Các Cách Thức Cầu Nguyện Trong Kinh Thánh
Trong hành trình đức tin, cầu nguyện là hơi thở thuộc linh, là phương tiện giao tiếp thiêng liêng giữa con người với Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, nhiều tín hữu thường thu hẹp sự cầu nguyện vào một khuôn mẫu đơn điệu, trong khi Kinh Thánh bày tỏ một bức tranh đa dạng và phong phú về các cách thức thông công với Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá các phương cách cầu nguyện khác nhau được mặc khải trong Lời Chúa, với mong muốn giúp con dân Ngài có một đời sống cầu nguyện sống động, đẹp ý Chúa và đầy năng quyền.
Trước khi tìm hiểu về các cách thức, chúng ta cần định nghĩa cầu nguyện là gì theo ánh sáng của Kinh Thánh. Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ được dùng phổ biến nhất là "προσεύχομαι (proseuchomai)", mang ý nghĩa cầu xin, khẩn nguyện, hướng về Đức Chúa Trời. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "תְּפִלָּה (tephillah)" cũng mang ý nghĩa tương tự, chỉ sự cầu khẩn, sự nài xin. Cốt lõi, cầu nguyện là sự trò chuyện, thông công giữa một thọ tạo với Đấng Tạo Hóa, được thực hiện nhờ sự trung bảo của Chúa Giê-xu Christ (Hê-bơ-rơ 4:14-16). Nền tảng của mọi sự cầu nguyện chân chính là đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ và sự hướng dẫn của Đức Thánh Linh (Rô-ma 8:26-27).
1. Cầu Nguyện Thầm Lặng và Suy Gẫm (Tĩnh Nguyện):
Đây là sự im lặng thuộc linh để lắng nghe tiếng Chúa. Không phải lúc nào cầu nguyện cũng là nói; đôi khi đó là sự yên lặng, chiêm nghiệm và suy gẫm Lời Chúa. Thi thiên 46:10 chép: "Hãy yên lặng và biết rằng ta là Đức Chúa Trời."
Tiên tri Ha-ba-cúc đã đứng tại vọng canh của mình và lặng thinh chờ sự đáp lời từ Chúa (Ha-ba-cúc 2:1). Sự cầu nguyện thầm lặng này thường đi đôi với việc suy gẫm Lời Chúa (Giô-suê 1:8; Thi thiên 1:2). Trong Tân Ước, chính Chúa Giê-xu thường lánh riêng ra nơi thanh vắng để cầu nguyện (Lu-ca 5:16).
2. Cầu Nguyện Lớn Tiếng và Kêu Cầu:
Ngược lại với sự thầm lặng, Kinh Thánh cũng ghi lại nhiều trường hợp các đầy tớ Chúa cầu nguyện lớn tiếng, thậm chí kêu la khóc lóc. Đây là biểu hiện của sự khẩn thiết, nài xin từ tận đáy lòng. Chúa Giê-xu đã "kêu lớn tiếng và khóc lóc" mà dâng những lời cầu nguyện nài xin lên Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 5:7). Vua Ê-xê-chia, khi đối diện với lời đe dọa của San-chê-ríp, đã vào đền thờ Đức Giê-hô-va, "mở bức thơ ra trước mặt Đức Giê-hô-va, và cầu nguyện Đức Giê-hô-va" (Ê-sai 37:14-15). Sự cầu nguyện này thể hiện lòng tin cậy tuyệt đối và sự phó thác hoàn toàn.
3. Cầu Nguyện Cộng Đồng và Hiệp Một (Cầu Nguyện Chung):
Cầu nguyện không chỉ là chuyện riêng tư. Hội Thánh đầu tiên đã liên hiệp trong sự cầu nguyện chung (Công vụ 1:14; 2:42; 4:24-31). Chúa Giê-xu hứa rằng: "Vì nơi nào có hai ba người nhân danh ta nhóm nhau lại, thì ta ở giữa họ"
(Ma-thi-ơ 18:20). Cầu nguyện chung tạo nên sự hiệp một, chia sẻ gánh nặng và kinh nghiệm quyền năng Chúa cách tập thể. Từ "hiệp lại" trong Công vụ 2:1 ("ὁμοῦ (homou)") nhấn mạnh sự đồng tâm hiệp ý, không chỉ về địa điểm mà còn về tâm linh.
4. Cầu Thay:
Đây là cách thức cầu nguyện vì người khác, mang gánh nặng của anh chị em mình đến trước ngai ân điển. Chúa Giê-xu là Đấng cầu thay tối cao cho chúng ta (Rô-ma 8:34; Hê-bơ-rơ 7:25). Sứ đồ Phao-lô thường xuyên nhắc đến việc ông cầu thay cho các Hội Thánh (Ê-phê-sô 1:16; Phi-líp 1:4). Chúng ta được kêu gọi cầu thay cho mọi người, cho các nhà cầm quyền (1 Ti-mô-thê 2:1-2), và ngay cả cho kẻ bắt bớ mình (Ma-thi-ơ 5:44). Cầu thay là bày tỏ tình yêu thương và sự vị tha theo gương Chúa Christ.
5. Cầu Nguyện Ngợi Khen và Tạ Ơn:
Cầu nguyện không chỉ là xin, mà quan trọng hơn là dâng lên sự ngợi khen và tạ ơn. Thi thiên đầy dẫy những lời cầu nguyện ngợi khen Chúa về thực thể và thuộc tính của Ngài (ví dụ: Thi thiên 103). Sứ đồ Phao-lô khuyên: "Chớ lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời."
(Phi-líp 4:6). Từ "tạ ơn" trong câu này là "εὐχαριστία (eucharistia)", nói lên một thái độ biết ơn trong mọi hoàn cảnh (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:18).
6. Cầu Nguyện Xưng Tội và Ăn Năn:
Đây là cách thức cầu nguyện để được phục hồi mối tương giao với Chúa. Đa-vít sau khi phạm tội, đã cất lời cầu nguyện xưng tội chân thành: "Đức Chúa Trời ôi! xin hãy thương xót tôi theo lòng nhân từ của Chúa... Vì tôi nhận biết các sự vi phạm tôi."
(Thi thiên 51:1, 3). Lời hứa của Chúa rất rõ ràng: "Nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác."
(1 Giăng 1:9). Cầu nguyện xưng tội không phải để được cứu lại (vì sự cứu rỗi đã hoàn tất), mà để được thanh sạch và phục hồi sự thông công.
7. Cầu Nguyện Chiến Trận (Khẩn Cầu Sự Can Thiệp Thuộc Linh):
Đây là lời cầu nguyện chống lại các thế lực thuộc linh của sự gian ác. Sứ đồ Phao-lô kêu gọi: "Hãy mang lấy mọi khí giới của Đức Chúa Trời, để được đứng vững mà địch cùng mưu kế của ma quỉ... nhờ Đức Thánh Linh, thường thường làm đủ mọi thứ cầu nguyện và nài xin."
(Ê-phê-sô 6:11,18). Cách thức này bao gồm việc nhân danh Chúa Giê-xu để phá tan các thành lũy, tư tưởng kiêu ngạo chống nghịch với sự hiểu biết Đức Chúa Trời (2 Cô-rinh-tô 10:4-5).
8. Cầu Nguyện Khấn Nguyện và Hứa Nguyện:
Đây là lời cầu nguyện đặc biệt trong đó người cầu nguyện tự nguyện dâng một điều gì đó hoặc cam kết một lời hứa với Chúa. An-ne, mẹ của Sa-mu-ên, đã khấn nguyện: "Ôi, Đức Giê-hô-va vạn quân! nếu Chúa đoái xem nỗi đau đớn của con đòi Chúa, và nhớ đến con... thì xin ban cho con đầy tớ Chúa một đứa con trai, thì tôi sẽ phú dâng nó trọn đời cho Đức Giê-hô-va."
(1 Sa-mu-ên 1:11). Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng cảnh báo về việc hứa hươu hứa vượn và khuyên chúng ta phải cẩn trọng (Truyền đạo 5:4-5).
Lý thuyết sẽ trở nên vô ích nếu không được áp dụng. Dưới đây là một số gợi ý thực tế để đa dạng hóa và làm phong phú đời sống cầu nguyện cá nhân và tập thể:
- Bắt đầu ngày mới bằng sự tĩnh nguyện: Dành ít nhất 15 phút buổi sáng để đọc Lời Chúa, suy gẫm và cầu nguyện thầm lặng. Hãy lắng nghe Chúa phán trước khi bạn trình bày những nhu cầu của mình.
- Lập danh sách cầu thay: Có một sổ tay cầu nguyện, liệt kê các nhu cầu của gia đình, bạn bè, Mục sư, Hội Thánh, và chính quyền. Cầu thay cách đều đặn và ghi lại những sự đáp lời để tạ ơn.
- Biến những công việc thường nhật thành lời tạ ơn: Khi lái xe, rửa chén, làm việc nhà, hãy tập thói quen thầm tạ ơn Chúa và ngợi khen Ngài về những điều nhỏ nhặt.
- Tham gia nhóm cầu nguyện: Tìm một nhóm nhỏ trong Hội Thánh để cùng hiệp lại cầu nguyện chung. Sự khích lệ và năng quyền từ việc cầu nguyện hiệp một là vô cùng lớn.
- Thực hành sự xưng tội tức thì: Đừng để tội lỗi chất chứa. Ngay khi Thánh Linh cáo trách, hãy dừng lại và xưng tội với Chúa để được sự thanh sạch và bình an.
- Sử dụng mẫu cầu nguyện của Chúa Giê-xu: Ma-thi-ơ 6:9-13 (Lời cầu nguyện chung) không phải để đọc máy móc, mà là một khuôn mẫu tuyệt vời cân bằng giữa sự tôn cao Chúa (9-10), nhu cầu con người (11-13a) và sự ngợi khen (13b).
Cầu nguyện là một đặc ân cao quý và là một mạng lệnh đầy yêu thương từ Đức Chúa Trời dành cho con cái Ngài. Sự đa dạng trong các cách thức cầu nguyện phản ánh chiều sâu và sự phong phú trong mối liên hệ giữa chúng ta với Cha Thiên Thượng. Từ sự im lặng chiêm nghiệm đến tiếng kêu khẩn thiết, từ lời tạ ơn đến sự cầu thay, tất cả đều là những sợi chỉ đan xen tạo nên tấm thảm đẹp đẽ của đời sống cầu nguyện. Điều quan trọng nhất không phải là hình thức, mà là tấm lòng chân thật hướng về Chúa, được xây dựng trên nền tảng của sự cứu chuộc trong Chúa Giê-xu Christ và sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh. Ước mong mỗi chúng ta, như lời khuyên của sứ đồ Phao-lô, "hãy cầu nguyện không thôi"
(1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17), và kinh nghiệm được sự bình an vượt quá mọi sự hiểu biết của Đức Chúa Trời gìn giữ lòng và trí chúng ta trong Chúa Cứu Thế Giê-xu (Phi-líp 4:7).