Ân Điển Miễn Phí
Trong hành trình đức tin, có lẽ không khái niệm thần học nào vừa ngọt ngào, quyền năng lại vừa dễ bị hiểu lầm như “ân điển”. Nó là nền tảng, là cốt lõi, là hơi thở của Tin Lành – tin tức tốt lành mà Chúa Giê-xu Christ đem đến cho nhân loại. Vậy, ân điển miễn phí thật sự là gì? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát khái niệm này dưới ánh sáng của Kinh Thánh, mổ xẻ ngôn từ gốc, và đưa ra ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân.
Trong tiếng Hy Lạp (ngôn ngữ nguyên thủy của Tân Ước), từ được dịch là “ân điển” là χάρις (charis). Từ này mang một loạt ý nghĩa phong phú: sự tốt đẹp, lòng nhân từ, ơn huệ, ân sủng, sự ban cho nhưng không, lòng biết ơn. Bản chất của charis là thứ **đến từ bên ngoài chúng ta**, từ một người có địa vị cao hơn (ở đây là Đức Chúa Trời), ban cho người không xứng đáng, không thể đáp lại tương xứng, và hoàn toàn **không dựa trên bất kỳ công đức hay giá trị nào** nơi người nhận.
Sứ đồ Phao-lô, người được mặc khải sâu sắc về ân điển, định nghĩa: “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.” (Ê-phê-sô 2:8-9). Câu Kinh Thánh kinh điển này vạch ra ba đặc tính then chốt của ân điển cứu rỗi:
1. Nguồn gốc: “Sự ban cho của Đức Chúa Trời”.
2. Phương thức tiếp nhận: “Bởi đức tin”.
3. Sự đối lập tuyệt đối: “Chẳng phải bởi việc làm”.
Chữ “miễn phí” mà chúng ta thêm vào nhấn mạnh tính chất không đòi hỏi điều kiện trao đổi này. Trong tiếng Hy Lạp, từ δωρεάν (dōrean) có nghĩa là “nhưng không”, “miễn phí”, “không đáng”. Chính Chúa Giê-xu đã dùng từ này: “Hãy đến mà nhờ ta, hết thảy là kẻ mệt mỏi và gánh nặng, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ.” (Ma-thi-ơ 11:28). Sự yên nghỉ, sự cứu rỗi là dōrean. Phao-lô cũng khẳng định: “Chúng ta thảy đều được cứu bởi ân điển… ấy chẳng phải bởi việc làm đâu.” (Ê-phê-sô 2:5, 9).
Ân điển không phải là khái niệm xuất hiện muộn màng trong Tân Ước, mà là sợi chỉ đỏ xuyên suốt Kinh Thánh, từ Sáng Thế Ký đến Khải Huyền.
1. Trong Cựu Ước – Ân Điển Trong Giao Ước:
Ngay sau khi con người sa ngã, Đức Chúa Trời không hủy diệt mà hứa ban Đấng Cứu Thế (Sáng 3:15) – đó là ân điển. Ngài lập giao ước với Nô-ê (Sáng 6:8 ghi nhận “Nô-ê được ơn trước mặt Đức Giê-hô-va”), với Áp-ra-ham (Sáng 12:1-3) không phải vì họ hoàn hảo, mà vì lòng nhân từ của Ngài. Luật pháp Môi-se được ban ra sau khi Ngài giải cứu dân Y-sơ-ra-ên khỏi Ai Cập (một hành động ân điển), chứ không phải để họ tự giải cứu. Luật pháp phơi bày tội lỗi (Rô-ma 3:20) và dẫn dắt con người đến chỗ nhận biết mình cần một ân điển lớn hơn (Ga-la-ti 3:24).
2. Đỉnh Cao Của Ân Điển: Chúa Giê-xu Christ:
Tân Ước công bố: “Vì luật pháp đã ban bởi Môi-se, còn ân điển và lẽ thật bởi Đức Chúa Jêsus Christ mà đến.” (Giăng 1:17). Chúa Giê-xu Christ chính là hiện thân của ân điển Đức Chúa Trời. Sự nhập thể, cuộc đời vô tội, sự chết chuộc tội và sự sống lại của Ngài là hành động ân điển tối thượng (Rô-ma 5:8). Từ ngữ Hy Lạp chỉ “sự ban cho nhưng không” (dōrean) được dùng trong Rô-ma 3:24: “và hết thảy đều được xưng công bình mà không phải trả giá bởi ân điển của Ngài, bởi sự chuộc tội đã làm trọn trong Đức Chúa Jêsus Christ.” Sự “chuộc tội” có giá, nhưng giá ấy Chúa Giê-xu đã trả thay, nên với chúng ta, nó là món quà miễn phí.
Để hiểu rõ “ân điển miễn phí”, ta cần phân biệt nó với những điều dễ lẫn lộn:
- Ân điển vs. Công đức (Việc làm): Đây là sự tương phản cốt lõi. Công đức nói: “Ta làm, nên ta được.” Ân điển nói: “Chúa ban điều ta không đáng, ta nhận lãnh bởi đức tin.” (Rô-ma 4:4-5).
- Ân điển vs. Lòng thương xót: Lòng thương xót (ἔλεος - eleos) là Đức Chúa Trời không ban cho ta điều đáng lẽ ta phải chịu (sự hình phạt). Ân điển là Đức Chúa Trời ban cho ta điều ta không xứng đáng (sự sống đời đời, địa vị con cái). Thương xót là “không đánh đòn”. Ân điển là “còn cho kẹo”.
- Ân điển vs. Rẻ rúng: Ân điển miễn phí với người nhận, nhưng giá phải trả vô cùng đắt – bằng huyết của Con Đức Chúa Trời (I Phi-e-rơ 1:18-19). Nó quý giá vô ngần, nhưng được trao cách nhưng không.
Hiểu biết về ân điển phải dẫn đến một đời sống biến đổi. Dưới đây là những ứng dụng thiết thực:
1. Sống Trong Tự Do Khỏi Sự Lên Án:
Kẻ thù lớn nhất của ân điển là tinh thần tự vấn, tự lên án và tìm cách “đền bù”. Khi phạm tội, thay vì chạy trốn hay cố gắng “làm lành” để cân bằng, Cơ Đốc nhân được kêu gọi chạy ngay đến với ân điển (Hê-bơ-rơ 4:16). Sự tha thứ đã được trả giá đầy đủ. Đời sống trong ân điển là tin cậy vào sự công bình hóa một lần đủ cả (Rô-ma 5:1), chứ không phải cảm xúc công bình từng ngày.
2. Phục Vụ Bởi Động Lực Của Lòng Biết Ơn, Không Phải Để Trả Nợ:
Ân điển không hủy bỏ việc lành, nhưng thay đổi động cơ. Chúng ta không làm để được cứu, mà làm vì chúng ta đã được cứu (Ê-phê-sô 2:10). Việc lành là kết quả tự nhiên, là lời “cảm ơn” sống động từ một tấm lòng tràn ngập ân điển. Như Mary đổ dầu thơm quý giá lên chân Chúa Giê-xu, hành động xuất phát từ tình yêu và lòng biết ơn sâu xa (Lu-ca 7:47).
3. Đối Xử Với Người Khác Bằng Ân Điển:
Người thấm nhuần ân điển sẽ trở nên rộng lượng, tha thứ và nhân từ. Phao-lô khuyên: “Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy.” (Ê-phê-sô 4:32). Chúng ta cho đi vì mình đã nhận quá nhiều.
4. Rao Truyền Phúc Âm Cách Rõ Ràng:
Một sứ điệp ân điển đúng đắn giải phóng người nghe: “Bạn không cần phải trở nên đủ tốt mới đến với Chúa. Hãy đến trong sự yếu đuối và tội lỗi của bạn, và nhận lãnh sự tha thứ miễn phí.” Đây là tin vui thật sự.
Ân điển miễn phí không phải là một lý thuyết, mà là **thực tại nền tảng** của mối quan hệ giữa Đức Chúa Trời Thánh Khiết và con người tội lỗi. Nó phá đổ mọi sự kiêu ngạo, đóng đinh cái tôi, và đặt chúng ta vào vị trí của người nhận khiêm nhường, hoàn toàn lệ thuộc vào tình yêu nhưng không của Đấng Tạo Hóa. Ân điển bảo đảm rằng sự cứu rỗi của chúng ta an toàn trong tay Chúa, dựa trên sự thành tín của Ngài, chứ không trên sự bất định của lòng chúng ta.
Hãy sống mỗi ngày với tâm tình của bài thánh ca bất hủ: “Ân điển lạ lùng, tiếng hát du dương, / Cứu linh hồn tôi khốn cùng!... / Ân điển dạy lòng tôi kính sợ, / Cũng ban sự bình an an ủi.” (Amazing Grace). Ân điển ấy đủ để cứu bạn, đủ để giữ bạn, và đủ để đưa bạn vào vinh quang đời đời. Hãy đứng vững trong đó.