Kiên Nhẫn Trong Hoạn Nạn Theo Rô-ma 12:12
Trong hành trình đức tin, một trong những thách thức lớn nhất mà Cơ Đốc nhân phải đối mặt không phải là việc tránh né hoạn nạn, mà là học cách sống trong đó với một tinh thần kiên nhẫn và hy vọng. Sứ đồ Phao-lô, trong thư tín căn cốt gửi cho Hội thánh tại Rô-ma, đã đưa ra một mệnh lệnh ngắn gọn nhưng chứa đựng chiều sâu thần học và sự khôn ngoan thực tiễn tuyệt vời: “Hãy vui mừng trong sự trông cậy, nhịn nhục trong sự hoạn nạn, bền lòng mà cầu nguyện.” (Rô-ma 12:12, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu Kinh Thánh này là một phần của một loạt những lời khuyên thiết thực về đời sống Cơ Đốc sau khi ông trình bày các lẽ thật uyên thâm về sự cứu rỗi bởi ân điển. Vậy, “kiên nhẫn trong hoạn nạn” thực sự mang ý nghĩa gì? Nó có phải chỉ là sự cam chịu thụ động, hay là một thái độ năng động và đắc thắng được nuôi dưỡng bởi mối tương giao với Đức Chúa Trời? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa, nền tảng và sự ứng dụng của lẽ thật quan trọng này.
Để hiểu trọn vẹn câu 12, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của phân đoạn. Rô-ma 12:1-2 kêu gọi sự dâng hiến thân thể làm của lễ sống, và sự biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần. Từ câu 3 đến 21, Phao-lô phác họa những nét cụ thể của một đời sống được biến đổi ấy trong mối quan hệ với nhau trong Thân Thể Đấng Christ và với cả những kẻ thù nghịch. Rô-ma 12:12 nằm trong một cụm bốn mệnh lệnh ngắn gọn (câu 11-13) mô tả thái độ nội tâm và hành động hướng ngoại của Cơ Đốc nhân:
- “Làm việc lành chớ nên trễ nải” (c.11a) – sự sốt sắng trong phục vụ.
- “Phải có lòng sốt sắng” (c.11b) – sự nóng cháy trong tâm linh.
- “Phải hầu việc Chúa” (c.11c) – sự tận tụy với Chủ.
- “Hãy vui mừng trong sự trông cậy, nhịn nhục trong sự hoạn nạn, bền lòng mà cầu nguyện.” (c.12) – thái độ căn bản trong mọi hoàn cảnh.
- “Hãy cung cấp sự cần dùng cho thánh đồ” (c.13a) – tình yêu thương thực tế.
- “Hãy ân cần tiếp khách” (c.13b) – lòng hiếu khách rộng mở.
Như vậy, “kiên nhẫn trong hoạn nạn” không phải là một phẩm chất biệt lập, mà là một phần của một tổng thể sống động: nó được nuôi dưỡng bởi sự vui mừng trong hy vọng và được duy trì bởi sự bền lòng cầu nguyện. Ba điều này tạo thành một vòng tròn đức tin bất khả phân ly.
Việc truy nguyên từ ngữ gốc Hy Lạp sẽ giúp chúng ta thấu hiểu sâu sắc hơn mệnh lệnh của Phao-lô.
1. “Nhịn nhục” (Kiên nhẫn) – ὑπομονή (hupomonē): Từ này không mang nghĩa chịu đựng một cách thụ động, cam chịu hay buông xuôi. Hupomonē được cấu tạo từ hupó (dưới) và menō (ở lại, lưu lại). Nó diễn tả ý tưởng “ở lại dưới” áp lực, không chạy trốn, nhưng với tinh thần kiên cường, bền bỉ, và hy vọng. Nó là sự bền đỗ, kiên trì với một thái độ tích cực, với đôi mắt hướng về tương lai. Đây là loại kiên nhẫn của vận động viên chạy bền, người không chỉ chịu đựng cự ly mà còn kiên trì với mục tiêu để giành được vòng nguyệt quế (I Cô-rinh-tô 9:24-25; Hê-bơ-rơ 12:1).
2. “Hoạn nạn” – θλῖψις (thlipsis): Từ này nguyên nghĩa chỉ sức ép, sự đè nén, như dùng máy ép trái ô-liu. Nó mô tả những áp lực, khó khăn, đau khổ, bắt bớ, nghịch cảnh đè nặng lên đời sống con người. “Hoạn nạn” trong Kinh Thánh có thể là bệnh tật, mất mát, bắt bớ vì đức tin, hay những stress trong đời sống thường nhật. Nó là một phần tất yếu của thế gian sa ngã và của đời sống làm môn đồ Chúa (Giăng 16:33; Công vụ 14:22).
Như vậy, “nhịn nhục trong sự hoạn nạn” (en tē thlipsei hupomenontes) có thể hiểu là: “kiên trì, bền đỗ một cách tích cực và đầy hy vọng ngay giữa những áp lực và nghịch cảnh đang đè nén.” Đây là một hành động liên tục (“be patient” – thể hiện tại tiếp diễn trong tiếng Hy Lạp), một lối sống được lựa chọn.
Như đã nói, Rô-ma 12:12 kết nối ba thái độ làm nền tảng cho nhau:
1. Vui mừng trong sự trông cậy (Chế giễu trong hy vọng): Niềm hy vọng của Cơ Đốc nhân không phải là ước muốn mơ hồ, mà là sự trông đợi chắc chắn dựa trên lời hứa và sự thành tín của Đức Chúa Trời. Hy vọng tối thượng là sự trở lại của Chúa Giê-xu Christ, sự phục hồi mọi vật, và sự sống đời đời trong vương quốc Ngài (Tít 2:13). Sự vui mừng này (chairontes) không phải là cảm xúc dựa trên hoàn cảnh, mà là niềm vui siêu việt phát xuất từ mối tương giao với Đấng Christ và sự bảo đảm về tương lai. Chính niềm hy vọng này là “mỏ neo cho linh hồn” (Hê-bơ-rơ 6:19), giúp chúng ta có thể kiên nhẫn trong hiện tại.
2. Nhịn nhục trong sự hoạn nạn: Khi đã có niềm hy vọng làm la bàn, chúng ta mới có thể “ở lại dưới” áp lực mà không gãy đổ. Sự kiên nhẫn này được minh họa rõ nét qua gương của Gióp. Sau khi mất tất cả tài sản và con cái, ông tuyên bố: “Đức Giê-hô-va đã ban cho, Đức Giê-hô-va lại cất đi; đáng ngợi khen danh Đức Giê-hô-va!” (Gióp 1:21). Sự kiên nhẫn của ông không phải là sự im lặng cam chịu, mà là sự bền lòng tìm kiếm và tranh luận với Đức Chúa Trời trong đức tin, và cuối cùng dẫn đến sự gặp gỡ thân mật với Ngài (Gióp 42:5). Chúa Giê-xu chính là gương mẫu tối cao: “Ấy vậy, anh em hãy noi gương Đức Chúa Giê-xu Christ… Ngài đã phó chính mình Ngài vì chúng ta, để cứu chuộc chúng ta khỏi mọi tội ác” (Tít 2:13-14, xem thêm Hê-bơ-rơ 12:2-3). Ngài đã kiên nhẫn chịu đựng thập tự giá vì sự vui mừng đặt trước mặt.
3. Bền lòng mà cầu nguyện: Động từ “bền lòng” (proskartereō) có nghĩa là “gắn bó chặt chẽ với, kiên trì trong, dành hết sức lực cho”. Cầu nguyện không phải là hành động khi cảm xúc đến, mà là kỷ luật liên tục, sốt sắng và bền bỉ. Đây là nguồn sức mạnh để duy trì niềm vui và sự kiên nhẫn. Trong vườn Ghết-sê-ma-nê, Chúa Giê-xu đã dạy các môn đồ: “Hãy thức canh và cầu nguyện, kẻo các ngươi sa vào chước cám dỗ” (Mác 14:38). Sự cầu nguyện bền lòng biến đổi tâm trí chúng ta, kết nối chúng ta với quyền năng của Đức Chúa Trời, và giúp chúng ta nhìn hoạn nạn từ góc nhìn của Ngài.
Lẽ thật này không chỉ dừng ở lý thuyết mà phải được thể hiện trong đời sống hằng ngày.
Khi hoạn nạn ập đến, thay vì hỏi “Tại sao?”, hãy tập hỏi “Đức Chúa Trời muốn dạy tôi điều gì trong hoàn cảnh này?” (Gia-cơ 1:2-4). Hãy nhớ rằng hoạn nạn có mục đích rèn luyện, tinh luyện đức tin và xây dựng đức tính kiên nhẫn (Rô-ma 5:3-5). Hãy tập trung vào Đấng Christ hơn là vào hoàn cảnh.
Thiết lập kỷ luật cầu nguyện mỗi ngày. Trong cầu nguyện, hãy chân thật với Chúa về nỗi đau, sự sợ hãi (như Thi thiên 13, 22), nhưng luôn kết thúc bằng sự tuyên xưng đức tin và lời cảm tạ về những gì Ngài đã làm (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:16-18). Hãy “giấu Lời Chúa trong lòng” (Thi thiên 119:11) – những lời hứa về sự hiện diện, sự an ủi và chiến thắng của Ngài sẽ là vũ khí mạnh mẽ khi hoạn nạn tấn công.
Sự kiên nhẫn không phải là một cuộc chiến đơn độc. Hãy để Hội thánh – Thân Thể Đấng Christ – nâng đỡ bạn. “Hãy mang lấy gánh nặng cho nhau, như vậy anh em sẽ làm trọn luật pháp của Đấng Christ.” (Ga-la-ti 6:2). Chia sẻ nhu cầu, chấp nhận sự an ủi, khích lệ từ những anh chị em trong đức tin là phương cách Đức Chúa Trời ban cho để chúng ta bền lòng.
Đôi khi, cách tốt nhất để vượt qua nỗi đau của mình là quan tâm đến nhu cầu của người khác. Việc phục vụ, dù nhỏ bé, giúp chúng ta thoát khỏi sự tập trung vào bản thân và kinh nghiệm được niềm vui mà Chúa ban cho. Điều này làm trọn mệnh lệnh “làm việc lành chớ nên trễ nải” ngay trước câu 12.
Hãy thường xuyên suy ngẫm về lời hứa về trời mới đất mới, nơi không còn đau đớn, khóc lóc hay chết chóc (Khải huyền 21:1-4). Sự trông cậy này thanh luyện và cho chúng ta sức mạnh để kiên trì. Như Phao-lô khẳng định: “Vì tôi đoán rằng những sự đau đớn bây giờ chẳng đáng so sánh với sự vinh hiển hầu đến, là sự sẽ được bày ra trong chúng ta.” (Rô-ma 8:18).
“Kiên nhẫn trong hoạn nạn” theo Rô-ma 12:12 không phải là nghị lực hay tính cách bẩm sinh của con người. Đó là một ân tứ thuộc linh, một bông trái được Thánh Linh sản sinh (Ga-la-ti 5:22) trong đời sống của những người đặt hy vọng nơi Đấng Christ và bền lòng gắn bó với Ngài qua sự cầu nguyện. Nó là dấu hiệu của một đời sống được dâng hiến và tâm thần được đổi mới (Rô-ma 12:1-2). Trong một thế giới đầy biến động và đau khổ, lời kêu gọi này của Phao-lô vẫn vang vọng mạnh mẽ và cần thiết. Ước mong mỗi chúng ta, nhờ ân điển và quyền năng của Đức Thánh Linh, học tập sống vui mừng trong hy vọng, kiên trì trong nghịch cảnh, và bền lòng trong cầu nguyện, để qua đời sống ấy, Danh Chúa được tôn cao và người khác được khích lệ trong hành trình đức tin của họ.