Người Cơ Đốc nên đối diện thế nào với những lời cầu nguyện chưa được đáp lời?

Trong hành trình đức tin, hầu như mọi tín hữu chân chính đều trải nghiệm một thực tại có thể gây bối rối, thất vọng, và thậm chí nghi ngờ: đó là những lời cầu nguyện tha thiết, chân thành dường như không nhận được câu trả lời, hoặc câu trả lời không như ý muốn. Sự “im lặng” từ thiên đàng đôi khi cảm thấy nặng nề hơn một lời từ chối rõ ràng. Bài viết nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để tìm hiểu bản chất của sự cầu nguyện, sự chủ tể của Đức Chúa Trời, và cung cấp một khuôn mẫu thần học vững vàng cùng những ứng dụng thực tiễn để người tin Chúa có thể đứng vững và trưởng thành ngay trong những mùa chờ đợi.

Trước hết, chúng ta phải định nghĩa lại “sự đáp lời” theo tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời, chứ không phải của con người. Kinh Thánh đầy dẫy những lời hứa về sự cầu nguyện được nhậm, nhưng luôn đi kèm với những điều kiện thuộc linh và quan điểm vĩnh cửu.

1. Những Lời Hứa và Điều Kiện: Câu Kinh Thánh quen thuộc trong Giăng 14:13-14 chép: “Các ngươi nhân danh ta mà cầu xin điều chi mặc dầu, ta sẽ làm cho, để Cha được sáng danh nơi Con. Nếu các ngươi nhân danh ta xin điều chi, ta sẽ làm cho.” Từ khóa ở đây là “nhân danh Ta” (in My name). Trong văn hóa Do Thái, hành động nhân danh một ai đó không chỉ là sử dụng danh xưng, mà là đại diện cho ý muốn, thẩm quyền và bản tính của người ấy. Cầu nguyện nhân danh Đấng Christ có nghĩa là cầu nguyện phù hợp với ý muốn, bản tính và mục đích của Ngài. Điều này dẫn chúng ta đến lời dạy then chốt của Chúa Giê-su trong vườn Ghết-sê-ma-nê: “Song, không theo ý ta, mà theo ý Cha” (Ma-thi-ơ 26:39). Lời cầu nguyện mẫu mực “Lạy Cha chúng tôi…” cũng kết thúc bằng: “Ý Cha được nên, ở đất như trời” (Ma-thi-ơ 6:10).

2. Sự Cầu Nguyện Trong Ý Muốn Chúa: Sứ đồ Giăng làm sáng tỏ nguyên tắc này: “Này là điều chúng ta dạn dĩ ở trước mặt Chúa, nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta. Nếu chúng ta biết không cứ mình xin điều gì, Ngài cũng nghe chúng ta, thì chúng ta biết mình đã nhận lãnh điều mình xin Ngài.” (1 Giăng 5:14-15). Vậy, “được đáp lời” theo Kinh Thánh không đơn giản là nhận được điều mình xin, mà trước hết là sự “được nghe” (He hears us). Đức Chúa Trời luôn lắng nghe, nhưng câu trả lời của Ngài – có thể là “Phải,” “Không,” hoặc “Hãy chờ đợi” – luôn được định hình bởi sự khôn ngoan, nhân từ và ý muốn trọn vẹn của Ngài.

Kinh Thánh không che giấu những cuộc vật lộn của các anh hùng đức tin với những lời cầu xin dường như không được nhậm. Chính những phân đoạn này mang lại cho chúng ta sự đồng cảm và bài học quý giá.

1. Đa-vít và Đứa Con Bị Bệnh (2 Sa-mu-ên 12:15-23): Sau khi phạm tội, Đa-vít cầu khẩn Đức Chúa Trời cho đứa con trai mới sinh được sống. Ông kiêng ăn, nằm dưới đất, và cầu nguyện thiết tha. Thế nhưng, sau bảy ngày, đứa trẻ qua đời. Câu trả lời của Đức Chúa Trời là “Không.” Hành động tiếp theo của Đa-vít là một kiểu mẫu đức tin: ông đứng dậy, tắm rửa, thờ phượng và nói: “Ta còn đi đến nó được chăng? Nó chẳng thể trở lại cùng ta; nhưng ta sẽ đi đến nó.” Đa-vít chấp nhận ý muốn chủ tể của Đức Chúa Trời, nhưng không mất đi lòng tin cậy vào sự nhân từ của Ngài. Ông không xem sự từ chối là dấu hiệu của sự bỏ rơi.

2. Sứ Đồ Phao-lô Và Cái Gai Trong Xác Thịt (2 Cô-rinh-tô 12:7-9): Phao-lô đã ba lần nài xin Chúa cất đi “cái giằm xóc vào thịt” (skolops te sarki – cái gai trong xác thịt). Câu trả lời của Chúa Giê-su không phải là sự giải cứu tức thì, mà là một lời hứa về ân điển đầy đủ: “Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối.” Lời đáp ở đây là một sự chuyển hướng: thay vì cất đi hoàn cảnh, Chúa ban quyền năng để sống trong và vượt trên hoàn cảnh đó. Phao-lô đã học được bài học sâu sắc: “Vậy, tôi sẽ rất vui lòng về sự yếu đuối của tôi, hầu cho sức mạnh của Đấng Christ ở trong tôi.” Lời cầu nguyện “chưa được đáp” theo cách ông muốn đã dẫn ông đến một sự mặc khải sâu nhiệt hơn về ân điển và quyền năng của Đấng Christ.

3. Chính Chúa Giê-su Tại Ghết-sê-ma-nê (Lu-ca 22:42): Đây là tột đỉnh của mẫu mực. Chúa Giê-su, với tư cách là Con Người trọn vẹn, đã cầu xin với sự run rẩy, đau đớn: “Cha ơi! nếu Cha muốn, xin cất chén nầy khỏi tôi!” Tuy nhiên, Ngài lập tức qui phục: “Dầu vậy, xin ý Cha được nên, chớ không theo ý tôi.” Thiên sứ đã đến thêm sức cho Ngài, nhưng “chén” khổ hình thập tự giá đã không được cất đi. Lời cầu nguyện được đáp lại không phải bằng sự giải thoát, mà bằng sự ban năng lực để vâng phục và hoàn thành chương trình cứu chuộc vĩ đại của Đức Chúa Trời. Điều này cho thấy, đôi khi ý muốn tốt lành và vĩ đại hơn của Đức Chúa Trời đòi hỏi một con đường dẫn qua sự đau khổ.

Kinh Thánh chỉ ra một số lý do và mục đích thần học đằng sau những lời cầu nguyện dường như chưa được nhậm:

1. Tội Lỗi Chưa Xưng Và Sự Xét Đoán Trong Lòng (Thi Thiên 66:18, Ê-sai 59:1-2): “Nếu lòng tôi có chú về tội ác, ắt Chúa chẳng nghe tôi.” (Thi Thiên 66:18). Sự không vâng phục, tội lỗi giấu kín, hay mối quan hệ không đúng đắn với người khác (như trong hôn nhân – 1 Phi-e-rơ 3:7) có thể cản trở sự thông công và do đó, ảnh hưởng đến sự cầu nguyện. Đây không phải là vấn đề về “công đức,” mà là vấn đề về mối tương giao bị hư hỏng.

2. Động Cơ Sai Lầm (Gia-cơ 4:3): Sứ đồ Gia-cơ thẳng thắn: “Các ngươi cầu mà không nhận được, vì cầu trái lẽ, để dùng trong tư dục mình.” Từ Hy Lạp “kakos” (xấu) và “hedone” (khoái lạc) mô tả những lời cầu xin chỉ nhằm thỏa mãn dục vọng ích kỷ, không vì vinh quang Chúa hay lợi ích của Vương Quốc Ngài.

3. Sự Thử Thách Đức Tin Và Rèn Tập Nhẫn Nại (Gia-cơ 1:2-4, Lu-ca 18:1-8): Sự chờ đợi không phải là sự lãng phí thời gian trong cõi đời đời. Nó là “lửa thử” đức tin (1 Phi-e-rơ 1:7). Câu chuyện người đàn bà góa trong Lu-ca 18 được Chúa kể để dạy rằng “phải cầu nguyện luôn, chớ hề mỏi mệt.” Sự kiên trì (tiếng Hy Lạp: “proskartereo” – gắn bó, bền đỗ) trong cầu nguyện bản thân nó là một mục đích, rèn luyện cho chúng ta đức tính trông cậy hoàn toàn vào Chúa.