Kinh Thánh nói gì về sự xa cách trong các mối quan hệ?

Trong hành trình đức tin và cuộc sống, Cơ Đốc nhân không thể tránh khỏi những kinh nghiệm về sự xa cách trong các mối quan hệ—xa cách về địa lý, cảm xúc, thuộc linh, hoặc thậm chí là sự đoạn tuyệt. Những khoảng cách này có thể gây ra nỗi đau, sự cô đơn và nhiều câu hỏi không lời giải đáp. Kinh Thánh, với sự khôn ngoan thánh và thực tế, không lảng tránh hiện tượng phổ quát này. Thay vào đó, Kinh Thánh trung thực ghi lại những câu chuyện xa cách, phân loại nguyên nhân, bày tỏ hậu quả và quan trọng nhất, chỉ ra con đường phục hồi, hòa giải và ý nghĩa thuộc linh trong những mùa xa cách. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát lẽ thật của Đức Chúa Trời về chủ đề đa diện này.

Kinh Thánh cho thấy nguyên nhân gốc rễ đầu tiên và nghiêm trọng nhất của mọi sự xa cách là tội lỗi. Sự xa cách giữa loài người với Đức Chúa Trời là hệ quả trực tiếp của sự bất tuân.

"Nhưng ấy là sự gian ác các ngươi làm xa cách mình với Đức Chúa Trời; và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi, đến nỗi Ngài không nghe các ngươi nữa." (Ê-sai 59:2)

Động từ Hê-bơ-rơ được dùng cho "làm xa cách" (badal) mang nghĩa phân chia, tách biệt. Tội lỗi tạo ra một bức tường ngăn cách (xin xem thêm Ê-phê-sô 2:14). Câu chuyện đầu tiên trong Kinh Thánh minh họa rõ ràng điều này: Sau khi phạm tội, A-đam và Ê-va "ẩn mình giữa bụi cây trong vườn đặng tránh mặt Giê-hô-va Đức Chúa Trời" (Sáng-thế Ký 3:8). Họ trải nghiệm sự xa cách thuộc linh và cảm xúc với Đấng Tạo Hóa, và ngay lập tức, sự xa cách giữa con người với nhau cũng bắt đầu (A-đam đổ lỗi cho Ê-va, Sáng-thế Ký 3:12).

Sự xa cách giữa người với người cũng thường bắt nguồn từ tội lỗi trong lòng: sự ghen ghét, tranh cạnh, phẫn nộ, tư dục (Ga-la-ti 5:19-21). Châm ngôn 17:9 cảnh báo: "Người nào che đậy sự phạm lỗi tìm cầu tình thân ái; Còn ai nhắc lại lỗi cũ làm rời rạc bạn thân thiết." Ở đây, từ "làm rời rạc" (parad) trong tiếng Hê-bơ-rơ cũng mang nghĩa phân tán, chia cắt.

1. Xa Cách Trong Hôn Nhân và Gia Đình: Kinh Thánh ghi nhận thực tế đau lòng về sự xa cách trong gia đình. Chúa Giê-xu phán: "Kẻ thù nghịch của người ta chính là người nhà mình" (Ma-thi-ơ 10:36). Câu chuyện của Áp-ra-ham và Lót (Sáng-thế Ký 13), của Giô-sép và các anh (Sáng-thế Ký 37) cho thấy sự xa cách do tranh giành, ghen tị. Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng đưa ra những nguyên tắc cho sự xa cách trong hôn nhân. 1 Cô-rinh-tô 7:10-11 dạy vợ chồng không nên lìa nhau, nhưng nếu có lìa thì phải ở không hoặc làm lành với nhau. Sự "lìa" (chōrizō trong tiếng Hy Lạp) ở đây có thể bao hàm cả sự chia ly về thể xác lẫn pháp lý, nhưng mục đích cuối cùng vẫn là hòa giải hoặc trong sạch.

2. Xa Cách Về Địa Lý và Chức Vụ: Đây là dạng xa cách phổ biến và thường được nhắc đến trong Tân Ước. Sứ đồ Phao-lô thường xuyên trải qua nỗi đau xa cách các hội thánh và những người đồng lao yêu dấu (Công-vụ 20:37-38; 2 Ti-mô-thê 1:4). Tuy nhiên, ông xem đây là một phần của sự vâng lời Chúa và mở rộng chức vụ. Thư tín trở thành phương tiện vượt qua khoảng cách để khích lệ, dạy dỗ và duy trì mối liên hệ (ví dụ: thư gởi cho Phi-lê-môn, Ê-phê-sô, Cô-lô-se).

3. Xa Cách Vì Lý Do Thuộc Linh và Đạo Đức: Đây là một nguyên tắc quan trọng và thường bị hiểu lầm. Kinh Thánh rõ ràng dạy về sự "xa lánh" hay "tránh khỏi" những người mang danh Cơ Đốc nhưng sống trong tội lỗi không ăn năn, với mục đích cảnh tỉnh và bảo vệ sự trong sạch của Hội Thánh.

"Vả, tôi có viết thơ cho anh em, đặng chẳng giao thông với kẻ gian dâm... tức là chẳng nên giao thông với kẻ nào gọi là anh em, mà là gian dâm, hoặc tham lam, hoặc thờ hình tượng, hoặc chưởi rủa, hoặc say sưa, hoặc chắt bóp, cũng chẳng nên ăn chung với người thể ấy... Hãy trừ bỏ kẻ gian ác khỏi anh em." (1 Cô-rinh-tô 5:9-13)

Động từ "giao thông" (synanamignymi) nghĩa là "trộn lẫn với", và "trừ bỏ" (exairō) nghĩa là loại bỏ ra khỏi. Sự xa cách này không xuất phát từ sự kiêu ngạo hay oán ghét, mà từ tình yêu thương cứng rắn, với hy vọng người đó sẽ "cảm biết xấu hổ" và ăn năn (2 Tê-sa-lô-ni-ca 3:14-15). Nó cũng áp dụng với những kẻ giảng dạy giáo lý sai lầm (Rô-ma 16:17; Tít 3:10).

Thông điệp trọng tâm của Phúc Âm chính là Đức Chúa Trời đã hành động để xóa bỏ sự xa cách lớn nhất. Qua sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ, bức tường ngăn cách giữa Đức Chúa Trời và con người, cũng như giữa con người với nhau, đã bị phá đổ.

"Vì ấy là Ngài đã làm cho hòa cả hai chỉ một, phá đổ bức tường ngăn cách... Ngài đã khiến hai người hiệp làm một, để làm nên một người mới trong Ngài, như vậy Ngài làm cho hòa thuận." (Ê-phê-sô 2:14-15)

Chúa Giê-xu là Đấng Trung Bảo duy nhất (1 Ti-mô-thê 2:5). Do đó, mọi sự hòa giải giữa người với người đều phải bắt nguồn từ và được xây dựng trên nền tảng của sự hòa giải với Đức Chúa Trời. Gương mẫu tuyệt vời là câu chuyện người con trai hoang đàng (Lu-ca 15:11-32). Sự xa cách bắt đầu khi người con "thu góp tất cả", tìm sự tự do xa cách cha mình. Nhưng sự phục hồi chỉ bắt đầu khi anh ta "tỉnh ngộ" và quyết định trở về. Người cha chạy đến đón nhận, hôn và phục hồi địa vị cho anh—một bức tranh sống động về sự tha thứ và tiếp nhận của Đức Chúa Trời.

Kinh Thánh dạy rõ các bước để hàn gắn sự xa cách:
1. Nhận Biết và Xưng Tội: Cá nhân phải nhận ra phần trách nhiệm của mình trong sự xa cách. "Vậy, nếu ai biết làm điều lành, mà chẳng làm, thì phạm tội." (Gia-cơ 4:17).
2. Chủ Động Tìm Kiếm Hòa Thuận: Chúa Giê-xu dạy: "Vậy nếu khi nào ngươi đem dâng của lễ nơi bàn thờ, mà nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng ngươi, thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ." (Ma-thi-ơ 5:23-24). Hành động "trở về" (hypagō) là một mệnh lệnh chủ động.
3. Tha Thứ Như Chúa Đã Tha: Tiêu chuẩn tha thứ là vô điều kiện và bắt chước ân điển của Đấng Christ (Ê-phê-sô 4:32; Cô-lô-se 3:13).

1. Trong Những Mùa Xa Cách Không Thể Tránh Khỏi (Địa lý, Công việc):
- Duy Trì Sự Hiệp Một Trong Thánh Linh: Dù xa cách thể xác, chúng ta vẫn hiệp một trong Đấng Christ. Hãy tích cực duy trì mối liên hệ qua thư tín, lời cầu thay (Ê-phê-sô 6:18), và nhớ đến nhau trong sự cầu nguyện (Phi-líp 1:3-4).
- Tin Cậy Sự Quan Phòng của Đức Chúa Trời: Câu chuyện của Mạc-đô-chê và Ê-xơ-tê (Ê-xơ-tê 4:14) cho thấy Đức Chúa Trời có thể đặt để ai đó trong một vị trí "xa cách" vì một mục đích lớn hơn: "Có lẽ nào chính vì cớ này mà ngươi được tấn phong làm hoàng hậu chăng?"

2. Khi Đối Diện Với Sự Xa Cách Gây Ra Bởi Tội Lỗi hoặc Xung Đột:
- Phân Biệt Giữa Sự Thánh Khiết và Sự Lên Mặt Đạo Đức: Việc "xa lánh" (theo 1 Cô-rinh-tô 5) là hành động kỷ luật của Hội Thánh, với tinh thần hiệp một và mục đích phục hồi, chứ không phải là thái độ khinh bỉ cá nhân. Trái tim phải đầy lòng thương xót và mong mỏi sự ăn năn (Gia-cơ 5:19-20).
- Kiên Nhẫn và Cầu Nguyện: Không phải mọi sự xa cách đều được hàn gắn ngay lập tức. Hãy học theo gương Đức Chúa Trời, là Đấng kiên nhẫn chờ đợi (2 Phi-e-rơ 3:9).

3. Tìm Kiếm Sự Gần Gũi Tối Thượng Với Đức Chúa Trời:
Cuối cùng, Kinh Thánh hứa rằng sự hiện diện của Chúa là lời đáp cho mọi nỗi cô đơn và xa cách. "Hãy đến gần Đức Chúa Trời, thì Ngài sẽ đến gần anh em." (Gia-cơ 4:8). Trong mọi sự xa cách trần thế, chúng ta có một Đấng không bao giờ lìa bỏ chúng ta (Hê-bơ-rơ 13:5). Thánh Vịnh 27:10 là một sự an ủi vĩ đại: "Dầu cha mẹ bỏ tôi đi, thì Đức Giê-hô-va cũng sẽ tiếp nhận tôi."

Sự xa cách trong các mối quan hệ là một phần của thực tại trong thế giới sa ngã. Kinh Thánh không hề vẽ nên một bức tranh màu hồng, nhưng nó cung cấp một chẩn đoán chính xác về nguyên nhân (tội lỗi), ghi lại những hậu quả đau lòng, và quan trọng hơn cả, chỉ về Đấng Giải Cứu – Chúa Giê-xu Christ – là Đấng đã phá đổ bức tường ngăn cách vĩ đại nhất. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi để trở thành những sứ giả của sự hòa giải (2 Cô-rinh-tô 5:18-20). Trong những mùa xa cách, dù là tạm thời hay lâu dài, chúng ta được mời gọi tìm kiếm sự gần gũi với Chúa, hành động với sự khôn ngoan và yêu thương, luôn nuôi hy vọng vào sự phục hồi theo ý chỉ tốt lành của Ngài. Hãy nhớ lời hứa sau cùng trong Kinh Thánh: "Nầy, đền tạm của Đức Chúa Trời ở giữa loài người! Ngài sẽ ở với chúng, và chúng sẽ làm dân Ngài; còn chính Đức Chúa Trời sẽ ở với chúng và làm Đức Chúa Trời mình." (Khải-huyền 21:3). Mọi sự xa cách rồi sẽ chấm dứt trong cõi đời đời hiệp một với Ngài.