Kinh Thánh nói gì về kỷ luật trong Hội Thánh?

Trong đời sống Hội Thánh, kỷ luật là một đề tài thường gây nhiều tranh cãi và hiểu lầm. Nhiều người nghĩ rằng kỷ luật chỉ là sự trừng phạt, loại trừ, hoặc dấu hiệu của sự khắc nghiệt. Tuy nhiên, Kinh Thánh trình bày kỷ luật như một biểu hiện của tình yêu thương, một phương tiện để gìn giữ sự thánh khiết và phục hồi anh chị em đang lạc lối. Bài viết này sẽ khám phá những lời dạy rõ ràng của Kinh Thánh về kỷ luật trong Hội Thánh, đồng thời đưa ra các nguyên tắc và ứng dụng thực tiễn cho Hội Thánh địa phương ngày nay.

1. Giới Thiệu Về Kỷ Luật Hội Thánh

Kỷ luật Hội Thánh không phải là sáng kiến của con người, mà là mệnh lệnh của Chúa Giê-xu và các sứ đồ. Trọng tâm của kỷ luật là sự phục hồi, không phải sự trả thù. Từ "kỷ luật" trong Tân Ước thường được dịch từ chữ Hy Lạp παιδεία (paideia), mang nghĩa "giáo dục, huấn luyện, sửa dạy". Trong Hê-bơ-rơ 12:5-11, tác giả mô tả kỷ luật của Chúa như một bằng chứng của tình cha con, nhằm khiến chúng ta được thánh sạch và dự phần trong sự thánh khiết của Ngài. Tương tự, khi Hội Thánh thi hành kỷ luật, đó là hành động thay mặt Chúa để đem lại sự thay đổi, sửa chữa và tăng trưởng thuộc linh.

2. Mục Đích Của Kỷ Luật Hội Thánh

Kinh Thánh cho biết rõ nhiều mục đích của kỷ luật Hội Thánh:

• Phục hồi người phạm tội: Galati 6:1 viết: "Hỡi anh em, nếu có người nào tình cờ phạm lỗi gì, anh em là kẻ có Đức Thánh Linh, hãy lấy lòng mềm mại mà sửa họ lại; chính mình anh em lại phải giữ, e cũng bị dỗ dành chăng." Động từ "sửa lại" trong nguyên ngữ là καταρτίζω (katartizō), nghĩa là chấn chỉnh, sửa chữa, phục hồi về tình trạng nguyên vẹn. Mục tiêu là đưa người ấy trở lại mối tương giao đúng đắn với Chúa và với Hội Thánh.
• Giữ gìn sự thánh khiết của Hội Thánh: 1 Cô-rinh-tô 5:6-7 cảnh báo: "Chẳng biết rằng một chút men làm cho cả đống bột dậy lên sao? Hãy làm bánh không men, vì thật vậy, Đấng Christ là con sinh lễ Vượt Qua của chúng ta đã bị giết rồi." Tội lỗi không được xử lý sẽ lây lan, làm ô uế cả cộng đồng. Kỷ luật giúp bảo vệ Hội Thánh khỏi ảnh hưởng tai hại của tội lỗi.
• Cảnh báo người khác: 1 Ti-mô-thê 5:20 dạy: "Những kẻ phạm tội, hãy quở trách họ trước mặt mọi người, để những kẻ khác cũng biết sợ." Việc công khai (sau khi đã thực hiện các bước riêng tư) tạo nên tác dụng răn đe, giúp các tín hữu khác tránh phạm tội tương tự.
• Làm sáng danh Đức Chúa Trời: Khi Hội Thánh duy trì sự thánh khiết, thế gian thấy được sự khác biệt và uy quyền của Tin Lành. Ngược lại, nếu Hội Thánh dung túng tội lỗi, danh Chúa bị sỉ nhục.

3. Nguyên Tắc Kinh Thánh Hướng Dẫn Kỷ Luật

Để kỷ luật được thực hiện cách đẹp lòng Chúa, Kinh Thánh đưa ra các nguyên tắc sau:

• Tình yêu thương: Ê-phê-sô 4:15: "Nhưng muốn cho chúng ta lấy lòng yêu thương nói ra lẽ chân thật, để trong mọi việc chúng ta đều được thêm lên trong Đấng làm đầu, tức là Đấng Christ." Kỷ luật phải xuất phát từ tình yêu, không từ sự giận dữ, kiêu căng hay định kiến.
• Sự mềm mại và kiên nhẫn: Galati 6:1 nhấn mạnh "lòng mềm mại". Người sửa lỗi phải nhớ mình cũng dễ sa ngã, nên cần khiêm nhường, kiên nhẫn, không vội vàng kết án.
• Tính khách quan và công bằng: 1 Ti-mô-thê 5:21: "Trước mặt Đức Chúa Trời, trước mặt Đức Chúa Jêsus Christ, và trước mặt các thiên sứ được chọn, ta răn bảo con phải giữ những điều đó, đừng có thành kiến, cũng đừng làm sự gì vì tây vị." Kỷ luật không được thiên vị, phải dựa trên sự thật và chứng cớ rõ ràng.
• Tuân theo quy trình Kinh Thánh: Chúa Giê-xu đã thiết lập một quy trình rõ ràng trong Ma-thi-ơ 18:15-17. Mọi hành động kỷ luật đều phải tuân thủ theo các bước đó, trừ khi có trường hợp đặc biệt cần xử lý khẩn cấp.
• Mục tiêu phục hồi, không hủy diệt: 2 Cô-rinh-tô 2:5-8 minh họa điều này khi Phao-lô khuyên Hội Thánh tha thứ và an ủi người đã bị kỷ luật sau khi ăn năn.
• Quyền năng thiêng liêng: Kỷ luật Hội Thánh không chỉ là quyết định của con người, mà còn được thực hiện "nhân danh Chúa Jêsus" (1 Cô-rinh-tô 5:4). Điều đó cho thấy sự hiện diện và uy quyền của Chúa trong việc này.

4. Quy Trình Kỷ Luật Theo Ma-thi-ơ 18:15-17

Chúa Giê-xu đã dạy một quy trình rõ ràng:

Bước 1 – Sửa riêng tư: "Nếu anh em ngươi phạm tội cùng ngươi, hãy đi trách người khi chỉ có một mình ngươi với nó; nếu ngươi nghe lời, thì ngươi được anh em lại." (c.15). Bước này nhấn mạnh tính riêng tư, tránh làm tổn thương danh dự người khác. Nếu người đó ăn năn, vấn đề được giải quyết.

Bước 2 – Đem theo một hoặc hai người làm chứng: "Ví bằng không nghe, hãy mời một hoặc hai người đi với ngươi, hầu cứ lời hai hoặc ba người làm chứng mà mọi việc được chắc chắn." (c.16). Đây là nguyên tắc từ Phục truyền luật lệ 19:15, đảm bảo tính xác thực và khách quan. Sự hiện diện của các nhân chứng cũng nhằm tạo áp lực tích cực để người phạm tội nhận ra lỗi.

Bước 3 – Cáo cùng Hội Thánh: "Nếu không nghe các người đó, hãy cáo cùng Hội thánh." (c.17a). Nghĩa là trình bày vấn đề trước Hội Thánh (thường là hội chúng địa phương). Lúc này, cả Hội Thánh sẽ khuyên bảo, thuyết phục người đó ăn năn.

Bước 4 – Tách biệt khỏi sự hiệp thông: "Nếu cũng không nghe Hội thánh, thì hãy coi người như người ngoại và kẻ thâu thuế." (c.17b). Điều này không có nghĩa là ghét bỏ hay nguyền rủa, mà là không còn xem người đó như một thành viên trong sự hiệp thông của Hội Thánh. Mối quan hệ bây giờ giống như với người chưa tin – cần rao giảng Tin Lành cho họ, nhưng không thể để họ tiếp tục tham dự các sinh hoạt nội bộ (đặc biệt là Tiệc Thánh) vì họ từ chối ăn năn.

Quy trình này phản ánh sự tiến triển từ riêng tư đến công cộng, với mục tiêu cuối cùng vẫn là đem người ấy trở lại. Khi người đó ăn năn, Hội Thánh phải tha thứ và tiếp nhận lại (2 Cô-rinh-tô 2:5-8).

5. Các Trường Hợp Đặc Biệt

Kinh Thánh cũng ghi nhận một số tình huống mà quy trình Ma-thi-ơ 18 có thể được rút ngắn hoặc điều chỉnh:

• Tội lỗi công khai và nghiêm trọng: Trong 1 Cô-rinh-tô 5, Phao-lô chỉ thị Hội Thánh Cô-rinh-tô phải kỷ luật người đàn ông sống với vợ của cha mình (loạn luân) mà không cần qua các bước riêng tư, vì tội lỗi này đã quá rõ ràng và cả thành phố đều biết. Ông ra lệnh: "nhân danh Chúa chúng ta là Đức Chúa Jêsus, khi anh em nhóm lại với nhau, bởi quyền phép của Đức Chúa Jêsus chúng ta, thì hãy phó người đó cho quỉ Sa-tan, để hủy hoại phần xác thịt, hầu cho linh hồn được cứu trong ngày của Chúa Jêsus." (1 Cô-rinh-tô 5:4-5). Việc "giao cho Sa-tan" có thể hiểu là loại khỏi sự bảo vệ của Hội Thánh, để người đó chịu hậu quả của tội lỗi, với hy vọng cuối cùng sẽ ăn năn.
• Những người gây chia rẽ: Rô-ma 16:17: "Hỡi anh em, tôi khuyên anh em hãy coi chừng những kẻ gây bè đảng và làm gương xấu, nghịch cùng sự dạy dỗ mà anh em đã nhận; phải tránh xa họ." Tít 3:10-11 cũng dạy: "Người có tính bè đảng, sau khi đã khuyên bảo một hai lần, thì hãy lánh đi, vì biết rằng người như thế đã bội nghịch và tự phạm tội, tự lên án." Những người cố ý gây chia rẽ, bất chấp lời khuyên, cần phải bị tách biệt khỏi Hội Thánh.
• Những kẻ giảng dạy sai lạc: 2 Giăng 10-11: "Nếu ai đến cùng các ngươi mà không đem đạo ấy theo, thì đừng rước họ vào nhà, và đừng chào hỏi họ. Vì người nào chào hỏi họ, tức là dự vào việc ác của họ." Các giáo sư giả đem giáo lý sai lầm cần được đối xử dứt khoát để bảo vệ đức tin của Hội Thánh.
• Trưởng lão phạm tội: 1 Ti-mô-thê 5:19-20 quy định: "Đừng nhận lời cáo gian chống lại một trưởng lão, nếu không có hai hoặc ba người làm chứng. Còn những kẻ phạm tội, hãy quở trách họ trước mặt mọi người, để những kẻ khác cũng biết sợ." Việc kỷ luật người lãnh đạo cần được thực hiện với sự thận trọng, nhưng khi tội đã được xác minh thì phải công khai để làm gương.

Trong mọi trường hợp, Hội Thánh cần cầu nguyện và tìm kiếm sự hướng dẫn của Đức Thánh Linh để áp dụng cách phù hợp.

6. Thái Độ Và Tinh Thần Trong Kỷ Luật

Kỷ luật Hội Thánh sẽ không đạt mục đích nếu được thực hiện với thái độ sai lầm. Kinh Thánh hướng dẫn:

• Mềm mại, không khinh dể: Galati 6:1 nhấn mạnh: "hãy lấy lòng mềm mại mà sửa họ lại". Đi kèm là lời cảnh báo: "chính mình anh em lại phải giữ, e cũng bị dỗ dành chăng." Người sửa lỗi phải tự nhắc mình rằng họ cũng có thể sa ngã.
• Yêu thương chân thật: 1 Cô-rinh-tô 13:6-7: "Yêu thương... chẳng vui về điều không công bình, nhưng vui về lẽ thật." Kỷ luật phải xuất phát từ lòng ước ao điều tốt nhất cho người phạm tội.
• Kiên nhẫn và tha thứ: Chúa dạy chúng ta phải tha thứ "bảy mươi lần bảy" (Ma-thi-ơ 18:22). Nếu người phạm tội ăn năn, chúng ta phải sẵn sàng tha thứ và tiếp nhận lại (2 Cô-rinh-tô 2:7).
• Không nuôi lòng cay đắng: Hê-bơ-rơ 12:15 cảnh báo: "Hãy giữ cho khỏi có kẻ trật phần ân điển của Đức Chúa Trời, kẻ rễ đắng châm ra, có thể ngăn trở và làm ô uế phần nhiều trong anh em." Người thi hành kỷ luật không được để sự giận dữ hoặc cay đắng chi phối.

7. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Cá Nhân Và Hội Thánh

Đối với cá nhân tín hữu:

• Tự kỷ luật bản thân qua việc thường xuyên xét mình dưới ánh sáng Lời Chúa, ăn năn tội và sống thánh khiết.
• Khi thấy anh em mình phạm tội, không được thờ ơ hay đồng lõa. Hãy can đảm, yêu thương nhắc nhở riêng tư, với thái độ mềm mại và cầu nguyện cho người đó.
• Nếu bị người khác sửa lỗi, hãy khiêm nhường lắng nghe, xem xét, và ăn năn nếu đúng.

Đối với Hội Thánh địa phương:

• Giáo dục toàn thể hội chúng về mục đích và quy trình kỷ luật theo Kinh Thánh, để mọi người hiểu và sẵn sàng hợp tác.
• Thành lập một nhóm trưởng lão/mục sư có đức tin, khôn ngoan, đầy dẫy Đức Thánh Linh để dẫn dắt quá trình kỷ luật khi cần.
• Khi kỷ luật được áp dụng (đặc biệt ở bước công khai), cần giải thích rõ cho hội chúng nguyên nhân và mục đích, tránh những tin đồn hoặc hiểu lầm.
• Sau khi kỷ luật, tiếp tục cầu nguyện và tìm cách giúp đỡ người phạm tội ăn năn và phục hồi. Khi họ ăn năn, tổ chức lễ tiếp nhận lại với sự vui mừng.

Đối với người lãnh đạo:

• Làm gương trong sự thánh khiết và khiêm nhường. "Hãy giữ chính mình con và sự dạy dỗ của con" (1 Ti-mô-thê 4:16).
• Không né tránh trách nhiệm kỷ luật khi cần, nhưng cũng không vội vàng thi hành nếu chưa có đủ chứng cớ.
• Bảo vệ quyền lợi của người bị cáo buộc: "Đừng nhận lời cáo gian chống lại một trưởng lão, nếu không có hai hoặc ba người làm chứng." (1 Ti-mô-thê 5:19).
• Hướng dẫn Hội Thánh sống yêu thương và chân thật, tạo môi trường mà kỷ luật được xem là biểu hiện của tình yêu chứ không phải sự báo thù.

8. Kết Luận

Kỷ luật trong Hội Thánh là một mệnh lệnh của Kinh Thánh, không phải tùy ý. Khi được thực hiện đúng cách, nó trở thành công cụ mạnh mẽ để duy trì sự thánh khiết, phục hồi anh chị em lầm lạc, và bảo vệ Hội Thánh khỏi sự tấn công của tội lỗi. Là tín hữu, chúng ta cần có cái nhìn cân bằng: không dung túng tội lỗi, nhưng cũng không hành xử cách hà khắc, thiếu tình yêu. Hãy nhớ rằng chính Chúa Giê-xu đã hy sinh vì tội lỗi chúng ta, và Ngài muốn dùng Hội Thánh để đưa con người trở về với Ngài. Ước mong mỗi Hội Thánh địa phương đều biết áp dụng nguyên tắc kỷ luật Kinh Thánh với tấm lòng mềm mại, sự khôn ngoan và sự tôn trọng Lời Chúa, để danh Ngài được vinh hiển.