Kinh Thánh Có Dạy "Hãy Theo Đuổi Trái Tim Mình" Không?
Trong nền văn hóa đương đại, cụm từ “Hãy theo đuổi trái tim mình” (Follow your heart) đã trở thành một phương châm sống phổ biến, được truyền bá qua các bài hát, phim ảnh và sách self-help. Thông điệp này cổ vũ con người tin tưởng vào cảm xúc, khát vọng và bản năng bên trong của chính mình như kim chỉ nam tối thượng cho mọi quyết định. Tuy nhiên, với tư cách là Cơ Đốc nhân, chúng ta phải đặt mọi triết lý sống dưới sự soi xét của Lời Đức Chúa Trời. Câu hỏi then chốt được đặt ra là: Kinh Thánh – nền tảng đức tin của chúng ta – có ủng hộ hay dạy quan điểm “hãy theo đuổi trái tim mình” này không? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu phân tích bản chất của “lòng” (trái tim) theo quan điểm Kinh Thánh, những cảnh báo nghiêm túc của Đức Chúa Trời, và con đường đúng đắn để một tín hữu tìm kiếm sự hướng dẫn cho đời mình.
Để trả lời câu hỏi trên, trước hết chúng ta phải hiểu Kinh Thánh nói gì về chính “trái tim” (לֵב - lev trong tiếng Hê-bơ-rơ, καρδία - kardia trong tiếng Hy Lạp) của con người. Trong ngôn ngữ Kinh Thánh, “trái tim” không chỉ là trung tâm cảm xúc, mà còn là cơ quan của ý chí, lý trí, tâm linh và động cơ thầm kín.
Một trong những câu Kinh Thánh quan trọng nhất vén màn bản chất thật của lòng người được chép trong Giê-rê-mi 17:9: “Lòng người là dối trá hơn mọi vật, và rất là xấu xa: ai có thể biết được?”
Từ “dối trá” (עָקֹב - aqob) ở đây mang nghĩa quanh co, lừa dối, không đáng tin cậy. Còn “xấu xa” (אָנוּשׁ - anush) chỉ sự tuyệt vọng, bệnh hoạn về mặt đạo đức. Lời Chúa phán rõ ràng rằng lòng người, trong tình trạng sa ngã, không phải là một la bàn đáng tin cậy. Nó bị tội lỗi làm cho hư hoại, dễ dàng tự lừa dối mình (Gia-cơ 1:22).
Sách Châm Ngôn, cuốn sách về sự khôn ngoan thực tiễn, cũng đưa ra những nhận định thẳng thắn: “Có một con đường coi dường chánh đáng cho loài người; Nhưng cuối cùng nó thành ra nẻo sự chết” (Châm Ngôn 14:12). Câu này cảnh báo rằng những gì chúng ta cảm thấy “đúng”, “tự nhiên” hay “hợp lý” trong lòng đôi khi có thể dẫn đến sự hủy diệt. Sự khôn ngoan thật bắt đầu từ sự kính sợ Đức Giê-hô-va (Châm Ngôn 9:10), chứ không phải từ việc tuân theo những xung động của trái tim bất tín.
Kinh Thánh không chỉ mô tả bản chất lừa dối của lòng người, mà còn đưa ra những cảnh báo rõ ràng chống lại việc để cho lòng mình trở thành thẩm phán tối cao.
Châm Ngôn 28:26 tuyên bố cách không úp mở: “Kẻ nào tin cậy nơi lòng mình là kẻ ngu muội; Nhưng ai ăn ở cách khôn ngoan, sẽ được cứu khỏi.”
Hành động “tin cậy nơi lòng mình” (בּוֹטֵחַ אֶל־לִבּוֹ - boteach el libo) bị xem là sự ngu muội, trái ngược với sự khôn ngoan đến từ Đức Chúa Trời.
Thời kỳ các Quan Xét minh họa một cách bi thảm hậu quả của việc mỗi người làm theo ý mình: “Trong lúc đó, nước Y-sơ-ra-ên chẳng có vua; ai nấy làm theo ý mình tưởng là phải.” (Các Quan Xét 17:6, 21:25). Kết quả là một chu kỳ liên tục của tội lỗi, hỗn loạn và sự phán xét. Điều này cho thấy khi con người tách rời khỏi thẩm quyền của Đức Chúa Trời và làm theo điều “phải” trong mắt mình, xã hội sẽ đi đến chỗ suy đồi.
Ngay cả một vị vua khôn ngoan như Sa-lô-môn, khi về già, đã để lòng mình (và các bà vợ ngoại bang) dẫn dắt mình xa cách Chúa (I Các Vua 11:4). Câu chuyện của ông là một minh chứng đau lòng rằng trí tuệ vĩ đại nhất cũng có thể sa ngã nếu trái tim không được giữ vững trong sự vâng phục Chúa.
Tuy nhiên, câu chuyện không dừng lại ở sự hư hoại của lòng người. Tin Mừng của Phúc Âm chính là Đức Chúa Trời ban cho chúng ta một trái tim mới. Tiên tri Ê-xê-chi-ên đã loan báo giao ước mới: “Ta sẽ ban lòng mới cho các ngươi, và đặt thần mới trong các ngươi. Ta sẽ cất lòng bằng đá khỏi thịt các ngươi, và ban cho các ngươi lòng bằng thịt.” (Ê-xê-chi-ên 36:26). Trái tim bằng đá cứng cỏi, ngoan cố sẽ được thay thế bằng trái tim bằng thịt biết mềm mại, nhạy cảm và vâng phục Thánh Linh của Đức Chúa Trời.
Điều này được ứng nghiệm nơi những ai ở trong Đấng Christ. Khi chúng ta tin nhận Chúa Giê-xu, chúng ta nhận lấy bản tính mới (II Cô-rinh-tô 5:17). Thánh Linh Đức Chúa Trời ngự trong lòng chúng ta (I Cô-rinh-tô 3:16), và Ngài bắt đầu công việc biến đổi, uốn nắn những ước muốn, tình cảm và ý chí của chúng ta cho phù hợp với ý muốn của Đức Chúa Trời (Phi-líp 2:13).
Vậy, có một sự khác biệt căn bản giữa:
- "Theo đuổi trái tim" theo thế gian: Tin cậy và hành động dựa trên những cảm xúc, dục vọng và sự khôn ngoan hư hoại của "con người cũ".
- Được Thánh Linh dẫn dắt và tìm kiếm ý muốn Chúa: Để cho Lời Chúa (Hê-bơ-rơ 4:12) và Thánh Linh của Ngài (Rô-ma 8:14) dẫn dắt, uốn nắn và đổi mới tấm lòng chúng ta, từ đó sanh ra những ước muốn đẹp ý Ngài.
Thi thiên 37:4 dường như là câu “ủng hộ” việc theo đuổi lòng mình: “Khá vui mừng nơi Đức Giê-hô-va, Thì Ngài sẽ ban cho ngươi điều lòng mình ao ước.” Tuy nhiên, bối cảnh và điều kiện rất rõ ràng: “Khá vui mừng nơi Đức Giê-hô-va” (הִתְעַנַּג עַל־יְהוָה - hit'anag al-Adonai). Khi Đức Giê-hô-va trở thành niềm vui, sự thỏa lòng tối thượng và trung tâm của đời sống chúng ta, thì chính Ngài sẽ đặt để những ước muốn phù hợp với bản tính Ngài vào lòng chúng ta. Lúc đó, điều chúng ta “ao ước” chính là những gì Ngài muốn ban cho.
Thay vì dạy “hãy theo đuổi trái tim mình”, Kinh Thánh dạy chúng ta “hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con” (Châm Ngôn 3:5). Sự hướng dẫn đáng tin cậy cho đời sống Cơ Đốc nhân đến từ hai nguồn kết hợp chặt chẽ:
1. Lời Đức Chúa Trời (Kinh Thánh): Đây là la bàn, ánh sáng và tiêu chuẩn khách quan, tuyệt đối. “Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi.” (Thi thiên 119:105). Mọi cảm xúc, ước muốn hay ấn tượng chủ quan đều phải được kiểm chứng và đem so với chân lý bất biến của Lời Chúa. Lời Chúa có quyền phép để phán xét tư tưởng và ý định của lòng (Hê-bơ-rơ 4:12).
2. Thánh Linh của Đức Chúa Trời: Ngài là Đấng dẫn dắt chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13). Thánh Linh không hoạt động độc lập hay trái với Lời đã được Ngài linh cảm, nhưng Ngài soi sáng tâm trí chúng ta để hiểu Lời Chúa, cáo trách chúng ta về tội lỗi, và ban năng lực để vâng lời. Sự dẫn dắt của Thánh Linh luôn đưa chúng ta đến sự vinh hiển cho Chúa Cứu Thế và sự tương giao thân mật với Ngài.
Làm thế nào để chúng ta áp dụng những lẽ thật này vào cuộc sống?
1. Kiểm Tra Lòng Mình Với Lời Chúa (Self-Examination): Trước khi hành động theo một ước muốn hay cảm xúc mãnh liệt, hãy dừng lại và hỏi: “Điều này có phù hợp với Lời Chúa không? Có làm vinh hiển Đức Chúa Trời không? Có xuất phát từ tình yêu thương chân thật không?” (I Cô-rinh-tô 10:31, I Giăng 4:1).
2. Cầu Nguyện Với Tấm Lòng Mở Ra: Thay vì cầu xin Chúa ban phước cho những kế hoạch của lòng mình, hãy cầu nguyện như Đa-vít: “Hỡi Đức Chúa Trời, xin hãy dò xét tôi, và biết lòng tôi; hãy thử thách tôi, và biết tư tưởng tôi. Xin xem thử tôi có lối ác nào chăng; Xin dẫn tôi vào con đường đời đời.” (Thi thiên 139:23-24). Hãy mời Chúa kiểm tra và chỉnh sửa chính những ước muốn thầm kín nhất.
3. Tìm Kiếm Sự Khôn Ngoan Từ Trên Cao: Khi đối diện với quyết định lớn (nghề nghiệp, hôn nhân, đầu tư...), đừng chỉ dựa vào cảm giác “thích” hay “không thích”. Hãy tìm kiếm sự khôn ngoan từ Đức Chúa Trời cách chủ động qua Lời Ngài, cầu nguyện, và tham khảo ý kiến từ những con cái Chúa trưởng thành, kính sợ Chúa (Châm Ngôn 11:14, 15:22).
4. Đầu Phục Và Vâng Lời: Sự trưởng thành thuộc linh không nằm ở việc làm theo ý mình, mà ở sự vâng phục ý muốn của Cha trên trời. Chúa Giê-xu, trong giờ phút đau đớn nhất, đã cầu nguyện: “Song, không theo ý muốn Con, mà theo ý muốn Cha.” (Ma-thi-ơ 26:39). Đây là tấm gương hoàn hảo cho chúng ta.
Kinh Thánh không dạy chúng ta “hãy theo đuổi trái tim mình” theo nghĩa thế tục. Ngược lại, Kinh Thánh cảnh báo nghiêm túc về bản chất dối trá và dễ sa ngã của lòng người chưa được đổi mới. Tuy nhiên, Tin Mừng trọng đại là Đức Chúa Trời, qua sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ, đã mở ra con đường cho chúng ta nhận được một tấm lòng mới, được Thánh Linh Ngài làm cho sống động.
Sứ điệp của Cơ Đốc giáo không phải là “Hãy theo đuổi trái tim mình”, mà là “Hãy hướng lòng về Chúa, để Ngài dẫn dắt và biến đổi nó, rồi bước đi trong sự dẫn dắt của Ngài.” Thay vì tìm kiếm sự thỏa mãn trong những khát vọng chóng qua của trái tim cũ, chúng ta được mời gọi tìm kiếm Nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài trước hết, với lời hứa rằng mọi điều khác sẽ được thêm cho (Ma-thi-ơ 6:33).
Ước mong mỗi chúng ta ngày càng học tập để lòng mình được Lời Chúa uốn nắn, được Thánh Linh dẫn dắt, và tìm thấy niềm vui trọn vẹn nhất trong chính Đấng đã dựng nên và cứu chuộc trái tim chúng ta.