp, từ σάρξ (sarx) không đơn thuần chỉ thân thể vật lý (như trong Giăng 1:14, “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt”). Trong các thư tín của Phao-lô, từ này thường mang ý nghĩa thần học sâu sắc: nó chỉ toàn bộ con người tự nhiên, tách khỏi Đức Chúa Trời, sống dưới quyền lực của tội lỗi và bản ngã. Đó là bản chất cũ, bản chất A-đam trước khi được tái sinh (Ê-phê-sô 2:3). Xác thịt đối lập với Thánh Linh, không thể tuân theo luật pháp của Đức Chúa Trời và cũng không thể nào tuân theo được (Rô-ma 8:7-8).

Sứ đồ Phao-lô tóm tắt rõ ràng: “Vì tôi biết rằng trong tôi, nghĩa là trong xác thịt tôi, chẳng ở điều chi là tốt” (Rô-ma 7:18). “Xác thịt” ở đây chính là cái “tôi” trung tâm, nơi sản sinh ra mọi ham muốn tội lỗi (epithumia). Do đó, “các việc làm của xác thịt” chính là những sản phẩm hiển nhiên, tự nhiên phát xuất từ đời sống không được Thánh Linh kiểm soát.

II. Phân Tích Chi Tiết Các Việc Làm Của Xác Thịt (Ga-la-ti 5:19-21)

Phân đoạn kinh điển và đầy đủ nhất liệt kê các việc làm này nằm trong Ga-la-ti 5:19-21 (KTHĐ 1925):

“19 Vả, các việc làm của xác thịt là rõ ràng lắm: ấy là gian dâm, ô uế, luông tuồng, 20 thờ hình tượng, phù phép, thù oán, tranh đấu, ghen ghét, buồn giận, cãi lẫy, bất bình, bè đảng, 21 ganh gổ, say sưa, mê ăn uống, cùng các sự khác giống như vậy. Tôi nói trước cho anh em, như tôi đã nói rồi: hễ những kẻ làm các việc thể ấy thì không được hưởng nước Đức Chúa Trời đâu.”

Chúng ta sẽ cùng giải nghĩa từng hạng mục, nhóm chúng lại để thấy bức tranh toàn diện về sự suy đồi của xác thịt.

1. Nhóm Tội Lỗi Liên Quan Đến Tính Dục và Sự Thuần Khiết Thân Thể

• Gian dâm (πορνεία - porneia): Từ gốc chỉ mọi hình thức tình dục trái với tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời: ngoại tình, tà dâm, tình dục trước hôn nhân, đồng tính luyến ái (theo cách hiểu trong Kinh Thánh). Nó vi phạm mục đích thánh của sự kết hợp một vợ một chồng.
• Ô uế (ἀκαθαρσία - akatharsia): Chỉ sự ô uế, không tinh sạch, đặc biệt trong tư tưởng và ham muốn (Ma-thi-ơ 5:28). Nó bao hàm mọi điều khiến con người trở nên nhơ bẩn trước mặt Đức Chúa Trời.
• Luông tuồng (ἀσέλγεια - aselgeia): Sự phóng túng, trác táng, không biết kiềm chế. Đây là thái độ công khai khinh thường các chuẩn mực đạo đức, hành động mà không có chút xấu hổ hay kiêng nể nào.

2. Nhóm Tội Lỗi Liên Quan Đến Sự Thờ Phượng Sai Lầm

• Thờ hình tượng (εἰδωλολατρία - eidōlolatria): Không chỉ là thờ lạy tượng chạm, mà là đặt bất cứ điều gì (tiền bạc, danh vọng, con người, ham muốn) lên vị trí tối cao thuộc về một mình Đức Chúa Trời (Cô-lô-se 3:5).
• Phù phép (φαρμακεία - pharmakeia): Từ gốc liên quan đến ma thuật, bói toán, sử dụng dược liệu để mê hoặc. Nó đại diện cho việc tìm kiếm quyền lực, tri thức hay giải pháp từ các nguồn thuộc linh ô uế, thay vì từ Đức Chúa Trời.

3. Nhóm Tội Lỗi Phá Hỏng Các Mối Quan Hệ

Đây là nhóm dài nhất, cho thấy “xác thịt” thể hiện rõ rệt qua cách chúng ta đối xử với người khác.

• Thù oán (ἔχθρα - echthra): Thái độ thù địch, hiềm khích sâu sắc.
• Tranh đấu (ἔρις - eris): Sự tranh cãi, cãi vã vì lòng kiêu ngạo, muốn hơn thua.
• Ghen ghét (ζῆλος - zēlos): Ở đây mang nghĩa tiêu cực – lòng ganh tị, ghen ghét khi thấy người khác có điều tốt.
• Buồn giận (θυμός - thumos): Cơn giận bộc phát, nóng nảy.
• Cãi lẫy (ἐριθεία - eritheia): Tranh giành vì động cơ ích kỷ, tranh giành địa vị.
• Bất bình (διχοστασία - dichostasia): Gây chia rẽ, bè phái, làm rạn nứt sự hiệp một.
• Bè đảng (αἱρέσεις - haireseis): Hình thành các nhóm phe cánh, tôn giáo cực đoan (từ này cũng dùng cho “giáo phái”).
• Ganh gổ (φθόνος - phthonos): Lòng đố kỵ, khó chịu vì phúc lành của người khác.

4. Nhóm Tội Lỗi Liên Quan Đến Sự Thiếu Tiết Độ

• Say sưa (μέθη - methē): Sự say xỉn, bị kiểm soát bởi rượu/chất kích thích.
• Mê ăn uống (κῶμος - kōmos): Những buổi chè chén, tiệc tùng quá độ, phóng đãng.

Phao-lô kết luận: “cùng các sự khác giống như vậy”. Danh sách này không đầy đủ tuyệt đối, mà là đại diện. Bất cứ hành vi, thái độ, xu hướng nào cùng “họ hàng” với những điều trên đều là việc làm của xác thịt.

III. Hậu Quả Nghiêm Trọng: “Không Được Hưởng Nước Đức Chúa Trời”

Lời cảnh báo cuối cùng trong câu 21 là vô cùng nghiêm túc: “hễ những kẻ làm các việc thể ấy thì không được hưởng nước Đức Chúa Trời đâu.” Động từ “làm” (πράσσοντες - prassontes) ở thì hiện tại, diễn tả một lối sống liên tục, thói quen, mà không có sự ăn năn hay chiến đấu. Đây không phải lời kết án cho người vấp ngã nhưng biết quay trở lại, mà cho người cư trú trong đời sống xác thịt, xem đó là chuẩn mực. Họ chứng tỏ không có sự sống mới của Thánh Linh (Rô-ma 8:9). Sự cứu rỗi thể hiện qua một đời sống được biến đổi, chứ không phải sự toàn hảo không tì vết.

IV. Phương Thuốc Chữa Trị: Bước Đi Theo Thánh Linh

Phần trước đó (Ga-la-ti 5:16-18) đã chỉ ra giải pháp: “Hãy bước đi theo Thánh Linh, chớ hề làm trọn những điều ham muốn của xác thịt.” “Bước đi” (περιπατεῖτε - peripateite) là hành động liên tục, từng bước phụ thuộc. Đây là một cuộc chiến: “Vì xác thịt có những điều ham muết trái với của Thánh Linh, Thánh Linh có những điều ham muốn trái với của xác thịt; hai bên trái nhau dường ấy, nên anh em không làm được điều mình muốn làm” (câu 17).

Chiến thắng không đến từ nỗ lực cá nhân giữ luật, nhưng đến từ việc được Thánh Linh dẫn dắt (câu 18). Khi chúng ta đầu phục Ngài, Ngài sẽ sản sinh trong chúng ta “trái của Thánh Linh” (Ga-la-ti 5:22-23) – chính là bản chất đối lập và chiến thắng mọi việc làm của xác thịt.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

1. Thành Thật Chẩn Đoán: Dùng danh sách trong Ga-la-ti 5 như một “bảng kiểm tra thuộc linh”. Hãy cầu nguyện và xin Chúa soi sáng: “Thưa Chúa, trong đời sống con, việc làm nào của xác thịt đang có ảnh hưởng?”. Đừng chỉ nhìn hành động bên ngoài, hãy xét đến động cơ, tư tưởng (như “ganh gổ”, “thù oán” trong lòng).
2. Ăn Năn Và Từ Bỏ: Khi Thánh Linh cáo trách, hãy lập tức ăn năn. Xưng tội với Chúa (I Giăng 1:9) và nếu cần, với anh em mình (Gia-cơ 5:16). “Từ bỏ” (ἀποτίθημι - apotithēmi, Ê-phê-sô 4:22) là một hành động dứt khoát, quyết tâm không cung cấp “dinh dưỡng” cho tội lỗi đó nữa.
3. Được Lấp Đầy Bởi Thánh Linh: Không thể chỉ “đuổi tà ma ra mà để nhà trống” (Ma-thi-ơ 12:43-45). Hãy chủ động “mặc lấy Chúa Giê-xu Christ” (Rô-ma 13:14) và để Ngài làm đầy dẫy đời sống mình qua Lời Chúa, cầu nguyện, thờ phượng và hiệp thông với Hội Thánh. Hãy tập trung vào việc “gieo cho Thánh Linh” để “góp từ Thánh Linh sự sống đời đời” (Ga-la-ti 6:8).
4. Sống Trong Sự Tự Do Của Ân Điển: Hãy nhớ, sự đoán phạt mà chúng ta đáng lãnh đã đổ trên Chúa Giê-xu. Sự chiến đấu với xác thịt diễn ra trong bối cảnh của ân điển (Tít 2:11-12). Khi vấp ngã, đừng ở mãi trong sự lên án, hãy đứng dậy trong ân điển và tiếp tục bước đi với Ngài.

Kết Luận

“Các việc làm của xác thịt” là bức tranh chân thực về sự hư hoại của nhân loại xa cách Đức Chúa Trời. Chúng không chỉ là hành vi bên ngoài, mà xuất phát từ một tấm lòng hướng về bản ngã. Danh sách này nhắc nhở chúng ta rằng không ai có thể tự cứu mình bằng nỗ lực đạo đức cá nhân. Tin Lành (Tin Mừng) chính là Đức Chúa Trời ban Con Ngài, Chúa Giê-xu Christ, để chịu chết trên thập tự giá vì tội lỗi chúng ta, kể cả những “việc làm của xác thịt” này. Khi chúng ta tin nhận Ngài, Thánh Linh ngự vào, ban cho năng lực để chiến đấu và chiến thắng. Ơn gọi của Cơ Đốc nhân không phải là tự mình cố gắng dẹp bỏ danh sách này, mà là sống phó thác, vâng phục Thánh Linh mỗi ngày, để chính Ngài sản sinh trong chúng ta bông trái yêu thương, vui mừng, bình an… – dấu hiệu của sự sống đời đời thật sự.

“Tôi nói rằng: Hãy bước đi theo Thánh Linh, thì chẳng hề làm trọn những điều ham muốn của xác thịt.” (Ga-la-ti 5:16)