Sự Tái Sinh Theo Kinh Thánh
Trong bối cảnh tôn giáo ngày nay, nhiều thuật ngữ bị sử dụng mơ hồ. "Tái sinh" (Born Again, Born Anew) là một trong những khái niệm nền tảng nhất của đức tin Cơ Đốc, nhưng cũng thường bị hiểu lầm nhất. Đây không phải là một cảm xúc nhất thời, một quyết định tôn giáo hay việc gia nhập một tổ chức. Đó là một phép lạ siêu nhiên, một sự sáng tạo mới từ chính quyền năng của Đức Chúa Trời, làm thay đổi hoàn toàn tình trạng và bản chất thuộc linh của một con người. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào ý nghĩa Kinh Thánh của sự tái sinh, nền tảng, bằng chứng và ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân.
Cuộc đối thoại giữa Chúa Giê-xu và Ni-cô-đem trong Giăng 3:1-8 là bản văn then chốt để hiểu về sự tái sinh. Ni-cô-đem, một lãnh đạo tôn giáo uyên bác, đến gặp Chúa Giê-xu. Chúa phán với ông: "Quả thật, quả thật, ta nói cùng ngươi, nếu một người chẳng sinh lại, thì không thể thấy được nước Đức Chúa Trời" (câu 3).
Ở đây, từ Hy Lạp được dùng là "γεννηθῇ ἄνωθεν" (gennēthē anōthen), có thể dịch là "sinh lại" (again) hoặc "sinh từ trên cao" (from above). Cả hai nghĩa đều chính xác và bổ sung cho nhau: đó là một sự sinh ra lần thứ hai, nhưng có nguồn gốc từ trời, từ Đức Chúa Trời. Ni-cô-đem hiểu theo nghĩa đen nên thắc mắc: "Khi đã già rồi, làm sao có thể sinh lại được?" (câu 4). Chúa Giê-xu làm rõ hơn: "Quả thật, quả thật, ta nói cùng ngươi, nếu một người chẳng sinh bởi nước và Thánh Linh, thì không được vào nước Đức Chúa Trời. Xác thịt sinh ra xác thịt, còn Thánh Linh sinh ra tâm linh" (câu 5-6).
Phân đoạn này vạch ra hai thực tại:
1. Tình Trạng Tội Lỗi Của Con Người ("Xác Thịt"): Con người tự nhiên, dù có đạo đức hay tri thức như Ni-cô-đem, vẫn thuộc về "xác thịt" (σάρξ - sarx). Đây là trạng thái sống tách biệt khỏi Đức Chúa Trời, bị tội lỗi thống trị và không thể tự mình làm đẹp lòng Ngài (Rô-ma 8:7-8). Sự sinh ra tự nhiên chỉ tạo ra một con người mang bản chất tội lỗi (Thi Thiên 51:5).
2. Sự Cần Thiết Phải Thay Đổi Bản Chất ("Sinh Bởi Thánh Linh"): Vì "xác thịt sinh xác thịt", nên để vào Nước Đức Chúa Trời - một vương quốc thuộc linh và thánh khiết - con người cần một sự sinh ra mới, có nguồn gốc từ Thánh Linh. Đây là một hành động thụ động - con người được sinh lại, chứ không tự mình sinh ra mình. Như gió thổi đâu tùy ý, chúng ta nghe tiếng nhưng không biết từ đâu đến và đi đâu, "hễ người nào sinh bởi Thánh Linh cũng như vậy" (câu 8). Điều này nhấn mạnh tính chủ động và quyền tể trị của Đức Chúa Trời trong công tác tái sinh.
A. Tác Nhân: Công Việc Của Ba Ngôi Đức Chúa Trời
Sự tái sinh là công việc siêu nhiên của cả Ba Ngôi Đức Chúa Trời:
- Đức Chúa Cha, bởi lòng thương xót lớn lao của Ngài, đã khiến chúng ta sống lại với Đấng Christ (Ê-phê-sô 2:4-5; I Phi-e-rơ 1:3).
- Đức Chúa Con, Chúa Giê-xu Christ, là nền tảng của sự tái sinh. Sự chết và sống lại của Ngài mở đường cho sự sống mới (I Phi-e-rơ 1:3). Chính Ngài là sự sống lại và sự sống (Giăng 11:25).
- Đức Thánh Linh là Đấng trực tiếp thực hiện phép lạ tái sinh trong lòng người tin (Tít 3:5; Giăng 3:5-6). Ngài ban cho chúng ta sự sống mới (Rô-ma 8:11).
B. Phương Tiện: Lời Chúa và Đức Tin
Đức Chúa Trời dùng phương tiện nào để thực hiện sự tái sinh? I Phi-e-rơ 1:23 tuyên bố: "Anh em đã được lại sanh, chẳng phải bởi giống hay hư nát, nhưng bởi giống chẳng hay hư nát, là bởi lời hằng sống và bền vững của Đức Chúa Trời." Gia-cơ 1:18 cũng xác nhận: "Ấy chính Ngài theo ý muốn mình, đã dùng lời chân thật sinh chúng ta, hầu cho chúng ta được nên như trái đầu mùa của những vật Ngài dựng nên."
Lời Chúa (Λόγος - Logos) là hạt giống bất diệt được gieo vào lòng người. Khi Lời ấy được rao giảng và Thánh Linh mở lòng (Công vụ 16:14), thì đức tin được sinh ra (Rô-ma 10:17). Đức tin không phải là việc làm để xứng đáng được tái sinh, mà là phương tiện nhận lãnh và là bằng chứng đầu tiên cho thấy sự tái sinh đã xảy ra. "Vì bởi ân điển, nhờ đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời" (Ê-phê-sô 2:8). Sự tái sinh đặt nền tảng cho đức tin, và đức tin dẫn chúng ta đến với Đấng Christ để nhận sự công bình và sự sống.
C. Mục Đích: Để Làm Một Tạo Vật Mới Trong Đấng Christ
Mục đích của sự tái sinh không chỉ là để lên thiên đàng, mà là để phục hồi mối tương giao với Đức Chúa Trời và trở nên con cái thật của Ngài. Giăng 1:12-13 nói: "Nhưng hễ ai đã nhận Ngài [Chúa Giê-xu], thì Ngài ban cho quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời, là ban cho những kẻ tin danh Ngài, là kẻ chẳng phải sinh bởi khí huyết, hoặc bởi tình dục, hoặc bởi ý người, nhưng sinh bởi Đức Chúa Trời." Sự tái sinh biến đổi chúng ta từ tội nhân trở nên con cái Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:14-16).
Hơn nữa, sự tái sinh khởi đầu cho một đời sống mới. II Cô-rinh-tô 5:17 tuyên bố: "Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới." Từ "dựng nên mới" trong tiếng Hy Lạp là "καινὴ κτίσις" (kainē ktisis), nghĩa là "một tạo vật mới", một sự sáng tạo hoàn toàn mới. Điều này ứng nghiệm lời tiên tri trong Ê-xê-chi-ên 36:26-27: "Ta sẽ ban lòng mới cho các ngươi, và đặt thần mới trong các ngươi. Ta sẽ cất lòng bằng đá khỏi thịt các ngươi và ban cho các ngươi lòng bằng thịt. Ta sẽ đặt Thần ta trong các ngươi và khiến các ngươi noi theo luật lệ ta."
Làm sao một người biết mình đã thực sự được tái sinh? Kinh Thánh không kêu gọi chúng ta soi xét những cảm xúc chủ quan, nhưng nhìn vào những bằng chứng khách quan mà Thánh Linh tạo ra trong đời sống.
1. Sự Xưng Nhận Đức Tin Nơi Chúa Giê-xu Christ: "Vậy, nếu miệng ngươi xưng Đức Chúa Jêsus ra và lòng ngươi tin rằng Đức Chúa Trời đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại, thì ngươi sẽ được cứu" (Rô-ma 10:9). Một lòng tin và sự xưng nhận chân thật vào Chúa Giê-xu là Đấng Cứu Thế là dấu hiệu đầu tiên.
2. Đời Sống Vâng Phục và Yêu Mến Điều Răn Chúa: Sứ đồ Giăng liên kết chặt chẽ tình yêu Chúa và sự vâng giữ điều răn: "Vì nầy là sự yêu mến Đức Chúa Trời, tức là chúng ta vâng giữ điều răn Ngài" (I Giăng 5:3). Một người được tái sinh có một tâm linh mới muốn làm vui lòng Cha mình, không còn sống trong tội lỗi cách cố ý và vui thích (I Giăng 3:9; 5:18). Đây không có nghĩa là hoàn toàn không phạm tội, nhưng có một xu hướng mới, một cuộc chiến chống lại tội lỗi và một khuôn mẫu của sự vâng lời (Rô-ma 6:1-2, 12-14).
3. Tình Yêu Thương Anh Em (Tình Yêu Thương Hội Thánh): "Chúng ta biết rằng mình đã vượt khỏi sự chết qua sự sống, vì chúng ta yêu anh em mình. Còn ai chẳng yêu thì ở trong sự chết" (I Giăng 3:14). Tình yêu thương thực tế dành cho anh em đồng đức tin là bằng chứng rõ ràng của sự sống mới từ Đức Chúa Trời (Giăng 13:35).
4. Sự Thánh Hóa Tiến Triển (Kết Quả Của Thánh Linh): "Nhưng trái của Thánh Linh, ấy là lòng yêu thương, sự vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ" (Ga-la-ti 5:22-23). Đây là những đặc tính Chúa Thánh Linh tạo ra trong chúng ta, là bằng chứng cho thấy Ngài đang ngự trị và chúng ta thực sự thuộc về Đấng Christ (Rô-ma 8:9).
5. Sự Xét Đoán và Khiển Trách Của Chính Mình Dưới Ánh Sáng Lời Chúa: Một Cơ Đốc nhân thật có lương tâm nhạy bén với tội lỗi. Khi phạm tội, họ cảm thấy đau đớn, ăn năn và chạy đến với Đấng Christ để tìm sự tha thứ (I Giăng 1:8-9). Sự cứng lòng, không ăn năn là dấu hiệu nguy hiểm.
Giáo lý về sự tái sinh không chỉ là lý thuyết, mà phải định hình toàn bộ đời sống và sự phục vụ của chúng ta.
1. Xác Quyết Sự Cứu Rỗi: Hiểu rằng sự cứu rỗi bắt đầu bởi công việc tái sinh của Đức Chúa Trời giúp chúng ta vững vàng trong đức tin. Sự an toàn của chúng ta không dựa trên cảm xúc hay việc làm, mà dựa trên lời hứa và quyền năng của Đức Chúa Trời, Đấng đã khởi đầu công việc tốt lành nơi chúng ta (Phi-líp 1:6). Hãy nhìn vào những bằng chứng Kinh Thánh trong đời sống mình để được khích lệ.
2. Sống Theo Thánh Linh: Vì chúng ta đã được "sinh bởi Thánh Linh", thì phải sống và bước đi theo Thánh Linh (Ga-la-ti 5:25). Điều này có nghĩa là đầu phục sự dẫn dắt của Ngài mỗi ngày qua Lời Chúa, cầu nguyện và vâng lời những sự thúc giục thánh khiết của Ngài.
3. Trưởng Thành Thuộc Linh: Sự tái sinh là khởi đầu, không phải điểm kết thúc. Như trẻ sơ sinh cần sữa, chúng ta cần khao khát Lời Chúa để lớn lên trong sự cứu rỗi (I Phi-e-rơ 2:2). Hãy chuyên tâm đọc, học, suy ngẫm và vâng theo Kinh Thánh.
4. Rao Giảng Phúc Âm Cách Chính Xác: Khi chia sẻ Phúc Âm, chúng ta phải trình bày rõ ràng sự cần thiết phải thay đổi bản chất tội lỗi (sinh lại), chứ không chỉ mời gọi người ta thực hiện một nghi thức, đưa ra một lời cầu nguyện hay gia nhập Hội Thánh. Cần nhấn mạnh sự ăn năn tội, đức tin nơi Đấng Christ và sự đầu phục Ngài làm Chúa.
5. Cầu Nguyện Cho Sự Sống Lại Thuộc Linh: Hãy sốt sắng cầu nguyện cho người chưa tin, xin Đức Chúa Trời, qua Thánh Linh Ngài, mở mắt tâm linh họ (II Cô-rinh-tô 4:4-6) và ban cho họ sự sống mới. Hãy trung tín gieo giống Lời Chúa và tin cậy Ngài làm cho lớn lên (I Cô-rinh-tô 3:6-7).
Sự tái sinh theo Kinh Thánh là công việc siêu nhiên, chủ động của Đức Chúa Trời Ba Ngôi, qua đó Ngài ban sự sống thuộc linh mới cho một tội nhân chết về phần thuộc linh. Đây không phải là việc tu sửa hành vi cũ, mà là một sự sáng tạo mới (II Cô-rinh-tô 5:17), một sự sinh ra từ trên cao (Giăng 3:3). Nó xảy ra qua phương tiện Lời Chúa được Thánh Linh sử dụng, và được tiếp nhận bởi đức tin nơi công lao cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ.
Sự tái sinh là cửa ngõ bắt buộc vào Nước Đức Chúa Trời. Nó tạo ra những bằng chứng rõ rệt trong đời sống: đức tin nơi Đấng Christ, tình yêu thương anh em, khao khát sự thánh khiết và kết quả của Thánh Linh. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi sống xứng đáng với ơn gọi cao trọng này, bước đi trong sự mới mẻ của sự sống (Rô-ma 6:4), và rao truyền sứ điệp biến đổi này cho một thế giới đang hư mất.
Nếu bạn chưa chắc chắn về tình trạng thuộc linh của mình, hãy thành thật xét mình dưới ánh sáng Lời Chúa. Hãy kêu cầu Chúa Giê-xu, Đấng đã phán: "Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi" (Giăng 11:25). Ngài thành tín và quyền năng để ban cho bạn sự sống đời đời và sự tái sinh thật.