Tại sao Chúa để điều tốt xảy đến với người xấu?

Vấn đề nan giải về sự thịnh vượng của kẻ ác và những điều tốt đẹp xảy đến trong đời sống họ là một trong những thách thức lâu đời nhất đối với đức tin Cơ Đốc. Nó chạm đến cốt lõi của sự hiểu biết của chúng ta về sự công bình, tình yêu thương và sự chủ tể của Đức Chúa Trời. Câu hỏi này không mới; chính các tiên tri như Ha-ba-cúc (Ha-ba-cúc 1:2-4, 13) và các tác giả Thi Thiên (Thi Thiên 73:3-12) đã vật lộn với nó. Bài viết này sẽ khảo sát vấn đề dưới ánh sáng của toàn bộ Kinh Thánh, sử dụng nguyên tắc giải kinh “Kinh Thánh giải nghĩa Kinh Thánh” để đưa ra cái nhìn cân bằng, tin kính và đầy hy vọng.

Kinh Thánh không né tránh thực tế khó chịu này. Ngay Cựu Ước đã ghi nhận rõ ràng:

• Thi Thiên 73:3-5, 12: “Vì tôi thấy kẻ kiêu ngạo được thạnh vượng, Tôi lấy làm ghen tương với những kẻ gian ác được bình an.… Kìa, chúng nó chẳng bị hoạn nạn như người khác, Cũng chẳng bị tai họa như kẻ khác.… Kìa, ấy là những kẻ ác: Chúng nó thường được bình an, và của cải chúng nó càng thêm lên.”
• Gióp 21:7-15: Gióp thắc mắc tại sao kẻ dữ lại sống lâu, trở nên cường thịnh, con cháu đông đúc, nhà cửa bình an và được chết bình an, dù chúng nói với Đức Chúa Trời rằng: “Hãy đi khỏi chúng tôi, Vì chúng tôi chẳng muốn biết các đạo của Ngài.”
• Ma-la-chi 3:14-15: Dân sự phàn nàn: “…Người nào phạm tội vẫn được là kẻ may mắn; phải, những kẻ cám dỗ Đức Chúa Trời lại được giải cứu!”

Những phân đoạn này cho thấy sự bối rối của người tin kính khi đối diện với một thế giới dường như không tuân theo luật nhân quả đạo đức một cách tức thời. Cảm xúc này là chân thật và được Chúa cho phép chúng ta bày tỏ trong sự cầu nguyện.

Kinh Thánh không để chúng ta mắc kẹt trong sự bối rối. Nhiều nguyên tắc được đưa ra để giúp chúng ta hiểu biết vấn đề này.

Đức Chúa Trời ban mưa và mặt trời cho cả người công bình lẫn kẻ bất nghĩa (Ma-thi-ơ 5:45). Trong tiếng Hy Lạp, từ “chrēstos” (tốt lành, nhân từ) được dùng để mô tả lòng nhân từ của Ngài dành cho cả kẻ vô ơn và kẻ độc ác (Lu-ca 6:35). Điều này bày tỏ bản tính yêu thương và kiên nhẫn của Ngài. Sự ban cho này không phải là sự chấp nhận hay chúc phước cho tội lỗi của họ, mà là một bằng chứng về ân điển chung (common grace) của Ngài, nhằm kiềm chế sự ác và dẫn đắt họ đến sự ăn năn.

Rô-ma 2:4 là chìa khóa: “Hay là ngươi khinh dể sự dư dật của lòng nhơn từ, nhịn nhục, khoan dung Ngài, mà không nhận biết lòng nhơn từ của Đức Chúa Trời đem ngươi đến sự ăn năn sao?” Mọi điều “tốt” mà người xấu nhận được đều là một lời mời gọi từ Đức Chúa Trời để họ quay khỏi tội lỗi.

Kinh Thánh cho thấy sự giàu có và bình an thế tục của kẻ ác thường là:

• Một Sự Đoán Phạt Trá Hình: Thi Thiên 92:7 nói: “Kẻ ác dầu sanh sôi như cỏ, Và phường làm dữ dầu nẩy nở, cũng còn bị diệt vong đời đời.” Sự phát đạt của họ giống như cỏ mọc nhanh—xanh tươi trong chốc lát rồi sẽ bị cắt và héo đi. Châm Ngôn 1:32 cảnh báo: “Vì sự bội nghịch của kẻ ngu dốt sẽ giết chúng nó, Và sự hờ hửng của kẻ dại dột sẽ làm hại cho chúng nó.” Sự thịnh vượng có thể làm họ tự mãn và dẫn đến sự hủy diệt cuối cùng.
• Một Phương Tiện Để Làm Trọn Mục Đích Chủ Tể Của Đức Chúa Trời: Trong câu chuyện Giô-sép, những anh trai độc ác của chàng đã bán chàng làm nô lệ, một hành động cực kỳ xấu. Thế nhưng, Sáng Thế Ký 50:20 ghi lời Giô-sép: “Các ngươi toan hại tôi, nhưng Đức Chúa Trời lại toan làm điều ích cho tôi… đặng cứu sự sống cho nhiều người.” Đức Chúa Trời có chủ quyền để sử dụng ngay cả những hành động xấu xa và những người xấu để hoàn thành mục đích tốt lành tối thượng của Ngài.

Điểm then chốt để giải quyết nghịch lý này là viễn cảnh vĩnh cửu. Sự công bình đầy đủ và trọn vẹn của Đức Chúa Trời sẽ được bày tỏ trong sự phán xét cuối cùng.

Thi Thiên 73:16-20 ghi lại bước ngoặt của tác giả khi ông vào nơi thánh và nhìn từ góc độ vĩnh cửu: “Cho đến khi tôi vào nơi thánh của Đức Chúa Trời, Và suy xét về sự cuối cùng của chúng nó. Thật Chúa đặt chúng nó nơi trơn trợt, Và làm cho chúng nó bị hư hại trong sự hủy diệt.… Hỡi Chúa, khi thức dậy, tôi sẽ làm sự hình ảnh Chúa ra trọng.” Ông nhận ra số phận cuối cùng của kẻ ác thật kinh khiếp.

Chúa Giê-xu cũng dạy rõ về điều này trong ẩn dụ về người giàu và La-xa-rơ (Lu-ca 16:19-31). Người giàu (tượng trưng cho kẻ ác nhưng giàu có) hưởng mọi điều tốt đẹp trên đời, nhưng cuối cùng phải chịu khổ hình đời đời. Sự phán xét của Đức Chúa Trời là chắc chắn, dù có vẻ như chậm trễ (2 Phi-e-rơ 3:9-10).

Tân Ước thay đổi hoàn toàn định nghĩa về “điều tốt”. Trong Chúa Giê-xu, “điều tốt” tối thượng không còn là sức khỏe, của cải, hay địa vị, mà là mối liên hệ với Đấng Christ và sự sống đời đời.

Phi-líp 3:7-8: Sứ đồ Phao-lô xem mọi sự lợi của thế gian như “như rơm rác” so với sự cao quý của biết Đấng Christ. Điều tốt thật sự là được xưng công bình, được làm con cái Đức Chúa Trời, và có Thánh Linh đóng ấn cho ngày cứu chuộc (Ê-phê-sô 1:3-14).

Hơn nữa, Chúa Giê-xu cảnh báo rằng những người theo Ngài có thể phải chịu khổ (Giăng 16:33), trong khi thế gian có thể thịnh vượng. Sự bình an và vui mừng trong Chúa (Phi-líp 4:7, 1 Phi-e-rơ 1:8) là những phước hạnh vượt trên mọi hoàn cảnh thuận lợi về vật chất.

Lẽ thật này không chỉ để tranh luận thần học, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và suy nghĩ.

Khi hiểu rằng sự thịnh vượng của kẻ ác là tạm bợ và có mục đích, chúng ta được tự do khỏi sự ganh tị (Thi Thiên 37:1). Thay vì so sánh, chúng ta tập trung vào phước hạnh thuộc linh mà mình đang có trong Chúa Giê-xu.

Hiểu được rằng mọi điều “tốt” họ có là từ lòng nhân từ của Đức Chúa Trời để dẫn họ đến ăn năn, chúng ta nên cầu nguyện cho họ thay vì mong đợi sự trừng phạt tức thời (Ma-thi-ơ 5:44). Chúng ta trở nên người chia sẻ ân điển, không phải quan tòa.

Đời sống chúng ta phải được định hướng bởi phần thưởng đời đời, không phải thành công tạm thời (Cô-lô-se 3:1-2). Điều này giúp chúng ta kiên trì khi bị bắt bớ hay thấy bất công, vì biết rằng “sự hoạn nạn nhẹ và tạm của chúng ta sanh cho chúng ta sự vinh hiển cao trọng đời đời” (2 Cô-rinh-tô 4:17).

Cuối cùng, đây là vấn đề của đức tin. Chúng ta tin rằng Đức Chúa Trời công bình (Phục Truyền 32:4), Ngài thấy hết mọi sự (Châm Ngôn 15:3), và Ngài sẽ làm mọi sự hiệp lại cho ích cho những ai yêu mến Ngài (Rô-ma 8:28). Sự tin cậy này cho phép chúng ta an nghỉ ngay cả khi không hiểu hết mọi đường lối của Ngài (Châm Ngôn 3:5-6).

Câu hỏi “Tại sao Chúa để điều tốt xảy đến với người xấu?” không có một câu trả lời đơn giản, nhưng Kinh Thánh cung cấp một khung hiểu biết đa chiều và đầy đủ. Đó là bằng chứng của lòng nhân từ phổ quát nhằm dẫn đến sự ăn năn, một phần trong kế hoạch chủ tể của Đức Chúa Trời, và một sự tương phản rõ ràng với phước hạnh đời đời mà con cái Chúa đang hưởng. Lời giải đáp cuối cùng nằm ở thập tự giá: Tại đó, Đấng hoàn toàn tốt lành đã chịu đựng điều cực kỳ xấu ác nhất để những người xấu (chúng ta) có thể nhận được điều tốt lành vĩnh cửu nhất – sự tha tội và sự sống đời đời. Vì vậy, thay vì nghi ngờ sự công bình của Chúa, chúng ta hãy kinh ngạc về ân điển của Ngài, và sống với lòng biết ơn và tin cậy trọn vẹn vào sự khôn ngoan vô hạn của Ngài.