Đức Chúa Trời Toàn Tri
Trong hành trình đức tin, một trong những thuộc tính gây kinh ngạc, an ủi sâu sắc nhưng cũng đặt ra nhiều câu hỏi thần học nhất về Đức Chúa Trời chính là sự toàn tri (Omniscience). Thuộc tính này không đơn thuần là một khái niệm triết học trừu tượng, mà là một chân lý nền tảng được mặc khải xuyên suốt Kinh Thánh, phản ánh bản chất tuyệt đối hoàn hảo của Đấng Tạo Hóa và có những hệ quả sâu sắc đối với mối tương giao của chúng ta với Ngài.
I. Định Nghĩa Thuật Ngữ "Toàn Tri" (Omniscience) Trong Bối Cảnh Kinh Thánh
Thuật ngữ "toàn tri" bắt nguồn từ tiếng Latinh omnis (tất cả) và scientia (sự hiểu biết). Trong thần học Kinh Thánh, nó chỉ về sự hiểu biết trọn vẹn, trọn vẹn, vô hạn và hoàn hảo của Đức Chúa Trời. Ngài biết tất cả mọi sự một cách trực tiếp, tức thời, và đồng thời. Sự hiểu biết của Ngài bao trùm:
- Quá khứ, hiện tại và tương lai: Không có khái niệm thời gian nào giới hạn sự hiểu biết của Ngài.
- Sự thật khách quan và khả năng: Ngài biết mọi sự đang là và mọi sự có thể là.
- Sự việc bên ngoài và tâm tưởng bên trong: Ngài thấu suốt mọi hành động và mọi ý nghĩ thầm kín nhất của lòng người.
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ then chốt diễn tả sự hiểu biết của Đức Chúa Trời là "יָדַע" (yada'). Từ này mang ý nghĩa sâu xa hơn là "hiểu biết thông tin"; nó bao hàm sự hiểu biết qua kinh nghiệm, sự nhận biết thân mật, và mối liên hệ cá nhân (ví dụ: Sáng Thế Ký 4:1 - "A-đam biết Ê-va"). Điều này cho thấy sự hiểu biết của Đức Chúa Trời về chúng ta không lạnh lùng, máy móc, mà là một sự nhận biết thân mật và trọn vẹn. Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ "γινώσκω" (ginōskō) và "οἶδα" (oida) cũng được sử dụng, mang sắc thái hiểu biết chắc chắn, trọn vẹn.
II. Sự Toàn Tri Của Đức Chúa Trời Được Mặc Khải Trong Kinh Thánh
1. Cựu Ước Làm Chứng:
Kinh Thánh Cựu Ước đầy dẫy những lời tuyên bố mạnh mẽ về sự hiểu biết vô hạn của Đức Chúa Trời.
- 1 Sử-ký 28:9: "Vì Đức Giê-hô-va dò xét mọi lòng, và hiểu biết các ý tưởng của ý-tưởng." Đây là lời của Vua Đa-vít khuyên con trai mình là Sa-lô-môn, nhấn mạnh rằng sự hiểu biết của Chúa thấu suốt tận cùng ý định và động cơ.
- Thi Thiên 139:1-6: Đây có lẽ là bản tụng ca trọn vẹn nhất về sự toàn tri của Đức Chúa Trời. Đa-vít thốt lên: "Đức Giê-hô-va ôi! Ngài đã dò xét tôi, và biết tôi. Chúa biết khi tôi ngồi, lúc tôi đứng dậy; Từ xa Chúa hiểu biết ý tưởng tôi... Các ý tưởng tôi chưa giãi bày trên lưỡi tôi, Kìa, hỡi Đức Giê-hô-va, Ngài đã biết trọn hết rồi." (c.1-4). Sự hiểu biết của Chúa về ông là toàn diện (hành động, ý nghĩ, lời nói) và vượt trên không-thời gian ("phía sau và phía trước Chúa bọc tôi" - c.5).
- Ê-sai 46:9-10: "Ta là Đức Chúa Trời, chẳng có Chúa nào khác... từ buổi đầu ta rao sự cuối-cùng, và từ thuở xưa những sự chưa làm ra. Ta nói: Ý định ta sẽ lập, ta sẽ làm thành mọi sự ta đẹp lòng." Đây là lời tuyên bố đanh thép về sự hiểu biết tuyệt đối của Chúa về tương lai, xuất phát từ chính thẩm quyền tối cao của Ngài.
- Giê-rê-mi 1:5: "Trước khi tạo nên ngươi trong lòng mẹ, ta đã biết ngươi." Sự hiểu biết của Chúa đi trước cả sự hiện hữu của chúng ta.
2. Tân Ước Xác Nhận:
Sự mặc khải về Chúa Giê-xu Christ, là "Logos" (Ngôi Lời) và là hiện thân của sự khôn ngoan Đức Chúa Trời, càng làm sáng tỏ thuộc tính này.
- Hê-bơ-rơ 4:13: "Chẳng có vật nào được giấu kín trước mặt Chúa, nhưng thảy đều trần trụi và lộ ra trước mắt Đấng mà chúng ta phải thưa lại." Sự toàn tri được liên kết chặt chẽ với sự phán xét công bình của Đức Chúa Trời.
- 1 Giăng 3:20: "Vì nếu lòng mình cáo trách mình, thì Đức Chúa Trời lại lớn hơn lòng mình, và biết cả mọi sự." Đây là lời an ủi: sự hiểu biết của Chúa về chúng ta còn vượt trên cả sự tự nhận thức đầy tội lỗi và hạn chế của chính chúng ta.
- Ma-thi-ơ 10:29-30: Chúa Giê-xu dạy: "Hai con chim sẻ há chẳng từng bị bán một đồng tiền sao? Và ví không theo ý muốn Cha các ngươi, thì chẳng hề một con nào rơi xuống đất... tóc trên đầu các ngươi cũng đã đếm cả rồi." Sự toàn tri của Đức Chúa Trời không chỉ bao quát vĩ mô, mà còn chi tiết đến mức vi mô, thể hiện sự quan tâm chu đáo của Ngài.
- Công vụ 15:18: "Chúa vốn làm nên mọi việc đó từ trước vô cùng." (bản dịch khác: "Đức Chúa Trời là Đấng biết mọi sự từ đời đời").
III. Phạm Vi Của Sự Toàn Tri: Đức Chúa Trời Biết Những Gì?
1. Ngài Biết Chính Mình Cách Trọn Vẹn: Sự hiểu biết của Đức Chúa Trời trước hết hướng về chính bản thể Ba Ngôi thánh khiết, vô hạn của Ngài. Chỉ có Đức Chúa Trời mới có thể hiểu biết trọn vẹn về Đức Chúa Trời (Ma-thi-ơ 11:27).
2. Ngài Biết Mọi Sự Trong Vũ Trụ Vật Chất: Từ hạt bụi nhỏ nhất đến các thiên hà xa xôi, từ chu kỳ của một con ve đến quy luật vũ trụ (Thi Thiên 147:4; Gióp 38-41).
3. Ngài Biết Mọi Sự Kiện Trong Dòng Thời Gian:
- Quá khứ: Như một ký ức trọn vẹn.
- Hiện tại: Như một nhận thức tức thời và trực tiếp.
- Tương lai: Đây là khía cạnh gây tranh luận nhiều nhất. Kinh Thánh dạy rõ Chúa biết trước tương lai (tiên tri là bằng chứng), nhưng điều này không có nghĩa Ngài định trước mọi hành động tội lỗi của con người. Ngài biết trước mọi khả năng và mọi lựa chọn tự do mà con người sẽ thực hiện, nhưng sự biết trước đó không làm mất đi tính tự chủ và trách nhiệm của con người. Ngài hành động trong và xuyên qua những lựa chọn tự do đó để hoàn thành mục đích tối hậu của Ngài (Sáng Thế Ký 50:20).
4. Ngài Biết Tận Cùng Tâm Hồn Con Người: Đây là điểm nhấn mạnh xuyên suốt Kinh Thánh. Ngài thấy rõ động cơ, ý định, sự dối trá, nỗi đau, và cả những khát khao thầm kín nhất (1 Sa-mu-ên 16:7; Lu-ca 16:15; Khải Huyền 2:23).
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Hiểu biết về sự toàn tri của Đức Chúa Trời không phải để chúng ta sợ hãi hay thụ động, nhưng để dẫn chúng ta vào sự kính sợ thánh, tin cậy trọn vẹn và sống với sự chân thật trước mặt Ngài.
1. Nền Tảng Cho Sự Cầu Nguyện Chân Thật: Chúng ta không cần dùng lời hoa mỹ hoặc giấu giếm tình trạng thật của lòng mình. Chúng ta có thể "đến gần ngôi ân điển cách dạn dĩ" (Hê-bơ-rơ 4:16), thưa chuyện với Chúa như con thưa với cha, vì Ngài đã biết hết rồi. Sự toàn tri của Chúa giải phóng chúng ta khỏi sự giả hình trong sự cầu nguyện.
2. Nguồn An Ủi Vô Song Trong Khổ Đau: Khi chúng ta đau đớn, cô đơn và cảm thấy không ai hiểu mình, chân lý này nhắc nhở rằng: Có một Đấng hoàn toàn hiểu. Ngài biết từng giọt nước mắt (Thi Thiên 56:8), từng nỗi thất vọng, từng vết thương lòng. Chúng ta không bao giờ cô đơn trong nỗi đau của mình.
3. Động Lực Cho Đời Sống Thánh Khiết Và Chính Trực: Nếu chúng ta thực sự tin rằng "mọi sự đều trần trụi" trước mặt Chúa, chúng ta sẽ sống với sự chân thật ngay cả khi không ai nhìn thấy. Điều này dẫn đến sự thành thật trong công việc, trong tư tưởng, và trong các mối quan hệ. Nó ngăn chặn sự giả hình và thúc đẩy sự vâng lời từ trong tấm lòng.
4. Cơ Sở Cho Sự Tin Cậy Tuyệt Đối Vào Sự Quan Phòng Của Chúa: Vì Chúa biết tất cả (quá khứ, hiện tại, tương lai, các khả năng, và tấm lòng chúng ta), nên chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy rằng những sự dẫn dắt, những cánh cửa đóng/mở, và cả những thử thách trong đời sống chúng ta đều nằm trong sự hiểu biết thông suốt và tình yêu vô hạn của Ngài. Chúng ta không cần lo lắng về ngày mai (Ma-thi-ơ 6:34) vì Đấng cầm quyền tương lai đang nắm giữ chúng ta.
5. Sự Khiêm Nhường Trong Nhận Thức: Hiểu rằng Đức Chúa Trời biết mọi sự còn khiến chúng ta khiêm nhường hơn trong sự đánh giá của mình về người khác và về các hoàn cảnh. Chúng ta chỉ thấy "phần ngoài của chén", còn Chúa thấy tận đáy lòng. Điều này giúp chúng ta bớt phán xét và tăng lòng thương xót.
V. Kết Luận: Sống Với Vị Chúa Toàn Tri
Thuộc tính toàn tri của Đức Chúa Trời không phải là một sự thật lạnh lùng để trấn áp, nhưng là một chân lý ấm áp để chúng ta nương náu. Nó cho thấy Ngài không phải là một vị thần xa cách, mà là một Người Cha thân mật, Đấng Cứu Rỗi yêu thương và Đức Chúa Trời Thánh khiết, Đấng thật sự biết chúng ta. Sự hiểu biết toàn tri của Ngài không tách rời khỏi tình yêu thương toàn tri và ân điển toàn tri của Ngài được bày tỏ trọn vẹn trong Chúa Cứu Thế Giê-xu.
Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu – là Đức Chúa Trời toàn tri – đã gánh lấy mọi tội lỗi mà Ngài đã biết trước chúng ta sẽ phạm. Sự hiểu biết hoàn hảo của Ngài về sự bại hoại của chúng ta đã không ngăn cản tình yêu hy sinh của Ngài, trái lại, nó làm sâu sắc thêm giá trị của sự chuộc tội đó. Vì vậy, chúng ta có thể đến với Ngài cách dạn dĩ, sống trước mặt Ngài cách chân thật, và tin cậy Ngài trong mọi nẻo đường đời, vì biết rằng Đấng dẫn dắt chúng ta là Đấng thấy hết, biết hết, và yêu thương chúng ta bằng một tình yêu đã được chứng minh trên thập tự giá.
"Ôi! Sự giàu có, khôn ngoan và thông biết của Đức Chúa Trời thay! Sự phán xét của Ngài nào ai thấu được, đường nẻo của Ngài nào ai hiểu được!" (Rô-ma 11:33).