Những câu Kinh Thánh nào nói về gia đình?

Trong thế giới ngày nay, khái niệm về gia đình thường bị xói mòn và tái định nghĩa theo các giá trị thế tục. Tuy nhiên, đối với Cơ Đốc nhân, gia đình không phải là một cấu trúc xã hội thuần túy hay một sáng tạo văn hóa, mà là một thiết chế thánh do chính Đức Chúa Trời thiết lập. Gia đình là tế bào đầu tiên của xã hội, là “Hội Thánh tại gia” nơi đức tin được truyền lại và tình yêu thương của Đấng Christ được thể hiện cụ thể. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát Kinh Thánh, đặc biệt dựa trên bản Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925, để khám phá nền tảng thần học, các nguyên tắc điều hành, và mục đích đời đời của gia đình theo kế hoạch nguyên thủy của Đức Chúa Trời.

Ngay từ những trang đầu của Kinh Thánh, chúng ta thấy gia đình được thiết lập không phải như một ý tưởng sau này, mà là trung tâm trong kế hoạch sáng tạo của Đức Chúa Trời cho nhân loại.

Sáng-thế-ký 1:27-28 chép: "Ấy vậy, Đức Chúa Trời dựng nên loài người như hình Ngài; Ngài dựng nên loài người giống như hình Đức Chúa Trời; Ngài dựng nên người nam cùng người nữ. Đức Chúa Trời ban phước cho loài người và phán rằng: Hãy sanh sản, thêm nhiều, làm cho đầy dẫy đất; hãy làm cho đất phục tùng, hãy quản trị loài cá dưới biển, loài chim trên trời cùng các vật sống hành động trên mặt đất."

Tại đây, chúng ta thấy ba yếu tố nền tảng: (1) Hình Ảnh của Đức Chúa Trời (Imago Dei trong tiếng La-tinh): Con người được dựng nên theo hình Đức Chúa Trời, và sự kết hợp giữa người nam và người nữ phản chiếu sự hiệp một và đa dạng trong chính Ba Ngôi Đức Chúa Trời. (2) Sự Kết Hợp: Đức Chúa Trời tạo dựng "người nam cùng người nữ" – một sự bổ sung và hiệp nhất có chủ ý. (3) Mạng Lệnh và Phước Hạnh: Gia đình là phương tiện để thực hiện mạng lệnh "sanh sản, thêm nhiều" và quản trị thế giới. Phước hạnh đầu tiên của con người gắn liền với chức năng gia đình.

Sáng-thế-ký 2:18, 21-24 cung cấp một cái nhìn cận cảnh hơn: "Giê-hô-va Đức Chúa Trời phán rằng: Loài người ở một mình thì không tốt; ta sẽ làm nên một kẻ giúp đỡ giống như nó... Giê-hô-va Đức Chúa Trời làm cho A-đam ngủ mê, bèn lấy một xương sường của người, rồi lấp thịt thế vào. Giê-hô-va Đức Chúa Trời dùng xương sường đã lấy nơi A-đam làm nên một người nữ, đưa đến cùng A-đam... A-đam nói rằng: Người nầy là xương bởi xương tôi, thịt bởi thịt tôi... Bởi vậy cho nên người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu cùng vợ mình, và cả hai sẽ trở nên một thịt."

Từ ngữ Hê-bơ-rơ cho "kẻ giúp đỡ" ở đây là "ezer kenegdo" (עֵזֶר כְּנֶגְדּוֹ). "Ezer" thường được dùng để mô tả sự giúp đỡ của chính Đức Chúa Trời (ví dụ: Thi-thiên 121:1-2), không ám chỉ vị trí thấp kém hay phụ thuộc, mà là một sự hỗ trợ mạnh mẽ, thiết yếu và bình đẳng. "Kenegdo" có nghĩa là "tương xứng với," "đối diện với," hay "phù hợp với." Vì vậy, người nữ là "một sự trợ giúp mạnh mẽ, tương xứng và phù hợp" với người nam. Đây là nền tảng cho sự bình đẳng về giá trị và nhân phẩm trong hôn nhân. Câu "trở nên một thịt" (basar echad) nói lên một sự hiệp nhất toàn diện: thể xác, tâm hồn, tình cảm và thuộc linh.

Kinh Thánh không chỉ thiết lập gia đình mà còn ban cho những nguyên tắc rõ ràng để gia đình vận hành theo ý muốn của Đức Chúa Trời, đem lại vinh hiển cho Ngài và sự bình an cho các thành viên.

Trọng tâm của các sách dạy dỗ Tân Ước về gia đình nằm trong Ê-phê-sô 5:22-33. Đây không phải là một bộ quy tắc độc lập, mà được đặt trong bối cảnh lớn hơn về sự vâng phục Đấng Christ và Hội Thánh.

"Hỡi kẻ làm vợ, phải vâng phục chồng mình như vâng phục Chúa, vì chồng là đầu vợ, khác nào Đấng Christ là đầu Hội thánh... Hỡi người làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh, phó chính mình vì Hội thánh... Người ta phải vì vợ mình mà bỏ cha mẹ mình, và cả hai sẽ trở nên một thịt... Mỗi người trong anh em phải yêu vợ mình như mình, còn vợ thì phải kính chồng." (Ê-phê-sô 5:22-23, 25, 31, 33).

Từ "đầu" trong tiếng Hy Lạp là "kephalē" (κεφαλή), mang ý nghĩa "nguồn" hoặc "người dẫn dắt có trách nhiệm yêu thương và hy sinh," giống như đầu là nguồn sống và điều khiển cho thân thể. Mệnh lệnh dành cho người chồng là "yêu" (agapaō – ἀγαπάω) – tình yêu hy sinh, quyết định, vô điều kiện như tình yêu của Đấng Christ. Đây là một mệnh lệnh chủ động, đòi hỏi sự từ bỏ chính mình. Mệnh lệnh cho người vợ là "vâng phục" (hupotassō – ὑποτάσσω) trong ý nghĩa "xếp đặt mình dưới" một cách tự nguyện, và "kính" (phobeō – φοβέω, ở đây có nghĩa là "tôn trọng sâu sắc"). Sự vâng phục này không phải vì người chồng xứng đáng hơn, mà "như vâng phục Chúa," vì nó phản chiếu mối quan hệ giữa Hội Thánh và Đấng Christ.

Cô-lô-se 3:18-19 và I Phi-e-rơ 3:1-7 cũng nhắc lại nguyên tắc này, với lời nhấn mạnh của Phi-e-rơ về "tánh nết nhu mì yên lặng" của người vợ có sức mạnh cảm hóa, và lời cảnh báo người chồng phải "kính nể" (timē – tôn trọng) vợ mình.

Kinh Thánh đặt trách nhiệm giáo dục thuộc linh lên hàng đầu cho cha mẹ, đặc biệt là người cha.

Ê-phê-sô 6:1-4 viết: "Hỡi kẻ làm con cái, hãy vâng phục cha mẹ mình trong Chúa, vì điều đó là phải lắm... Hãy tôn kính cha mẹ ngươi... Hỡi các người làm cha, chớ chọc cho con cái mình giận dữ, hãy dùng sự sửa phạt khuyên bảo của Chúa mà nuôi nấng chúng nó."

Mệnh lệnh "vâng phục" (hupakouō) và "tôn kính" (timāō) dành cho con cái đi kèm với một lời hứa: "hầu cho ngươi được phước và sống lâu trên đất" (câu 3, trích Xuất Ê-díp-tô Ký 20:12). Đây là điều răn thứ năm và là điều răn đầu tiên trong bảng thứ hai liên quan đến mối quan hệ giữa người với người, có một lời hứa đi kèm.

Trách nhiệm của cha mẹ, được nhấn mạnh là "các người làm cha," là "dùng sự sửa phạt khuyên bảo của Chúa mà nuôi nấng" (ektrephete auta en paideia kai nouthesia tou Kuriou). "Paideia" (παιδεία) bao hàm toàn bộ quá trình giáo dục, rèn luyện và kỷ luật. "Nouthesia" (νουθεσία) là sự khuyên bảo, cảnh tỉnh, sửa dạy bằng lời nói. Tất cả phải được thực hiện trong khuôn khổ "của Chúa," tức là phù hợp với bản tính và Lời của Ngài, không phải bởi sự tức giận hay độc đoán ("chớ chọc giận").

Phục-truyền Luật-lệ Ký 6:6-7 là khuôn mẫu kinh điển: "Các lời mà ta truyền cho ngươi ngày nay sẽ ở tại trong lòng ngươi; khá ân cần dạy dỗ điều đó cho con cái ngươi và phải nói đến, hoặc khi ngươi ngồi trong nhà, hoặc khi đi ngoài đường, hoặc lúc ngươi nằm, hay là khi chổi dậy." Giáo dục thuộc linh phải là một phần tự nhiên, liên tục trong đời sống gia đình.

Kinh Thánh không giới hạn trách nhiệm trong hạt nhân gia đình nhỏ. I Ti-mô-thê 5:8 tuyên bố mạnh mẽ: "Ví bằng có ai không săn sóc đến bà con mình, nhứt là không săn sóc đến người nhà mình, ấy là người chối bỏ đức tin, lại xấu hơn người không tin nữa." Từ "bà con" (tous oikeious) chỉ người thân trong gia tộc. Đây là một lời cảnh báo nghiêm khắc về trách nhiệm cung ứng vật chất và tình cảm.

Việc chăm sóc cha mẹ già là một minh họa cụ thể. Chúa Giê-xu quở trách những người Pha-ri-si vì viện dẫn lễ vật ("Cô-ban") để trốn tránh trách nhiệm này (Mác 7:9-13). Sứ đồ Giăng cũng thúc giục: "Nhưng ai có của thế gian nầy, thấy anh em mình đương cùng túng mà chặt dạ bủng lại, thì lòng yêu mến Đức Chúa Trời thể nào ở trong người ấy được!" (I Giăng 3:17).

Một chiều kích quan trọng trong Tân Ước là sự mở rộng khái niệm gia đình. Khi Chúa Giê-xu được báo rằng mẹ và anh em Ngài đang tìm, Ngài đáp: "Ai là mẹ ta, ai là anh em ta?... Chỉ xem ai làm theo ý muốn của Cha ta ở trên trời; ấy là anh em, chị em ta, và mẹ ta vậy." (Ma-thi-ơ 12:48-50). Điều này không phủ nhận gia đình tự nhiên, nhưng mở ra một gia đình lớn hơn dựa trên mối quan hệ thuộc linh với Đức Chúa Trời.

Các thư tín thường xuyên gọi tín hữu là "anh em" (adelphoi), và khuyên phải đối đãi nhau "như anh em trong một nhà" (I Ti-mô-thê 5:1-2). Ga-la-ti 6:10 dạy: "Vậy, đang lúc có dịp tiện, hãy làm điều thiện cho mọi người, nhứt là cho anh em chúng ta trong đức tin." Trách nhiệm ưu tiên là dành cho gia đình đức tin, nhưng không loại trừ việc làm lành cho mọi người.

Dựa trên những nguyên tắc Kinh Thánh này, gia đình Cơ Đốc ngày nay có thể ứng dụng:

1. Thiết Lập Chúa Là Nền Tảng: Mọi gia đình cần xây dựng trên nền tảng Lời Chúa và sự cầu nguyện chung (Ma-thi-ơ 7:24-27). Một gia đình hạnh phúc thật sự bắt đầu khi Chúa Giê-xu ngự trị trung tâm.

2. Thực Hành Sự Tha Thứ và Yêu Thương Hy Sinh: Gia đình là nơi chúng ta học tha thứ như Chúa đã tha thứ chúng ta (Ê-phê-sô 4:32). Tình yêu agapē – hy sinh, nhịn nhục, không ghi sự dữ – phải là động cơ cho mọi hành động (I Cô-rinh-tô 13:4-7).

3. Ưu Tiên Giáo Dục Thuộc Linh Cho Con Cái: Cha mẹ phải chủ động dạy dỗ con cái về Chúa, không chỉ bằng lời nói mà bằng gương mẫu đời sống. Đưa con cái đến với Hội Thánh và khuyến khích chúng phát triển mối quan hệ cá nhân với Chúa.

4. Bảo Vệ Sự Thánh Khiết Của Hôn Nhân: Trong một thế giới coi thường sự chung thủy, gia đình Cơ Đốc cần gìn giữ hôn nhân "được tôn trọng trong mọi người, và chốn loan phòng chớ có ô uế" (Hê-bơ-rơ 13:4). Điều này đòi hỏi sự đề phòng, trách nhiệm và đầu tư liên tục vào mối quan hệ vợ chồng.

5. Sống Cởi Mở Với Gia Đình Đức Tin: Hãy xem Hội Thánh như gia đình mở rộng của mình. Mời gọi, chia sẻ, nâng đỡ và chăm sóc lẫn nhau, đặc biệt là những người cô đơn, góa bụa, hoặc thiếu sự hỗ trợ từ gia đình ruột thịt.

Gia đình theo Kinh Thánh không phải là một ý tưởng của con người, mà là một thiết chế thánh do Đức Chúa Trời sáng tạo để phản chiếu mối quan hệ giữa Đấng Christ và Hội Thánh, để truyền lại đức tin, và để cung ứng một môi trường của tình yêu thương và ân điển. Dù gia đình tự nhiên có thể bị tổn thương bởi tội lỗi, nhưng ân điển và sự phục hồi của Phúc Âm vẫn có sức mạnh chữa lành và tái thiết. Cuối cùng, mọi gia đình trên đất đều chỉ ra về một thực tại đời đời: chúng ta là con cái của Đức Chúa Trời, được quy tụ trong gia đình lớn của Ngài, hướng đến ngôi nhà vĩnh cửu trên thiên đàng, nơi không còn ly biệt hay đau khổ nữa (Khải-huyền 21:3-4). Ước mong mỗi chúng ta, bằng ân điển Ngài, xây dựng gia đình mình thành một chứng nhân sống động về tình yêu và lẽ thật của Đấng Christ.