Tại sao Công vụ 9:7 nói những người đi cùng Phao-lô nghe tiếng nói, nhưng Công vụ 22:9 lại nói họ không nghe tiếng nào?

Một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử Hội Thánh ban đầu là sự cải đạo kỳ diệu của Sau-lơ (sau này là Sứ đồ Phao-lô) trên đường đến Đa-mách. Tuy nhiên, khi đọc kỹ các sách Công vụ, chúng ta bắt gặp một điểm dường như khác biệt giữa hai lời tường thuật về cùng một sự kiện. Công vụ 9:7 chép: “Những kẻ cùng đi với người đứng sững lại, nói không ra tiếng, vì nghe tiếng nói, mà chẳng thấy ai.” Trong khi đó, khi chính Phao-lô thuật lại sự kiện này trước mặt đám đông tại Giê-ru-sa-lem (Công vụ 22:9), ông nói: “Những kẻ đi với tôi có thấy sự sáng, nhưng không nghe tiếng của Đấng phán cùng tôi.” Sự khác biệt này đã làm nhiều độc giả Kinh Thánh thắc mắc: Đây có phải là mâu thuẫn không? Hay đây là một cơ hội để chúng ta đi sâu hơn vào sự phong phú của ngôn ngữ và mục đích thần học của Lời Chúa? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ phân tích văn bản Hy Lạp, bối cảnh thuật chuyện và ý nghĩa thần học để làm sáng tỏ vấn đề.

Chìa khóa để hiểu sự khác biệt này nằm ở việc phân tích kỹ lưỡng từ ngữ trong nguyên bản tiếng Hy Lạp.

• Công vụ 9:7 (Greek): "ἀκούοντες μὲν τῆς φωνῆς" (akouontes men tēs phōnēs).
  • Động từ ἀκούω (akouō) có thể có hai nghĩa chính: (1) Nghe một âm thanh (nghĩa vật lý, thính giác), hoặc (2) Hiểu, lĩnh hội điều được nói ra (nghĩa nhận thức).
  • Danh từ φωνή (phōnē) có nghĩa là "âm thanh", "tiếng nói", hay "giọng nói".
  • Cụm từ này có thể được dịch sát nghĩa là "nghe cái âm thanh/tiếng nói."
• Công vụ 22:9 (Greek): "τὴν δὲ φωνὴν οὐκ ἤκουσαν" (tēn de phōnēn ouk ēkousan).
  • Ở đây sử dụng cùng động từ akouō và danh từ phōnē.
  • Văn phạm rất rõ ràng: "còn về tiếng nói thì họ không nghe."

Vậy, cả hai câu đều sử dụng từ giống nhau. Sự khác biệt nằm ở đối tượng và mức độ của sự "nghe" (akouō). Các nhà giải kinh lỗi lạc đã chỉ ra rằng:

• Trong Công vụ 9:7, Luca (tác giả sách Công vụ) đang mô tả sự kiện từ góc nhìn khách quan của một sử gia. Ông ghi nhận rằng những người cùng đi có nghe thấy một âm thanh (φωνή). Họ nhận biết có một tiếng nói vang lên từ đâu đó, một hiện tượng âm thanh vật lý đã xảy ra. Tuy nhiên, câu Kinh Thánh nói rõ họ "chẳng thấy ai", nghĩa là họ không nhìn thấy khải tượng về Chúa Giê-xu mà chỉ Sau-lơ thấy.
• Trong Công vụ 22:9, chính Phao-lô đang kể lại kinh nghiệm chủ quan của mình. Ông nhấn mạnh sự khác biệt căn bản giữa ông và những người đi cùng: Họ có thấy ánh sáng (τὸ φῶς, to phōs), nhưng không nghe/lĩnh hội được lời nói (τὴν φωνὴν) dành riêng cho ông. Từ akouō ở đây mang sắc thái nghe và hiểu nội dung. Họ nghe thấy một âm thanh (như Công vụ 9:7 ghi nhận), nhưng họ không "nghe thấu" – không hiểu được nội dung cụ thể của cuộc đối thoại giữa Chúa Phục Sinh và Sau-lơ.

Việc đặt hai phân đoạn này trong bối cảnh thuật chuyện rộng hơn là vô cùng quan trọng. Sách Công vụ ghi lại ba lần tường thuật về sự cải đạo của Phao-lô:

1. Công vụ đoạn 9: Luca thuật lại sự kiện một cách khách quan.
2. Công vụ đoạn 22: Phao-lô tự thuật lại trước đám đông người Do Thái tại Giê-ru-sa-lem để biện minh cho chức vụ của mình.
3. Công vụ đoạn 26: Phao-lô thuật lại trước mặt Vua Ạc-ríp-ba và Tổng đốc Phê-tu, nhấn mạnh vào sự kêu gọi làm sứ đồ cho dân Ngoại.

Mỗi lần thuật lại đều có mục đích thần học và đối tượng nghe khác nhau.

• Trong Công vụ 22, Phao-lô đang nói chuyện với một đám đông người Do Thái đang tức giận và nghi ngờ ông. Ông nhấn mạnh tính chất cá nhân và mặc khải đặc biệt của sự gặp gỡ. Ông muốn họ hiểu rằng đây không phải là một ảo giác tập thể hay một sự kiện thông thường. Đây là một cuộc gặp gỡ thiêng liêng, nơi Chúa Giê-xu Phục Sinh trực tiếp bày tỏ chính Ngài và uỷ thác sứ mạng cho một cá nhân cụ thể (Phao-lô). Việc những người đi cùng "không nghe tiếng" nhấn mạnh rằng thông điệp đó là dành riêng cho Phao-lô. Nó củng cố thẩm quyền sứ đồ của ông: ông đã trực tiếp nhận lệnh truyền từ Chúa, không qua trung gian nào khác.
• Trong Công vụ 9, Luca, với tư cách sử gia được Đức Thánh Linh cảm thúc, ghi lại sự kiện một cách đầy đủ các chi tiết khách quan: có ánh sáng, mọi người ngã xuống đất, có một âm thanh vang lên. Chi tiết họ "nghe tiếng nói" cho thấy đây là một sự kiện có thật, có nhân chứng, chứ không phải diễn ra trong tâm trí của Sau-lơ.

Như vậy, hai câu Kinh Thánh không hề mâu thuẫn, mà bổ sung cho nhau để cho chúng ta một bức tranh toàn diện:

1. Có một hiện tượng âm thanh khách quan xảy ra mà mọi người đều nhận thức được (Công vụ 9:7).
2. Nội dung của cuộc đối thoại thiêng liêng đó chỉ được mặc khải và hiểu bởi Phao-lô, người được Chúa định sẵn (Công vụ 22:9).

Chúng ta có thể tìm thấy sự nhất quán này trong chính lời thuật của Phao-lô ở nơi khác. Trong Công vụ 26:14, khi thuật lại trước mặt Vua Ạc-ríp-ba, Phao-lô nói: “Chúng ta thảy đều té xuống đất, và tôi nghe có tiếng phán cùng tôi bằng tiếng Hê-bơ-rơ rằng: “Hỡi Sau-lơ, Sau-lơ! Sao ngươi bắt bớ ta?” Ở đây, Phao-lô dùng đại từ "chúng ta" cho việc "té xuống đất" (hành động vật lý chung), nhưng chỉ dùng "tôi" cho việc "nghe có tiếng phán cùng tôi". Điều này một lần nữa xác nhận sự phân biệt: hiệu ứng vật lý là chung, nhưng sự mặc khải bằng lời nói là cá nhân.

Từ nghiên cứu này, chúng ta rút ra được những bài học quý báu cho đức tin và cuộc sống:

1. Sự Quan Tâm Tỉ Mỉ Của Đức Chúa Trời Trong Sự Cứu Rỗi Cá Nhân: Sự kiện trên đường Đa-mách cho thấy Chúa Giê-xu Phục Sinh đến với Phao-lô một cách rất cá nhân. Ngài gọi đích danh ông hai lần: "Hỡi Sau-lơ, Sau-lơ!" (Công vụ 9:4). Thông điệp cứu rỗi và sự kêu gọi là dành riêng cho ông. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng ân điển cứu rỗi của Chúa không chung chung, mà là cá nhân và đặc biệt. Chúa biết rõ từng người, hoàn cảnh, tên gọi của chúng ta (Giăng 10:3), và Ngài kêu gọi chúng ta trong sự hiểu biết trọn vẹn ấy.

2. Thẩm Quyền Đến Từ Sự Mặc Khải Trực Tiếp Của Đấng Christ: Chức vụ của Phao-lô được xây dựng trên nền tảng là cuộc gặp gỡ trực tiếp với Chúa Phục Sinh (Ga-la-ti 1:11-12). Điều này dạy chúng ta về tầm quan trọng của mối quan hệ cá nhân với Chúa Giê-xu, chứ không chỉ dựa trên kiến thức gián tiếp hay truyền thống. Sự hiểu biết và quyền năng trong chức vụ bắt nguồn từ việc chúng ta lắng nghe tiếng Ngài một cách cá nhân qua Lời Ngài và Đức Thánh Linh.

3. Sự Khác Biệt Giữa Trải Nghiệm Bề Ngoài và Sự Hiểu Biết Thuộc Linh Bên Trong: Những người cùng đi với Phao-lô chứng kiến một phần của phép lạ (ánh sáng, âm thanh), nhưng họ không hiểu được ý nghĩa thuộc linh. Điều này cảnh báo chúng ta: có thể có mặt trong các buổi nhóm, nghe bài giảng, chứng kiến công việc Chúa, mà tấm lòng vẫn không mở ra để lĩnh hội và hiểu biết lẽ thật (Ma-thi-ơ 13:14-15). Sự hiểu biết thuộc linh là món quà của Đức Chúa Trời, cần được cầu xin (Ê-phê-sô 1:17-18).

4. Bài Học Về Cách Đọc và Nghiên Cứu Kinh Thánh: Sự khác biệt tưởng chừng nhỏ này dạy chúng ta cách tiếp cận Kinh Thánh một cách cẩn thận, khiêm nhường và có nghiên cứu. Thay vì vội vàng kết luận về "mâu thuẫn", chúng ta cần xem xét ngữ cảnh, văn phạm, từ nguyên và mục đích của tác giả. Kinh Thánh là một thể thống nhất phức tạp và tuyệt vời, và việc nghiên cứu nghiêm túc sẽ luôn đem lại phần thưởng là sự hiểu biết sâu sắc hơn.

Sự khác biệt giữa Công vụ 9:7 và 22:9 không phải là một lỗi sai hay mâu thuẫn, mà là một minh chứng tuyệt vời cho sự chính xác và chiều sâu của Kinh Thánh. Luca, dưới sự cảm thúc của Đức Thánh Linh, ghi lại sự kiện một cách khách quan. Phao-lô, cũng được Đức Thánh Linh dẫn dắt, giải thích ý nghĩa chủ quan và cá nhân của sự kiện đó. Sự kiện này nhấn mạnh rằng sự cải đạo của Phao-lô vừa là một sự kiện lịch sử có thật (có nhân chứng), vừa là một kinh nghiệm mặc khải cá nhân sâu sắc mà chỉ ông mới nhận lãnh được trọn vẹn.

Qua đó, chúng ta càng thêm tin cậy vào Lời Chúa, và được nhắc nhở về tình yêu cá nhân của Đấng Christ dành cho mỗi chúng ta. Ngài không chỉ là Đức Chúa Trời của đám đông, mà là Đức Chúa Trời đang gọi đích danh từng con chiên của Ngài. Ước mong mỗi chúng ta không chỉ "thấy ánh sáng" hay "nghe âm thanh" bề ngoài của Cơ Đốc giáo, mà còn "nghe, hiểu và vâng theo" tiếng phán cá nhân của Chúa Giê-xu dành cho đời sống mình, giống như Sứ đồ Phao-lô đã làm.