Chìa khóa dẫn đến lời cầu nguyện hiệu quả là gì?

Trong hành trình đức tin, cầu nguyện là hơi thở thuộc linh, là sợi dây kết nối con người yếu đuối với Đức Chúa Trời Toàn Năng. Thế nhưng, nhiều Cơ Đốc nhân thường thắc mắc: Tại sao lời cầu nguyện của tôi dường như không được trả lời? Làm thế nào để lời cầu nguyện thật sự hiệu quả và quyền năng? Câu trả lời không nằm ở công thức ma thuật hay kỹ thuật hoa mỹ, mà nằm trong chính Lời hằng sống của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh để tìm ra những nguyên tắc nền tảng – những “chìa khóa” – mở cánh cửa hiệu quả cho đời sống cầu nguyện, dựa trên nền tảng của sự cứu rỗi trong Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Sự hiệu quả của lời cầu nguyện bắt nguồn từ địa vị của người cầu nguyện, chứ không phải từ sự khéo léo của lời nói. Kinh Thánh tuyên bố: “Nhưng hễ ai đã nhận Ngài, thì Ngài ban cho quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời, là ban cho những kẻ tin danh Ngài” (Giăng 1:12). Đây là nền tảng tuyệt đối: Chỉ những ai đã tiếp nhận Chúa Giê-xu Christ làm Cứu Chúa cá nhân mới thật sự là con cái Đức Chúa Trời và có đặc quyền đến gần Ngài trong sự cầu nguyện.

Chúa Giê-xu dạy các môn đồ cầu nguyện bắt đầu bằng “Lạy Cha chúng tôi ở trên trời” (Ma-thi-ơ 6:9). Từ “Cha” trong nguyên văn Hy Lạp là “Patēr” (Πατήρ), mang ý nghĩa thân mật, gần gũi của một người con với người cha. Sự cầu nguyện hiệu quả xuất phát từ tấm lòng của một đứa con thưa chuyện với Cha mình, chứ không phải của một nô lệ run sợ trước một vị quan tòa xa cách. Sứ đồ Phao-lô xác nhận: “Vả, anh em không nhận lấy thần trí của tôi mọi đâu, đặng còn ở trong sự sợ hãi; nhưng đã nhận lấy Thần trí của sự làm con nuôi, và nhờ đó chúng ta kêu rằng: A-ba! Cha!” (Rô-ma 8:15). Thánh Linh Đức Chúa Trời làm chứng với linh hồn chúng ta rằng chúng ta là con cái Ngài, từ đó thúc giục chúng ta cầu nguyện cách tự tin.

Đây là mệnh lệnh và cũng là lời hứa quyền năng từ chính Chúa Giê-xu: “Các ngươi nhơn danh ta mà cầu xin, thì ta sẽ làm cho” (Giăng 14:14). Cầu nguyện “nhân danh Chúa Giê-xu” không đơn thuần là một câu nói kết thúc lời cầu nguyện. Trong văn hóa Kinh Thánh, danh (onoma - ὄνομα) đại diện cho chính con người, thẩm quyền, bản tính và uy tín của người đó. Khi cầu nguyện nhân danh Chúa Giê-xu, có nghĩa là chúng ta:

• Tiếp cận Đức Chúa Trời dựa trên công lao và sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu, chứ không dựa trên sự công bình riêng của mình (Hê-bơ-rơ 10:19-20).
• Cầu xin những điều phù hợp với bản tính, ý muốn và vinh hiển của Chúa Giê-xu. Chúng ta không thể nhân danh Ngài để cầu xin những điều ích kỷ, tội lỗi hay trái với ý chỉ Ngài (Gia-cơ 4:3).
• Đặt lời cầu xin dưới thẩm quyền tối cao của Ngài, thừa nhận rằng Ngài có quyền đáp lời theo cách và thời điểm hoàn hảo nhất.

Sứ đồ Phi-e-rơ tuyên bố: “Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu” (Công vụ 4:12). Danh Giê-xu là danh duy nhất mang đến sự cứu rỗi và mở đường cho lời cầu nguyện được đến trước ngôi ân điển.

Sự hiệu quả của lời cầu nguyện được đảm bảo khi nó đồng điệu với ý muốn trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Sứ đồ Giăng viết: “Này là điều chúng ta dạn dĩ ở trước mặt Chúa, nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta. Nếu chúng ta biết không cứ mình xin điều gì, Ngài cũng nghe chúng ta, thì chúng ta biết mình đã nhận lãnh điều mình xin Ngài.” (I Giăng 5:14-15).

Vậy, làm thế nào để biết ý muốn Đức Chúa Trời? Câu trả lời nằm ở sự am hiểu Lời Ngài. “Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn” (II Ti-mô-thê 3:16). Càng suy ngẫm và sống với Lời Chúa, tâm trí chúng ta càng được biến đổi để nhận biết và yêu mến ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Ngài (Rô-ma 12:2). Lời cầu nguyện hiệu quả nhất thường bắt đầu bằng việc lắng nghe Lời Chúa trước, để từ đó lời cầu xin của chúng ta được hình thành theo các nguyên tắc và lời hứa trong Kinh Thánh.

Gương mẫu tối cao của việc cầu nguyện theo ý Cha là Chúa Giê-xu trong vườn Ghết-sê-ma-nê: “Lạy Cha, nếu Cha muốn, xin cất chén nầy khỏi tôi! Dầu vậy, xin ý Cha được nên, chớ không theo ý tôi!” (Lu-ca 22:42). Đây là sự đầu phục trọn vẹn, đặt ý muốn và vinh hiển của Cha lên trên hết.

Đức tin là bàn tay tiếp nhận ân điển và là điều kiện không thể thiếu trong sự cầu nguyện. Chúa Giê-xu phán: “Mọi điều các ngươi cầu xin trong lúc cầu nguyện, hãy tin đã được, tất điều đó sẽ ban cho các ngươi.” (Mác 11:24). Sứ đồ Gia-cơ cảnh báo: “Nhưng phải lấy đức tin mà cầu xin, chớ nghi ngờ; vì kẻ hay nghi ngờ giống như sóng biển, bị gió động và đưa đi đây đi đó. Người như thế chớ nên tưởng mình lãnh được vật chi từ nơi Chúa.” (Gia-cơ 1:6-7).

Từ ngữ “đức tin” (pistis - πίστις) trong Tân Ước mang ý nghĩa của sự tin cậy, xác tín và trung tín. Đức tin cầu nguyện không phải là niềm tin mù quáng vào một kết quả mong muốn, mà là sự xác tín vững chắc vào bản tính thành tín của Đức Chúa Trời. Chúng ta tin rằng Ngài là Đấng yêu thương (I Giăng 4:8), khôn ngoan (Rô-ma 11:33), quyền năng (Ma-thi-ơ 19:26) và thành tín (I Cô-rinh-tô 1:9). Vì vậy, chúng ta tin cậy rằng Ngài sẽ đáp lời cách tốt nhất, đúng thời điểm nhất, cho dù câu trả lời có thể là “Được”, “Chưa” hoặc “Không” theo sự khôn ngoan vô hạn của Ngài.

Đời sống đạo đức và sự vâng phục thực tế là điều kiện tiên quyết cho lời cầu nguyện được nhậm. Tiên tri Ê-sai từng tuyên bố: “Ấy chính sự gian ác các ngươi làm xa cách mình với Đức Chúa Trời; tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi, đến nỗi Ngài không nghe các ngươi nữa.” (Ê-sai 59:2). Sứ đồ Phi-e-rơ cũng dạy: “Vả, mắt Chúa đoái xem kẻ công bình, tai Ngài nghe lời cầu nguyện của họ; nhưng mặt Chúa làm nghịch cùng kẻ làm ác.” (I Phi-e-rơ 3:12).

Điều này không có nghĩa rằng chúng ta phải hoàn toàn không tội lỗi mới được cầu nguyện (vì không ai như vậy), nhưng nó nói đến thái độ của lòng. Một Cơ Đốc nhân cố tình sống trong tội lỗi không xưng ra và không ăn năn sẽ thấy sự thông công với Chúa bị cản trở. Tuy nhiên, khi chúng ta phạm tội, chìa khóa để phục hồi mối thông công chính là sự xưng tội và ăn năn: “Còn nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác.” (I Giăng 1:9). Sự vâng phục bày tỏ tình yêu của chúng ta với Chúa (Giăng 14:15) và mở đường cho những lời cầu nguyện không bị ngăn trở.

Cầu nguyện hiệu quả thường đòi hỏi sự kiên trì. Chúa Giê-xu đã kể hai ẩn dụ để dạy về sự bền đỗ trong cầu nguyện: người bạn quấy rầy (Lu-ca 11:5-8) và bà góa nài xin quan án (Lu-ca 18:1-8). Ngài kết luận: “Hãy xin, sẽ được; hãy tìm, sẽ gặp; hãy gõ cửa, sẽ mở cho.” (Lu-ca 11:9). Động từ “xin”, “tìm”, “gõ” trong nguyên văn đều ở thì hiện tại tiếp diễn, hàm ý một hành động liên tục, bền bỉ.

Sự bền đỗ không phải để thuyết phục một Đức Chúa Trời miễn cưỡng, nhưng để rèn luyện đức tin, thanh luyện động cơ và chuẩn bị tấm lòng chúng ta để đón nhận câu trả lời từ Ngài. Nó bày tỏ lòng khao khát thật sự và sự lệ thuộc hoàn toàn vào Chúa. Đồng thời, sự bền đỗ đi đôi với lòng sốt sắng (proskartereō - προσκαρτερέω, nghĩa là gắn bó chặt chẽ, kiên trì) như Hội thánh đầu tiên: “Hết thảy đều bền lòng cầu nguyện” (Công vụ 1:14).

Làm thế nào để áp dụng những chìa khóa Kinh Thánh này vào đời sống hằng ngày?

1. Bắt đầu bằng sự thờ phượng và xưng nhận địa vị con cái: Trước khi dâng lên những lời cầu xin, hãy dành thời gian nhớ đến ân điển cứu chuộc, cảm tạ Chúa vì bạn là con Ngài qua huyết của Đấng Christ. Điều này đặt lại đúng vị trí và tâm thế cho lời cầu nguyện.
2. Cầu nguyện với Kinh Thánh mở ra: Chọn một phân đoạn Kinh Thánh (ví dụ: Thi Thiên, lời cầu nguyện của Phao-lô trong các thư tín), đọc và biến những lẽ thật trong đó thành lời cầu nguyện cá nhân. Cách này đảm bảo lời cầu nguyện của bạn phù hợp với ý muốn Chúa.
3. Lập danh sách cầu nguyện có chủ đích: Ghi lại những điều cầu xin, ghi chú cạnh đó những câu Kinh Thánh hứa về vấn đề đó. Mỗi khi cầu nguyện, hãy nhắc lại những lời hứa đó với Chúa bằng đức tin.
4. Thiết lập thói quen “tỉnh thức” cầu nguyện: Ngoài giờ cầu nguyện riêng tư, hãy tập thói quen cầu nguyện thầm, ngắn gọn trong suốt ngày sống (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:17). Cầu nguyện trước khi đưa ra quyết định, khi gặp khó khăn, khi thấy vẻ đẹp của tạo vật.
5. Giữ tấm lòng thanh sạch: Mỗi ngày, hãy xét lòng trước Chúa. Nếu Thánh Linh cáo trách về một tội lỗi nào đó, hãy lập tức xưng ra và từ bỏ nó với sự giúp đỡ của Ngài. Đừng để tội lỗi không xưng ra làm nguội lạnh mối liên hệ với Chúa.
6. Cầu nguyện cùng các tín hữu khác: Tìm một người bạn hoặc nhóm nhỏ cùng cam kết cầu nguyện chung, chia sẻ gánh nặng và khích lệ nhau bền đỗ (Ma-thi-ơ 18:19-20).

Tất cả những chìa khóa trên đều quy tụ về một nhân vật trung tâm: Chúa Cứu Thế Giê-xu. Chính Ngài là Đường để chúng ta đến với Cha (Giăng 14:6). Chính Thánh Linh của Ngài giúp đỡ sự yếu đuối của chúng ta trong sự cầu nguyện và cầu thay cho chúng ta (Rô-ma 8:26-27). Lời cầu nguyện hiệu quả nhất không phải là lời cầu nguyện hoàn hảo nhất của con người, mà là lời cầu nguyện được dâng lên bởi một tấm lòng khiêm nhường, tin cậy, nương cậy trọn vẹn vào công lao của Con Đức Chúa Trời.

Hãy bắt đầu và tiếp tục hành trình cầu nguyện với sự tin quyết rằng: “Sự cầu nguyện của người công bình lấy quyền năng làm nhiều việc.” (Gia-cơ 5:16b). Sự “công bình” đó đến bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu (Rô-ma 3:22), và “quyền năng” đó đến từ chính Đấng đang lắng nghe chúng ta. Hãy cầm lấy những chìa khóa Kinh Thánh này và bước vào phòng riêng, mở lòng ra với Cha Thiên Thượng, vì Ngài hằng sống và Ngài hằng nghe.

“Hỡi kẻ rất yêu dấu, ví bằng lòng mình không cáo trách chúng ta, thì chúng ta có lòng rất dạn dĩ ở trước mặt Đức Chúa Trời. Nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta... chúng ta biết mình đã nhận lãnh điều mình xin Ngài.” (I Giăng 3:21-22; 5:15)