Cầu Nguyện Theo Phương Pháp Labyrinth: Phân Tích Thần Học Và Quan Điểm Kinh Thánh
Trong bối cảnh đức tin đương đại, nhiều phương pháp và công cụ mới được đề xuất nhằm giúp tín đồ đào sâu đời sống cầu nguyện. Một trong những phương pháp gây tò mò và tranh luận là việc sử dụng “labyrinth” (mê cung) như một công cụ hỗ trợ cầu nguyện. Bài viết này sẽ nghiên cứu chuyên sâu về nguồn gốc, thực hành của phương pháp labyrinth, và đặc biệt đối chiếu nó với những lời dạy rõ ràng trong Kinh Thánh về bản chất của sự cầu nguyện và thờ phượng Đức Chúa Trời.
Labyrinth (mê cung) khác với maze (mê hồn trận) ở chỗ nó chỉ có một lối vào duy nhất dẫn đến trung tâm bằng một con đường uốn khúc, không hề có ngã rẽ hay ngõ cụt. Người đi bộ vào sẽ đi theo con đường ấy đến trung tâm, rồi sau đó đi ra bằng chính con đường đó. Trong lịch sử, hình mẫu labyrinth cổ điển thường được thấy trên sàn nhà thờ lớn Chartres (Pháp) từ thế kỷ 13.
Về mặt thực hành tâm linh, labyrinth được quảng bá như một công cụ để “thiền hành” (walking meditation). Hành trình vào tượng trưng cho việc “buông bỏ” (letting go), thời gian ở trung tâm là “đón nhận” (receiving), và hành trình ra là “hội nhập trở lại” (returning). Người ta được khuyến khích đi chậm, tập trung vào hơi thở, suy ngẫm một câu Kinh Thánh hoặc một vấn đề, và tìm kiếm sự bình an hay sự hiện diện của Đức Chúa Trời.
Để đánh giá bất kỳ phương pháp cầu nguyện nào, chúng ta phải lấy Lời Đức Chúa Trời làm thẩm quyền tối cao. Kinh Thánh dạy rõ về bản chất của sự cầu nguyện mà Đức Chúa Trời đẹp lòng.
Trước hết, Chúa Giê-xu Christ dạy về sự cầu nguyện một cách rõ ràng và đơn giản: “Nhưng ngươi, khi cầu nguyện, hãy vào phòng riêng, đóng cửa lại, rồi cầu nguyện Cha ngươi, ở nơi kín nhiệm đó; và Cha ngươi, là Đấng thấy trong chỗ kín nhiệm, sẽ thưởng cho ngươi” (Ma-thi-ơ 6:6). Điểm nhấn ở đây là sự kín đáo, chân thật và mối quan hệ con thảo với Cha, không phải trên một hình thức bề ngoài hay nghi lễ phức tạp.
Quan trọng hơn, Chúa Giê-xu tuyên bố: “Giờ hầu đến, và đã đến rồi, khi những kẻ thờ phượng thật lấy tâm thần và lẽ thật mà thờ phượng Cha: ấy đó là những kẻ thờ phượng mà Cha ưa thích. Đức Chúa Trời là thần, nên ai thờ lạy Ngài thì phải lấy tâm thần và lẽ thật mà thờ lạy” (Giăng 4:23-24). Từ Hy Lạp cho “tâm thần” là pneuma (πνεῦμα), chỉ về linh của con người được Thánh Linh của Đức Chúa Trời tái sinh và dẫn dắt. Từ “lẽ thật” là alētheia (ἀλήθεια), nhấn mạnh đến sự thật khách quan được mặc khải trong Lời Đức Chúa Trời và trong chính Chúa Giê-xu (Giăng 14:6). Sự thờ phượng và cầu nguyện chân thật xuất phát từ bên trong, được Lẽ Thật của Đức Chúa Trời định hình, và được thực hiện qua quyền năng của Thánh Linh Ngài.
Sứ đồ Phao-lô cũng khuyên: “Chớ lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời. Sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ giữ gìn lòng và ý tưởng anh em trong Đấng Christ Jêsus” (Phi-líp 4:6-7). Cầu nguyện là sự trình dâng trực tiếp, tin cậy mọi điều cho Cha trên trời, chứ không phải là một kỹ thuật thiền định để đạt đến trạng thái ý thức nào đó.
Khi đặt phương pháp labyrinth dưới ánh sáng Kinh Thánh, chúng ta nhận thấy một số điểm khác biệt và rủi ro tiềm ẩn:
1. Nguy cơ đánh đồng với thực hành ngoại giáo/mysticism: Labyrinth có nguồn gốc từ nhiều nền văn hóa ngoại Kinh Thánh (Hy Lạp cổ, Ấn Độ giáo, thậm chí trong một số nghi thức bí truyền). Trong khi không phải mọi hình thức nghệ thuật đều xấu, Kinh Thánh rất cảnh giác về việc du nhập các cách thức thờ phượng của dân ngoại. Phục Truyền 12:30-31 cảnh báo: “Khá cẩn thận… chớ đi tìm kiếm các thần chúng nó mà hỏi rằng: Các dân tộc nầy phục sự các thần mình thế nào? Ta có nên làm theo cách ấy chăng? Ngươi chớ phục sự Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi như vậy”.
2. Tập trung vào hình thức và nghi lễ bên ngoài: Labyrinth đưa ra một con đường vật lý cố định, một tiến trình ba bước được tiêu chuẩn hóa. Điều này có thể vô tình chuyển sự chú ý từ tấm lòng và Lời Chúa sang “công cụ” và “trải nghiệm”. Ngược lại, cầu nguyện theo Kinh Thánh tự do và sống động, có thể thực hiện bất cứ nơi đâu, bất cứ lúc nào, trong mọi hoàn cảnh (Ê-phê-sô 6:18; I Tê-sa-lô-ni-ca 5:17).
3. Nguy cơ thiên về trải nghiệm chủ quan và tâm linh hư không: Mục đích của labyrinth thường là tìm kiếm sự “bình an nội tâm”, “sự tĩnh lặng” hay “sự hiện diện” mơ hồ. Trong khi sự bình an là quả của Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22), mục đích tối thượng của cầu nguyện Cơ Đốc là sự tương giao với chính Đức Chúa Trời, được biết qua Đấng Christ, và sự vâng phục ý muốn Ngài. Chúng ta được kêu gọi tìm kiếm Chúa, chứ không phải tìm kiếm một trải nghiệm. Châm Ngôn 3:5-6 dạy: “Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con”.
4. Thiếu nền tảng Kinh Thánh rõ ràng: Không có chỗ nào trong Kinh Thánh ủy thác hay mô tả việc sử dụng mê cung như một phương tiện cầu nguyện. Nguyên tắc Sola Scriptura (Chỉ duy Kinh Thánh) của Cải Chánh Tin Lành nhắc nhở chúng ta rằng mọi thực hành đức tin phải được kiểm chứng và đánh giá bởi Lời Đức Chúa Trời, là thẩm quyền duy nhất và đầy đủ cho đức tin và sự thực hành.
Thay vì tìm kiếm những phương pháp phức tạp, chúng ta hãy quay về với sự đơn sơ và quyền năng của sự cầu nguyện theo Kinh Thánh.
1. Cầu Nguyện Với Lời Chúa (Praying the Scripture): Hãy sử dụng chính Kinh Thánh làm lời cầu nguyện. Đọc một phân đoạn (đặc biệt là Thi Thiên), suy ngẫm từng câu, và biến nó thành lời thờ phượng, xưng tội, tạ ơn hoặc nài xin. Ví dụ, cầu nguyện dựa trên Thi Thiên 23: “Lạy Chúa là Đấng chăn giữ con, con cảm tạ Ngài vì Ngài khiến con an nghỉ… Xin dẫn dắt con trong các nẻo công bình vì danh Ngài…”.
2. Cầu Nguyện Trong Thánh Linh: Hãy để lời cầu nguyện được Thánh Linh dẫn dắt (Giu-đe 1:20; Rô-ma 8:26-27). Điều này không nhất thiết phải là nói tiếng lạ, mà là sự nhạy bén thuộc linh để cầu nguyện phù hợp với ý muốn Đức Chúa Trời, xuất phát từ một tấm lòng được Lời Chúa làm đầy dẫy.
3. Cầu Nguyện Với Sự Tạ Ơn Và Trình Bày Mọi Điều: Thực hành Phi-líp 4:6-7 cách cụ thể. Lập một danh sách cầu nguyện, trình bày mỗi mối quan tâm với Chúa, và cố ý tạ ơn Ngài ngay cả trước khi thấy câu trả lời.
4. Sử Dụng Những Mô Hình Đơn Giản, Có Kinh Thánh: Như mô hình A.C.T.S (Thờ phượng - Adoration, Xưng tội - Confession, Tạ ơn - Thanksgiving, Cầu xin - Supplication) hay cầu nguyện theo Lời cầu nguyện chung (Ma-thi-ơ 6:9-13). Những mô hình này định hướng tấm lòng chúng ta vào các khía cạnh quan trọng của sự tương giao với Đức Chúa Trời.
Cầu nguyện theo phương pháp labyrinth, dù có vẻ thu hút và mang lại cảm giác trải nghiệm sâu sắc, lại tiềm ẩn nhiều rủi ro thần học và thiếu cơ sở vững chắc từ Kinh Thánh. Lời Chúa dạy chúng ta rằng sự cầu nguyện chân thật là một đặc quyền thuộc linh trực tiếp, đơn sơ nhưng sâu nhiệm, dựa trên mối quan hệ con thảo mà chúng ta có được qua sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ.
Thay vì đi tìm một con đường mê cung vật lý, chúng ta hãy bước đi trên “Con Đường” duy nhất dẫn đến Cha, chính là Chúa Giê-xu Christ (Giăng 14:6). Hãy tìm kiếm Ngài trong nơi kín nhiệm của tấm lòng, với Thánh Linh và Lẽ Thật. Sự tương giao đó mới là cốt lõi của đời sống cầu nguyện Cơ Đốc, một đời sống được nuôi dưỡng bởi Lời Chúa và được tự do trong Thánh Linh.
“Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới.” (2 Cô-rinh-tô 5:17). Sự mới mẻ thuộc linh mà chúng ta khao khát không đến từ các phương pháp hay nghi lễ, mà đến từ chính con người và công việc của Đấng Christ trong chúng ta.